فرهنگ ایلام

درجوامع دینی، تاریخ روستاها، شهرها و مناطق با تاریخ مراکز زیارتی عجین است. زیارتگاه ها از عوامل حفظ سنت ها و هویت فرهنگی جوامع محل استقرارشان هستند. این اماکن کارکردهای آشکار و پنهانی دارند که بر ابعاد مختلف حیات اجتماعی اثر گذار است. این کارکردها (آشکار وپنهان) مدام در مسیر تطور و تحول اند. حوادث مهمی چون انقلاب در این تطور نقش محوری دارند. در این پژوهش براساس نظریه ی «مرتون» کارکردهای آشکار و پنهان زیارتگاه های ایلام (حوزه ی شمالی استان) در دو مقطع قبل و بعد از انقلاب مورد مقایسه قرار گرفته اند. روش کار در گردآوری اطلاعات از طریق تبدیل داده های کیفی به کمی با رویکرد مقایسه ای است.نتایج استخراج داده ها حاکی از افزایش کارکرد های آشکار و پنهان زیارتگاه ها در زمینه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نسبت به قبل از انقلاب اسلامی است.

هدف این تحقیق مطالعه و بررسی منابع تاریخی در مورد شهر یا منطقه ی مرهشی است. این مکان یکی از نواحی پرحادثه ی ایران در هزاره های دوّم و سوّم ق.م. بوده است. مرهشی در بیشتر دوران حیاتش یکی از متحدان مهم ایلام باستان بوده و در متون و کتیبه های به جای مانده همواره نام آن در کنار نام ایلام باستان ذکر شده است. در واقع، مرهشی قسمتی از کشور ایلام باستان بوده است. این محل پایگاهی بوده که ایرانیان از آنجا به میان رودان حمله می کرده اند و برعکس، هنگامی که میان رودانی ها به سوی ایران حمله ور می شده اند ، مرهشی اوّلین نقطه ای بوده که به تصرف در می آمده است. البته؛ در مورد موقعیت مرهشی نظریات متفاوتی وجود دارد. بعضی از باستان شناسان نظیر فرانسوا والا موقعیت مرهشی را در بلوچستان، استینکلر موقعیت آن را در شرق استان فارس و کرمان، و باستان شناسان دیگر مانند: شاخت، پاتس، هینتس، کامرون، نگهبان و مجیدزاده موقعیت مرهشی را با اختلافات اندکی در مناطقی بین حدود شمال/ شمال غرب خوزستان و میان رودان؛ یعنی منطقه ی پشتکوه استان ایلام یا حوالی آن می دانند. این تحقیق با مطالعه و بررسی منابع تاریخی به این نتیجه رسیده است که به احتمال زیاد مرهشی در محدوده ی منطقه ی پشتکوه استان ایلام قرار داشته است.

شهرستان آبدانان واقع در جنوب شرق استان ایلام، از منظر باستان شناختی و تاریخی یکی از مهم ترین شهرستان های استان به شمار می رود. این منطقه چندین بار مورد بررسی های باستان شناختی قرار گرفته است. در اردبیهشت ماه 1389 از طرف سازمان میراث فرهنگی آخرین فصل بررسی در قسمت شمالی بخش مرکزی آبدانان صورت گرفت. در این بررسی نوزده محوطه مربوط به دوران مختلف پیش از تاریخ( عصر مفرغ)، تاریخی و اسلامی شناسایی گردید. چهار محوطه متعلق به گورستان های دوران اسلامی متأخراند. با توجه به این که تمام این گورستان ها فاقد محوطه های استقراری می باشند؛ احتمالا"" متعلق به جوامع سیار بوده اند. نکته ی جالب توجه آن که بر روی سنگ گورهای این منطقه تصاویر مختلفی اعم از نقوش انسانی، حیوانی، گیاهی و نیز ابزار و ادوات دیده می شود که فرهنگ و جهان بینی مردمان ساکن این منطقه را بازتاب می دهند. این تحقیق به روش میدانی (بررسی باستان شناختی در محل) و استفاده از منابع مکتوب (مقایسه آن با قبرها مناطق دیگر) انجام شده است. در این مقاله سعی شده علاوه بر معرفی محوطه های مذکور، به بررسی و مطالعه ی نقوش گورها پرداخته شود و با سایر گورهای مشابه و معاصر قبرستان های شهرستان دلیجان در استان مرکزی، قبرستان دارالسلام در استان فارس و قبرستان سمیران در استان گیلان مقایسه ی مختصری صورت گیرد.

گویش کرمانجی خراسانی و کردی ایلامی دو گویش مختلف زبان کردی هستند. گویش کرمانجی خراسانی، گویش کرد های ساکن استان خراسان شمالی است و گویش کردی ایلامی گویش جمعیت کثیری از کرد های ساکن استان ایلام می باشد. این دو گویش به دلیل تأثیر پذیری از زبان های دیگر تا حدودی این دو گویش از همدیگر فاصله گرفته اند؛ به گونه ای که گویشوران دو گویش، قادر به درک متقابل نیستند. گویش کرمانجی خراسانی اصولاً تحت تأثیر زبان فارسی خراسانی قرار داشته است. این گویش در شمال خراسان با زبان ترکی و در جنوب خراسان با زبان فارسی مراوده داشته است. از طرفی ، گویش کرمانجی خراسانی بر خلاف گویش کردی ایلامی «ساخت ارگتیو» و «جنس» را که از مهم ترین ویژگی های گویش های کردی شمالی هستند، در خود حفظ کرده است . روش انجام گرفته در این تحقیق از نوع مطالعه ی کتابخانه ای است و از شم زبانی نگارندگان نیز در تجزیه و تحلیل تحقیق استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که گویش کرمانجی خراسانی و گویش کردی ایلامی هر یک دچار تغییر و تحول آوایی شده اند و زبان های مجاور هریک به نوعی در تغییر و تحول دو گویش مؤثر بوده اند.

هدف این مقاله بیان برخی از مضامین مرتبط با جنگ تحمیلی و وصف رشادت های مدافعان میهن اسلامی در شعر شاعران ایلامی است. یکی از رویدادهایی که بر شعر معاصر و به ویژه سروده های شاعران ایلامی تأثیر بسزایی داشته، جنگ تحمیلی است. نمادها و مضامین خاص جنگ چنان بر روح و فکر سرایندگان این دیار سایه انداخته، که کمتر اثری را می توان یافت عاری از این مؤلفه ها باشد. شهید، شهادت طلبی، جبهه، خاطرات جنگ، اُسرا، جانبازان، مفقودالاثرها و وصف شهرهای جنگ زده از مضامین عمده ی این نوع شعر شاعران ایلامی است. شاعران استان یا خود لحظات و رویدادهای جنگ را تجربه کرده اند یا بارها از دیگران شنیده و آثار آن را حس کرده اند؛ بنابراین، این حادثه جزء لاینفک روح و ضمیر آنان گشته و در اشعارشان ظهور یافته است. در این مقاله که به روش معمول مطالعات کتابخانه ای و استفاده از اسناد و آثار منظوم شاعران بومی استان به رشته ی تحریر درآمده، تلاش شده برخی از مضامین مرتبط با جنگ تحمیلی در سروده های فارسی شاعران استان ایلام بیان شود.

حرکت جامعه به سوی دنیایی جدید یکی از عمده ترین مراحلی است که در مسیر توسعه ی هر جامعه ای قرار می گیرد و راه را برای ارتقای سطح زندگی افراد جامعه باز می کند. فرهنگ نوگرایی از بطن جوامع غربی برخاسته و نتیجه ی شرایط ویژه ی اقتصادی این جوامع بوده و هدف آن رسیدن به توسعه است. یکی از حوزه های مهم و اثرگذار در مباحث توسعه، بخش اداری جامعه می باشد و نوگرایی یکی از مؤلفه های اثرگذار بر روند توسعه در نظام اداری است. هدف این نوشتار بررسی میزان نوگرایی در بین کارمندان ادارات دولتی شهر ایلام بوده است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار آن پرسش نامه بود. جامعه ی آماری تمام کارمندان ادارات دولتی در شهر ایلام شامل 12 هزار 378 نفر بوده است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه به تعداد 400 نفر انتخاب شده است. در بخش تحلیلی، از آزمون های آماری متناسب با متغیر های مورد بررسی نظیر آزمون خی دو و فریدمن استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشانگر بالا بودن زمینه ی نوگرایی در بین کارمندان ادارات دولتی شهر ایلام است؛ به این معنا که کارکنان ادارات، پذیرای دانش جدید و کسب مهارت های تخصصی هستند؛ اما برگزاری دوره های آموزشی تخصصی و مفید برای کارمندان ادارات دولتی در وضعیت مناسبی قرار ندارد. هم چنین؛ میزان سازگاری با تغییرات مداوم، میزان احترام به حقوق و نظرات دیگران و میزان تحرک اجتماعی و جغرافیایی در بین کارمندان ادارات دولتی در سطح متوسط قرار دارد.

در یکی دو دهه ی اخیر تحولات اجتماعی و فرهنگی جامعه سبب شده که اشخاص معلول به میزان قابل توجهی جذب جامعه شوند؛ اما وجود برخی موانع به ویژه موانع عرصه ی برنامه ریزی شهری و شهرسازی باعث شده که بسیاری از فضاهای شهری فاقد شرایط لازم برای حضور این قشر در جامعه باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی و ارزیابی مبلمان و تجهیزات شهری است و سعی شده ضمن تعریف مبلمان شهری و اهداف طراحی آن به نارسایی ها و کمبودهای مبلمان شهری ویژه ی معلولان در شهر ایلام پرداخته شود. این پژوهش با روش مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و با استفاده از شیوه ی مشاهدات میدانی و مصاحبه انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که محدوده ی مورد مطالعه (مرکز شهر ایلام)، شرایط بحرانی و مشکلات زیادی در حوزه ی مبلمان و تجهیزات شهری دارد.

آموزش الکترونیکی یکی از پیشرفت های نوظهور فن آوری های اطلاعات و ارتباطات در عرصه ی آموزش کارکنان است و انجام دادن مطالعات امکان سنجی به منظور سنجش میزان آمادگی سازمان های مختلف برای استقرار این نوع نظام آموزشی ضروری می باشد. پژوهش حاضر به روش توصیفی و با هدف سنجش میزان آمادگی استقرار نظام آموزش ضمن خدمت الکترونیکی در سازمان های فرهنگی و آموزشی استان ایلام و بر مبنای مدل قائنی و عبدالحق(1389) صورت گرفت. به منظور گردآوری داده ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، ابتدا پنج سازمان فرهنگی و آموزشی استان ایلام(شامل: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ایلام، سازمان آموزش فنی و حرفه ای استان ایلام، دانشگاه ایلام، دانشگاه علوم پزشکی ایلام، اداره کل آموزش و پرورش استان ایلام) انتخاب شدند و نظرات 119 نفر از کارکنان و مدیران در قالب پرسش نامه ای محقق ساخته(مبتنی بر طیف پنج ارزشی لیکرت) اخذ شد. نتایج ضریب آلفای کرونباخ نشان داد که مقیاس های به کار رفته در پرسش نامه دارای پایایی قابل قبول بوده و پنج نفر از صاحب نظران حوزه ی فن آوری اطلاعات و مدیریت، روایی صوری پرسش نامه را تأیید کردند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که آمادگی سازمان های مورد مطالعه از ابعاد فرهنگی(با میانگین44/2 از 5)، ساختاری(با میانگین14/2 از 5)، منابع انسانی(با میانگین08/2 از 5)، فنی و تجهیزاتی(با میانگین93/1 از 5) و در مجموع، آمادگی کلی(با میانگین33/2 از 5) پایین تر از متوسط بوده و در حد مطلوب قرار ندارد.

در تحقیق حاضر تأثیر اتوماسیون اداری بر بهبود تصمیم گیری مدیران و کارشناسان استانداری بررسی شده است. این تحقیق، به لحاظ روش، از نوع تحقیقات علّی- همبستگی و بر مبنای هدف، کاربردی است. جامعه ی آماری تحقیق 90 نفر از مدیران و کارشناسان استانداری استان ایلام بوده که به صورت تصادفی انتخاب شده اند؛ و برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری و استفاده از نرم افزار LISREL انجام شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که سیستم اتوماسیون اداری بر افزایش صحت تصمیم گیری، دقت، به هنگام بودن و اقتصادی بودن تصمیم گیری مدیران تأثیر مثبت و معناداری دارد. علاوه بر آن، نتایج آزمون مدل نشان می دهد که از برازش خوبی برخوردار است.

مقاله ی حاضر با هدف "" بررسی رابطه ی ابعاد سرمایه ی اجتماعی و هویت اجتماعی دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی شهر ایلام در سال تحصیلی1389-1390"" انجام شده است.جامعه ی آماری این تحقیق دانش آموزان پسر مقطع پیش دانشگاهی شهر ایلام به تعداد 582 نفر بوده اند؛ حجم نمونه ی مورد بررسی، 231نفر، روش مورد استفاده، پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی محقق ساخته بود. آزمون فرضیه های تحقیق بر اساس ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین متغیر های مستقل تحقیق( مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی) و هویت اجتماعی دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی شهر ایلام رابطه ی معناداری وجود دارد. نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که متغیر مشارکت اجتماعی تأثیر بیشتری،(59/0=Beta) و متغیر دیگر تحقیق(اعتماد اجتماعی) تأثیر کمتری در تغییرات هویت اجتماعی دانش آموزان دارد(17/0=Beta).

امروزه با توجه به اهمیت و جایگاه صنعت گردشگری و طبیعت گردی و رقابتی شدن این صنعت سرمایه ساز، ضرورت بسترسازی و برنامه ریزی های منطقی و در پی آن، اجرا نمودن زیرساخت های تأیید شده در کشور، به ویژه در استان کوچک؛ اما پر استعداد ایلام، صد چندان جلوه گری می نماید. هدف از تحقیق حاضر بررسی قابلیت های طبیعی استان ایلام در راستای جذب طبیعت گرد می باشد. پژوهش حاضر از نوع تحقیق نظری، و روش تحقیق آن توصیفی _ تحلیلی است. داده های حاصل از پرسش نامه ها توسط نرم افزارهای Excel و SPSS تجزیه و تحلیل شده و در پایان با استفاده از روش های حل فرضیات با استفاده از آزمون T این نتیجه به دست آمد که فرضیات موجود تأیید شده و استان ایلام قابلیت جذب گردشگر و توسعه ی طبیعت گردی دارد و برای تبدیل شدن به قطب طبیعت گردی غرب کشور از ظرفیت و توانمندی لازم برخوردار است.