درخت حوزه‌های تخصصی

خلفای مسلمان

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ایران اسلامی ایران باستان ایران پیش از تاریخ تاریخ جهان فلسفه تاریخ گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
حکومت های ایرانی- اسلامی خلفای مسلمان
اموی راشدین عباسی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۳۲۳ مورد.
۱۲۱.

قیامهای خوارج در روزگار هارون الرشید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۵۹/۵)

کلید واژه ها: خوارج علویان هارون الرشید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 441 تعداد دانلود : 132
در دوران خلافت هارون الرشید (193-170ق)، قیام ها و شورش های گوناگونی روی داد و تشکیل حکومت هایی مستقل، قسمت هایی از قلمرو خلافت عباسی را از پیکره آن جدا کرد. در این میان، قیام های پی در پی خوارج در نواحی مختلف قلمرو هارون را میتوان در زمره چشمگیرترین رویدادهای زمان او به شمار آورد. پرسش مطرح در مقاله حاضر، این است که چه عللی در وقوع جنبش های مسلحانه مکرر خوارج در عهد هارون تاثیر داشته است؟ در پاسخ به این سؤال ، از شیوه حکومت اشرافی هارون که سلطنتی در پوشش خلافت بود و نیز عملکرد غیر منصفانه کارگزاران افزون طلب او، به عنوان علل اصلی قیام های خوارج در قلمرو آن خلیفه، یاد شده است.
۱۲۲.

حیات ابن ابی الحدید(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مجله تاریخ اسلام سال نهم بهار و تابستان ۱۳۸۷ شماره ۳۳ و ۳۴

کلید واژه ها: معتزله ابن ابی الحدید عباسیان تالیفات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 817 تعداد دانلود : 22
عبدالحمید هبه الله (586- 656 ﻫ) مشهور به ابن ابی الحدید در خانواده ای اهل دانش در شهر مداین زاده شد. پس از تحصیلات مقدماتی در بغداد به معتزله گرایش یافت و اندیشه ایشان را چنان آموخت که خود در آن باره اهل نظر شد و از بزرگان معتزله گردید. او در بغداد مورد توجه دولتمردان عباسی قرار گرفت و عهده دار مشاغل حکومتی گردید. با این حال هرگز از دانش اندوزی و خردورزی باز نایستاد، آن چنان که در شناخت وبررسی تاریخ صدر اسلام صاحب نظر شد. این مقاله به شرح و بررسی زندگی ابن ابی الحدید پرداخته است.
۱۲۴.

بررسی رفتار با زندانیان مخالف حکومت در دوره عباسیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۷ شماره ۷۱

کلید واژه ها: زندان عباسیان علویان شکنجه مخالفان حکومت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 27 تعداد دانلود : 935
زندان یکی از سخت ترین و خوفناک ترین مجازات هایی بود که در دوره عباسیان برای مخالفات حکومت در نظر گرفته می شد. همه افرادی را که به دلایل گوناگون مورد خشم و غضب خلیفه یا وزیر وی قرار می گرفتند، می توان مخالفان حکومت به حساب آورد؛ اما نزدیکان و بستگان خلیفه، خلیفه زادگان و خلفای معزول، برخی از وزرا و کارگزاران دولتی، علویان، شورشیان، قرامطه و زنادقه بیش از دیگران در معرض حبس و شکنجه قرار داشتند. در بند کشیدن این افراد نیازمند تشکیل دادگاه و حکم قاضی نبود و اراده خلیفه برای حبس هر کس و اعمال هر گونه شکنجه علیه وی کفایت می کرد. ظهور گونه گونه شکنجه های جسمی و روحی و محرومیت زندانی از همه حقوق انسانی و اجتماعی از ویژگی های زندان در این دوره است. این شکنجه ها هیچ تناسبی با آنچه در روایات و احادیث و نیز فتاوی مذاهب مختلف، درباره خوش رفتاری با زندانیان و تحریم تعذیب و تضییق آمده است، ندارد. در این مقاله ضمن معرفی برخی از دهشتناک ترین زندان ها و نیز گروه هایی که بیش از دیگران در معرض گرفتار شدن در زندان بودند، به چگونگی رفتار با این زندانیان و برخی از شکنجه هایی که بر آنها روا داشته می شد و نیز انطباق آن با احکام شرعی، پرداخته شده است.
۱۲۵.

دو مورخ گمنام زیدی ایرانی: ابوالعباس حسنی و علی بن بلال آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۵۹/۵)

کلید واژه ها: تاریخ نگاری زیدیه یمن طبرستان و دیلمان ابوالعباس حسنی علی بن بلال آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 730 تعداد دانلود : 856
قیام زید بن على و شکل گیری زیدیه، عالمان زیدى مذهب عراق و حجاز را به تدوین آثاری تاریخی واداشت. در گام نخست، این اخبار تاریخی در آثارى تک نگارانه تدوین شد و سپس، تلفیق این آثار، به سنت طبقات نگاری انجامید. اما، از آن جا که هدف از تاریخ نگاری در این جریان، همچون دیگر جریان های حاشیه ای، نشان دادن مشروعیت جریان به عنوان تداوم راستین امت بوده، صورت خاصی به تاریخ نگاری زیدیه داده است. بررسی کتاب المصابیح نوشته ابوالعباس حسنی، نشانگر این مطلب است که تاریخ نگاری جریان های حاشیه ای، به نحو بارزی، حاصل نگاه کلامی و تحلیل آن ها از مفهوم امت و نظر آن ها در باب رستگاری و ضلالت امت است.
۱۲۶.

بررسی تاریخی ابقا، یا عزل معاویه از سوی امام علی (ع) با استناد به نامه های رد و بدل شده(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تاریخ واحد محلات تابستان ۱۳۸۷ شماره ۹

کلید واژه ها: خلافت بیعت امام علی (ع) معاویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 375 تعداد دانلود : 233
امام علی (ع) پس از به خلافت رسیدن، با نوشتن اولین نامه خود به معاویه - علیرغم توصیه بعضی از نزدیکان که نشان از سادگی آنان داشت - از وی خواست تا با آن حضرت بیعت نموده و حکومت شام را به والی انتصابی خود – سهل بن حنیف - بسپارد، اما او که به واقع، منتظر قتل عثمان و رسیدن چنین روزی بود با نوشتن نامه ای سفید به آن حضرت اعلان جنگ داد.در بعضی از منابع تاریخی، با ارایه نامه هایی منسوب به امام، صحبت از ابقاء معاویه توسط آن حضرت شده، اما منابع معتبر تاریخی دیگر این نظر را قاطعانه رد نموده اند. در هر حال، صلح طلبی امام در برخورد با معاویه همچنان ادامه پیدا نمود و آن حضرت همچنان به دنبال راهی به جز پیکار و جنگ بود و با فرستادن جریربن عبدالله بحلی، به عنوان پیک ویژه خود، که حامل پیام شفاهی و کتبی آن حضرت بود آخرین تلاش خود را برای عدم تحقق جنگ انجام دادند، اما معاویه تصمیم خود را برای جنگ با آن حضرت گرفته بود و به طور رسمی به امام اعلان جنگ داد.امام به ناچار برای رویارویی با معاویه آماده می شد که خبر حرکت اصحاب جمل را که بی تاثیر از تحریکات معاویه نبود شنید و به سوی بصره شتافت. آن حضرت (ع) پس از سرکوبی شورشیان پیروزمندانه وارد کوفه گردید و از آنجا نیز نامه هایی چند در دعوت معاویه بر بیعت و صلح، به معاویه نگاشت. پاسخ معاویه به تمام نامه های آن حضرت پاسخ رویارویی و جنگ بود و سرانجام این مواضع نابخردانه معاویه، که ریشه در سیاست هایی داشت که سال ها قبل، توسط دیگران تعیین شده بود، به جنگی سخت در منطقه صفین انجامید.
۱۲۸.

طلقاء و نقش آنان در تاریخ اسلام(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سال سوم پاییز ۱۳۸۷ شماره ۱۲

کلید واژه ها: بنی امیه خلفای راشدین پیامبراسلام(ص) بنی هاشم طلقاء خلفای اموی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 222 تعداد دانلود : 494
ریشه ی اختلاف و دشمنی میان بنی امیه و بنی هاشم را در قرن ها پیش از ظهور اسلام، در شبه جزیره عربستان، باید جستجو کرد. گر چه این طوایف هر دو از اعراب مستعربه در برابر اعراب عاربه بوده و نسب آنان به عدنان، از فرزندان اسماعیل بن ابراهیم می رسید و به همین سبب به اعراب عدنانی هم معروف شده اند، لکن منشأ اصلی اختلاف این دو طایفه معروف اعراب عدنانی را، دوره حیات قصی بن کلاب، از اجداد آنان، باید دانست. در عین حال، در دوره های بعد، به ویژه دوره ی حیات فرزندان عبدمناف، یعنی هاشم و عبدشمس، اختلافات آنان، وارد مرحله تازه ای شد و از شدت بیشتری برخوردار گردید، و به همین سبب، جانشینان آن دو نیز در مقاطع مختلف تاریخی، در مقابل هم قرار گرفتند. به طوری که عبدشمس با هاشم، امیه با عبدالمطلب، حرب با عبدالله، ابوسیفان با پیامبر (ص)، معاویه با امام علی (ع) و امام حسن (ع) و یزید با امام حسین (ع) به مقابله پرداختند.
۱۲۹.

آیین پارسی: شاه نامه این سند جاودانه گی ایران: زمینه های فکری و فرهنگی داستان های حماسی در ایران

نویسنده:
منبع: فردوسی بهمن ۱۳۸۷ شماره ۷۳
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان اموی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان عباسی فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی سامانی فرهنگی
  4. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه شاهنامه پژوهی
تعداد بازدید : 679 تعداد دانلود : 936
۱۳۰.

تعاملات علمی جهان اسلام و غرب در قرون اولیه هجری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تاریخ واحد محلات زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱۱

کلید واژه ها: اسلام علم ایران یونان تمدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 887 تعداد دانلود : 100
تاریخ علم را نباید جدای از تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دانست. مسلمانان پس از فتوحات اولیه، با توجه به توصیه و تاکید فراوان اسلام به تحصیل علم و دانش و فراگیری از هر کس و از هر کجا، کار ترجمه و نقل علوم از زبان های مختلف به عربی را از قرون دوم و سوم هجری به قوت تمام در بیت الحکمه و دیگر مراکزِ علمی جهان اسلام دنبال نمودند، و این روند در قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم نیز ادامه یافت. منبع اصلی علوم عقلی که به جهان اسلام راه یافت یونان و محفل علمی آن بود. هارون و مامون مترجمان بسیاری در رشته های گوناگون علوم و دانش های متداول در آن روز را در بیت الحکمه مامور ترجمه کتب کرده بودند. دانشمندان مسلمان با بهره گیری از اندوخته های ملل دیگر، بر روی آنها تعمق و تحقیق کردند و آثار شگرفی از خود بر جای نهادند، آثاری که بعدها به زبان های لاتینی، عبری و غیر آن ها ترجمه گردید. بدین ترتیب مسلمانان دانش یونانی را در قرون وسطی حفظ کردند، به آموزه های قدیم یونانی چیزهای زیادی افزودند و نقش مهمی را در شکوفایی علمی دنیای غرب در قرون جدید ایفا کردند.
۱۳۴.

عملکرد عباسیان در قبال قیام های ضد اموی زید و یحیی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۶ شماره ۶۵

کلید واژه ها: کوفه خراسان عباسیان زید بن علی یحیی بن زید حرکت در حاشیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 449 تعداد دانلود : 661
زید بن علی و پسرش یحیی در سال های پایانی حکومت اموی قیام کردند. زید با هدف دعوت مردم به کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) آماده خروج شد. گروه هایی با او بیعت کردند، اما در جریان قیام به بهانه های مختلف زید تنها ماند و بسیاری از کسانی که به وی وعده یاری داده بودند، در عمل کمکی به وی ننمودند. در جریان قیام یحیی در خراسان نیز نیروهای طرفدار خاندان عباسی در محل حضور داشتند که پس از کشته شدن وی مدعی خونخواهی او شدند. با وجود آن که عباسیان مدتها پیش از قیام زید دست به کار دعوت شده بودند، اما به هنگام قیام های مذکور- که هر دو در محل هایی رخ داد که نیروهای عباسیان حضور داشتند- از یاری آنها خودداری کردند. آنان با برگزیدن مشی «حرکت در حاشیه» خود را از خطرات متوجه قیام های فوق برکنار داشتند، اما با ادعای خونخواهی زید و یحیی در دوران دعوت و سال های نخستین حکومت خود را با آن مرتبط نشان دادند. بیرون بردن هواداران عباسی از کوفه در قیام زید، دادن دستور عدم همکاری به هواداران خود در هر دو قیام و تنها گذاشتن زید و یحیی از نشانه های عدم همکاری آنان با قیام های مذکور بود.
۱۴۰.

سیاست نظامی رسول خدا (ص)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی پاییز و زمستان ۱۳۸۵ شماره ۱

کلید واژه ها: یهود قریش پیغمبر ص جنگ و جهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 778 تعداد دانلود : 505
رسول خدا پس از هجرت به یثرت، با انجام اقدامات مهم از جمله تأسیس مسجد، پیمان برادری مهاجرین و انصار، و منشور حکومت یا نظام نامه مدینه، حکومتی تشکیل داد. طبیعی بود که حکومت یا دولت شهر مدینه از سوی دشمنان کینه توز خصوصاً اشراف قریش مورد تهدید جدی باشد و برای براندازی آن از هر گونه توطئه حتی اقدامات نظامی فروگذار نکنند. از اینرو پیغمبر (ص) در کنار سیاستهای راهبردی فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی داخلی با تدوین و اجرای سیاست نظامی مبتنی بر بازدارندگی و دفاع همه جانبه کوشید دشمن را قبل از هر گونه اقدام مؤثر در ضربه زدن به حکومت و پیروان اسلام، خلع سلاح و توطئه های آن را نقش بر آب سازد. هر چند در کتابهای تاریخی دهها نبرد نظامی به پیغمبر (ص) نسبت داده اند اما بررسی ها نشان می دهد که عمده مأموریتهای خارج از مدینه مسلمانان قبل از آنکه جنبه نظامی گری داشته باشد،صبغه دعوت و مأموریت سیاسی داشته است؛ اگر چه نمایش قدرت و توان نظامی و دفاعی مسلمانان به دشمن و قبایل اطراف هم از اهداف عمده این مأموریتها بوده است. در همه حال نبردهای نظامی صدراسلام که در عصر رسالت انجام شده، به منظور دفاع از کیان اسلامی و جامعه نوپای مدینه نه تهاجم نظامی و جنگ ویرانگر به طور کلی حالت دفاعی داشته است. این مقاله درصدد بررسی سیاست نظامی پیغمبر (ص) است که به عقیده نویسنده و به استناد بررسی های تاریخی دارای ماهیتی دفاعی بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان