پژوهشنامه حقوق بشری (صیانت از حقوق زنان سابق)

حقوق بشر مهمترین دستاوردی است که قدرت های بزرگ از آن برای تحت فشار قرار دادن کشورهای دیگر استفاده میکنند تا به اهداف سلطهگرانه خود برسند. نکات قابل توجه در چند دهه اخیر، دخالت ایالات متحده در مسائل امنیتی جهان است که باعث ایجاد ناامنی و جنایات و کشتار مردم بیگناه شده است و در این میان کشور ایران بیشترین صدمه را از جانب امریکا متحمل شده است. از جمله جنایاتی که امریکا علیه ایران انجام داده حمله ناوگان امریکا به هواپیمای مسافربری ایران در 12 تیر 1367 بوده است. در این مقاله تلاش میشود حوادث تروریستی که در 12 تیر به وقوع پیوسته است، تشریح شود تا با بررسی ابعاد حقوقی در این خصوص به روشنگری بپردازیم.

هدف از مقاله حاضر تبیین رابطه حق و تکلیف از منظر اسلام و حقوق بینالملل معاصر است. رابطه میان حق و تکلیف از مسائل بحث برانگیز میان متفکران در حوزه فلسفه حق است و سوال اساسی پژوهش حاضر این است، چه رابطه میان حق و تکلیف برقرار است؟ اندیشمندان اسلامی و حقوقدانان معاصر غربی، پاسخهای متفاوتی به این سوال دادهاند. از نظر مجامع بینالمللی معاصر برخلاف دیدگاه اسلامی، دوره معاصر دوران گذار از جهان تکلیف است. در جهان مدرنیسم باید از حقوق و نه از تکالیف سخن گفت. در این نوشتار ضمن بررسی مفاهیم حق و تکلیف رابطه حق و تکلیف از منظر اسلام و مجامع بینالمللی معاصر در قالب دو نظریه «جدایی حق و تکلیف» و «تلازم حق و تکلیف» با استفاده از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار میگیرد.

حقوق اقلیتهای مذهبی جز لاینفک حقوق بشر تلقی می شود و با توجه به آسیب پذیر بودن حقوق اقلیت های مذهبی ، رعایت حقوق آن ها برای دولت ها ناشی از الزامات داخلی و بین المللی است که امروزه بسیاری آن ها را با چالش هایی رو به رو کرده است . در واقع امروزه ، این مبحث یکی از مهم ترین موضوعات حقوق بشری در عرصه بین الملل محسوب می شود که جمهوری اسلامی ایران نیز با آن به صورت تنگاتنگی در ارتباط است. اگرچه جمهوری اسلامی ایران از معدود کشورهایی است که صراحتاً موضع خود را نسبت به حمایت از اقلیت ها اعلام کرده است و طبق قانون اساسی نیز بالاترین جایگاه مدنی- سیاسی را برای افراد در نظر گرفته است؛ اما همواره از سوی برخی کشورها به نقض حقوق اقلیت ها متهم می شود که در این میان تضییع حقوق بهاییان ساکن در ایران همچنان به صورت مکرر مطرح می شود . این پژوهش در واقع قصد دارد با نگاهی واقع بینانه به واکاری حقوق اقلیت ها در حقوق بین الملل ، اسلام و قوانین جمهوری اسلامی ایران بپردازد.

بررسی مسائل خشونت ، تجاوز و چگونگی استقرار صلح، نکته مهمی را به بشریت یادآوری می کند که زنان نقش مهمی را در ایجاد صلح پایدار در سایه رهایی از تبعیض و خشونت ایفا می کنند، اما متأسفانه دیدگاه های فمینیستی افراطی ، کمبود نیروهای زن و عدم تخصیص بودجه های موثر ، نقش این اقلیت مبارز را با چالش های جدی رو به رو کرده است. این مقاله با استناد به خشونت علیه زنان به عنوان تهدید علیه صلح پایدار ، ارزیابی اقدامات زنان در جهت استقرار و استمرار صلح در سطح جامعه جهانی به خصوص در قالب مأموریت های سازمان ملل تلاش کرده است.

از آن جا که ارث یکی از خواسته های درونی انسان و هماهنگ با فطرت اوست ، مورد توجه جوامع بشری و دین مبین اسلام قرار گرفته است . بحث در چرایی تبعیض میان زن ومرد ، همواره از چالش برانگیز ترین مباحث حقوقی به شمار می رود. این نکته انکار ناپذیر است که در تمامی اقوام و ادیان الهی غیر از اسلام ، ارث بر اساس عا مل جنسیت یعنی زن یا مرد بودن ، تعیین می شد و تنها در دین مبین اسلام است که احکام حقوقی ارث بر مبنای مصالح اجتماعی و اقتصادی وهمچنین مسئولیت هایی که بر عهده زن و مرد نهاده شده ، با توجه به قرابت ایشان با شخص متوفی ، وضع گردیده است. با وجود این که در تمام مواردی که شخصیت انسانی ملاک قانون گذاری است ، زن و مرد از حقوق یکسانی برخوردارند و تنها ملاک برتری زن و مرد در اسلام ، همان مرتبه ای است که بر اساس تقوی الهی بدست می آورند و دیگر هیچ . تفاوت ارث در نظام حقوقی اسلام ، مورد هجمه وانتقادات دشمنان قسم خورده آن واقع گردیده است که در ارتباط با آن نظرات بسیاری صرف نظر از صحت و سقم آن ، ارائه نموده اند. در این مقاله برآنیم پس از بیان مفهوم ارث و موجبات آن به بحث و تدقیق پیرامون ارث در زن و مرد در میان اقوام و ادیان الهی و فلسفه تفاوت ارث میان زن و مرد در اسلام بپردازیم.

در چند دهه اخیر یکی از موضوعات مهم حقوق بشری، خشونت علیه زنان است. با وجود این که مقابله با تمام اشکال خشونت دارای اهمیت است، اما ارتکاب خشونت خانگی به دلیل شیوع بسیار در کشورهای جهان و به دلیل آسیب های جدی جسمانی و روحی که بر زنان دارد، به عنوان مهم ترین مصداق خشونت، محور توجه دولت ها و اعمال راهکارهایی در دو حوزه داخلی و بین المللی شده است. با این اوصاف خشونت خانگی همواره یکی از چالش های مهم در راستای تطبیق کامل حقوق بشر است. این امر منجر به این پرسش که نقش مداخله دولت ها در خشونت خانگی چگونه است؟ گشته است. از آن جایی که مصادیق خشونت خانگی در کشورهای مختلف متفاوت است، مداخله دولت ها باید متناسب با فرهنگ و مصلحت های جامعه تحت حکومتشان صورت گیرد و باید در عرصه بین المللی در چارچوب احترام متقابل به رسمیت شناخته شود. امروزه دولت ها به ویژه دولت های غربی فارغ از این مهم به کسب منافع بیشتر می اندیشند. افزیش آمار خشونت خانگی علیه زنان مویدی بر این ادعاست. بر این اساس پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی نقش مداخله دولت را در خشونت مورد بررسی قرار می دهد.