درخت حوزه‌های تخصصی

هدف با پیشرفت فناوری و حضور آن در تمامی شئون زندگی، صنعت نشر نیز از این پدیده و تغییرات حاصل از آن بی بهره نبوده است. نشر الکترونیک در جایگاه نشری مدرن مظاهر متعددی دارد که یکی از آن ها خودناشری است. این پدیده امروزه در صنعت نشر جهان جایگاه ویژه ای به دست آورده است. بسیاری از نویسندگان در سراسر دنیا با این روش به تولید و انتشار آثار خود اقدام می کنند. هدف این پژوهش شناخت و معرفی خودناشری در دنیا و بررسی دیدگاه نویسندگان ایرانی دربارة این پدیده است. روش/ رویکرد پژوهش در این پژوهش، ابتدا به روش مطالعة سندی به بررسی خودناشری پرداخته، و سپس با استفاده از تحلیل محتوای کیفی دیدگاه ده نفر از نویسندگان خودناشر کتاب های الکترونیک تحلیل شده است. این نویسندگان به شکل هدفمند انتخاب شده اند و مصاحبه با آنان عمیق و نیمه ساختاریافته بوده است. پس از تحلیل داده ها، رمزهای اولیه استخراج، و در چند مرحله بازبینی، بررسی، و طبقه بندی شد. در نهایت چهار مقولة اصلی و یازده مقولة فرعی به دست آمد. یافته ها یافته های این مطالعه مؤید این مطلب است که مهم ترین مقوله های موجود در روند خودناشری در ایران از دیدگاه نویسندگان در چهار مقولة اصلیِ علل گرایش به خودناشری، مزایای خودناشری، کاستی های خودناشری، و مهارت های خودناشران قرار می گیرند که در مجموع دارای یازده مقولة فرعی هستند. مشارکت کنندگان در این پژوهش مصادیقی از عوامل تأثیرگذار در روند خودناشری را در ایران عرضه کردند، که توجه به آن ها می تواند در رشد، گسترش، و بهبود روند خودناشری مؤثر باشد.

در این پژوهش، استناد به انتشارات ملی به عنوان یک سنجه کمی برای بومی سازی علم در نظر گرفته شده است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر مطالعه این سنجه در مجموعه مقاله های علمی- پژوهشی حوزه علوم اجتماعی ایران بین سال های 1389-1381 است. روش شناسی: این پژوهش از نوع توصیفی است و از فن تحلیل استنادی بهره می برد. برای انجام آن، منابع و مآخذ مقالات شش نشریه علمی-پژوهشی حوزه علوم اجتماعی استخراج و به دو گروه انتشارات ملی و انتشارات خارجی تقسیم گردیدند. نشریات مورد مطالعه شامل آن هایی بود که طی دوره زمانی یاد شده به طور مرتب منتشر شده بودند. تحلیل روی 543 نمونه از 1528 مقاله صورت گرفت. اساس تعیین تعداد نمونه ها، فرمول کوکران بود. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که متوسط تعداد استناد به انتشارات ملی در دوره زمانی یاد شده بدون تغییر مانده است. از طرف دیگر، متوسط استناد به انتشارات خارجی طی همین دوره رشد داشته است. آزمون تحلیل همبستگی مشخص ساخت که تابع این رشد، لگاریتمی است. یافته دیگر به تفاوت بین میانگین تعداد استناد به انتشارات ملی در نشریات مورد مطالعه می پردازد. یاقته های پژوهش همچنین نشان داد که این میانگین در نشریات مختلف متفاوت است. نتایج همچنین نشان داد نتایج آزمون آنوا تحت تأثیر نشریه مطالعات راهبردی زنان است. به این معنا که اگر این نشریه کنار گذاشته شده بود، از لحاظ آماری در پنج نشریه باقیمانده نرخ استناد به انتشارات ملی مشابه می شد. شاخص استناد به انتشارات ملی، به جز در نشریه یاد شده بالا، بین 31/0 و 39/0 متغیر است که این مقدار تحت تأثیر سال 1381 و 1382 است و در سال های اخیر به حدود 2/0 رسیده است. نتیجه گیری: با توجه به اینکه میزان تولید علم در ایران افزایش یافته، میزان استفاده از این منابع در حوزه علوم اجتماعی ثابت مانده است. بر اساس این سنجه، حوزه علوم اجتماعی ایران نه تنها به سمت بومی شدن پیش نمی رود بلکه با گذر زمان، تمایل به بهره گیری از علم خارجی نیز افزایش می یابد.