درخت حوزه‌های تخصصی

ایران در نیم قرن اخیر به موازات تغییرات اساسی در ساختار اقتصادی-اجتماعی، حرکات مکانی جمعیتی متفاوتی را تجربه کرده است. مهاجرت کارگران برای کار در مراکز صنعتی و بخش غیر رسمی بازار کار، حجم بزرگی از این حرکات مکانی جمعیت را به خود اختصاص داده است. مقاله حاضر نتیجه پژوهشی است در مورد کارگران مهاجر شهر تهران که تلاش کرده است برخی از ابعاد آسیب...

بحث امکان یا عدم امکان تحقق دموکراسی در جوامع دینی هم از دیرباز و هم در یکی دو سده ی اخیر مطرح و مورد نظر بسیاری از اندیشمندان دینی و عالمان دینی بوده است تا جایی که برخی از علمای دین و روشنفکران مذهبی موافق با دموکراسی دین سالارانه، با رویکردی درون دینی در محورهای مختلفی برای وفاق اسلام و دموکراسی تلاش داشته اند. محورهایی همانند: - تطبیق فلسفه ی سیاسی دموکراسی با فلسفه ی سیاسی حکومت در اسلام. - پذیرفتن دموکراسی به مثابه یک نوع روش حکومت در اسلام. و .... اما ظهور آموزه و نظام مردم سالاری دینی از پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، در واقع یکی از اشکال نقادی بومی و دینی شده ی دموکراسی غرب در کشور ما و جهان اسلام است که با تدوین نظری و نضج عملی این آموزه؛ دموکراسی غرب با چالشی جدید مواجه گشته است. این مقاله از زاویه ی نقد دموکراسی لیبرال، رویکردی تحلیل گرانه به مردم سالاری دینی دارد و ...

این پژوهش، با هدف بررسی میزان و علل سرمایه اجتماعی در بین دانشجویان انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی مشهد و روش نمونه گیری آن چند مرحله ای می باشد و رشته های منتخب عبارتند از رشته های: ریاضی، زمین شناسی و کامپیوتر، عمران، برق، الهیات، ادبیات فارسی و ادبیات عرب، مطالعات خانواده و پزشکی که حجم نمونه آن به صورت جدول نمونه گیری کوکران 400 نفر تعیین و برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد با توجه به اینکه در جامعه آماری 177 نفر، یعنی 44.3% پسر و 223 نفر یعنی 55.7%دختر هستند و اینکه 82% آنها مجردند و 89% بومی هستند متوسط سرمایه اجتماعی در نمونه مورد بررسی در حد پایین است ( میانگین=1.857) و دانشجویان از لحاظ سرمایه اجتماعی به هم شبیه نیستند و به طور متوسط 0.27 با میانگین فاصله دارد. اعتماد در بین دانشجویان در حد متوسط ( میانگین=3.42) و دانشجویان از حیث سرمایه اجتماعی در بعد اعتماد به هم شبیه هستند.میزان ارتباط اجتماعی در بین دانشجویان نیز درحد متوسط ( میانگین=3.2291 و نمره ارتباط دانشجویان مورد بررسی به طور متوسط 0.57873 با میانگین فاصله دارد.(انحراف معیار)میزان آگاهی و اطلاعات دانشجویان به طور متوسط در حد کم است (میانگین=2.5203) نگاهی به مقدار ضریب چولگی نشان می دهد که چولگی منفی و به چپ است یعنی اکثریت دانشجویان میزان مطالعه آزاد کمی دارند (چولگی=0.127-) و این دانشجویان از حیث سرمایه اجتماعی در بعد آگاهی و اطلاعات منفی و به هم غیرشبیه می باشند (کشیدگی=0.345-)همکاری و مشارکت دانشجویان به طور متوسط در حد کم است (میانگین =1.4461) و چولگی مثبت و راست است یعنی اکثر دانشجویان همکاری و مشارکت کمی دارند (چولگی=3.530) و دانشجویان در بعد همکاری به هم شبیه اند (کشیدگی=15.401)در این تحقیق با توجه به نتایج آن آزمون فرضیه های تاثیر معدل کل و تحصیلات مادر و محل سکونت دانشجویان با سرمایه اجتماعی با اطمینان 95? معنادار درآمده و قابل تعمیم به جامعه آماری است هر چند که تاثیر این فرضیه ها بر سرمایه اجتماعی در حد خیلی ضعیفی می باشد و در نتیجه تاثیر بسیار کمی بر سرمایه اجتماعی می گذارد. در دیگر فرضیه های تحقیق مثل: جنس، سن، دانشکده و ... هیچ رابطه معناداری یافت نشد.

"عملیات روانی1 تلاش‌های برنامه‌ریزی شده‌ای است برای تغییر ادراکات2 و در نهایت رفتار مخاطبان معین. اجرا و انجام موفقیت‌آمیز سناریوی عملیات روانی توسط رسانه‌ها مستلزم درک درست آنان از مخاطبان آماج و شگردها، روش‌ها و ابزارهای مورد استفاده در ترغیب و متقاعد کردن3 آن مخاطبان است. از همین رو طراحان عملیات روانی رسانه‌ای باید به اطلاعاتی در مورد فرهنگ، شرایط و ویژگی‌های اجتماعی ـ سیاسی مخاطبان و موقعیت و شرایط کنونی حوادثی که استفاده از عملیات روانی را ناگزیر کرده است‌، دست یابند. ناگفته آشکار است که چنین اطلاعاتی باید درست، به روز و مرتبط با موضوع عملیات روانی باشد. افزون بر آن، طراحان و سناریونویسان عملیات روانی رسانه‌ای باید از توان و قابلیت غربالگری آن اطلاعات نیز برخوردار باشند. مشخص کردن فرایند دست‌یابی و بهره‌گیری از منابع چندگانة اطلاعات و ترکیب و ارتباط دادن داده‌ها به الگوی مربوط به مخاطبان آماج نوعی غربالگری اطلاعات مربوط به سناریوی عملیات روانی است. در این نوشتار راه و روش عملیات روانی، داده‌های اصلی مورد نیاز برای تحلیل مخاطبان آماج و بینش لازم در فرایند غربالگری اطلاعات برای بهره‌گیری از آن در جنگ روانی رسانه‌ای بررسی می‌شود، سپس شواهد مربوط به کنترل اذهان جهانیان توسط رسانه‌ها مرور خواهند شد. "

در این مقاله ابتدا به اهمیت موسیقی درمانی در جهان، سیر تاریخی آن و تعریف موسیقی درمانی بر اساس انجمن موسیقی درمانی آمریکا پرداخته شده است. سپس مدل سازی آن بر اساس مدل فازی طراحی شده که ورودی آن،گوش کردن موسیقی بر اساس مقدار زمان گوش کردن و خروجی یا تأثیر آن بر 5 عنصر حافظه، یادگیری، عاطفه و احساسات و سلامتی جسمی بررسی شده است. قوانین فازی آن بر اساس پژوهشی که انجام شده است به وسیله مدل فازی ارائه شده است. روش های مورد استفاده در این بررسی، دو روش کتابخانه ای و میدانی است.

اهمیت سرمایه اجتماعی در فرآیند نوسازی شهری به عنوان ظرفیت­های درونی و ثروت­های پنهان در محلات، یک اقدام غیرمتمرکز و از پایین به بالا است. این پژوهش با هدف تحلیل فضایی رابطه میان سرمایه اجتماعی و برنامه های نوسازی و بهسازی بافت فرسوده شهر سردشت است روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری، 10 محله بافت فرسوده با 25 شاخص مختلف برای سنجش وضعیت موجود در شاخص های جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی و تعداد 512 نفر از ساکنان محلات برای مقوله سرمایه اجتماعی در 5 مؤلفه است. با بهره گیری از مدل تاپسیس و روش وزن دهی آنتروپی به رتبه بندی محلات شهر سردشت در شاخص اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... پرداخته شده است. بر اساس نتایج بررسی ها محله 3 به عنوان پایدارترین محله و محلات 9 و 10 به عنوان محلات حاشیه ای، ناپایدارترین محلات شناخته شده اند . همچنین بیشترین میزان سرمایه اجتماعی متعلق به محله 3 که حدود 2/81 درصد و کمترین میزان مربوط به محله 10 در حدود 3/32 درصد است. با بهره گیری از مدل تحلیل خوشه ای K میانگین، محلات بافت فرسوده از نظر سرمایه اجتماعی در سه گروه سطح بندی شد که محلات 3، 6 و 8 بالاترین میزان سرمایه اجتماعی و سه محله 4، 9 و 10 در سطح پایین سرمایه اجتماعی قرار دارند. ضریب همبستگی بین تعداد جمعیت و سرمایه اجتماعی 921/0 با سطح معناداری 99 درصد است. با بهره گیری از نرم افزار SPSS و استفاده از ضریب رگرسیونی عوامل و ابعاد تأثیرگذار سرمایه اجتماعی در نوسازی و بهسازی بافت فرسوده محلات شهر سردشت مشخص گردید. نتایج نشان می دهد مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، تعاون و همیاری دارای رابطه معنادار با نوسازی و بهسازی بافت فرسوده محلات و علاقه به جامعه، روابط خانوادگی و دوستان به دلیل ارتباط ضعیف با نوسازی و بهسازی، معنادار نیست.

در این مقاله نسبت میان حل مسئله جز گرایانه یا اصلاحی با حل مسئله کل گرایانه یا یوتوبیایی سنجیده می شود و تغییر پارادیمی از اولی به دومی مورد تاکید قرار می گیرد. سپس نظریه سه جهان پوپر ارائه می‌گردد. هدف از ارائه این نظریه و یاری گرفتن از آرای لاکاتوش برای تکمیل آن، تصریح نقش طرحهای تحقیقاتی رقیب در حل مسئله و تاثیر نقادی بر پیشرفت علم است. در پایان با توجه به مقولات نظری وضعیت آکادمیک ایران به شیوهای نقادانه بررسی میشود

موضوع مورد نظر این مقاله «معرفت­ شناسی جامعه ­شناسی آکادمیک در ایران» است. در واقع، با نگاهی پروبلماتیک به این رشتة دانشگاهی، مقاله در پی تأملی در وضعیت آن برای فهم شرایطی است که منجر به تکوین یا عدم تکوین سنت فکری حاکم بر جامعه­ شناسی آکادمیک شده است. روش­ شناسی پژوهش کیفی است: ابتدا به شیوة استقرا از تکنیک مصاحبة عمیق با استادان منتخب بهره گرفته، سپس با استفاده از روش نظریة­ مبنایی داده­های خود را استخراج و به فراتحلیل نظرات استادان پرداخته است. یافته ­ها و مفاهیم مشترک در آرای استادان جامعه­ شناسی بیانگر آن است که ساختار جامعه­ شناسی آکادمیک در ایران از نظم و منطق خاصی برخوردار است، چنان که علی رغم فقدان پارادایم، سنت اندیشگی، مکتب، رویکرد و روش­های مطرح در جامعه­ شناسی جهانی، سازوکار­های بازتولید خود را درون این نظم ساختاری، کاملاً شناخته و با قدرت اعمال می­کند، به­ طوری که قادر بوده کنشگران (استادان) آگاه این حوزه را با وجود دیدگاه­های متفاوت و گاه متضاد، آن گونه درون خود جذب و هضم کند که در راستای اهداف و ارزش های غایی ساختار هدایت شوند، یعنی پذیرش و توقف در منطق گذار به مثابة منطق حاکم بر ذهن کنشگران عرصة جامعه­ شناسی. «گذار» هم توصیف نامتعین وضعیتی نامطلوب است و هم بیان خوشبینانة رسیدن به آینده ای مطلوب و در هر حال روکشی ایدئولوژیک بر لحظة حال که خارج از دیدرس و نقد قرار می گیرد. تبلور این منطق را می­توان در پوزیتیویسم ناقص حاکم بر جامعه­ شناسی و ترویج فرمالیسم موجود مشاهده کرد.

این مقاله با بحثی کوتاه در مورد سرمایه اجتماعی آغاز شده و در ادامه دیگر شکل های مختلف سرمایه اجتماعی و ارتباط آن ها با یکدیگر مورد بررسی قرار می گیرد. مفاهیم با آثاری از برجیو، پورتس و دیگران که منابع و نتایج سرمایه اجتماعی را متمایز می کنند ، روشن می شوند. سپس از تعریف ویژه ای برای تعیین دوام شبکه اجتماعی با توجه به مدل تشکیل سرمایه اجتماعی استفاده خواهد شد. سرانجام از این مدل سرمایه اجتماعی و شبکه اجتماعی به عنوان نتیجه گیری و سنجش برای پروژه ابتکاری شغلی بهره برداری خواهد شد. این مقاله سه هدف را دنبال می کند: 1- بحث در مورد مفهوم سرمایه اجتماعی، منابع و نتایج آن. 2- ارائه ی شکل گیری سرمایه اجتماعی. 3- استفاده از دیدگاه های این بحث و استفاده از مدل شبیه سازی برای طراحی منابع بالقوه، نتایج و توسعه سرمایه اجتماعی در کمپ برتون ، نوواسکاتیا در طول نمونه آوردن «اجتماع پروژه ابتکاری شغلی» (CEIP).

کنترل موالید و جلوگیری از بارداری ناخواسته بستگی زیادی به سطح اطلاعات مردم دارد. از این رو ازدواج های زودرس را می توان یکی از عوامل ایجاد کننده افزایش جمعیت دانست. ایران در حال حاضر سالانه به طور متوسط حدود 3% افزایش جمعیت دارد .که البته این میزان در شهرها و روستاها اختلاف زیادی با هم دارند . آنجا که اطلاعات افراد از نظر وسایل جلوگیری از بارداری بالاست و مؤسسات عمومی مانند مراکز بهداشتی و درمانی و مراکز نظیر آن که همه گونه اطلاعات و وسایل را در اختیار افراد علاقه مند می گذارند سطح موالید پایین تر از جاهایی است که مردم آگاهی چندانی نسبت به این مسائل ندارند. این تحقیق در صدد تبیین تأثیر عوامل اقتصادی جمعیتی مؤثر بر باروری زنان 49-15 ساله شاغل در آموزش و پرورش منطقه 22 تهران است . بر اساس نظریات اندیشمندانی که در زمینه باروری و عوامل مؤثر بر آن مطالعه و نظریه پردازی کرده اند، چنین بر می آید که باروری در ایران تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که تحصیلات، تعداد فرزندان، سن همسر، سن به هنگام اولین بارداری، بر باروری تأثیر دارد. و عواملی چون سن، درآمد میزان آشنایی با وسایل جلوگیری از بارداری ،تنظیم فواصل بین باروری و هزینه اوقات فراغت فرزندان تأثیرآنچنانی بر باروری ندارد. یافته های این تحقیق عدم توجه و یا کم توجهی به شرایط اجتماعی، ارزشی و فرهنگی حاکم بر فضای جامعه و نیز موانع اقتصادی تأثیر گذار بر باروری را به عنوان عناصر مهم و مؤثر بر باروری برشمردند.

روابط بین سکونتگاه های روستایی و شهری در شهرستان فیروزکوه به واسطه جریان های جمعیتی تحقق می یابد.این روابط در سطح محلی و ناحیه ای به ایجاد شبکه ساختاری و شکل دهی الگوی شبکه سکونتگاهی منجر شده است. حال، ویژگی های الگوی این شبکه سکونتگاهی پرسش و مساله اصلی این تحقیق است. داده های تحقیق منتج از 25 روستای نمونه و 436 خانوار نمونه عملیاتی شهرستان فیروزکوه است که بر اساس فرمول کوکران و با در نظر گرفتن فاصله دوری و نزدیکی روستاها نسبت به شهر فیروزکوه انتخاب شدند. اندازه شبکه، تراکم شبکه و درجه (درونی و بیرونی) شبکه، شدت جریان یا درجه درونی جامعه کل هر روستا مهم ترین معیارهای شبکه و انواع مرکزیت ها، معیارهای تسلط شبکه سکونتگاهی را نشان می دهند. بر اساس یافته های تحقیق، شهر تهران با احراز مرکزیت درجه ای، بردار ویژه و بینابینی به عنوان سکونتگاه اصلی در ساختار شبکه ای شهرستان فیروزکوه شناخته شد. همچنین مهدی شهر، کرکبنه، محمود آباد، نجفدر و فریدون کنار با احراز مرکزیت دوری، به مثابه ضعیف ترین سکونتگاه در شبکه شناسایی شدند. بر اساس نتایج تحقیق، الگوی کلی حاکم بر شبکه سکونتگاهی شهرستان فیروزکوه الگویی فصلی و منظم و چرخه ای از جریان های جمعیتی است که در قالب الگوهای شبکه ای تابستانه و زمستانه در سطح محلی و منطقه ای مطرح است. این الگو هم سو با مشخصات نظریه های قطب رشد است و با الگوی نظریات شبکه ای فاصله دارد. چندسویه بودن و جهت دار بودن پیوند سکونتگاه روستایی و شهری نیز از ویژگی های شبکه سکونتگاهی ناحیه مورد مطالعه است.