آمایش سیاسی فضا

آمایش سیاسی فضا

آمایش سیاسی فضا دوره چهارم بهار 1401 شماره 2 (پیاپی 14) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

حریم شهر؛ حفاظت یا توسعه (بررسی و تحلیل پنج دهه برنامه ریزی برای حریم پایتخت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حریم حفاظت توسعه سیاست کیفیت تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 810 تعداد دانلود : 52
موضوع مدیریت و برنامه ریزی برای حریم شهرها در کشورهای مختلف به دلیل آنکه در دوره های زمانی وابسته به تحولات سیاسی، اقتصادی و نهادی است، همواره رویکردهای متفاوتی را تجربه می کنند. نگرش هایی که به صورت کلی در قالب حفاظت و یا توسعه حریم و نواحی پیرامونی خود را نشان می دهد. به همین دلیل در میان کشورهای مختلف تعریف یکسان و رسمی از حریم شهر وجود ندارد. شهر تهران در طی پنج دهه گذشته در برنامه ها و طرح های تهیه شده برای حریم آن، سیاست های متفاوتی را تجربه کرده است که در تهیه و اجرا متفاوت بودند. در مطالعه حاضر به بررسی و تحلیل پنج دهه برنامه ریزی برای حریم پایتخت پرداخته شده است و در آن سعی شده برنامه های مذکور از دو بعد سیاست و کیفیت مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند. روش مطالعه حاضر براساس هدف و ماهیت از نوع کاربردی و براساس روش استفاده، تحلیل محتوا و از نوع رهیافت تفسیری غیر سرزده است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز مطالعات کتابخانه ای و استفاده از روش اسنادی و به کارگیری منابع و متون مختلف بوده که با بررسی و تحلیل آن ها مبادرت به تدوین مقولات و زیر مقولات تحقیق شده است. یافته های مطالعه برای تحلیل سیاست ها پنج دسته مقوله (مدیریت، برنامه ریزی، ساماندهی، حفاظت، توسعه) و برای تحلیل کیفیت هفت دسته مقوله (ارائه برنامه، اثر واقعیت، مشارکت مردمی، ظرفیت زیرساخت، وضعیت زمین، نحوه اجرا و سازگاری) را شناسایی کرده است. نتایج حاصله از تحلیل برنامه ها نشان می دهد در برنامه های تهیه شده رهیافت و سیاست اصلی عمدتا مبتنی بر حفاظت از حریم است که برای دستیابی به آن باید صداقت (ناشی از نحوه اجرا) و مشروعیت (ناشی از کمبود مشارکت عمومی) برنامه ها بهبود پیدا کند.
۲.

آزمون مدل رفتار سیاسی بر تصمیم گیری مدیران در سازمان های ورزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتار سیاسی تصمیم گیری مدیران هویت سازمانی اعتماد سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 480 تعداد دانلود : 99
هدف این پژوهش آزمون مدل رفتار سیاسی بر تصمیم گیری مدیران با نقش میانجی هویت سازمانی و نقش تعدیلگر اعتماد سازمانی در سازمان های ورزشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه مدیران میانی فدراسیون ها، وزارت ورزش و جوانان، ادارات کل ورزش و جوانان استان ها و نیز روسای هئیت های ورزشی استان ها به تعداد 250 نفر بودند از این افراد 104 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدند. پژوهش حاضر، توصیفی- همبستگی از نوع پژوهش های پیمایشی و از جمله پژوهش های کاربردی است که به صورت میدانی انجام شد. جمع آوری داده ها از طریق چهار پرسشنامه رفتار سیاسی (17 سوال)، تصمیم گیری مدیران (14سوال)، اعتماد سازمانی (12سوال) و هویت سازمانی (16سوال) بود. روایی و پرسشنامه ها مورد تایید قرار گرفت. همچنین پایایی نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ (رفتار سیاسی=89/0، تصمیم گیری مدیران=92/0، اعتماد سازمانی=85/0 و هویت سازمانی=90/0) گزارش شد. همه تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS، SPSS Sample power،Smart SPSS انجام گردید. نتایج نشان داد که اعتماد سازمانی اثر مثبت و معناداری بر تصمیم گیری مدیران دارد. رفتار سیاسی اثر مثبت و معناداری بر تصمیم گیری مدیران دارد. رفتار سیاسی اثر مثبت و معناداری بر هویت سازمانی دارد. هویت سازمانی اثر مثبت و معناداری بر تصمیم گیری مدیران دارد. همچنین رفتار سیاسی بر تصمیم گیری مدیران از طریق هویت سازمانی اثر مثبت و معناداری دارد. در نهایت نتایج نشان داد که اعتماد سازمانی می تواند به صورت اثر مثبت و معناداری رابطه بین رفتار سیاسی و تصمیم گیری مدیران را تعدیل کند. با توجه به نتایج پیشنهاد می شود هنگام تعیین مدیران، افرادی برگزیده شوند که به نقش و نظر کارمندان در تصمیم گیری های سازمانی اهمیت داده و مشورت با آنها را در فعالیت های خود مدنظر قرار دهند.
۳.

ارائه شاخص های آمایش مراکز و استقرارگاه های نظامی؛ مطالعه موردی: استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آمایش تهدیدات مراکز نظامی استان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 63 تعداد دانلود : 121
آمایش سرزمین؛ طبقه بندی فعالیت انسان در فضای جغرافیایی است تفکری است که تمامی جنبه های توسعه یک کشور را مدنظر قرار می دهد، یک برنامه ریزی استراتژیک و راهکار کاملا جغرافیایی برای توسعه پایدار کشورها است. اهمیت این موضوع برای استان کرمانشاه در همسایگی کشور عراق بیشتر می باشد زیرا وجود طیف گسترده ای از تهدیدات بالقوه و بالفعل در دو کانون عراق و اقلیم کردستان سبب شده اجرای هرگونه طرح آمایشی با تحلیل اوضاع امنیتی پیرامون مرز همراه باشد. تحقق این امر، نیازمند شناخت امکانات ژئواستراتژیکی، تحلیل محیط پیرامونی، دسته بندی انواع تهدیدات و شناسایی منبع و منشا آن ها است. این مقاله نیز با این هدف یعنی ارائه شاخص های آمایش مراکز و استقرارگاه های نظامی استان کرمانشاه و با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای بوده و بدین منظور داده های موردنیاز در محدوده موردنظر از اسناد و منابع مکتوب گردآوری شدند، روش تجزیه و تحلیل یافته ها نیز به صورت تحلیل محتوی بوده است. نتایج بررسی ها نشان داد که آمایش مراکز و استقرارگاه های نظامی در استان کرمانشاه خیلی جامع و کارآمد نیست، دارای رویکرد سنتی است و بدون توجه به شاخص های طبیعی، انسانی و مبادی تهدید انجام گرفته است لذا تاثیر چندانی در اثربخشی طرح ها، کاهش آسیب پذیری ها و افزایش قابلیت های دفاعی نخواهند داشت و با مسائلی همچون بی توجهی به تهدیدات داخلی و خارجی، ساماندهی نامتعادل فضایی در نحوه استقرار و مکان یابی مراکز نظامی، تمرکز بیش از حد اماکن و مراکز سیاسی، اداری، جمعیتی، صنایع و تاسیسات مهم در مرکز استان کرمانشاه و... مواجه است.
۴.

تاثیر بحران کم آبی بر مناسبات هیدروپلیتیک ایران و عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بحران کم آبی هیدروپلیتیک ایران عراق و حوضه آبریز دجله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 249 تعداد دانلود : 241
موقعیت جغرافیایی عراق به گونه ای است که بسیاری از رودهای فصلی و دائمی کشورهای پیرامونی به این کشور سرازیر می شوند. عراق خود فاقد منابع آبی پایدار کافی برای رفع نیازمندی های توسعه ای و زیرساختی است. از این رو، آینده امنیت و توسعه عراق به رویکرد هیدروپلیتیک کشورهای پیرامونی وابسته است. طی یک و نیم دهه گذشته نیز ایران در قالب طرح ساماندهی و توسعه منابع آب و خاک غرب کشور به مهار آب های خروجی از مرزهای غربی کشور پرداخته است که بازتاب آن از حجم آب ورودی به عراق کاسته، موضوعی که مورد پیگیری مقامات ملی و محلی این کشور بوده است. مقاله حاضر ماهیتی کاربردی دارد، روش شناسی حاکم بر متن توصیفی- تحلیلی و روش تئوری بنیان داده استفاده شده و درون دادهای مورد نیاز آن به روش کتابخانه ای و بهره گیری از نظریه داده بنیاد گرداوری شده و بر این فرضیه استوار است که هیدروپلیتیک در جهت دهی به سیاست خارجی عراق در تعامل با ج.ا.ایران بازتاب بیشتری خواهد یافت. نتیجه پژوهش نشان داد با نگرش به محدودیت فزاینده منابع آبی، افزایش مصرف آب و کاهش آب ورودی رودهای مرزی ایران به عراق که با تهدید بخشی از امنیت آبی و غذایی این کشور همراه است. از این پس، هیدروپلیتیک در قالب تنش در جهت دهی به سیاست خارجی عراق در تعامل با ج.ا.ایران بازتاب بیشتری خواهد داشت.
۵.

اتحادیه اروپا و بحران کرونا ویروس: پیامدها و واکنش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بحران کرونا ویروس اتحادیه اروپا مکانیسم اتحادیه اروپا همگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 519 تعداد دانلود : 537
اگر چه همگرایی اروپایی با هدف گسترش همکاری منطقه ای و اتحاد بیشتر میان کشورهای عضو تشکیل گردید اما کرونا اهداف اصلی آن را تهدید کرده است. غایت این جستار، تحلیل تبعات احتمالی گسترش کرونا بر همکاری اروپایی و استراتژیک مشترک اروپایی جهت مدیریت آن بوده است. پژوهش فوق بر این فرضیه استوار بود که ضعف، درماندگی و عدم همکاری اعضای اتحادیه در مواجه با کرونا ویروس باعث تشدید رویکرد یک جانبه گرایی و واگرایی میان اعضای اتحادیه اروپا شده است. نویسنده با بهره گیری از روش توصیفی– تحلیلی به دنبال عواقب و پیامدهای کرونا در همگرایی اروپایی بوده و یافته های تحقیق نشان داد که کرونا باعث تشدید شکاف در بین کشورهای شمال و جنوب و ظهور جنبش های پوپولیستی گردید و همچنین یاس، ناامیدی و بی اعتمادی شهروندان اروپایی نسبت به همگرایی اروپایی؛ بیکاری و فقر در میان اعضای اتحادیه اروپا را افزایش داده است. اتحادیه اروپا در واکنش به این بحران با نگاه به تجربه قبلی به تقویت حکمرانی خود پرداخته و با سرمایه گذاری در بخش بهداشت به عنوان راهی برای افزایش تاب آوری، انعطاف پذیری و پایداری اقتصاد کشورهای عضو اقدام کرده است.
۶.

تحلیل سیستمی کارایی سیاست های آمایش سرزمین برای کاهش آسیب پذیری؛ دشت میناب نسبت به کم آبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل سیستمی آمایش سرزمین آسیب پذیری دشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 328 تعداد دانلود : 442
هدف پژوهش حاضر تحلیل سیستمی کارایی سیاست های آمایش سرزمین برای کاهش آسیب پذیری دشت میناب نسبت به کم آبی می باشد. روش انجام این تحقیق نظری- تحلیلی و مبتنی بر دانش تحلیل سیستمی و پویایی سیستم ها می باشد و با بررسی سازمان فضایی شهرستان و دشت میناب بوده و اطلاعات مورد نیاز از مراکز اداری و سازمان های مربوط جمع آوری شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که تاثیرگذارترین سیاست ها در خصوص کاهش آسیب پذیری دشت میناب و احیا مجدد دشت، سیاست های مربوط به مدیریت تقاضای آب می باشد و این موضوع مربوط به دو منطقه (مدیریت تقاضای آب در شهرستان میناب و شهرستان های بندرعباس، سیریک و جاسک) می باشد. با کاهش میزان مصرف آب کشاورزی از طریق اصلاح الگوی مصرف و توسعه فعالیت های تجاری و آبزی پروری به میزان 4000 هکتار اراضی جدید در منطقه و کاهش وابستگی به آب دشت میناب و تامین نیاز آب شرب میناب و روستاها از طریق سد استقلال، میزان برداشت آب از دشت به کمترین میزان ممکن کاهش می یابد. همچنین با تامین آب مورد نیاز بندرعباس، روستاها و مناطق ساحلی میناب، سیریک و جاسک از طریق آبشیرین کن و اصلاح الگوی مصرف آب در بندرعباس میزان وابستگی و انتقال آب از دشت میناب کاهش داده و به صفر برسانیم. تلفیق این اقدامات همراه با اصلاح نقش شهر میناب به عنوان مرکز منطقه و ایجاد منطقه ویژه اقتصادی یا آزاد تجاری جهت ارائه انواع خدمات تجاری- بازرگانی و بندری، بهداشتی و درمانی، گردشگری و آموزش عالی به مناطق پیرامون و شهرستان های منطقه باعث گسیل نیروی کار به این فعالیت ها شده و درآمد و اشتغال منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد و از اتکا بیش از اندازه اقتصاد منطقه به کشاورزی کاسته و میزان مصرف آب کشاورزی را کاهش داده و تعدیل نماید.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۰