درخت حوزه‌های تخصصی

خلفای مسلمان

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ایران اسلامی ایران باستان ایران پیش از تاریخ تاریخ جهان فلسفه تاریخ گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
حکومت های ایرانی- اسلامی خلفای مسلمان
اموی راشدین عباسی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۳۲۳ مورد.
۱۲۱.

حیات ابن ابی الحدید(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مجله تاریخ اسلام سال نهم بهار و تابستان ۱۳۸۷ شماره ۳۳ و ۳۴

کلید واژه ها: معتزله ابن ابی الحدید عباسیان تالیفات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۴ تعداد دانلود : ۷۰۳
عبدالحمید هبه الله (586- 656 ﻫ) مشهور به ابن ابی الحدید در خانواده ای اهل دانش در شهر مداین زاده شد. پس از تحصیلات مقدماتی در بغداد به معتزله گرایش یافت و اندیشه ایشان را چنان آموخت که خود در آن باره اهل نظر شد و از بزرگان معتزله گردید. او در بغداد مورد توجه دولتمردان عباسی قرار گرفت و عهده دار مشاغل حکومتی گردید. با این حال هرگز از دانش اندوزی و خردورزی باز نایستاد، آن چنان که در شناخت وبررسی تاریخ صدر اسلام صاحب نظر شد. این مقاله به شرح و بررسی زندگی ابن ابی الحدید پرداخته است.
۱۲۲.

امحای کتابخانه های ایران و اسکندریه در حمله اعراب(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مسکویه دانشگاه آزاد ری زمستان ۱۳۸۶ و بهار ۱۳۸۷ شماره ۸

کلید واژه ها: فتوحات اسلامی سوزاندن کتابخانه اسکندریه خلیفه عمربن خطاب بدعت کتاب سوزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۷۰ تعداد دانلود : ۱۸۱۸۲
حاکمان پس از رحلت پیامبر(ص) به این فکر افتادند که حدود مرزهای حکومتی خویش را توسعه دهند. لذا اقدام به لشکرکشی های وسیعی به سرزمین های ملل مختلف نمودند. از جمله اقدامات صورت گرفته ، که خارج از اصول و ضوابط قرآنی نیز بوده ، حوادث امحای مظاهر تمدنی و فرهنگی سایر ملل است، که سوزاندن کتاب های کتابخانه اسکندریه و به آب ریختن کتاب های موجود در ایران ، توسط سپاهیان عرب ، از برجسته ترین و بحث برانگیزترین این اقدامات بوده است. مدارک مستند موجود دال بر وجود ده ها کتابخانه عظیم در ایران و اسکندریه، مقارن با حمله اعراب ، به دستور عمربن خطاب در سرزمین های تسخیرشده از یک سو ، اسناد و کتب تاریخی موجود مبنی بر سوزاندن این کتابخانه ها به دست سپاهیان عرب از سوی دیگر ، وجود روحیه کتاب ستیزی عرب بدوی و حقیر شمردن امر تعلیم و فرهنگ کتابت ، به علاوه بافت روان شناختی خلفای بعد از پیامبر(ص) مبنی بر عدم تحمل هرگونه اندیشه مخالف و متکثر و نیز امحاء و احراق احادیث مکتوب نبوی و قرآن های موجود نزد صحابه، به دستور سه خلیفه نخست ، از جمله شواهد محکم و غیرقابل انکار در وقوع این حادثه تاریخی است. علت اصلی نشانه گرفتن انگشت اتهام به سوی اسلام و قرآن در حوادث کتاب سوزی سرزمین های ایران و اسکندریه توسط سپاهیان عرب ، عدم آگاهی عمیق پژوهشگران غربی از جریان انحرافی بوجود آمده در مسیر تحقق مدینه فاضله نبوی و به تعویق افتادن طرح قرآن در اجرای آرمان شهر جهانی علوی به واسطه احیای مجدد اصول عرب بدوی بر آمده از جریان سقیفه است .
۱۲۳.

بررسی رفتار با زندانیان مخالف حکومت در دوره عباسیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۷ شماره ۷۱

کلید واژه ها: زندان عباسیان علویان شکنجه مخالفان حکومت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳۸ تعداد دانلود : ۱۳۸۷
زندان یکی از سخت ترین و خوفناک ترین مجازات هایی بود که در دوره عباسیان برای مخالفات حکومت در نظر گرفته می شد. همه افرادی را که به دلایل گوناگون مورد خشم و غضب خلیفه یا وزیر وی قرار می گرفتند، می توان مخالفان حکومت به حساب آورد؛ اما نزدیکان و بستگان خلیفه، خلیفه زادگان و خلفای معزول، برخی از وزرا و کارگزاران دولتی، علویان، شورشیان، قرامطه و زنادقه بیش از دیگران در معرض حبس و شکنجه قرار داشتند. در بند کشیدن این افراد نیازمند تشکیل دادگاه و حکم قاضی نبود و اراده خلیفه برای حبس هر کس و اعمال هر گونه شکنجه علیه وی کفایت می کرد. ظهور گونه گونه شکنجه های جسمی و روحی و محرومیت زندانی از همه حقوق انسانی و اجتماعی از ویژگی های زندان در این دوره است. این شکنجه ها هیچ تناسبی با آنچه در روایات و احادیث و نیز فتاوی مذاهب مختلف، درباره خوش رفتاری با زندانیان و تحریم تعذیب و تضییق آمده است، ندارد. در این مقاله ضمن معرفی برخی از دهشتناک ترین زندان ها و نیز گروه هایی که بیش از دیگران در معرض گرفتار شدن در زندان بودند، به چگونگی رفتار با این زندانیان و برخی از شکنجه هایی که بر آنها روا داشته می شد و نیز انطباق آن با احکام شرعی، پرداخته شده است.
۱۲۵.

بررسی تاریخی ابقا، یا عزل معاویه از سوی امام علی (ع) با استناد به نامه های رد و بدل شده(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تاریخ واحد محلات تابستان ۱۳۸۷ شماره ۹

کلید واژه ها: خلافت بیعت امام علی (ع) معاویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴۱ تعداد دانلود : ۱۰۷۴
امام علی (ع) پس از به خلافت رسیدن، با نوشتن اولین نامه خود به معاویه - علیرغم توصیه بعضی از نزدیکان که نشان از سادگی آنان داشت - از وی خواست تا با آن حضرت بیعت نموده و حکومت شام را به والی انتصابی خود – سهل بن حنیف - بسپارد، اما او که به واقع، منتظر قتل عثمان و رسیدن چنین روزی بود با نوشتن نامه ای سفید به آن حضرت اعلان جنگ داد.در بعضی از منابع تاریخی، با ارایه نامه هایی منسوب به امام، صحبت از ابقاء معاویه توسط آن حضرت شده، اما منابع معتبر تاریخی دیگر این نظر را قاطعانه رد نموده اند. در هر حال، صلح طلبی امام در برخورد با معاویه همچنان ادامه پیدا نمود و آن حضرت همچنان به دنبال راهی به جز پیکار و جنگ بود و با فرستادن جریربن عبدالله بحلی، به عنوان پیک ویژه خود، که حامل پیام شفاهی و کتبی آن حضرت بود آخرین تلاش خود را برای عدم تحقق جنگ انجام دادند، اما معاویه تصمیم خود را برای جنگ با آن حضرت گرفته بود و به طور رسمی به امام اعلان جنگ داد.امام به ناچار برای رویارویی با معاویه آماده می شد که خبر حرکت اصحاب جمل را که بی تاثیر از تحریکات معاویه نبود شنید و به سوی بصره شتافت. آن حضرت (ع) پس از سرکوبی شورشیان پیروزمندانه وارد کوفه گردید و از آنجا نیز نامه هایی چند در دعوت معاویه بر بیعت و صلح، به معاویه نگاشت. پاسخ معاویه به تمام نامه های آن حضرت پاسخ رویارویی و جنگ بود و سرانجام این مواضع نابخردانه معاویه، که ریشه در سیاست هایی داشت که سال ها قبل، توسط دیگران تعیین شده بود، به جنگی سخت در منطقه صفین انجامید.
۱۲۶.

دو مورخ گمنام زیدی ایرانی: ابوالعباس حسنی و علی بن بلال آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۵۹/۵)

کلید واژه ها: تاریخ نگاری زیدیه یمن طبرستان و دیلمان ابوالعباس حسنی علی بن بلال آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۹ تعداد دانلود : ۹۲۷
قیام زید بن على و شکل گیری زیدیه، عالمان زیدى مذهب عراق و حجاز را به تدوین آثاری تاریخی واداشت. در گام نخست، این اخبار تاریخی در آثارى تک نگارانه تدوین شد و سپس، تلفیق این آثار، به سنت طبقات نگاری انجامید. اما، از آن جا که هدف از تاریخ نگاری در این جریان، همچون دیگر جریان های حاشیه ای، نشان دادن مشروعیت جریان به عنوان تداوم راستین امت بوده، صورت خاصی به تاریخ نگاری زیدیه داده است. بررسی کتاب المصابیح نوشته ابوالعباس حسنی، نشانگر این مطلب است که تاریخ نگاری جریان های حاشیه ای، به نحو بارزی، حاصل نگاه کلامی و تحلیل آن ها از مفهوم امت و نظر آن ها در باب رستگاری و ضلالت امت است.
۱۲۷.

آیین پارسی: شاه نامه این سند جاودانه گی ایران: زمینه های فکری و فرهنگی داستان های حماسی در ایران

نویسنده:
منبع: فردوسی بهمن ۱۳۸۷ شماره ۷۳
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان اموی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان عباسی فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی سامانی فرهنگی
  4. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه شاهنامه پژوهی
تعداد بازدید : ۱۸۶۱ تعداد دانلود : ۱۰۴۸
۱۲۹.

طلقاء و نقش آنان در تاریخ اسلام(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سال سوم پاییز ۱۳۸۷ شماره ۱۲

کلید واژه ها: بنی امیه خلفای راشدین پیامبراسلام(ص) بنی هاشم طلقاء خلفای اموی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۶ تعداد دانلود : ۱۹۷۸
ریشه ی اختلاف و دشمنی میان بنی امیه و بنی هاشم را در قرن ها پیش از ظهور اسلام، در شبه جزیره عربستان، باید جستجو کرد. گر چه این طوایف هر دو از اعراب مستعربه در برابر اعراب عاربه بوده و نسب آنان به عدنان، از فرزندان اسماعیل بن ابراهیم می رسید و به همین سبب به اعراب عدنانی هم معروف شده اند، لکن منشأ اصلی اختلاف این دو طایفه معروف اعراب عدنانی را، دوره حیات قصی بن کلاب، از اجداد آنان، باید دانست. در عین حال، در دوره های بعد، به ویژه دوره ی حیات فرزندان عبدمناف، یعنی هاشم و عبدشمس، اختلافات آنان، وارد مرحله تازه ای شد و از شدت بیشتری برخوردار گردید، و به همین سبب، جانشینان آن دو نیز در مقاطع مختلف تاریخی، در مقابل هم قرار گرفتند. به طوری که عبدشمس با هاشم، امیه با عبدالمطلب، حرب با عبدالله، ابوسیفان با پیامبر (ص)، معاویه با امام علی (ع) و امام حسن (ع) و یزید با امام حسین (ع) به مقابله پرداختند.
۱۳۰.

تعاملات علمی جهان اسلام و غرب در قرون اولیه هجری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تاریخ واحد محلات زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱۱

کلید واژه ها: اسلام علم ایران یونان تمدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۲۶
تاریخ علم را نباید جدای از تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دانست. مسلمانان پس از فتوحات اولیه، با توجه به توصیه و تاکید فراوان اسلام به تحصیل علم و دانش و فراگیری از هر کس و از هر کجا، کار ترجمه و نقل علوم از زبان های مختلف به عربی را از قرون دوم و سوم هجری به قوت تمام در بیت الحکمه و دیگر مراکزِ علمی جهان اسلام دنبال نمودند، و این روند در قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم نیز ادامه یافت. منبع اصلی علوم عقلی که به جهان اسلام راه یافت یونان و محفل علمی آن بود. هارون و مامون مترجمان بسیاری در رشته های گوناگون علوم و دانش های متداول در آن روز را در بیت الحکمه مامور ترجمه کتب کرده بودند. دانشمندان مسلمان با بهره گیری از اندوخته های ملل دیگر، بر روی آنها تعمق و تحقیق کردند و آثار شگرفی از خود بر جای نهادند، آثاری که بعدها به زبان های لاتینی، عبری و غیر آن ها ترجمه گردید. بدین ترتیب مسلمانان دانش یونانی را در قرون وسطی حفظ کردند، به آموزه های قدیم یونانی چیزهای زیادی افزودند و نقش مهمی را در شکوفایی علمی دنیای غرب در قرون جدید ایفا کردند.
۱۳۴.

عملکرد عباسیان در قبال قیام های ضد اموی زید و یحیی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۶ شماره ۶۵

کلید واژه ها: کوفه خراسان عباسیان زید بن علی یحیی بن زید حرکت در حاشیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۷ تعداد دانلود : ۸۱۶
زید بن علی و پسرش یحیی در سال های پایانی حکومت اموی قیام کردند. زید با هدف دعوت مردم به کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) آماده خروج شد. گروه هایی با او بیعت کردند، اما در جریان قیام به بهانه های مختلف زید تنها ماند و بسیاری از کسانی که به وی وعده یاری داده بودند، در عمل کمکی به وی ننمودند. در جریان قیام یحیی در خراسان نیز نیروهای طرفدار خاندان عباسی در محل حضور داشتند که پس از کشته شدن وی مدعی خونخواهی او شدند. با وجود آن که عباسیان مدتها پیش از قیام زید دست به کار دعوت شده بودند، اما به هنگام قیام های مذکور- که هر دو در محل هایی رخ داد که نیروهای عباسیان حضور داشتند- از یاری آنها خودداری کردند. آنان با برگزیدن مشی «حرکت در حاشیه» خود را از خطرات متوجه قیام های فوق برکنار داشتند، اما با ادعای خونخواهی زید و یحیی در دوران دعوت و سال های نخستین حکومت خود را با آن مرتبط نشان دادند. بیرون بردن هواداران عباسی از کوفه در قیام زید، دادن دستور عدم همکاری به هواداران خود در هر دو قیام و تنها گذاشتن زید و یحیی از نشانه های عدم همکاری آنان با قیام های مذکور بود.
۱۳۹.

زمینه های تاریخی- سیاسی نهضت عاشورا

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی پاییز و زمستان ۱۳۸۵ شماره ۱

کلید واژه ها: عاشورا شهید مطهری توین بی نهضت حسینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴۱
بررسی واقعه جانکاه عاشورا از جنبه های مختلف مادی و معنوی؛ یکی از مشغله های فکری محققان، علما و مورخان در طول تاریخ مسلمانان و بویژه شیعیان بوده است و نویسندگان هر دوره سعی داشته اند بر تمام جزئیات و اسرار این قیام عظیم و تراژدی بی نظیر تاریخ بشری آگاهی یابند. مقوله ای که به هیچ وجه در تاریخ کهنه نشده، و در هر دوره ای بسته به شعاع و افق فکری محققان قبض و بسط یافته است. از این رو با تمام قدمت و کهنگی موضوع، محققان در هر دوره در شعاع پهناور و ژرف آن به جولان پرداخته اند. در این مقاله نیز نویسنده به تبع پیشینیان با چنین هدفی وارد شده است تا بتواند در پرتو نگرشی پویا و با استمداد از فلسفه تاریخ به درک روشن تری از زمینه های تاریخی قیام خوانندگان را رهنمون گردد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان