اهداف: در این تحقیق توزیع فضایی غلظت ذرات معلق کوچک تر از 5/2 میکرون به عنوان آلاینده اصلی هوای شهر مشهد، با استفاده از روش تحلیل خوشه ای پهنه بندی شده است. روش: آمار غلظت ذرات معلق کوچک تر از 5/2 میکرون شهر مشهد به عنوان آلاینده اصلی برای دوره آماری 1390 تا 1394 در مقیاس زمانی ساعتی برای 10 ایستگاه سطح شهر جمع آوری شد و با توجه به هدف و مقیاس مدنظر، ماتریس داده ها به شکلS آرایش داده شد. ماتریس های تنظیم شده در محیط XLSTAT با استفاده از روش تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی به روش ادغام وارد (Ward) تحلیل شدند. یافته ها/نتایج: نتایج نشان داد که 365 روز سال را می توان به سه خوشه مجزا تفکیک کرد. نتایج تحلیل ماهانه نشان داد که ماه های شهریور، آبان و آذر در یک خوشه و دارای بیشترین غلظت ذرات معلق قرار می گیرند و ماه های فروردین، اردیبهشت، خرداد و مهر در خوشه دوم با کمترین بار آلودگی هوا قرار می گیرند. نتایج تحلیل روزهای هفته نشان داد که هفت روز هفته در چهار گروه همگن تفکیک شدنی است. از لحاظ غلظت، ذرات معلق کوچک تر از 5/2 میکرون ساعات شبانه روز در چهار خوشه مجزا جای می گیرند. نتیجه گیری: استفاده از تحلیل خوشه ای و بررسی تغییرات زمانی ذرات معلق کوچک تر از 5/2 میکرون به عنوان آلاینده اصلی مشهد در مقیاس ماهانه، سالانه، روزهای هفته و ساعتی می تواند در برنامه ریزی مدیریت و کاهش آلودگی هوا مفید واقع شود.
