رویکرد موضوعی

پدیدارشناسیِ دین، بالاخص در قرن بیستم، به عنوان روش یا رهیافتی در دین پژوهی، همچون یک روشِ تکمیلی برای تاریخ ادیان به کار گرفته شد تا در ورای پدیدارهای متکثر تاریخی ادیان، «ذات»ی واحد را صورت بندی و کشف نماید. از سوی دیگر، به اقتضاء پایندی به «مبانی» روشی که عمدتاً از پدیدارشناسی ادموند هوسرل متأثر بوده است، «واقعیت» دین را نوعی واقعیت بین الاذهانی قلمداد می کند که شباهت این واقعیت، با «واقعیت» دین که الاهیات یا کلام سنتی بدان قائل است، صرفاً اشتراک لفظ بوده و لذا تمایز ماهوی دارند. در این مقاله با بررسی پدیدارشناسی هوسرل و بیان تمایزات و تشابهات آن با پدیدارشناسی دین، کوشیده ایم تا اولاً تمایز میان «ذات» و «واقعیت» دین در پدیدارشناسی دین و ثانیاً تمایز «واقعیت» دین در پدیدارشناسی و «واقعیت» دین در الاهیات سنتی را تبیین نماییم. در بخش نتیجه گیری به این نکته اشاره شده است که عدم توجه به این تمایزِ مهم، سبب ناکامی در پژوهش های دینی، از جمله پژوهش های پدیدارشناختی خواهد شد.

۳۰۴۵.

رویکردهای نو در معرفت دینی

مترجم: آرش مردانی پور مصاحبه شونده: محمد آذری ارغون

منبع: کیهان اندیشه ۱۳۷۷ شماره ۷۹

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۶

۳۰۴۶.

علم اخلاق زنانه نگر

نویسنده: الیزابت پرنر مترجم: سوگند نوروزی زاده

منبع: فصلنامه ناقد ۱۳۸۳ شماره ۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۶ تعداد دانلود : ۶۹۸

۳۰۴۷.

برهان جهان شناختی در اندیشه کانت و فلاسفه اسلامی ‏

نویسنده: عبدالرزاق حسامی فر

منبع: خردنامه صدرا ۱۳۸۱ شماره ۲۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۵ تعداد دانلود : ۷۶۶

۳۰۴۸.

ملاک عقلانیت باور نزد آنتونی کنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم پویا

منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۰ شماره ۷۰

کلید واژه ها: باورهای پایه عقلانیّت باور بنیادگرایی سنتی قضایایی بدیهی باورهای بنیانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۴۱ تعداد دانلود : ۷۹۹

این مسأله که کدامیک از باورهای ما موجه است، یکی از مسائل مهم و مورد بحث در معرفت شناسی است. این مسأله پیشینه ای دیرینه دارد اما در عصر حاضر بیش از هر زمانی مورد توجه فیلسوفان معرفت شناس قرار گرفته است. تلاش این فیلسوفان معطوف به ارائه ملاک برای مقبولیت باورهاست. پلنتینجا و آنتونی کنّی آرای جدیدی در این زمینه دارند. اعتقاد به وجود خدا یکی از باورهای مورد بحث این دو فیلسوف بزرگ است. پلنتینجا این باور را پایه می داند و التزام به آن را برای معتقدان به خدا کاملاً معقول می شمارد. اما کنّی که دربارة وجود خدا فیلسوفی شکاک است، چنین باوری را پایه نمی داند. بنابراین از نظر او معتقدان به وجود خدا باید برای غیر معتقدان دلیل اقامه کنند. این مقاله به بررسی چالش میان این دو رأی می پردازد.

۳۰۴۹.

سرمایه داران اخلاق رفتارهای درون ساز را سرلوحه خود قرار می دهند

نویسنده: احد فرامرز قراملکی

منبع: نشریه منابع انسانی سال اول دی ۱۳۸۸ شماره ۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۳ تعداد دانلود : ۸۱۰

۳۰۵۰.

تعریف اول افلاطون از episteme (معرفت) در رساله تئاتتوس

نویسنده: ملا عاشور قاضی

منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۷۹ شماره ۱۵۶

کلید واژه ها: معرفت مصداق های ادراک تتائوس

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی

تعداد بازدید : ۱۵۳۳ تعداد دانلود : ۶۷۵

افلاطون در رساله تئاتتوس به موضوع اصلی معرفت و شناخت آن می پردازد و سعی می کند تعریفی برای آن بیابد. سه تعریف افلاطون در پاسخ به سؤال ((معرفت چیست =ti ))((estin episteme )) سه قسمت اصلی رساله را تشکیل میدهند. هر سه تعریف افلاطون از شناخت که در واقع آرای مختلف موجود درباره معرفت ‘ از جمله سوفیست ها و حس گرایان می باشد‘ بی نتیجه می ماند. موضوع این مقاله ‘ تعریف اول افلاطون از معرفت می باشد. سؤال ((معرفت چیست ؟)) در مکالمه اصلی (9 س 143- 3د 151 ) طرح می گردد. نخستین پاسخ تئاتتوس به سؤال درباره ماهیت معرفت ((معرفت =aesthesis ))با استناد به جمله پروتاگوراس ونظریه هراکلیت نقد و بررسی می شود(4د151-8س183).

۳۰۵۱.

عینیت اخلاقی

نویسنده: جیمز ریچلز مترجم: ایرج احمدی

منبع: فصلنامه ناقد ۱۳۸۳ شماره ۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق

تعداد بازدید : ۱۵۳۳ تعداد دانلود : ۶۶۶

۳۰۵۲.

از اندیشیدن تا نگریستن: درآمدی بر ویتگنشتاین

نویسنده: مشیت علایی

منبع: زیباشناخت ۱۳۸۶ شماره ۱۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۲ تعداد دانلود : ۱۲۴۰

۳۰۵۳.

جایگاه انگاره دین در نظام فلسفی هگل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدهادی فاضلی محمدرضا بیات

منبع: ادیان و عرفان سال چهل و ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلید واژه ها: فلسفه دین اقنوم های سه گانه دین شناسی هگل مسیحیت و فلسفه هگل

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۲ تعداد دانلود : ۷۱۱

هگل دیدگاهی تاریخی درباره دین و سیر تکامل آن دارد. این سیر با حرکت روح از نازل ترین مرتبه آغاز می شود و تا رسیدن به عالی ترین جایگاه -روح مطلق- ادامه می یابد؛ روح آدمی با گذار از هنر، به دین می رسد و سپس، به سوی عقلانیت محض حرکت می کند. در این مقاله، در پی آنیم تا نخست، به شیوه ای توصیفی، معانی متفاوت مورد نظر هگل از انگارة دین را، در دوره های مختلف فکری وی، بیان کنیم؛ سپس، به پدیدارشناسیِ تاریخیِ این انگاره از دید وی خواهیم پرداخت. هگل معتقد است که انگاره دین ماهیت دوگانه ای دارد: ازیک سو، متشکل از امر حسی- هنری و ازسوی دیگر، دارای وجهی مفهومی-فلسفی است؛ براساس همین نگرش، انگاره دین را به عنوان یک حد وسط منحصربه فرد، نسبت به دیگر واسط ها، در سیر تکامل روح تبیین می کنیم. علاوه بر این، از تأثیر صورت سه گانة اقانیم مسیحی بر تلقیِ دیالکتیکیِ هگل از سیر تاریخیِ روح یاد خواهد شد، به مثابه امری که خوانش های متفاوت و گاه متضاد از فلسفه هگل به دست می دهد.

۳۰۵۴.

نگارگری و شمایل نگاری: تجلّی هنر دینی در میان شیعیان امامیه و مسیحیان ارتدوکس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: لیلا هوشنگی ریحانه غلامیان

منبع: معرفت ادیان سال ششم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلید واژه ها: عاشورا شیعیان نگارگری شمایل نگاری هنر دینی مسیحیان ارتدوکس

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۲ تعداد دانلود : ۱۱۴۴

با توجه به اهمیت جلوه های هنر دینی در سنت های دینی بزرگ جهان و نقش آنها در تقویت باورهای دینی مؤمنان، در این باره از زوایای مختلفی از جمله چگونگی ارتباط این مظاهر دینی با کلام الهی و حضور الهی، ارتباط این آثار دینی با اعمال و شعائر دینی، ابعاد زیبایی شناختی و مباحث بسیاری طرح شده است. این مقاله با رویکرد تحلیلی و نظری تلاش می کند، ضمن بررسی اجمالی مبانی نظری هنر دینی در سنت شیعیان امامیه و مسیحیان ارتدوکس، به مطالعه جایگاه روایات تصویری، نمادها و نگاره های دینی و نقش آنها در انتقال باورها به پیروان این دو سنت دینی کهن و غنی بپردازد. البته با توجه به گستره آثار هنری دینی، در شیعه امامیه، بر تصویرگری واقعه عاشورا و در مسیحیت ارتدوکس، بر شمایل ها تأکید شده است. در بررسی پیشینه تاریخی، هریک از این مصادیق، به دیدگاه کلی سنت دینی آنها نیز پرداخته شده است.

۳۰۵۵.

زیبایی خدا

نویسنده: پاتریک شری مترجم: فروزان راسخی

منبع: فصلنامه ناقد ۱۳۸۳ شماره ۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۲ تعداد دانلود : ۸۲۹

۳۰۵۶.

بررسی دیدگاه ملاصدرا و جان هیک در باب ارتباط نفس و بدن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین محمدی عبدالرسول کشفی حسن ابراهیمی

منبع: حکمت معاصر سال پنجم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلید واژه ها: ملاصدرا دوگانه انگاری یگانه انگاری جان هیک ارتباط نفس و بدن

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۱ تعداد دانلود : ۹۳۵

ارتباط نفس و بدن از مباحث مهم فلسفة ذهن است. دربارة این ارتباط دو دیدگاه وجود دارد: یگانه انگاری و دوگانه انگاری؛ دوگانه انگاری دیدگاهی است که انسان را متشکل از دو جنبة بدن مادی و نفس مجرد می داند. یگانه انگاری که در تقابل با دوگانه انگاری است دو شاخه دارد: یگانه انگاری مادی گرایانه که حقیقت انسان را مادة محض تلقی می کند و یگانه انگاری ایدئالیستی که حقیقت انسان را نفس محض می داند. ملاصدرا و جان هیک، که متعلق به دو سنت معرفتی متفاوتند، هر دو معتقدند که انسان دارای نفس مجرد و بدن مادی است. مقاله نشان می دهد که دیدگاه ملاصدرا در باب ارتباط نفس و بدن دیدگاهی یگانه انگارانه است، اما نه به معنای مصطلح آن، بلکه دیدگاهی بدیع و منحصر به فرد که مبتنی بر اصول فلسفی و نفس شناسی اوست. جان هیک در باب ارتباط نفس و بدن دیدگاه دوگانه انگاری جوهری را اتخاذ کرده است که با نفی نظریه های این همانی و پیامد ثانوی از دیدگاه خود دفاع می کند. در عین حال، صرف نظر از دیدگاه او در باب نفس و بدن، بسیاری از نظریات او شبیه یا نزدیک به دیدگاه های ملاصدرا است. باور به دوساحتی بودن انسان و وجود نفس، کیفیت پیدایش نفس، تجرد، جسمانیه الحدوث بودن، حرکت اشتدادی، ذومراتب بودن و تعامل نفس و بدن و تأثیر هر یک در دیگری از جملة آن هاست

۳۰۵۷.

کانت و فلسفه اخلاق

نویسنده: سعید گراوند

منبع: سروش اندیشه زمستان ۱۳۸۳ و بهار ۱۳۸۴ شماره ۱۲ و ۱۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۱ تعداد دانلود : ۲۰۵۱

۳۰۵۸.

تاریخ، تعاریف و معانی

نویسنده: محمدعلی علی پور

منبع: حوزه و دانشگاه بهار ۱۳۸۴ شماره ۴۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه تاریخ

تعداد بازدید : ۱۵۳۱ تعداد دانلود : ۸۰۷

۳۰۵۹.

دین و تجدد

نویسنده: رضا داوری اردکانی

منبع: نامه فرهنگ ۱۳۷۵ شماره ۲۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۲ تعداد دانلود : ۱۰۲۸

۳۰۶۰.

عقل گرایی و تجربه گرایی: نگرش هایی متفاوت به پزشکی نوین

نویسنده: وارن نیوتون مترجم: علی پورمحمدی

منبع: سروش اندیشه ۱۳۸۳ شماره ۱۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه علم

تعداد بازدید : ۱۵۳۱ تعداد دانلود : ۸۴۱

درخت حوزه‌های تخصصی