درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی کاربردی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان دستور نویسی زبان شناسی پیکره ای فرهنگ نویسی گویش شناسی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۲۱ تا ۶۴۰ مورد از کل ۹۲۱ مورد.
۶۲۱.

بررسی گویش عربی جنوب خراسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۷ شماره۴

کلید واژه ها: شهرستان درمیان گویش شناسی گویش عربی جنوب خراسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۱
این مقاله بعد از طرح آرا و نظریات مورخان درباره زمان ورود اعراب به جنوب خراسان و منشا قبایل آنان به بررسی علمی گویش عربی موجود در این منطقه می پردازد. محدوده جغرافیایی این گویش، شهرستان در میان واقع در شرق شهرستان بیرجند و به صورت دقیق تر روستاهای (خلف، دره چرم، سراب، محمدیه و رود رباط) است، که هم اکنون نیز به زبان عربی تکلم می کنند. در این جستار سعی کردیم با تحقیق در مسائل زبانی این گویش و ویژگی های آن، به نقد نظرات مورخان بپردازیم، تا در انتها بتوانیم با شناسایی این خصوصیات، پاسخی درخور برای زمان ورود و طایفه این اعراب ارایه کنیم.
۶۲۳.

افعال وجهی در ترکی آذری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۷ شماره ۵۷

کلید واژه ها: وجه وجه نمایی افعال وجهی ترکی آذری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی دستور زبان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی
تعداد بازدید : ۱۹۶۹ تعداد دانلود : ۳۸۵۹
این پژوهش به بررسی وجه و وجه‏نمایی افعال وجهی در زبان ترکی آذری می‏پردازد. وجه ـ وجه‏نمایـی طبیعتی نحـوی ـ معنایـی داشته و دیدگاه گوینده را به آن‏چه بیان می‏دارد نشان می‏دهد. افعال وجهی یکی از راه‏های بیان وجه می‏باشند. چارچوب این پایان‏نامه بر پایه آراء و نظرات اف. آر. پالمر پیرامون وجه و وجه‏نمایی (1986، 2001) بنا نهاده شده است. این تحقیق پیکره‏ای از دو هزار جمله فراهم آورده که با بررسی آن‏ها سه وجه خبری، امری و التزامی با درجات امکان و الزام به دست آمده است. همچنین تمایز بین وجه و وجه‏نمایی در این پژوهش به وضوح نمایان داده شده است به طوری که وجه، صورت و ظاهر فعل و وجه‏نمایی نقش و کاربرد آن می‏باشد. نیز سه وجه‏نمایی برداشتی، درخواستی و توانمندی در زبان ترکی آذری یافت شد.
۶۲۴.

حفظ یک ماده ساز باستانی در ساخت مجهور در زبان کردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۷ شماره۲

کلید واژه ها: مجهول در زبانهای ایرانی مجهول در کردی مجهول ساختواژی تحول مجهول از باستان تا نو

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان های باستانی
تعداد بازدید : ۱۹۱۳
در این مقاله نشان داده می شود که ماده مجهول ساز -ya- که در ساختهای مجهولی ساختواژی در زبانهای ایرانی باستان به ریشه فعل افزوده می شود و ماده مجهول تشکیل می دهد به صورتهایyâ- - وya- - در گویشهای کردی سورانی، اردلانی، کلهری، ایلامی و هورامی - باقیمانده است و وجود ساختهای مجهولی ساختواژی کردی به سبک و سیاق مجهول در زبانهای ایرانی باستان می تواند هم در زبانشناسی تاریخی و تحول زبان و هم در کمک به روشن شدن ماهیت مجهول در سایر زبانهای ایرانی نو مانند فارسی مورد استفاده محققین قرار گیرد.
۶۲۷.

واژه بست و روابط دستوری معنایی آن با فعل در زبان کردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۷ شماره ۵۸

کلید واژه ها: مطابقت واژه بست حالت نمایی ارگتیو حاکمیت و مرج گزینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی
تعداد بازدید : ۴۰۶۶ تعداد دانلود : ۴۹۱۱
در این مقاله به بررسی مقوله واژه‏بست‏ها در زبان کردی (گویش سورانی، گونه مهابادی) پرداخته می‏شود. سؤال اصلی این تحقیق این است که واژه‏بست و روابط دستوری و معنایی آن با فعل در این گویش چیست؟ واژه‏بست در نمودار درختی (براساس نظریه حاکمیت و مرجع‏گزینی) چه جایگاهی دارد؟ روابط دستوری و معنایی میان فعل و ضمایر وابسته به آن پیرامون انگاره‏های حالت‏نمایی و مطابقه در زبان کردی چگونه است؟ در این پژوهش برای گردآوری داده‏ها از شیوه‏های میدانی، کتابخانه‏ای و شم زبانی استفاده شده است. برای تحلیل داده‏ها از روش‏های توصیفی و تحلیل محتوایی استفاده شده است. نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که در این زبان واژه‏بست‏ها به لحاظ نحوی آزاد و به لحاظ آوایی وابسته هستند. از آنجا که واژه‏بست‏ها از ویژگی موضوع‏های فعل برخوردارند می‏توانند یک گره نحوی جداگانه را در نمودار درختی به خود اختصاص دهند. علاوه بر موارد فوق هرچند گویش سورانی انگاره بنیادین ارگتیو ـ گسسته را در نظام زبانی خود متجلی می‏سازد نظام ارگتیو در این گویش هم به لحاظ حالت و هم به لحاظ مطابقت دستخوش تغییر شده است. در مقطع کنونی ویژگی‏های نحوی این گویش در سطح ـ ساخت منطبق بر هیچ کدام از ویژگی زبان‏های فاعلی ـ مفعولی و ارگتیو نیست. در زمان گذشته هرگاه ضمایر متصل به عنوان موضوع‏های درونی و برونی فعل تظاهر یابند فاعل لازم می‏تواند مفعول فعل متعدی قرار گیرد و در سطح آوایی فعل یا با مفعول مطابقت دارد یا با مفعول حرف اضافه. فاعل نیز در رابطه دستوری با فعل در حالت خنثی قرار دارد
۶۳۰.

بررسی گویش عربی جنوب خراسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۷ شماره۴

کلید واژه ها: شهرستان درمیان گویش شناسی گویش عربی جنوب خراسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱۸
این مقاله بعد از طرح آرا و نظریات مورخان درباره زمان ورود اعراب به جنوب خراسان و منشا قبایل آنان به بررسی علمی گویش عربی موجود در این منطقه می پردازد. محدوده جغرافیایی این گویش، شهرستان در میان واقع در شرق شهرستان بیرجند و به صورت دقیق تر روستاهای (خلف، دره چرم، سراب، محمدیه و رود رباط) است، که هم اکنون نیز به زبان عربی تکلم می کنند. در این جستار سعی کردیم با تحقیق در مسائل زبانی این گویش و ویژگی های آن، به نقد نظرات مورخان بپردازیم، تا در انتها بتوانیم با شناسایی این خصوصیات، پاسخی درخور برای زمان ورود و طایفه این اعراب ارایه کنیم.
۶۳۲.

برخی از فرآیندهای واجی در گویش گیلکی رودسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۸۶ شماره ۵

کلید واژه ها: حذف تضعیف همگونی کشش جبرانی فرایندهای واجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۶ تعداد دانلود : ۴۹۵
مقالة حاضر به توصیف و تحلیل برخی از مهمترین فرایندهای واجی گویش گیلکی در شهرستان رودسر می پردازد. بدین منظور از ده گویشور بومی این گویش مصاحبه به عمل آمد. نیز از شمّ زبانی یکی از نگارندگان به عنوان گویشور بومی و برخی از منابع مکتوب برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. همگونی (همگونی همخوان ها، هماهنگی واکه ها)، حذف (حذف همخوان پایانی، حذف همخوان میانی)، تبدیل خوشه های [-nn] به صورت [-nd-]، تضعیف، قلب، کشش جبرانی، تبدیل همخوان r به همخوان l و تبدیل واکه A به واکه o از فرایندهایی هستند که در این مقاله با شواهد کافی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. از بین فرایندهای بررسی شده، این نتیجه به دست آمد که قواعد همگونی، حذف و تضعیف از پربسامدترین فرایندها و تبدیل خوشه های [-nn] به صورت[-nd-] از کم بسامدترین آنها در این گویش به شمار می رود.
۶۳۴.

کاوش در واژه های روان شناختی (هیجان، شناخت، آسیب شناسی، درمان و شخصیت،) در لغت نامه (فرهنگ)های زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۸۶ شماره ۵
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۷ تعداد دانلود : ۴۴۰
این تحقیق در پی آن است تا به تعیین واژه های روان شناختی(هیجان، شناخت، آسیب شناسی، درمان و شخصیت) و نسبت های خوشایندی/ناخوشایندی، جسمی/غیرجسمی و رایج/غیررایج این واژه ها در فرهنگ های معتبر زبان فارسی (معین، عمید و فارسی امروز ) بپردازد. نمونة مورد مطالعة این تحقیق، کلیة ورودی های درج شده در فرهنگ های سه گانه بود. نظر تخصصی سه روان شناس مستقل و یک زبان شناس به عنوان معیار سنجش و ارزیابی واژه ها به لحاظ اهداف تعیین شده، به کار گرفته شد تا ویژگی های کیفی و توصیفی واژه ها استخراج شود. با استفاده از نرم افزار آماری SPSS برای ویندوز، یافته ها گویای آن بود که عناصر روان شناختی مورد هدف در این مطالعه، از یکدیگر متفاوت است. همچنین، برآوردهای مربوط به شناخت و درمان به ترتیب در تقابل با برآوردهای هیجان و آسیب شناسی روانی قرار دارد. در پایان یافته ها با توجه به نظریه های روان شناختی و زبان شناختی در زمینه های هیجان مورد بحث قرار خواهد گرفته اند.
۶۳۷.

زبان های محلی ایران و دورنمای آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۸۶ شماره ۵

کلید واژه ها: دوزبانگی نگرش زبانی مرگ زبان تغییر زبان حفظ زبان زبان های محلی ایران زبان های در معرض خطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶۴ تعداد دانلود : ۷۴۸
عصر حاضر، بدون شک، عصر تغییرات وسیع، تحولات سریع و پویایی مفرط است. آثار چنین تحولات ناگهانی در تغییرات پیوستة فن آورانه، فرهنگ مادی، اکوسیستم ها و حتی ارزش های اخلاقی حاکم بر جامعة ما قابل مشاهده است. یکی از پیامدهای بارز این وضعیت، زبان هایی هستندکه دیگر کسی با آنها تکلم نمی کند. این پدیده مرگ زبان و عوامل و شرایطی که به آن دامن می زند، به اختصار در بخش ابتدایی این مقاله مورد بحث قرار گرفته اند و به دنبال آن پیشینة مطالعات انجام شده در این زمینه آمده است. کشور ما، ایران، از تاریخ و پیشینة طولانیِ گروه های قومی متنوع برخوردار است که هر کدام از آنها زبان بومی خود را دارند. در سال های اخیر، شرایطی که وصف آن در بالا گذشت، این زبان ها را در معرض خطر انقراض قرار است. بخش اصلی این مقاله به گزارش یافته های چند مطالعة میدانی در خصوص کاربرد و جایگاه اجتماعی زبان های محلی ایران و نگرش های گویشوران نسبت به زبان مادری شان می پردازد. بخش پایانی مقاله نیز شامل پیشنهادهایی برای بهبود وضع موجود به منظور حفظ زبان های در معرض خطرِ ایران است.
۶۳۹.

ساختار فعل در گویش گـزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۶ شماره ۵۳

کلید واژه ها: دستور زبان گویش گزی گویش های مرکزی ایران ساختار فعل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲۴ تعداد دانلود : ۱۴۹۴
"گویش مردم گزبرخوار از شهرهای استان اصفهان، از گویش های مرکزی ایران به شمار می رود که تا حد زیادی اصالت قدیمی خود را حفظ کرده است و می تواند منبع بسیار خوبی برای شناخت فرهنگی، زبانی، واژگانی و دستوری قدیم در نقاط مرکزی ایران قلمداد شود. در این گویش، ساختار افعال، ویژگی های خاصی دارد و با توجه به این که در مواردی به گفته ادیب طوسی، صرف افعال به شیوه زبان پهلوی است (طوسی، 395: 1342)، می تواند برای زبان شناسان و گویش پژوهان، قابل توجه و تعمق باشد. در این مقاله به مبحث فعل گویش پرداخته شده است ومواردی همچون انواع فعل از نظر ساختار، صورت های لازم و متعدی، وندها و شناسه های افعال، صرف اشکال لازم و متعدی فعل در زمان گذشته، انواع فعل ماضی و نیز مختصری از افعال مضارع، امر و نهی مورد بحث قرار گرفته است. "

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان