درخت حوزه‌های تخصصی

گسترش روابط ایران با غرب در زمان ناصرالدین شاه، زمینه را برای ورود افکار، الگوها واشیاء فرنگی باز کرد. گرته برداری از الگوهای فرنگی در شهرسازی خود را در طرح توسعه شهر تهران و تبدیل آن به دارالخلافه ناصری و ایجاد فضاهایی با حال و هوای فرنگی نمایاند.خیابان لاله زار که در بخشی از باغ لاله زار ( باغ تفرجگاهی سلطنتی بیرون شهری دوران فتحعلیشاه) ایجاد گردید، از جمله شاخص ترینِ این فضاها است. این خیابان با تجهیز شدن به تأسیسات جدید شهری و آراسته شدن با سبک های جدید معماری و فراهم آوردن مکانی نو، دروازه ای به غرب و ویترین نمایش نووارگی شد. نمودهای زندگی مدرن شهری مانند پارک و باغ وحش که مفهوم اوقات فراغت را به گونه ای نو مطرح می کردند، در آن ایجاد شدند. تجهیزات نوین مثل چراغ گاز و واگن اسبی شباهت شکلی آن را با نمونه های اروپایی کاملتر کردند. هرچند مقصودی مشابه شهر اروپایی از ایجادشان دنبال نمی شد. حضور زنان برای تفرج و گردش آغاز عصر جدیدی در حیات شهری بود که تا آن زمان بی سابقه بود. این مقاله شرح ظهور خیابان لاله زار در دوران ناصری و خصوصیات آن از جنبه های گوناگون کالبدی، فضایی و حیات شهری است.

اصفهان، یکی از شهرهای تاریخی ایران در دوران اسلام بهدلیل موقعیت ویژهاش بهخصوص در زمان حکومت صفویان، رونق خاصی در معماری یافت. این شهر که از سوی شاهعباس به پایتختی برگزیده شد؛ از مساجد، کاخها، پلها، خیابانها و باغهای زیادی بهرهمند شد؛ و توسعه آن در زمان شاهعباس دوم همچنان ادامه یافت. با ظهور شاهعباس اول عصر زرین معماری صفوی آغاز شد. این معماری گرچه درخشانترین عصر معماری ایران نبوده، عصر اعتلای معماری ایران است. در معماری صفویه برخلاف دورههای اولیه معماری، رنگ و تزیین نقش بسیار مهمی دارد و بناهای بسیاری از این دوره بهجای مانده، که اگرچه به لحاظ اصول معماری درخور توجه نیستند؛ از لحاظ تزیین و شکل ظاهری بسیار زیبا و بیبدیلند. ازاینرو، بناهای اصفهان در این دوره منبع مهمی برای بررسی عنصر تزیین در معماری اسلامی ایران بهشمار میرود. کاخهای زیبایی مانند کاخ عالیقاپو، هشتبهشت و چهلستون و مساجد مشهور و مهمی همچون امام، شیخ لطفالله، شکوه تزیینات معماری دوره صفوی را نشان میدهند. ارامنه، یکی از آن گروههایی است که از سوی شاهعباس اول صفوی به اصفهان مهاجرت داده شدهاند. آنها برای فراهم آوردن زندگی مادی و معنوی خود در پایتخت صفویان نیاز به مبانی فرهنگی خاص خود داشتند. در این راستا، احتیاج به مراکز عبادی، آنها را بر آن داشت، تا با کسب اجازه از دربار صفوی نسبت به ساخت کلیسا اقدام نمایند. از کلیساهای دوره صفوی در اصفهان میتوان به کلیسای وانک، بیت اللحم، سنت ماریا، سنت پیتر و ... اشاره کرد. هنرمندان در تزیین این کلیساها، متاثر از سبک معماری صفویه بودند و حتی از آرایههای هنر معماری اسلامی در آراستن کلیسا نیز بهرهمند شدهاند. در این مقاله تاثیرپذیری این آرایهها از تزیینات معماری دوره صفوی مطالعه میشود. ازاینرو، هدفهای اساسی مقاله به شرح ذیل است. 1-شناخت ویژگیهای معماری کلیساهای ارامنه اصفهان و معماری اسلامی دوره صفوی2-بررسی میزان و نوع تاثیرپذیری تزیینات کلیساهای ارامنه اصفهان از معماری دوره صفویدر این مقاله سعی شده، به سئوالات زیر پاسخ داده شود: 1-تزیینات معماری کلیساهای ارامنه اصفهان چگونه از معماری اسلامی دوران صفویه تاثیر پذیرفته است؟2- نحوه بهکارگیری عناصر تزیینی معماری دوره صفوی، در چه مکانهایی از کلیسا مشاهده میشود؟گردآوری مطالب این مقاله، با استفاده از دادههای تاریخی، اسناد، عکسها و تصاویر موجود و تنظیم و تدوین مقاله به روش توصیفی، تحلیلی و مقایسهای صورت گرفته است.

در طرح مشکلات محیطی شهرها و منطقه‏های شهری، اکثر برنامه‏های توسعه محیط که به دنبال تخریب وسیع ساختارهای طبیعی اعمال می‏شوند، تداخلی بین اصول ساختاری و اصول بهره‏وری قلمروهای فضایی پدید می‏آورند که در نهایت هدایت و کنترل عملکردی ساخت‏های فضایی-اجتماعی در تولید و بازتولید سامانه‏‏های پایدار محیطی را عقیم می‏سازند. با طرح این مسأله که شبکه‏بندی نوین شهرها و منطقه‏های شهری نوع جدیدی از پراکندگی سیمای‏سرزمین‏ها را در رابطه با تبدیل محل‏های اسکان طبیعی به اشکالی مختلفی از پایداری ‏سامانه‏های بومی-انسانی محیط می‏طلبد،‏ هدف این مطالعه، ضمن تأکید بر پیوند دانش‏های طبیعی با دانش‏های اجتماعی و دانش‏های مسئول مدیریت منابع سیمای‏سرزمین، اشاره به حضور دانش‏های بومی در شناسایی ارجعیت‏های محلی پاسخگو به مشکلات سیمای‏سرزمین و تعیین نقش اجتماعی گروه‏های ذینفع در تعالی‏خواهی عملکرد شبکه‏سامانه‏های بومی-انسانی محیط می‏باشد. روش انجام این مطالعه، برگرفته از نتایج بررسی‏های توصیفی-استنتاجی، کتابخانه‏ای طرح‏‏ریزی‏ شده و روش تحلیلی آن استنتاجی-مدلسازی سازماندهی گردیده است. فرضیه تحلیلی آن در راستای "اتحاد بین علم و سیاست محیطی" و بر مبنای "همبستگی بین علوم مختلف محیطی"، درصدد است چارچوبی عِلمی در ارائه یک برنامه عَملی معرفی نماید تا ضمن مشخص نمودن طبیعت میان‏دانشی-تبادل‏دانشی مطالعات تغییر بوم‏شناختی-انسان‏شناختی سیمای‏سرزمین‏ها، مفهوم نوین "تعالی‏خواهی عملکرد شبکهسامانه‏‏های بومی-انسانی محیط" در چارچوب مفهومی "برنامه‏ریزی پایداری محیط" را معرفی نماید.

استفاده گسترده از اتومبیل در جوامع صنعتی سبب تغییر سیستم های شهرسازی گردید. این امر موجب شد مهندسین شهرسازی اولویت را به وسائل نقلیه  دادند. پس از پایان جنگ جهانی دوم رویکرد جدیدی در شهرسازی شکل گرفت، این جنبش ایجاد فضای اختصاصی عابرین پیاده و اولویت دادن به آن را مد نظر قرار داد. پل عابر پیاده یکی از این دستاوردها است. طبق آمار راهنمایی و رانندگی 38% تصادفات شهر تهران (1385) با رفتار عابران پیاده در ارتباط است که یکی از مهمترین علل آن عدم استفاده از پل عابر می باشد. هدف این مقاله بررسی و ارزیابی میزان اثر بخشی پل های عابر پیاده درون شهری است. برای پی بردن به این امر بررسی میدانی صورت گرفت. بر اساس تحلیل داده های جمع آوری شده، دلایلی چون عدم مکانیابی مناسب، عدم کاربرد برای همه اقشار، عرض کم خیابان، زمان بر بودن، عوامل مزاحم و غیره موجب کاهش اثر بخشی پل عابر است. بر اساس یافته های تحقیق و مطالعات انجام شده راهکارهای نرم افزاری مانند راهکارهای  فرهنگی و قانونی و راهکارهای سخت افزاری که بر جنبه های  کالبدی سازه مورد نظر تاکید دارند، پیشنهاد شده است.