فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۲۹۴ مورد.
۸۱.

چشم اندازهای فرانظری به ارتباطات

کلید واژه ها: ارتباطات فلسفه ارتباطات فرانظریه های ارتباطات سنت های مطالعه ارتباطات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۸ تعداد دانلود : ۶۷۵
رفتن به سوی ارائه چشم اندازهای جایگزین و نو در علم ارتباطات و فراهم آوردن زمینه لازم برای نظریه پردازی بومی نیازمند شناخت پیش فرض های ماقبلِ نظری جریان های غالب و مسلطِ نظریه هاست که از آن ها به عنوان پیش فرض های فرانظری یاد می شود. هر جهت گیری فلسفی و یا به تعبیری هر الگوواره، دستگاهی از این پیش فرض های فرانظری شامل پیش فرض های هستی شناختی، معرفت شناختی، ایدئولوژیک، اَکسیولوژیک و غیره دارد که فرانظریه آن را تشکیل می دهند. با تحلیل فرانظری نظریه ها و مسائل ارتباطات فرانظریه های مختلفی دیده می شود که از این میان، می توان معقول گرایی، کارکردگرایی، تفسیرگرایی، نقد گرایی یا به طور خاصّ انتقادی و پسامدرنیسم را نام برد. هرکدام از این فرانظریه ها جهت گیری های خاص خود را به حوزه های مختلف مربوطه در نظریه های ارتباطات بخشیده اند. علاوه براین، رویکردهای فلسفی، گونه ای از تحلیل فرانظری نیز وجود دارد که به دنبال فراهم آوردن یک چشم انداز فرانظری آسیا-مرکز و غربی-زدایی از نظریه ارتباطات است.
۸۲.

بازنمایی پیاده روی اربعین در فضای مجازی: تحلیل نشانه شناسی اجتماعی عکس های پیاده روی اربعین در اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اینستاگرام پیاده روی اربعین عکس معنا نشانه شناسی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۶ تعداد دانلود : ۸۱۶
در این پژوهش، به عکس های منتشر شده در شبکه اجتماعی اینستاگرام پیرامون پیاده روی اربعین، به عنوان بستری برای ساخت معنای مناسک اربعین و بازنمایی آن در فضای مجازی پرداختیم. استفاده از روش نشانه شناسی اجتماعی در خوانش این عکس ها امکان بررسی عمیق تصاویر عکاسانه، نمادها، منابع نشانه شناختی و بسترهای اجتماعی و فرهنگی را برای محقق فراهم کرد و محقق با به کارگیری این روش و متأثر از نظریاتی چون جامعه ی نمایش دوبور، به نحوه ی بازنمایی پیاده روی اربعین در اینستاگرام دست یافت. این معنای برساخته شده که متأثر از مناسبات قدرت سیاسی نیز هست، ذیل مقولاتی چون: رفتن رسیدن است، دشواری و رنج سفر، خانواده، سلبریتی ها، پرچم ها و پوسترها، فراجنسیتی بودن و عکاسی سلفی، تحلیل شد. حوادث کربلا منبع بسیار غنی از معانی و رمزهاست که نشانه سازها برای ساخت فراواقعیت ِ ایده آل و الصاق آن به واقعیت، از آن منتفع می شوند. نهایتاً پیاده روی اربعین به عنوان یک آیین آمیخته با فرایندهای عکاسانه که تصویری شدن بخشی از آن است، تعریف می شود. این آیین، به مثابه کنشی فعال و مطالبه گر بازنمایی می شود و با نمایش پیوندهای خانوادگی و اجتماعی، مفهوم امت را بازتعریف و به نمایش می گذارد. پیاده روی اربعین ضمن اینکه ابعاد زنانه ی فعالی دارد و به لحاظ فرهنگی و ملیتی تنوع پذیر است، به سوی تبدیل شدن به امر معمولی و سطحی شده پیش می رود.
۸۳.

مطالعة انتقادی سیاست ها و رویکردهای تولید برنامه های دینی در تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تلویزیون برنامه های دینی سازمان رسانه سیطره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۸ تعداد دانلود : ۶۵۱
در این مقاله از میان سه منظر مخاطبان، محتوای برنامه، و نظام تولید در بررسی تلویزیون به منظر سوم تأکید می شود و، با بررسی نظام تولید برنامه های دینی تلویزیون، تلاش می شود که سیاست ها و رویکردهای برنامه های دینی، به منزلة بخشی از نظام تولید، تبیین شوند. بستر یا چهارچوب نظری این بررسی تئوری های مرتبط با اقتصاد سیاسی رسانه است که مفاهیمی همچون مالکیت، اقتصاد سیاسی، و سیطره (hegemonie) را در نظام تولید و تعیین سیاست ها و رویکردها مؤثر می داند. روش دستیابی به این مقصود مطالعة کیفی بوده است که در آن از سویی، اسناد سازمان صداوسیما بررسی شده و از سوی دیگر، با دست اندرکاران تولید برنامه های دینی در سطوح مختلف مصاحبة عمیقی صورت گرفته است تا از مجموع آن بتوان به چشم اندازی در این زمینه دست یافت. از مجموع مباحث می توان نتیجه گرفت که در برنامه های دینی تلویزیون ایران می توان حداقل به چهار سیاست و رویکرد عمده اشاره کرد: مناسبت گرایی، تأکید بر احساسات دینی، نگاه کارکردی به دین، و حمایت از حکومت دینی. علت این رویکردها را می توان تثبیت سیطرة مورد نظر دانست که نتیجة آن ها شکل گیری فرایندهای عرفی در برنامه های دینی تلویزیون است
۸۵.

بازنمایی اختیار انسان در مجموعه های مذهبی تلویزیون؛ مطالعه موردی، مجموعه کلید اسرار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختیار گفتمان جبر روایت مجموعه تلویزیونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۸ تعداد دانلود : ۶۵۳
با توجه به ارتباط همیشگی زندگی توده مردم با مفاهیم جبر و اختیار، و نیز اهمیت ذاتی این مفهوم در حیطه دین، و با عطف نظر به توانایی رسانه ها در برساخت روایت توده مردم از نظام اسباب هستی این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال برآمده است که در مجموعه تلویزیونی نمونه تحقیق از مفهوم اختیار چه برساخت معنایی ای به مخاطب ارائه می شود. لذا ابتدا یک معرفی اجمالی از مفهوم اختیار در اندیشه اسلامی و دال های آن که امکان بازشناسی فضای تخاصم میان جبر مطلق و اختیار مطلق در بخش عملی تحقیق را فراهم می آورد، ارائه شده است. با اتخاذ رویکرد نظری بازنمایی برساختی، ترکیبی از رویکردهای تحلیل گفتمان برای تحلیل گفتگوهای مجموعه درباره اختیار انسان و نیز الگوی تحلیل کنشگر گریماس برای تحلیل ساختار اساسی کنشگری در مجموعه استفاده شده است. با ترسیم نمودار شماتیک کنشگران پی رفت های آغازین و پایانی نشان داده شده است که مجموعه (تلویزیونی) به لحاظ روایی و گفتمانی متمایل به گفتمانی جبرگراست. مجموعه (تلویزیونی) با در مرکز قرار دادن قدرت الهی در ساختار داستانی و نیز گفتگو های شخصیت ها به گفتمان کلی جبر نزدیک می شود و این دال تمامی دال های دیگر را در جاذبه معنایی خود معین و بامعنا می گرداند. دال های خواب، کیفرانگاری سختی ها و پاداش انگاری خوشی ها، تقدیرگرایی، جامعیت نصّ دینی، نظم جهان و سنت اجتماعی در مجموعه (تلویزیونی) تأیید و دال های پرسشگری، روش تعقلی و فلسفی و نیز اثرگذاری ساختارهای اجتماعی طرد شده و به طور کلی گفتمان فلسفی و نیز گزاره های اختیار نفی می شود. به ارتباط هرکدام از این دال ها با گزاره های گفتمانی اختیار در بخش تحلیل داده ها پرداخته شده است.
۸۶.

اصول اخلاقی ارتباطات کلامی در قرآن

کلید واژه ها: اخلاق قرآن ارتباطات کلام تفاسیر فریقین گفتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۲ تعداد دانلود : ۶۲۹
ارتباطات کلامی یکی از شیوه های بسیار مهم و اصلی در ایجاد ارتباط انسان ها با یکدیگر می باشد که بخش عمده ای از زندگی و روابط اجتماعی انسان را در بر می گیرد. قرآن به عنوان کامل ترین کتاب هدایتی وتربیتی برای اصلاح و هرچه بهتر کردن این بخش مهم از زندگی انسان ها، دستورها و سفارشاتی را بیان کرده است که آنها را می توان در چند اصل جمع کرده و در قالب منظومه و چهارچوبی ارائه داد که قابل تفریع بر مصادیق متعدد باشد این اصول در دو بخش اصول سلبی واصول ایجابی دسته بندی شده است که اصول سلبی عبارتند از : اصل اجتناب از گفتار باطل، اصل اجتناب از زشتگویی، اصل اجتناب از تبدیل کلام دیگران، اصل اجتنباب از کاربرد واژگان شبهه آفرین و بهانه ساز و اصول ایجابی عبارتند از اصل استماع اقوال، اصل گفتگوی نیکو با همه مردم، اصل استحکام در سخن، اصل استعمال قول معروف. این تحقیق بر اساس روش کتابخانه ای و تحلیل متن و محتوا انجام شده است .
۸۷.

بررسی تأثیر پخش برنامه های دینی از تلویزیون بر میزان دینداری مخاطبان (با تأکید بر مناسک دینی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دین تلویزیون انگیزه تماشای برنامه های دینی برنامه های دینی تلویزیونی فقدان انگیزه تماشای برنامه های دینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه بررسی مخاطب
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات بازنمایی دین در رسانه
تعداد بازدید : ۱۲۹۱ تعداد دانلود : ۶۰۶
با ظهور رسانه های جدید و نظریه های ارتباطی خاص آنها و البته به تبع شرایط اجتماعی هر دوره، نگاه های تازه ای در خصوص تعامل دین و رسانه شکل گرفته است. تعامل دین و رسانه ، چه در نقش دو نهاد اجتماعی و چه پیام و ابزار انتقال، با توجه به وظایف رسانه ای و وجوه مختلف دینی موجود در سراسر دنیا نسبت به هریک از ادیان بزرگ، هنوز موافقان و مخالفان بسیاری در سراسر دنیا دارد. تلویزیون مهمترین رسانه در ایران است و ظرفیت های ویژه ای در راستای تبلیغ دینی دارد. در این پژوهش انگیزه های مخاطبان از دیدن برنامه های دینی تلویزیون به ویژه مناسک دینی و تأثیر آن بر دینداری افراد را بررسی کرده ایم. در این راستا از روش پرسشنامه و جامعه آماری دانش آموزان دبیرستانی به تعداد 382 نفر استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که به طور متوسط تمایل بسیار کمی به دیدن این گونه برنامه ها از تلویزیون وجود دارد اما ارتباط بین تماشای این گونه برنامه ها و سطح دینداری افراد مثبت است و شدت متوسطی دارد. همچنین مهمترین علت تماشانکردن این برنامه ها، کسل کننده بودن و یکنواختی آنهاست.
۸۸.

نحوه بازنمایی شخصیت های سریال ستایش مبتنی بر گفتمان توحیدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توحید عملی تحلیل گفتمان بازنمایی مجموعه تلویزیونی ستایش شخصیت های داستانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات بازنمایی دین در رسانه
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی تلویزیون قالب های محتوای تلویزیونی سریال
تعداد بازدید : ۱۲۸۷ تعداد دانلود : ۵۲۲
از یک سو قرار گرفتن تلویزیون جمهوری اسلامی ایران در بطن گفتمان اسلام با محوریت اصلی این گفتمان یعنی توحید و طبق قانون اساسی، این رسانه رسالتی خطیر در تعمیق این گفتمان دارد. از دیگرسو سریال ها باتوجه به ژرف ساخت و با خصوصیت ممتاز لایه بندی ها و شخصیت های داستانی، همجواری با زندگی مردم و همذات پنداری مخاطب توانایی خاصی در گفتمان سازی دارند. باگره زدن گفتمان توحیدی و تمرکز بر شخصیت های سریال، این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال است که شخصیت های داستانی سریال ستایش مطابق گفتمان توحیدی به چه نحو ی چینش شده اند؟ برای پاسخگویی به این سؤال از نظریه برساخت گرایی بازنمایی و به طور اخص نظریه گفتمانی فوکو و با استفاده از روش ترکیبی تحلیل گفتمان فرکلاف، بشیر و سلطانی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که شخصیت ها در یک طیف از شخصیت های نسبتاً توحیدی تا شخصیت های کاملاً مشرک چینش شده اند؛ که در این طیف شخصیت های کمتر توحیدی برخلاف شخصیت های توحیدی به گونه ای کاملاً سیاه بازنمایی شده اند.
۸۹.

دین، رسانه و فرهنگ شهروندی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: فرهنگ مشارکت شهروند مسئولیت پذیری شهروندی رعایت قوانین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
تعداد بازدید : ۱۲۸۷
فرهنگ شهروندی به مثابه نوعی فرایند از قرن نوزدهم همگام با جوامع مدنی و دولت های ملی شکل گرفته است. این پدیده با جدی شدن مساله جهانی شدن در دهه های اخیر از مهمترین مسایل اجتماعی معاصر می باشد. پژوهش حاضر قصد داشته است تاثیر دین، رسانه را بر فرهنگ شهروندی زنان 29- 18 سال شهر فیروزآباد مورد بررسی قرار دهد. نظریه های ژانوسکی و فالکس به عنوان چارچوب نظری مورد انتخاب قرار گرفتند. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقّق ساخته است. حجم نمونه 400 نفر از زنان 29- 18 سال شهر فیروزآباد با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در نظر گرفته شد. اعتبار پرسشنامه از طریق اعتبار صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تایید گشت. داده های جمع آوری شده نیز از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشانگر آن است که از میان 6 فرضیه مطرح شده در تحقیق 3 فرضیه مورد تایید قرار گرفتند. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشانگر این واقعیت بود که 3 متغیر میزان دینداری، میزان آگاهی سیاسی و میزان تحصیلات پاسخگویان در مجموع 32 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده اند.
۹۰.

رابطه هویت دینی و اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتماد اجتماعی هویت دینی اعتماد نهادی اعتماد تعمیم یافته اعتماد بین فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۲ تعداد دانلود : ۶۳۷
اعتماد اجتماعی یکی از عناصر ضروری زندگی اجتماعی و از اجزا سازنده سرمایه اجتماعی به شمار می آید. هدف نوشتار حاضر، مطالعه رابطة بین میزان هویت دینی با اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان است. پژوهش حاضر، به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و روش نمونه گیری طبقه بندی با حجم نمونه 400 نفر در بین دانشجویان دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 92-93 انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بعد اعتقادی هویت دینی با اعتماد اجتماعی کل و اعتماد نهادی رابطة مستقیم و معناداری دارد. رابطة بعد تجربی هویت دینی با اعتماد اجتماعی و همه ابعاد آن، مستقیم و معنادار است. بعد پیامدی هویت دینی با اعتماد نهادی رابطه مستقیم و معناداری دارد. همچنین بعد مناسکی هویت دینی با اعتماد اجتماعی و همه ابعاد آن رابطه مستقیم و معناداری دارد. به طور کلی هویت دینی با اعتماد اجتماعی و همه ابعاد آن رابطه مستقیم و معناداری دارد. علاوه بر این، 24 درصد از تغییرات اعتماد بین شخصی، 20 درصد از تغییرات اعتماد تعمیم یافته و 18 درصد از تغییرات اعتماد نهادی توسط هویت دینی تبیین می شود.
۹۱.

تصویرپردازی از سیمای پیامبران در سینمای هالیوود(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دین هنر پیامبران سینما تصویرپردازی هالیوود شخصیت های مقدس

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات بازنمایی دین در رسانه
تعداد بازدید : ۱۲۷۱ تعداد دانلود : ۶۵۲
امروزه شخصیت های مقدس در آثار هالیوود به نحوی ظاهر می شوند که گاهی فاقد تقدس پیشین خود هستند. هدف این مقاله بررسی چگونگی تصویرپردازی از پیامبران در سینمای هالیوود به عنوان مهم ترین نظام تولید و توزیع فیلم در جهان از منظر تنزیه گرایی و تشبیه گرایی است. این مقاله به تحلیل نشانه شناختی چهار اثر سینمایی هالیوودی می پردازد که زندگی پیامبران را دستمایه خود قرار داده اند و عبارت اند از: ده فرمان، ملک داوود، آخرین وسوسه مسیح و مصائب مسیح. در این مقاله، ضمن تحلیل صحنه هایی منتخب از فیلم های یادشده، نحوه و کیفیت تصویرپردازی از شخصیت های مقدسی که در این آثار به نمایش درآمده اند، تحلیل شده است.
۹۲.

تلویزیون و توسعه آموزشی؛ جستاری پیرامون روند شکل گیری شبکه های آموزشی آمریکا و ایران

نویسنده:

کلید واژه ها: ایران آموزش توسعه آمریکا سیاست ارتباطات تلویزیون شبکه آموزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۳ تعداد دانلود : ۵۱۳
در دنیای معاصر رسانه های جمعی به عنصری اساسی در جامعه مبدل گشته و ایفاگر کارکردهای بسیاری در زندگی انسانی هستند. گسترش بسیار زیاد تولید در گونه (ژانر)ها و موضوعات مختلف در شبکه های تلویزیونی، بسیاری از سازمان ها و مؤسسات رسانه ای جهان را بر آن داشته تا کار تولید برنامه های نمایشی را به طور تخصصی دنبال کنند. تأسیس شبکه تخصصی خبر و پس از آن شبکه آموزش، حرکت به سوی تخصصی شدن شبکه ها را نوید بخشیده است. در این میان و با توجه به گسترش وسایل ارتباط جمعی و مشکلات سیستم های سنتی آموزشی از سویی و همچنین، روند تخصصی شدن شبکه های تلویزیونی از سویی دیگر، ضرورت ورود به پارادایمی جدید در عرصه آموزش بیش از پیش احساس می شود؛ ازاین رو، در این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای در پی آن خواهیم بود تا با استفاده از نظریه «سیستمیک» پیرامون ارتباطات توسعه ابتدائاً نحوه به کارگیری و استفاده از رسانه های جمعی به خصوص تلویزیون به منظور پیشبرد اهداف توسعه را بررسی و در ادامه سیاست ها و اولویت های آموزشی- رسانه ای کشور آمریکا و شبکه آموزشی سیما را مورد مطالعه قرار داده و در نهایت، راهکارهایی را برای این شبکه ارائه نماییم. نتایج نشان می دهد ازآنجاکه شبکه های آموزشی آمریکا جزء شبکه های تخصصی آموزشی قرار داشته و برنامه های شبکه آموزش سیما در دسته تلویزیون فرهنگی، ازاین رو، تمرکز بر اشکال اسطوره های نوین، یعنی داستان ها و روایت های رسانه ای می تواند در بهبود برنامه های شبکه آموزش سیما اثرگذار باشد.
۹۳.

تحلیل ساختاری برنامه های تبلیغی اوانجلیستها در شبکه های تلویزیونی ماهواره ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تبلیغ مسیحیت رسانه دینی اوانجلیست ها کلیسای مجازی شبکه های ماهواره ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات بازنمایی دین در رسانه
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی ماهواره
تعداد بازدید : ۱۲۵۹ تعداد دانلود : ۸۲۱
تبلیغ دینی از طریق رسانه ها در دو حوزه درونی و بیرونی همواره مورد توجه فرقه های مسیحی بوده است.در چند دهه اخیر و هم زمان با پدیدار شدن ارتباطات رسانه ای نوین مانند ماهواره و اینترنت مسیحیت باچالشی جدید در تبلیغ پیامهای دینی روبرو شد. تحولی اساسی به شکل رسانه ای شدن دین و فاصله گرفتن از نمادها و مفاهیم مسیحیت سنتی در ساحتی که رسانه ها برایش به ارمغان اوردند موجب شد برخی فرقه های مسیحی ماننداوانجلیستها در ارزیابی شرایط جدید خود و پیش بینی فرصتها و تهدیدهایی که وجودداشت [1]شکل جدیدی از مراسم دینی و تبلیغی را ارئه کردندکه با استقبال مخاطبانشان مواجه شد. در این تحقیق   انواع برنامه های  تبلیغی مسیحی از نظر ساختار و شکل ارائه پیام با تحلیل  محتوای نمونه برنامه های پخش شده مشهورترین مبلغان مسیحی در شبکه های تلویزیونی و   ماهواره ای  مورد بررسی قرار گرفته است.
۹۴.

مؤلفه های فیلم نامه دینی در سریال های تلویزیونی (با نگاهی به سریال های مختارنامه و بازی تاج وتخت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قهرمان فیلم نامه دینی و غیردینی ضدقهرمان الگوی کنشگران الگوی سفر قهرمان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات بازنمایی دین در رسانه
تعداد بازدید : ۱۲۵۹ تعداد دانلود : ۵۰۱
نمی توان سینمای دینی را بدون فرم و تنها بر اساس محتوا تعریف کرد؛ بنابراین، فرم فیلم نامه عنصری تأثیرگذار در طراحی یک فیلم نامه دینی است تا جایی که برخی از آثار در سینمای دینی به دلیل ضعف در فرم به آثاری ضد دین تبدیل شده اند. فیلم نامه ای که نتواند به فرم صحیحی برسد در انتقال محتوا نیز الکن و ناقص خواهد بود. فیلم نامه در ابتدا باید فرم و ساختار صحیحی داشته باشد. بررسی نمونه هایی برای دستیابی به یک فرم صحیح در زمینة فیلم نامه دینی و غیردینی راهگشای طراحی ساختاری صحیح برای یک فیلم نامه دینی است.  شاکله اصلی موردبررسی در این پژوهش و رویکرد آن به بررسی مؤلفه های فیلم نامه دینی و غیردینی در چارچوب مدل گنشگران و الگوی سفر قهرمان است. ساختاری نظام مند از طریق طراحی قهرمان و ضدقهرمان و تضاد آنها در روند پیشرفت پیرنگ در فیلم نامه دینی و چگونگی طراحی آن در سریال های مختارنامه و بازی تاج وتخت موردبررسی قرارگرفته و نتایج آن ارائه شده است.
۹۵.

الگوی همکاری بین بخشی (مورد مطالعه: همکاری مسجد با مدرسه و خانواده)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همکاری بین بخشی مسجد مدرسه خانواده تربیت بخش سوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴۲ تعداد دانلود : ۵۶۵
ضرورت و هدف اصلی: لازمه تحقق اهداف تربیتی اسلام، همگرایی ارکان تربیتی جامعه اسلامی است. تعامل مدرسه (به عنوان اصلی ترین نهاد تربیت رسمی در کشور)، خانواده (به عنوان طبیعی ترین و پایدارترین نهاد) و مسجد (به عنوان اصیل ترین نهاد تربیتی در جامعه اسلامی) موجب هم افزایی و تسهیل تحقق اهداف تربیتی اسلام می گردد. از سوی دیگر این سه رکن تربیتی(مسجد، مدرسه و خانواده) از مؤلفه های اساسی ارتباط سنتی می باشند و تحقق همکاری این ارکان، تأثیری قابل توجه بر تقویت شبکه ارتباطات اجتماعی و تعمیق باورهای ملی و دینی خواهد داشت. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و در آن از راهبرد نظریه پردازی داده بنیاد استفاده شده است. داده های پژوهش از نتایج موردکاوی چهارده مسجد برتر در کشور در حوزه تعامل با خانواده و مدرسه استخراج شده است. یافته ها: همکاری مسجد با مدرسه و خانواده پدیده ای محوری است که شرایط علّی آن را ظرفیت ها و ضعف های نهادهای تربیتی تشکیل می دهند و برای تحقق آن باید به زمینه های آن که بایسته های برنامه ای، ساختاری و سرمایه انسانی است، توجه شود. این پدیده دارای مراحل چهارگانه: «1-زمینه سازی و اعتمادسازی، 2- جذب از مدرسه به مسجد، 3-تداوم ارتباط و تربیت در مسجد، 4-نقش آفرینی دانش آموزان در مسجد و مدرسه» است که مؤلفه هایی در قالب عوامل مداخله گر بر آن اثر گذار می باشند و نتایجی را به دنبال خواهند داشت. الگوی حاصل از روابط مقوله های تحقیق در مدلی پارادایمی نمایش داده شده است.  
۹۶.

جایگاه مفهوم قرآنی تذکر در رسانه دینی

نویسنده:

کلید واژه ها: قرآن تذکر رسانه دینی نظریه هنجاری دین و رسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۶ تعداد دانلود : ۵۴۲
در این مقاله، مفهوم «تذکر» که به عنوان یکی از اصول تبلیغی قرآن شناخته می شود، به مثابه یکی از اصول تبلیغی رسانه دینی در جامعه اسلامی در نظر گرفته شده و مورد بررسی قرار گرفته است، به همین دلیل ضرورت بحث در مورد دین و رسانه آشکار می شود. هدف این مقاله بیان این مطلب است که رسانه دینی که بر اساس تعالیم قرآنی و سیره پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع) در جامعه اسلامی فعالیت می کند، باید ویژگی «مذکِّر» بودن را داشته باشد و یادآوری کننده باشد. در این مقاله «ذاکر» و «مذکِّر» بودن ویژگی اصلی رسانه دانسته شده، و «هدایت»، هدف نهایی رسانه های جمعی دینی. به این ترتیب، هنجار های رسانه جمعی دینی، بر اساس مفهوم تذکر استخراج شده که در نهایت، ماهیت رسانه دینی با رعایت چنین هنجار هایی می تواند به جای «غفلت»، «تذکر» قرار گیرد. این مقاله در پی آن است تا تذکر دادن بر اساس روش های قرآن را به عنوان یکی از هنجارهای رسانه دینی در جامعه اسلامی تعریف کند. به این ترتیب، به بحث نظریه هنجاری رسانه ها پرداخته و برای استخراج هنجارهای «رسانه ذِکری» از قرآن کریم تلاش می کند. سؤال اصلی این تحقیق، شناسایی بایدهای رسانه دینی، بر اساس مفهوم قرآنی تذکر است؛ زیرا روش رسیدن به رسانه ذکری در این مقاله، معرفی بایدهای رسانه ذکری بیان شده است. برای رسیدن به این بایدها نیز، ابتدا تذکرات قرآن بررسی شده و سپس، در ده مقوله دسته بندی شده اند، در مرحله بعد، روشی که در هریک از مقولات برای تذکر دادن استفاده شده بود، استخراج شده و نمودار «بایدهای رسانه دینی، بر اساس مفهوم قرآنی تذکر» به دست آمده است.
۹۷.

تعامل اجتماعی و هم گرایی فرهنگی مردم و روحانی خوانشی بینامتنی از سه فیلم دینی (زیر نور ماه، مارمولک، طلا و مس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدرنیته دینداری تحلیل گفتمان وضعیت فرهنگی روحانیت فیلم های سینمایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۶ تعداد دانلود : ۶۱۱
طی دهة گذشته، فیلم های متعددی دربارة رابطة فرد روحانی و مردم در سینمای ایران ساخته شده که «زیر نور ماه، مارمولک و طلا و مس»، از نمونه های این قبیل فیلم ها به شمار می روند. گرچه، این فیلم ها تفاوت هایی با یکدیگر دارند، اما به نظر می رسد که به گفتمان مشترکی تعلق دارند. این گفتمان در پی مفصل بندی جدیدی از دال روحانی در شبکه ای از مفاهیم/دال ها (مردم، عبادت، اخلاق، راه خدا، خدمت به مردم و مردمداری و غیره) است که همچنان به سیاست می اندیشد؛ اما مسیر آن را از طریق تودة مردم جستجو می کند. بنابراین، به جای رابطة دوگانة روحانی-سیاست مدار، به رابطة روحانی-مردم-سیاست مدار می اندیشد که البته بعد سوم آن عمداً پنهان شده است. از این رو، می توان گفت که گفتمان حاکم بر فیلم های یادشده حاکی از نوعی تعامل اجتماعی و هم گرایی روحانی با تودة مردم است. در این فیلم ها، روحانی تلاش می کند که نقش سنتی خود را در جامعة مدنی (مدرنیته) بازسازی کند، ضمن آن که هرگز به صورت مستقیم این پرسش را مطرح نمی سازد که چرا از جامعة مدنی (سنتی/مذهبی) دور افتاده است؟ به عبارت دیگر، در این دسته از فیلم ها عنصر سیاست (قدرت) مطرح نمی شود و سیاست هم چنان به صورت یک دال حاضر «غایب» است که هدایت گری را بر عهده دارد. در مقالة حاضر، نخست با خوانشی بینامتنی، عناصر گفتمانی «احیاء ارزش های دینی در جامعه مدرن» استخراج و نوع مفصل بندی آن مطرح می گردد. سپس، این مسئله که این گفتمان برای پاسخ گویی به چه دشواری هایی از روحانی در مواجهه با جامعة ایران در دهه اخیر است، مطرح خواهد شد
۹۸.

تبیین مفهوم و شاخص های کنش ولایی در تجربه جماعت سازی امام موسی صدر

نویسنده:

کلید واژه ها: کنش اجتماعی هابرماس کنش ارتباطی جماعت امام موسی صدر وبر کنش عقلانی کنش ولایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۲ تعداد دانلود : ۵۳۷
امام موسی صدر به دنبال احیای امر اجتماعی ایمانی بود و این هدف را در گروکنش اجتماعیایمانی می دانست. ایشان با تأکید بر تحقق اندیشه های جمع گرایانه اسلام با درون مایه ولایی درصدد تحقق الگویی از ساخت اجتماعی اسلامی بود که از مسیر پیوندها و تحکیم روابط اجتماعی فعلیت یابد. جماعت و جماعت گرایی یکی از رویکردهای نظام بخشی اجتماعی است که عمدتاً پس از گسترش بحران های نوگرایی (مدرنیسم) همچون بحران فردگرایی، بی اعتمادی، مشارکت، هویت و... بیشتر مورد توجه قرار گرفتند. جماعت یک ساخت ارتباطی و اجتماعی است که با تمرکز بر سطوح خرد و عینی اجتماع محیطی برای تحقق کنش ولایی است و به ایجاد فضای تعامل و مشارکت هدفمند کمک کرده و در نتیجه، تعلق و هویت اجتماعی را تقویت می کند. جماعت ها عموماً زندگی محور است و در پاسخ به نیازهای اساسی زندگی شکل می گیرند. در این مقاله با استفاده از روش داده بنیاد با محوریت مصاحبه با نخبگان به مطالعه و تبیین مفهوم و شاخص های کنش ولایی در تجربه جماعت سازی امام موسی می پردازد و در نهایت، شاخص های پنج گانه کنش ولایی اعم از زعامت و سرپرستی اجتماعی، دعوت و هدایت اجتماعی، تعاون و تعلق اجتماعی، رشد و تکامل اجتماعی و تفاهم و وفاق تبیین می گردد و در نهایت، وجوه افتراق کنش ولایی از کنش عقلانی و ارتباطی مشخص می شود.
۹۹.

طراحی مدل سازگارسازی رسانه گری آیین زیارت در شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی آیین زیارت سازگارسازی تعامل دین و رسانه نظریه برخاسته از داده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات بازنمایی دین در رسانه
تعداد بازدید : ۱۲۳۱ تعداد دانلود : ۵۶۳
بر اساس نظریه رسانه و دیدگاه های انتقادی در حوزه رسانه و ارتباطات، رسانه این قدرت را دارد که محتوای خود را تحت تأثیر خواستگاه های فرهنگی و هویتی به ویژه ماهیت سکولاری خود قرار دهد و محتواهای دینی را تغییر داده و نتیجه ای دور از روح و اندیشه محتوای رسانه ای شده ایجاد نماید. عمده این نظریات تلاش نموده اند تا قدرت تسلط فناوری بر فرهنگ را اثبات و تشریح نمایند و از همین رو، برخی در نگاهی ناامیدکننده، بین مفاهیم دین و فناوری های رسانه ای مرزی هویتی کشیده اند. ظهور شبکه های اجتماعی مجازی و در پی آن رشد استفاده از آن ها برای محتواهای دینی و آیین های مذهبی، چالشی نظری ایجاد نموده است که آیا این رسانه ها نیز قابلیت تسلط فرهنگی در بازتاب موضوعات دینی را دارند و اگر این چنین است، چگونه می توان از عدم تطابق و ناسازگاری هویتی آیین های دینی رسانه ای شده با موجودیت اصلی خود جلوگیری نمود؟ برای پاسخ به این سؤالات، آیین زیارت در دین اسلام به عنوان یکی از این موضوعات دینی انتخاب شد و تلاش نمودیم تا رسانه گری این آیین در فضای شبکه های اجتماعی سازگار با هویت اسلامی در قالب مدلی ارائه شود. بدین منظور، بر اساس مدل پارادایمی نظریه برخواسته از داده، تعداد 14 مصاحبه با مطّلعان این حوزه شامل صاحب نظران و اساتید دانشگاهی، رسانه گران برتر در حوزه رسانه های دیجیتال به ویژه افراد باتجربه در رسانه گری دینی در فضای مجازی و همچنین، استفاده کنندگان از رسانه های دیجیتال به ویژه شبکه های اجتماعی با موضوع زیارت انجام شد. در نهایت بر اساس تعداد 31 مقوله استخراج شده، مدل پارادایمی ارائه شد. محور اصلی این مدل مبتنی بر فطری گرایی رسانه گری زیارت قرار دارد که بر چرخش معنایی از مفهوم کاربر و مخاطب به سمت معنای زائر و از معنای رسانه گری به معنای خادمیت تأکید دارد. برای تحقق این موضوع چهار راهبرد ارائه شد.
۱۰۰.

اشاعة نوآوری از دیدگاه قرآن کریم؛ رویکردی نو در بررسی تبلیغ دین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نوآوری عامل تغییر اقناع اشاعة نوآوری مرحلة ارائة نوآوری مرحلة پذیرش نسبی نوآوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۴ تعداد دانلود : ۶۰۳
یکی از مباحث مهم در حوزة ارتباطات، بحث اشاعه و گسترش یک فکر، اندیشه، ارزش، مد یا هر مقولة جدیدی در جامعه است. بحث از نوآوری (خصوصاً از نوع فکری و فرهنگی آن) و چگونگی گسترش آن را می توان در قرآن کریم، ذیل بحث از سیرة تبلیغی انبیاء (ع) و شیوة قرآن در اقناع مخاطبان جستجو کرد. این مقاله ضمن انتخاب نظریة «اشاعة نوآوری راجرز و شومیکر» به عنوان چارچوب مفهومی، این سئوال را مطرح می کند که «قرآن کریم، معارف وحیانی را برای مقبولیت و پذیرش بیشتر توسط مردم، واجد چه ویژگی هایی معرفی می کند؟» از منظر اسلامی، عامل تغییر باید واجد چه ویژگی های مطلوبی باشد؟ ترس در اقناع افراد برای قبول نوآوری موثرتر است یا تشویق؟ در این زمینه، آیا تفاوتی بین مرحلة ابتدائی ارائة نوآوری و مرحلة تثبیت نسبی نوآوری وجود دارد؟ در پاسخ به سئوالات فوق، از دو روش «تحلیل محتوای کمی» و «تفسیر موضوعی قرآن» بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش، دربرگیرندة ویژگی های مطلوب نوآوری (صحت، حقانیت، تطابق با نیازها و خصوصیات مردم جامعة هدف، جامعیت و کمال نسبی، سماحت و سهولت در استفاده و به کارگیری و ...) و عامل تغییر(خیرخواهی، دلسوزی، توانایی راهنمایی تخصصی، اعتبار و مقبولیت، رعایت هنجارهای اخلاقی در اقناع افراد و ...) از منظر اسلامی بوده و دربارة روش اقناع افراد، تنبیه، ترس و بیان مضراتِ عدم پذیرش و استفاده از نوآوری را مؤثرتر از تشویق و پاداش معرفی می نماید..

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان