درخت حوزه‌های تخصصی

بیش از سه دهه است که استادان، محققان و کارشناسان آموزش زبان اتگلیسی به «راهبردهای یادگیری» (Learning Strategies) پرداخته اند. از تحقیقات روبین (1975) و ا سترن (1975) گرفته تا طبقه بندی راهبردهای یادگیری آکسفورد (1990) و نظریه های زبان آموزی اومالی و شاموت (1990) که در بردارنده راهبردهای یادگیری اند، همه و همه تلاش کرده اند که راهبردهای زبان آموزی مناسبی را شناسایی کنند. آنچه که همزمان با این تحقیقات مطرح بوده است، همانا پایایی (Reliability) و روایی (Validity) ابزارهای انتخاب راهبردهای یادگیری است. در این مقاله، نتایج اجرای یک پرسشنامه راهبردهای یادگیری به نام «پرسشنامه راهبردهای زبان آموزی» آکسفورد (1990 گزارش می شود. این پرسشنامه پنجاه سؤالی است و برای کاربرد در محیط های غیر انگلیسی زبان طراحی شده است. نتایج این تحقیق - که با روش آماری «تحلیل عامل تاییدی» (Confirmatory Factor Analysis) و «آلفای کرانباخ»(Cronbach’s Alpha) بدست آمده است، نشان می دهد که پایایی پرسشنامه SILL مناسب است، ولی روایی سازه آن در حد انتظار نیست؛ پس، باید سازه های آن را بازنگری کرد.

برای آموزش زبان خارجی، نیاز به روشی داریم که بیشترین نیازهای انگیزشی زبان آموز را در راه یادگیری زبان برآورده کند. استفاده از متن های ادبی، ابزار بسیار مناسبی است تا جدا از بستری برای طرح آموزه های زبان، نیازهای انسانی زبان آموز را هم برآورد. متن های ادبی با دیدگاه های انسانی، متونی حقیقی اند که طرح آن در آموزش زبان، انگیزه های عاطفی و خلاقانه ای به وجود می آورد تا کیفیت یادگیری زبان ارتقاء یابد. با استفاده از متون ادبی که بازتاب کنش های زبانی جامعه اند، آموزگاران زبان ابزار قدرتمندی را در اختیار می گیرند تا زبان در حال یادگیری را همراه ظرافت های زبانی آن بیاموزانند. متون ادبی یکی از مؤلفه های قدرتمند فرهنگ هر جامعه ای ست که در صورت به کارگیری آن در راه آموزش زبان، گوشه های فرهنگی مستتر در زبان را به زبان آموز منتقل خواهد کرد؛ تا او زبانی را درک کند که به درستی در فعالیت های حرفه ای اش پاسخ گوی نیاز جامعه باشد. زبان آموز ایرانی با جذب ادبیات کهن خود در خانواده و جامعه، مستعد فراگیری زبان به کمک متون ادبی ست؛ چرا که بیش و کم ادبیات را رکن اساسی فرهنگ خود می داند و به آن افتخار می کند. چگونگی گزینش متون ادبی در کلاس درس، اهمیت بسیاری دارد. برای این منظور می باید با توجه به سطح زبان آموزان متن هایی برای طرح در کلاس برگزید. می باید از متون ساده تر آغاز کرد و به تدریج به موازات رشد ادراکی دانشجویان به ارایه متون سخت تر اقدام کرد. عوامل مؤثر در جذب بهتر آموزه های زبان، بیشتر متأثر از انگیزه های خودجوش زبان آموزان است. به این معنی که با در آمیختن با جهان متن و فهم مضامین آن، گفت و گویی میان متن و خواننده برقرار می شود. شرکت فعالانه زبان آموز در مقام خواننده متن، سبب دریافت مؤلفه های ساختاری زبان تازه توسط او می شود.

علیرغم موفقیت ها و کسب دستاوردهای قابل توجه ای که در زمینه بررسی علمی مسائل مرتبط با علم اصطلاح شناسی روسی بدست آمده است، هنوز مسائل و مشکلات پیش روی آموزش اصطلاحات و تعبیرات روسی در عرصه زبان شناسی آموزشی آنطور که باید مورد بررسی و مطالعه قرار نگرفته است. مقاله حاضر به مسئله اساسی انتخاب معقولانه مواد درسی مربوط به اصطلاحات و تعبیرات زبانی و آموزش آن به زبان آموزان ایرانی اختصاص دارد. انتخاب موفق مواد درسی مربوط به اصطلاحات و تعبیرات که متناسب با مهارت و تسلط در کاربرد عملی آن باشد، تنها در صورتی میسر می باشد که در انتخاب مواد درسی مربوط به اصطلاحات و تعبیرات، هم مسائل زبان شناسی (کاربرد معمولی از نظر سبک گفتار) و هم مسائل آموزشی (قابل دسترس بودن و استحکام در یادگیری) لحاظ گردند. تجربه چندین ساله تدریس اصطلاحات و تعبیرات روسی در دانشگاه تهران و کار پژوهشی فراوان، به مؤلف مقاله حاضر امکان چاپ کتاب درسی «اصطلاحات و تعبیرات روسی در مراکز آموزشی ایران» را داده است که این کتاب به عنوان اولین تلاش در جهت انتخاب و ساماندهی مواد درسی مربوط به اصطلاحات و تعبیرات روسی در کتاب های درسی برای زبان آموزان ایرانی محسوب می شود. مقاله حاضر به بررسی مهمترین عوامل و شرایط تاثیرگذار در روند آموزش اصطلاحات و تعبیرات روسی به زبان آموزان ایرانی می پردازد که به نوبه خود مبانی نظری کتاب درسی تالیفی را شکل می دهند

مقاله حاضر به بررسی تاثیر استراتژی مفاهیم ذهنی (concept mapping) در نگارش انشاء انگلیسی بر خود تنظیمی (self-regulation) دانشجویان کارشناسی زبان انگلیسی می پردازد. تصور بر این است که آموزش استراتژی های ذهنی می تواند سبب پیشرفت تحصیلی فراگیران در زمینه های مختلف آموزشی شود (هکر، دانلوسکی، گریسر 1998). شرکت کنندگان در این تحقیق عبارت از شصت دانشجوی (دختر و پسر) کارشناسی زبان انگلیسی گرایش مترجمی و ادبیات بوده که به دو گروه سی نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. نتایج تحقیق حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که تدریس استراتژی مفاهیم ذهنی می تواند سبب ارتقاء خود تنظیمی دانشجویان با سطح زبانی متوسط شود. یافته های این تحقیق دارای کاربردهای آموزشی، عملی و نظری در زمینه آموزش استراتژی های یادگیری به ویژه آموزش مفاهیم ذهنی در مهارت نوشتاری دانشجویان می باشد.

در پی ارایه رویکردهای جدید در زمینه هوش- ضریب بهره هوشی (IQ)، هوش چندگانه ((MI و اکنون هوش هیجانی(EQ)- پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی نقش هوش هیجانی در یادگیری زبان انگلیسی و موفقیت تحصیلی دانشجویان رشته زبان انگلیسی بپردازد. بدین منظور از 328 دانشجو خواسته شد به پرسشنامه هوش هیجانی پاسخ دهند. سپس همبستگی نمرات هوش هیجانی آنان با مهارت های خواندن، شنیدن، صحبت کردن، نوشتن، و معدل تحصیلی در کل نمونه ها و به صورت مجزا در مردها و زن ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج رابطه معنادار هر چند اندک میان سازه های هوش هیجانی (هوش های درون فردی، میان فردی، حالت عمومی، کنترل استرس) با برخی مهارت ها و موفقیت تحصیلی، نشان داد. در پایان نتایج مورد بحث و بررسی قرار گرفت و پیشنهادهایی به مدرسان و مولفان ارایه شده است.

رویکرد‏ آموزش ارتباطی زبان با محوریت ارتباط در جستجوی شکل‏گیری زبان‏آموزی است که بی‏‏آن‏که به هویت فرهنگی او آسیبی رسد، به کسب هویت بینافرهنگی نایل آید. این رویکرد که به تدریج با طرح نظریه‏های متعدد روبه تکامل نهاد، زبان را از مرکز ثقل توجه خارج کرده و با در نظر آوردن محوریت ارتباط به خروجی‏هایی در روند آموزش می‏نگرد که دانش زبانی را با خودانگیختگی‏هایی متاثر از نیاز ارتباط، کسب کرده‏اند

هنگام آموزش زبان روسی به عنوان زبان های خارجی، مقدسین های برنامه های طراحی آموزشی بر این باورند که می بایست مهارت های دستوری را در تکرار و تمرین لازم به انتخاب مناسب و در متن و جمله انجام داد. باید اضافه نمود که غیر از موارد ذکر شده، شناخت و معرفی اشکال گرامری از نظر نظری و طرق بکارگیر ابزار صرفی و نحوی نیز دارای اهمیت فراوانی است. در واقع وجود این دو در کنار یکدیگر می تواند زمینه ساز به وجود آمدن بنیه قوی مهارت های زبانی گردد. ما در این مقاله توضیح داده ایم که چگونه رعایت نکردن متدهای آموزشی می تواند به کند شدن و یا توقف حریان آموزش بیانجامد و بالعکس رعایت این اصول به تسریع و استحکام و برنامه های آموزشی در حیطه آموزش زبان روسی منجر گردد. برای نمونه میدانی کار، آموزش صحیح پرولوژنی پادژ با لحاظ معیارهای تجربی مناسب آن ارائه گردیده است.

با توجه به این که «واژه» مهم ترین مسئله مورد بحث در علم «واژه سازی» را تشکیل می دهد و به دلیل اهمیت آن در فرایند آموزش زبان روسی، ضرورت مطالعه و بررسی دقیق این مبحث بسیار مهم در آموزش زبان روسی در مؤسسات آموزشی ایران به شدت احساس می شود.زبان آموزان ایرانی بدون درک درست این مبحث قادر به تجزیه و تحلیل جمله و در نتیجه قادر به درک آن نخواهند بود. تجربه عملی تدریس در دانشگاه تهران نشان می دهد که زبان آموزان ایرانی در یادگیری و درک ساختار تشکیل دهنده واژه دچار مشکل می شوند.از آن جا که این مبحث به تفصیل در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران مورد بررسی قرار می گیرد، در مقطع کارشناسی کمتر به آن توجه می شود. در راستای بر طرف ساختن این مشکل، در مقاله حاضر برخی توصیه های عملی- کاربردی در مقطع کارشناسی با توجه به دوره چهار ساله آموزش در دانشگاه، پیشنهاد می شود.

پژوهش حاضر تأثیر آموزش را بر ارتقای سطح آگاهی زبان آموزان ایرانی در زمینه منظورشناسیPragmatics)) در زبان انگلیسی، بررسی می کند. به طور خاص، این پژوهش می کوشد تفاوت میان دو رویکرد آموزشی تشریحی (Explicit) و تلویحیImplicit) ) را در بهبود سطح منظورشناسی مخالفت های Refusals)) زبان آموزان فارسی زبان، مورد مطالعه قرار دهد. در این پژوهش، پنجاه و چهار زبان آموز، با دانش زبانی تقریباً یکسان به طور تصادفی در سه گروه آموزش کنترل، تشریحی، و تلویحی قرار گرفتند. بر خلاف زبان آموزان گروه کنترل که آموزشی بی ارتباط با اهداف تحقیق را دریافت کردند، فراگیران در دو گروه آزمایش، دو نوع آموزش متفاوت را دریافت کردند. در گروه آموزش تشریحی، زبان آموزان توضیحات فرا منظورشناسی Meta-pragmatics))، بازخوردهای مستقیم، و آموزش های صریح ارتقاء آگاهی را در زمینه مخالفت ها در زبان انگلیسی، دریافت کردند؛ در حالیکه، در گروه آموزش تلویحی، فراگیران تحت آموزش غیرمستقیم و ضمنی قرار گرفتند. هر سه گروه قبل و بعد از دوره شش جلسه ای آموزش، در آزمون چند گزینه ای تکمیل کلام(Multiple-Choice Discourse Completion Test) شرکت کردند. بررسی های آماری نشان داد که ارتباط مستقیمی بین آموزش و سطح منظورشناسی مخالفت های زبان آموزان ایرانی در زبان انگلیسی وجود دارد. بر اساس نتایج به دست آمده آموزش تشریحی بیش از آموزش تلویحی در ارتقاء میزان آگاهی فراگیران فارسی زبان از سطح منظورشناسی مخالفت ها در زبان انگلیسی، مؤثر است. بر اساس نتایج این پژوهش به معلمان زبان انگلیسی توصیه می شود که راهکارهای آموزش تشریحی را بیش از آموزش تلویحی مورد توجه قرار دهند.