جامعه شناسی ارتباطات

گریز ناپذیری کندوکاو در چرایی و چگونگی ناکارآمدی و تنگمایگی شماری از روابط عمومی ها، به ویژه روابط عمومی های سازمان ها و نهادها، همچنین بایستگی ژرف نگری و باریک اندیشی در باب علل و عوامل پیدایش آسیب ها و چالش های فراگیر و فزاینده کژی و کجراهی در رفتارهای سازمانی و رویکردهای مردم گریزانه، نگارنده را بر آن می دارد که در این سرمقاله، پرتو خرد و روشنگری بر زوایای تاریک و پنهان بنای سست بنیان و متزلزل ناخدمتی بتاباند تا شاید برخی مدیران سرمست از باده غرور و ره به عبث پیموده در این نهادها به خود آیند و به مقتضای عقل و عدل، راه صواب در پیش گیرند. هرچند بیان پاره ای از حقایق، تلخناک و دردآلود است لیک به حکم خرد و داد، باید به جای اختفاء و انکار، آنها را بی پرده برشمرد و با سرانگشت تدبیر و کیاست، گره از مشکلات گشود. بی شک در موقعیت حاد، حساس و سرنوشت ساز روزگار ما که به عصر شتاب، دنیای ارتباطات، جهان نوآوری و... موسوم و موصوف شده است، روابط عمومی های خلاق، کنشگر و پیشرو در آوردگاه رویارویی و ستیز با چالش های نوپدید، به پشتوانه پویایی درون سازمانی، اصلاح روابط و مناسبات برون سازمانی، دوری جستن از سطحی نگری، بهره گیری از آموزه های روز و ایجاد ساختارهای نوین و استوار سازمانی که به چابک سازی فرآیندهای سازمانی می انجامد، توانسته اند نقش های مانا و برجسته ای را در پیشبرد اهداف کلان ملی ایفا نمایند و این درحالی است که شوربختانه برخی از روابط عمومی های ناکارآمد، فاصله گرفته از اهداف راهبردی و جدا افتاده از شرایط آرمانی، برای احراز امتیازها و مصالح فردی و صرفاً به نیت تقرّب و محبوبیت در نزد مافوق، چشم برحقایق جامعه فرو دوخته، وظایف اصلی و نیز وجدان اخلاقی و اجتماعی را در انجام رسالتی که باید به دوش بکشند، فراموش کرده و آیینه دار خودکامگی، خود فریفتگی و رفتارهای نمایشی مدیران شده اند تا به یمن این خوش خدمتی های سیاست زده و شائبه آلود، مورد عنایت و بنده نوازی ارباب حشمت و اصحاب قدرت و ثروت قرار گیرند و با خون دل مردمان آرزومندی که چشم امید به بهبود اوضاع دوخته اند، سفره معیشت خویش را رنگین سازند! و چه اسف انگیز وتلخناک است که اینان نه در مقیاس کلان رسالتی که به عهده گرفته اند، بلکه در حداطلاع رسانی ساده و متعارف به طور یک سویه و یک جانبه، صدای رسای مدیران و بازتاباننده توقعات آنها می شوند؛ چراکه در این مسیر یک طرفه راه مراوده، هم اندیشی، همگرایی و همکاری با مردم را در مقام مخدومین جامعه بسته اند و رسانه های مجازی و غیرمجازی تحت اختیار را صرفاً و منحصراً برای رساندن پیام ها و راهبردهای دستگاه های متبوع و مدیریت های مافوق به کارگرفته اند تا بدین سان خواسته یا ناخواسته پیوند خویش را بامردم بگسلند و از اهداف آرمانی خود فاصله گیرند. در شماره های آتی فصل نامه جامعه شناسی روابط عمومی، به ابعاد و زوایای گوناگون موضوع مورد بحث و فحص در این جستار بیشتر خواهیم پرداخت. امید آن که با محک زدن عملکردها در قلمرو نقد، گام های بلند و استواری در راستای بهبود روش ها و فرآیندها برداشته و افق های روشن به روی آینده بهتر گشوده شود.

این پژوهش باهدف بررسی الگوهای جدید اطلاع رسانی در روابط عمومی و با روش سنتز پژوهشی انجام شد. حوزه پژوهش در این تحقیق کلیه مقالات علمی پژوهشی با موضوع اطلاع رسانی و روابط عمومی بود که یافته های آن منجر به تولید مدل شده و هدف مدل پرداختن به رویکردهای اطلاع رسانی باشد. جهت اطمینان از روایی وپایایی یافته های پژوهش، نتایج به چند تن از اساتید مرتبط با علوم ارتباطات ارایه شد. پس از بررسی های نهایی تعداد هفت مدل مرتبط با حوزه اطلاع رسانی استخراج شد. یافته ها نشان داد که در مدل های جدید اطلاع رسانی موضوعاتی ازجمله توجه به بحث نت یزن ها به جای شهروندان، تفکیک و شناسایی گروه های رهبر و نخبه، گروه های فشار در شبکه های اجتماعی، تقویت سوادهای متکثر، توجه به سواد اطلاعاتی کارکنان سازمان و شهروندان، استراتژی های جستجو، زمان محورکردن استراتژی اطلاع رسانی، توصیف شرایط فعلی اطلاع رسانی، نقشه برداری از دورنمای اطلاع رسانی، توجه به منطق نمادی، مدیریت محیطی و استراتژی ها مطرح درمحیط سازمان و اجتماع از مهترین رویکردهای جدید در مدل های اطلاع رسانی بوده است.

با توجه به رشد روزافزون شبکه های اجتماعی مجازی در عرصه ی ارتباطات رسمی و سازمانی با مردم ضرورت بررسی بهتر چگونگی تاثیرگذاری این شبکه ها بر نحوه ارتباطات و مشارکت شهروندان در امور مهمی همچون مدیریت شهری از طریق روابط عمومی ها، احساس می شود. با توجه به این امر این تحقیق با هدف بررسی تاثیر بکارگیری شبکه های اجتماعی در روابط عمومی شهرداری بر مشارکت شهروندان انجام شده است. روش تحقیق توصیفی پیمایشی است. داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه ی بسته ی محقق ساخته ای که از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار بوده است،در بین نمونه ای شامل 384 شهروند بابلی، به روش تصادفی ساده، جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای نرمالیته و رگرسیون خطی در نرم افزار اس.پی.اس.اس22 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که؛ پیگیری مطالبات و خواسته های مردمی(447/0) اولین و مهمترین دلیل مشارکت شهروندان از طریق بپگیری خواسته هایشان از طریق شبکه های اجتماعی مجازی متعلق به روابط عمومی شهرداری بابل بوده است. بعد از متغیرهای افکار سنجی و نظر سنجی و تحقیقات روابط عمومی(343/0)، پاسخگویی مسئولان روابط عمومی(287/0)، فعالیت های خبری و اطلاع رسانی(222/0) به ترتیب رتبه های دوم تا چهارم را از لحاظ تاثیر گذاری بکارگیری شبکه های اجتماعی در روابط عمومی شهرداری بر مشارکت شهروندان داشتند.

اخلاق گرایی در روابط عمومی به یک اصل اساسی تبدیل شده است. تعدادی از کارگزاران روابط عمومی با مطرح کردن موضوع مسئولیت های اجتماعی سعی دارند تا نقش اخلاقی روابط عمومی را از این منظر دنبال نمایند. در واقع باید گفت اخلاق گرایی بسیار بسیط تر از مسئولیت های اجتماعی است. اخلاق باید در ارتباطات و تعاملات با مشتریان و ذی نفعان و در بین کارکنان روابط عمومی همزمان پیگیری شود.اخلاق گرایی ریشه در حیات اجتماعی انسان دارد. شالوده و اساس همه ادیان آسمانی بازخوردی از اخلاق است که شرافت و کرامت انسان را ارزش می نهد. دوران نوسازی و مدرنیته با الهام از تفکر زایای صنعتی و پس زمینه مادی گرایانه تلاش دارد تا اخلاق را به استحاله بکشاند دراین شرایط روابط عمومی باید مسیر خود را از بین سه مکتب فایده گرایانه، پوزیتویستی و فضیلت خواه جستجو نماید. این نوشتار قصد داشته با تکیه بر رویکردهای اخلاق گرایانه اندیشمندان و فیلسوفان فضیلت خواه همچون ارسطو،کانت،هگل،دکارت،روسو،راولز و هابرماس به بررسی روش های کاربست عملی اخلاق در روابط عمومی پرداخته و راهکارهایی برای تسری کدهای اخلاقی در روابط عمومی ارائه دهد.

امروزه بسیاری از کشورها به این بلوغ فکری رسیده اند که بی اعتنایی به مسائل اخلاقی و فرار از مسئولیت ها و تعهدات اجتماعی به از بین رفتن اعتماد جمعی و ساختارهای اجتماعی می انجامد به همین دلیل نیاز به تدوین استراتژی اخلاقی از جمله باورهای ملی در کشورهای توسعه یافته است. در این بین رعایت اخلاق حرفه ای جایگاه ویژه ای دارد زیرا نقش برجسته ای در جلب اعتماد عمومی دارد. مسئولیت پذیری و اعتماد سازی از مولفه های مهمی است که در اخلاق حرفه ای رسانه مطرح است زیرا رسانه ها رسالت آگاه سازی مردم را دارند و هر گونه تخطی از اخلاق حرفه ای موجب زوال سرمایه های اجتماعی و از همه مهمتر اعتماد سازی جمعی می شود. امانتداری و معتمد بودن از ویژگیهای مهم اخلاق مداری رسانه ای است که خدشه دار شدن آن سرمایه گذاری اخلاقی روی مردم را با خطر مواجه می کند لذا گروههای اجتماعی تعهدی در قبال نظام سیاسی و اداری حس نخواهند کرد.در این مقاله برشمردن عوامل تاثیرگذار در رعایت اخلاق حرفه ای رسانه، به الگوی رفتار ارتباطی درون شخصی وبرون شخصی مبتنی بر رعایت حقوق مخاطب اشاره شده و تاثیرات مطلوب آن در انتقال صحیح مفاهیم به لحاظ اخلاق حرفه ای تبیین گردیده است. سیر تحول یک فرد رسانه ای در مدیریت بر خویشتن و ارتباط برون شخصی شایسته با مخاطب با رعایت امانتداری از موارد تاکید شده در بخش پایانی مقاله است. در خاتمه برای افزایش و بهبود اخلاق حرفه ای رسانه پیشنهادات کاربردی ارائه گردیده است.

حقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین ادراک از جو سیاسی سازمانی و رفتارهای انحرافی با توجه به نقش میانجی حمایت سازمانی ادراک شده در روابط عمومی های ادارات شهر اصفهان انجام گرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و بر اساس روش گردآوری داده ها توصیفی و از نظر روش تجزیه و تحلیل داده ها، از نوع همبستگی می باشد و جهت جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه استاندارد ادراک از جو سیاسی سازمانی،رفتارهای انحرافی و حمایت سازمانی ادراک شده استفاده شد.جامعه آماری در این تحقیق کارکنان روابط عمومی های ادارات شهر اصفهان بود که در مجموع 19 اداره ، 230 کارمند وجود دارد. با توجه به جدول مورگان، حجم نمونه تعداد 140 نفر می باشد که جهت اطمینان از برگشت پرسشنامه، تعداد 150 پرسشنامه به صورت تصادفی ساده بین آنها توزیع شده است. داده های به دست آمده از طریق پرسشنامه با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس 20 و لیزرل8.8 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج نشان داد سطح معناداری فرضیات مبنی بر نقش میانجی حمایت سازمانی ادراک شده در رابطه بین رفتار سیاسی عمومی، پیشرفت مستمر و ادراک از سیاست های پرداخت و ارتقا به ترتیب، 2255/0، 2915/0 و 044/0 بود که نشان از رد فرضیات بود. در رابطه بین رفتار سیاسی عمومی، پیشرفت مستمر و ادراک از سیاست های پرداخت و ارتقا و حمایت سازمانی ادراک شده نیز سطح معناداری به ترتیب برابر 41/0، 53/0 و 08/0 بود که نشان از رد فرضیات بود. در رابطه بین حمایت سازمانی ادراک شده و رفتارهای انحرافی نیز سطح معناداری برابر 55/0 بود که نشان از رد فرضیه بود. همچنین سطح معناداری فرضیات رفتار سیاسی عمومی، پیشرفت مستمر و ادراک از سیاست های پرداخت و ارتقا و رفتار انحرافی به ترتیب برابر 55/4، 71/4 و 12/5 بودکه نشان از تایید فرضیات بود.