مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی

نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۱٬۰۷۱ مورد.

۱.

شبکه های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعه موردی بزرگ ترین جامعه مجازی ایرانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن بشیر محمدصادق افراسیابی

منبع: تحقیقات فرهنگی سال پنجم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: سبک زندگی جوانان اینترنت شبکه های اجتماعی جامعه مجازی ایرانیان کلوب

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۲۳۹ تعداد دانلود : ۶۲۷۷

در این مقاله رابطه بین عضویت جوانان در بزرگ ترین جامعه مجازی ایرانیان بر اساس آمار تارنمای الکسا و برخی از شاخصه های مرتبط با سبک زندگی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس آمار تارنمای الکسا پایگاه اینترنتی کلوب بزرگ ترین جامعه مجازی است که از درون کشور ایران مدیریت می شود. شبکه های اجتماعی اینترنتی، امروزه با استقبال فراوانی از سوی جوانان مواجه شده و جوانان، بخش قابل توجهی از اوقات فراغت خود را در این شبکه ها سپری می کنند. در عصر جهانی شدن و با ظهور فناوری های نوین ارتباطی، یک فضای مجازی در کنار فضای واقعی ایجاد شده که این دو تأثیرات متقابلی بر یکدیگر دارند. در همین راستا برای سنجش ارتباط میان این دو فضا اعم از زمانی که افراد به اینترنت اختصاص می دهند و سایر تأثیرات فرهنگی عضویت و حضور در شبکه های اجتماعی، از روش پیمایش اینترنتی و ارسال پرسشنامه به صورت آنلاین برای کاربران فعال کلوب استفاده شده است. افراد با اهداف متنوعی عضو این شبکه ها می شوند که مهم ترین آن را سرگرمی دانسته اند. میان عضویت در شبکه های اجتماعی اینترنتی و نحوة اختصاص وقت به سایر فعالیت های اجتماعی ارتباط وجود داشته و بیشتر پاسخ دهندگان اذعان کرده اند که به دلیل استفاده بیش از حد از اینترنت برای فعالیت در شبکه های اجتماعی اینترنتی مورد اعتراض سایر اعضای خانواده واقع شده اند. همچنین میان عضویت در شبکه های اجتماعی اینترنتی با مقوله هایی نظیر نحوة ارتباط با جنس مخالف و شیوة محاورات اعضا در محیط بیرونی ارتباط وجود دارد؛ بنابراین می توان گفت میان عضویت در شبکه های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان ارتباط وجود دارد

۲.

آسیب های فضای مجازی بین دانش آموزان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد زندوانیان مریم حیدری ریحانه باقری فاطمه عطارزاده

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲۳

کلید واژه ها: اینترنت دانش آموزان بازی های رایانه ای ماهواره تلویزیون تلفن همراه آسیب های فضای مجازی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۲۳۸ تعداد دانلود : ۴۴۹۵

هدف نوشتار حاضر، شناسایی آسیـب های فضای مجازی بیـن دانش آموزان دختـر مقطع متـوسطة شهر یـزد است. روش، توصیفی ـ پیمایشی و جامعة آماری شامل کلیة دانش آموزان دختر مقطع متوسطة شهر یزد است که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار شامل پرسش نامة «محقق ساخته» می باشد. برای آزمون فرضیه ها از تحلیل واریانس رتبه ای «فریدمن» استفاده شد. نتایج نشان داد که استفاده از فضای مجازی در ابعاد خانوادگی، تحصیلی، سازگاری، اعتقادی ـ عبادی و روانی دانش آموزان تأثیر منفی دارد و بین وسایل، «تلفن همراه» بیشترین و بازی های رایانه ای کمترین آسیب را بر دانش آموزان داشته است. دانش آموزان در اولویت بندی راهکارهای مقابله با آسیب های فضای مجازی، تقویت ارتباطات منطقی و عاطفی در خانواده و جایگزین کردن تفریح های سالم، درگیرکردن افراد در فعالیت ها و برنامه های مثبت را مهم ترین و افزایش نظارت حوزه های سیاسی ـ امنیتی و فیلترینگ را کم اهمیت ترین راهکار برای کاهش آسیب های فضای مجازی دانسته اند

۳.

تأثیر فنآوری‏های ارتباطی و اطلاعاتی بر سبک زندگی

نویسنده: اسفندیار غفاری نسب عبدالعلی لهسایی زاده على اصغر مقدس

منبع: رسانه جهانی ۱۳۸۷ شماره ۵

کلید واژه ها: سبک زندگی فرهنگ مهاجرت سنتی اشاعه فنآوری‏های ارتباطی و اطلاعاتی مدرن

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی تکنولوژی های نوین ارتباطاتی

تعداد بازدید : ۱۳۱۹۶ تعداد دانلود : ۳۹۰۵

این تحقیق به ارزیابی چگونگی ورود فرآیند مدرنیزاسیون به‏ویژه فنآوری‏های ارتباطی و اطلاعاتی به طایفه‏ی دهدار پرداخته است. به این معنا که طایفه‏ی دهدار تا چه اندازه در معرض اشاعه‏ی فنآوری‏های ارتباطی متعلق به دوران مدرن قرار گرفته است. سپس نحوه‏ی تاثیر فنآوری‏های ارتباطی و اطلاعاتی بر سبک زندگی افراد طایفه‏ی دهدار را ارزیابی می‏کند. طایفه‏ی دهدار به‏ویژه از زمان اجرای اصلاحات ارضی با شدت بیشتری در معرض اشاعه‏ی فنآوری‏های ارتباطی قرار می‏گیرد. تعداد جمعیت مورد مطالعه 404 نفر بوده که تعدادی از آنها در روستای دهداری و تعدادی از آنها در شهر شیراز سکونت دارند. نتایج تحقیق نشان می‏دهد که افراد طایفه دهدار، حتی در معرض فنآوری‏های ارتباطی و اطلاعاتی مانند تلفن همراه، ماهواره و اینترنت نیز قرار گرفته‏اند و همین امر بر تغییر سبک زندگی آنها از سنتی به مدرن تأثیر گذاشته است.

۴.

من در میان جمع و دلم جای دیگر است،تأثیر تلفن همراه بر سبک زندگی

نویسنده: طاهره خیرخواه شیما علی آبادی

منبع: حوراء سال ۱۳۸۸ شماره ۳۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۹۴ تعداد دانلود : ۵۱۴۰

۵.

بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی بر فرهنگ و باورهای دینی (هویت) کاربران مطالعه موردی: کاربران استان اصفهان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: محمد رستمی روزیتا جمیلی اسکویی الهه نشاط محمدرضا فرقانی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۷)

کلید واژه ها: انگیزه هدف هویت دینی شبکه اجتماعی فرهنگ و باورهای دینی مدت استفاده میزان تحصیلات کاربران

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۴۲۴ تعداد دانلود : ۲۱۹۱

شبکه های اجتماعی اینترنتی پایگاه یا مجموعه پایگاه هایی هستند که امکانی فراهم می آورد تا کاربران بتوانند علاقه مندی ها، افکار و فعالیت های خودشان را با دیگران به اشتراک بگذارند و دیگران هم این افکار و فعالیت ها را با آنان سهیم شوند. یک شبکه اجتماعی، مجموعه ای از سرویس های مبتنی بر وب است که این امکان را برای اشخاص فراهم می آورد که توصیفات عمومی یا خصوصی برای خود ایجاد کنند، یا با دیگر اعضای شبکه ارتباط برقرار کنند و منابع خود را با آن ها به اشتراک بگذارند و از میان توصیفات عمومی دیگر افراد، برای یافتن اتصالات جدید استفاده کنند. از بین رفتن زمان و مکان و نقش بیشتر فضا در دنیای مجازی تجلی آشکاری دارد. افراد در مواجهه با این فضای دوم، بنیان های هویت خود را متزلزل می بینند و دچار تردید و اضطراب می شوند. اگرچه شبکه های اجتماعی مجازی در فرآیند ارتباطات می توانند دارای تأثیرات مثبت و منفی باشند، پژوهش حاضر بر بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی بر هویت دینی کاربران تأکید کرده است و یکی از آثار فضای مجازی شبکه های اجتماعی را در جوامع، به خصوص جوامع در حال گذار، ایجاد بحران هویت ملی و دینی می داند. یافته های پژوهش نشان می دهد که کاربران نسل سوم بیشترین کاربران فضای مجازی در ایران بوده و بیش از نسل های دیگر در معرض آثار ناشی از شبکه های اجتماعی مجازی اند. نتایج نشان می دهد که بین میزان استفاده کاربران از شبکه های اجتماعی و هویت دینی آنان رابطه معناداری وجود دارد. هر چه میزان استفاده کاربران از شبکه های اجتماعی افزایش یابد احتمال تأثیرپذیری هویت دینی آن ها بیشتر است. در این پژوهش با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی 2065 نفر از کاربران بالای 18 سال در شهر اصفهان که از طریق نمونه گیری خوشه ایی (در جامعه آماری خانوار) و هدفمند (در جامعه آماری کافی نت) با سطح خطای 05/0 و ضریب اطمینان 95 درصد انتخاب، اطلاعات و داده های مورد نیاز جمع آوری گردید. جهت احتساب اعتبار شاخص ها از اعتبار سازه ای (با استفاده از تحلیل عامل)، همچنین جهت احتساب روایی شاخص ها از ضریب آلفای کرونباخ با دامنه صفر تا یک استفاده شده است. از میان کاربران مورد مطالعه در این پژوهش 7/17 درصد دارای هویت دینی بازتابی، 43 درصد دارای هویت دینی ترکیبی و 3/39 درصد نیز دارای هویت دینی سنتی می باشند. یافته های پژوهش نشان می دهد که فضای مجازی شبکه های اجتماعی اینترنتی رابطه معناداری با هویت و فرهنگ دینی کاربران دارد.

۶.

بررسی رابطه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با روابط اجتماعی دانش آموزان

نویسنده: حسین دهقان برزو مروت

منبع: علوم خبری سال هفتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۵

کلید واژه ها: فضای مجازی شبکه اجتماعی روابط اجتماعی دانش آموز

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی شبکه های اجتماعی

تعداد بازدید : ۷۶۸۶ تعداد دانلود : ۲۷۹۳

در حال حاضر فضای مجازی به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی کودکان و نوجوانان تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی (شبکه های موبایلی) با روابط اجتماعی دانش آموزان به انجام رسیده است. این پژوهش به لحاظ هدف، از انواع کاربردی- توصیفی و تبیینی بوده و با توجه به ماهیت تحقیق از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه در منطقه 11آموزش و پرورش تهران در سال تحصیلی 96-95می باشد. نمونه گیری به شیوه طبقه بندی متناسب (با پایه تحصیلی و جنسیت) و تصادفی ساده صورت گرفته و تعداد نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران، 374 نفر برآورد شده است. مهم ترین نتایج تحقیق بیانگر اینست که نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی موبایلی بر عضویت در گروه های مجازی، تعاملات و روابط اجتماعی مجازی تأثیر مثبت معنادار دارد. عضویت در گروه های مجازی بر افزایش دوستی و حمایت عاطفی تأثیر مثبت معنادار دارد، اما وابستگی زیاد به اینترنت بر کاهش روابط واقعی با اطرافیان تاثیر منفی معنادار دارد. افزایش تعاملات مجازی با اطرافیان بر افزایش دوست و حمایت عاطفی تأثیر مثبت معنادار دارد. همچنین نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی موبایلی بر انزوا و نیز آشنایی با دوستان بزهکار اینترنتی تأثیر معنادار ندارد. اما آشنایی با دوستان بزهکار اینترنتی بر همنشینی افتراقی تأثیر مثبت معنادار دارد.

۷.

رسانه های نوین و زندگی روزمره : تاثیر تلفن همراه بر هویت و سبک زندگی جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالحسین کلانتری حسین حسنی

منبع: رسانه ۱۳۸۷ شماره ۷۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی تکنولوژی های نوین ارتباطاتی

تعداد بازدید : ۷۰۶۵

۸.

تعامل در فضای مجازی شبکه های اجتماعی اینترنتی و تأثیر آن بر هویت دینی جوانان؛ مطالعه موردی فیس بوک و جوانان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: وحید قاسمی صمد عدلی پور مسعود کیان پور

منبع: دین و ارتباطات دوره ۱۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴۲

کلید واژه ها: هویت فضای مجازی هویت دینی فیس بوک شبکه های اجتماعی اینترنتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۹۳۷ تعداد دانلود : ۲۹۸۱

دین به منزله پدیده ای پویا، مهم ترین رکن هویت فرهنگی و اجتماعی در جامعه در حال گذار ایران است و نقش مهمی در شکل دهی به هویت جوانان دارد. شبکه های اجتماعی مجازی همچون فیس بوک، ارزش های اجتماعی را متحول ساخته و دگرگونی گسترده ای را در شیوه های شکل گیری هویت دینی افراد و گروه ها به وجود آورده اند. بدین لحاظ پژوهش حاضر، رابطه حضور و تعامل در شبکه اجتماعی فیس بوک را با هویت دینی جوانان مطالعه می کند. پرسش اصلی این است که استفاده از فیس بوک چه تأثیری بر هویت دینی کاربران دارد؟ آیا فیس بوک به عنوان یکی از ابزارهای جهانی شدن، تضعیف کننده هویت دینی است؟ پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری داوطلبانه و در دسترس و بهره گیری از پرسش نامه اینترنتی محقق ساخته، با تکیه بر نظریه های کاشت و ساخت یابی گیدنز صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کاربران جوان فیس بوک شهر اصفهان تشکیل می دهند. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که بین مدت زمان عضویت، میزان استفاده و میزان مشارکت و فعالیت کاربران در استفاده از فیس بوک، رابطه معنادار معکوس و بین واقعی تلقی کردن محتوای فیس بوک و هویت دینی کاربران رابطه معنادار مثبتی وجود دارد؛ یعنی هرچه مدت زمان عضویت، میزان استفاده و میزان مشارکت و فعالیت کاربران در استفاده از فیس بوک افزایش پیدا می کند از برجستگی هویت دینی نزد آن ها کاسته می شود. همچنین یافته ها بر این واقعیت دلالت دارد که جوانان متناسب با نوع نیازهای دینی و مذهبی خود از فیس بوک استفاده می کنند و به همان ترتیب استفاده از فیس بوک بر شیوه و سبک دینداری آن ها تأثیر می گذارد و قرائت های دینی مختلف را در آن ها افزایش می دهد.

۹.

تأثیر فنآوری اطلاعات و ارتباطات بر اقتصاد نوین اطلاعات در عصر مجازی

نویسنده: میترا صمیعی

منبع: اطلاع شناسی ۱۳۸۶ شماره ۱۵ و ۱۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی تکنولوژی های نوین ارتباطاتی

تعداد بازدید : ۶۶۷۰ تعداد دانلود : ۲۸۵۴

فنآوری اطلاعات و ارتباطات ابزاری ضروری برای انجام بسیاری از فعالیتهای الکترونیکی و افزایش کیفیت خدمات اطلاعات محور است. ICT عامل اساسی در توسعه و رشد اقتصادی و رسیدن به جامعه های دانش محور است. استفاده از ICT تحول عظیمی در مفهوم اقتصاد جهان ایجاد کرده و تعابیری چون اقتصاد شبکه، اقتصاد اطلاعات، اقتصاد دانش، و غیره را مطرح کرده است. بهره گیری از ICT تولید، پردازش، ذخیره سازی و انتقال اطلاعات را متحول میسازد و اطلاعات به صورت کالایی اقتصادی مورد دادوستد قرار میگیرد. در این مقاله ابتدا مفهوم اقتصاد نوین مورد اشاره قرار گرفته، سپس اطلاعات به عنوان کالای اقتصادی و نقش آن در بازارها مطرح گردیده است، همچنین ICT به عنوان ابزار اقتصاد نوین و تأثیر آن در بهره وری و تولید ناخالص ملی مورد بررسی قرار گرفته است.

۱۰.

اینترنت و هویت اجتماعی

نویسنده: علی شکوری مریم رفعت جاه

منبع: رسانه جهانی ۱۳۸۷ شماره ۵

کلید واژه ها: اینترنت هویت اجتماعی تکنولوژی های اطلاعاتی بحران هویتی جامعه شبکه‏ای

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی

تعداد بازدید : ۶۳۴۵ تعداد دانلود : ۲۶۳۸

این مقاله تاثیر اینترنت بر برخی از ابعاد هویت اجتماعی (از جمله هویت دینی، هویت قومی، هویت خانوادگی و هویت شخصی) را با استفاده از روش پیمایشی مورد مطالعه قرار داده است. این مطالعه در شهر سنندج در میان دو گروه از دختران، یعنی آنهایی که از اینترنت استفاده می کردند و آنهایی که از اینترنت استفاده نمی کردند، صورت گرفته است. این مطالعه و تحلیل یافته ها نشان می دهد که میان دو گروه مذکور به لحاظ هویت دینی،‏ هویت قومی، هویت خانوادگی و هویت شخصی تفاوت معناداری وجود دارد و هویت دینی، قومی و خانوادگی و هویت شخصی در افراد گروه اول، نسبت به افراد گروه دوم از قوت کمتری برخوردار بود. به نظر می رسد این موضوع از یک سو نشانگر کاهش تاثیر کانال های سنتی در فرایند هویت سازی و از سوی دیگر بیانگر تحول کیفی مولفه های هویت یابی در عصر جدید است که غالبا خارج از کنترل مراجع سنتی و غیر‏رسمی (خانواده، قومیت و دین) و ساختارهای رسمی (نهادهای متولی نظارت اجتماعی و برنامه ریزی فرهنگی) قرار دارد . نتیجه این که، باوجود تلاش نهادهای سنتی رسمی و غیررسمی در هدایت هویت های فردی و اجتماعی، استفاده از اینترنت بر هویت اجتماعی افراد مورد مطالعه تاثیر تعیین کننده ای داشته است.

۱۱.

تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت نهاد خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جعفر حسین پور علی عرب مؤمنی

منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۲

کلید واژه ها: خانواده شبکه های اجتماعی هویت فضای مجازی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۹۲۲ تعداد دانلود : ۱۷۴۳

با ورود تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی درخانواده ها، ارزش های اجتماعی خانواده ها تحت تأثیر قرار گرفته و موجب شده تا شاهد تغییراتی در رفتار و گفتمان نسل جوان باشیم. شبکه های اجتماعی مجازی و اینترنت مهم ترین این تکنولوژی ها می باشد که در دنیای امروز ما به گونه ای نفوذ کرده است که نمی توان زندگی بدون آن را تصور کرد، اما همین فضا آسیب های متعددی را با خود به دنبال داشته است که یکی از اصلی ترین این آسیب ها، در محیط خانواده و تغییر سبک زندگی و شکستن مرز باور ها و ارزش ها به خصوص در میان بانوان و دختران جوان است؛ قشری که قرار است مولد و پرورش دهنده ی نسل های بعدی باشند و با تغییر در هویتشان، می توان هویت نسل ایرانی را استحاله کرد. غرب و حاکمان فضای مجازی برای نیل به چنین هدفی، برنامه ریزی گسترد ه ای دارند. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی با تاکید بر چهار مولفه (ویژگی) اصلی محیط تعاملی، فضای صمیمی و احساس رضایت، گروه ها، اجتماعات مجازی و محتوا و تولیدات شبکه های اجتماعی که منتج از این شبکه ها می باشد و تاثیر آن بر هویت نهاد خانواده صورت گرفته است. این پژوهش، کمی و از نوع توصیفی-تحلیلی است و از تکنیک پیمایش، در این مطالعه بهره گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش شامل همه شهروندان مناطق چهارده گانه شهر اصفهان است که به مراکز مشاوره روانشناسی در شهر اصفهان مراجعه کرده اند که محقق به کمک جدول مورگان 184 نفر از مراجعه کنندگان رابه روش نمونه گیری سهمیه ای غیر احتمالی به عنوان حجم نمونه انتخاب کرده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته شامل 26 گویه بوده که روایی آن مبتنی بر نظر نخبگان و پایایی آن به شیوه آلفای کرونباخ با ضریب 880/. که در سطح رضایت بخش است به دست آمد. نتایج حاصل از پژوهش، آشکار ساخت که بین شبکه های اجتماعی مجازی و هویت نهاد خانواده رابطه معناداری وجود دارد. بدین ترتیب که برخی ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی از جمله محیط تعاملی، فضای صمیمی و احساس رضایت، گروه ها و اجتماعات مجازی و محتوا و تولیدات شبکه های اجتماعی تاثیر غیر قابل انکاری بر هویت نهاد خانواده و ارزش های این نهاد مقدس دارد. واژه های کلیدی: خانواده، شبکه های اجتماعی، هویت، فضای مجازی.

۱۲.

شبکه های اجتماعی مجازی و بحران هویت (با تأکید بر بحران هویتی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ثریا معمار صمد عدلی پور فائزه خاکسار

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره اول زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴

کلید واژه ها: هویت بحران هویت فضای مجازی شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی

تعداد بازدید : ۵۸۲۶ تعداد دانلود : ۲۲۳۵

فضای مجازیِ شبکههای اجتماعی اینترنتی یکی از مهمترین ابزارها برای نمود یافتن اثرات جهانی شدن است. این فضای مجازی عرصه وسیعی از اطلاعات و نمودهای مختلف معنایی را ایجاد میکند. افراد در مواجهه با این فضا و تکثر منابع در ساخت هویت، دچار تعلیق (به معنی معلق بودن و سردرگمی) می شوند. از بین رفتن زمان و مکان و نقش بیشتر فضا در دنیای مجازی تجلی آشکاری دارد. افراد در مواجهه با این فضای دوم، بنیانهای هویت خود را متزلزل میبینند و دچار تردید و اضطراب میشوند. اگرچه شبکههای اجتماعی مجازی در فرایند ارتباطات میتوانند دارای تأثیرات مثبت و منفی باشند، پژوهش حاضر تنها بر جنبه های بحرانزای این فرایند تأکید کرده است و یکی از آثار فضای مجازی شبکههای اجتماعی را در جوامع، به خصوص جوامع درحال گذار، ایجاد بحران هویت ملی و دینی می داند. یافته های پژوهش نشان میدهد که براساس یک تقسیمبندی نسلی، نسل سوم بیشترین کاربران فضای مجازی در ایران بوده و بیش از نسلهای دیگر در معرض آثار ناشی از شبکه های اجتماعی مجازی اند. فضای مجازی نوعی از بحران هویت را در میان طیف گستردهای از جوانان به وجود آورده و این بحران هویت در زمینههای فردی ناهمگونیهای هویتی را سبب شده و به نحوی تعادل اجتماعی را متأثر کرده است. همچنین شبکههای اجتماعی مجازی، باعث تغییرات اساسی در نهادهای هویت ساز شدهاند و عوامل معناساز هویتی را دستخوش تغییر نموده اند.

۱۳.

آسیب شناسی فضای مجازی؛ بررسی تأثیر استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی ربیعی فرشته محمدزاده یزد

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۶

کلید واژه ها: اینترنت آسیب شناسی فضای مجازی انزوای اجتماعی و استفاده اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی

تعداد بازدید : ۵۶۹۰ تعداد دانلود : ۳۲۵۵

اینترنت در حال دگرگون ساختن سیمای زندگی روزانه جوامع، به ویژه قشر جوان است. جاذبة اینترنت باعث شده بسیاری از جوانان به جای تعامل با همسالان و والدین خود، رایانه را برگزینند که این موضوع باعث به وجود آمدن انزوای اجتماعی در میان آنان می شود. هدف این مقاله، بررسی آسیب شناختی فضای مجازی است. به این منظور، تأثیر استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی جوانان در میان 220 دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی با به کارگیری پرسشنامه محقق ساخته و استفاده از پرسشنامة اینترنتی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها حاکی از آن است که یکی از متغیرهایی که بیشترین اثر را بر انزوای اجتماعی دارد، استفادة اجتماعی از اینترنت است. نتیجة تحقیق حاکی از آن است که استفادة اجتماعی از اینترنت با بتای 24 درصد دارای تأثیر مستقیمی بر انزوای اجتماعی است.

۱۴.

مروری بر زمینه های تاثیر فضای مجازی بر نظریه ‏های ارتباطات

نویسنده: احسان شاه قاسمی

منبع: رسانه جهانی ۱۳۸۵ شماره ۲

کلید واژه ها: اینترنت فضای مجازی نظریه های ارتباطات فرهنگ مجازی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی

تعداد بازدید : ۵۵۸۷ تعداد دانلود : ۳۸۷۰

کارکردها و تفاوتهای فضای مجازی با سایر رسانه ها باعث شده که تصور شود عرصه علم ارتباطات در حال تجربه کردن یک تغییر بسیار اساسی است. در واقع گروهی از متفکران معتقدند این تغییرات به ظهور نظریه های جدیدی در حوزه علم ارتباطات منتهی خواهند شد. فضای مجازی هم مثل سایر رسانه ها با انسان سر و کار دارد و نتایج تحقیقات جدید نشان داده که اثراتی که به این رسانه نوظهور نسبت داده می شود مبالغه آمیز است. تحقیق در فضای مجازی با استفاده از نظریه های موجود نشان می دهد که این نظریه ها برای فضای مجازی هم تبیین های قابل قبولی ارائه می کنند و بنابراین برای تحقیقات بعدی کافی به نظر می رسند.در این مقاله خواهیم دید به دلیل کافی بودن نظریه های موجود ارتباطی برای تبیین فضای نوین رسانه ای ، فضای مجازی با و جود تفاوتهای ماهوی آن با سایر رسانه ها باعث نخواهد شد نظریه های عمده جدیدی در عرصه علم ارتباطات ظهور پیدا کنند.

۱۵.

چالش های اعاده حیثیت در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی غلامی مسعود پیرهادی

منبع: دین و ارتباطات سال بیست و پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 99-128

کلید واژه ها: جرم علیه حیثیت معنوی جرم رایانه ای جرایم سایبری فضای سایبر اعاده حیثیت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۵۳۵ تعداد دانلود : ۴۷۸۱

با گسترش فناوری های پیشرفته، جرایم ارتکابی نیز متنوع شده اند و بسیاری از قوانین و رویه های پیشین برای مواجهه با این جرایم ناکارامد به نظر می رسد. یکی از مصادیق مهم فناوری پیشرفته، فضای سایبر، ابزارها و موارد مرتبط با آن مانند رایانه، تلفن همراه هوشمند و شبکه اجتماعی است. هر روزه در فضای سایبر، جرایم بسیاری اتفاق می افتد که بسیاری از آن ها، علیه حیثیت معنوی اشخاص ارتکاب می یابد. جرایمی مانند توهین، افترا و نشر اکاذیب رایانه ای که با توجه به چالش های فضای مجازی مانند گستره و سرعت انتشار در آن، حیثیت معنوی اشخاص را گاهی بیش از جرایم در فضای حقیقی دچار خدشه می کند و آن-طور که می توان در فضای حقیقی، اعاده حیثیت نموده و خسارت معنوی وارد آمده به اشخاص را جبران کرد، در فضای مجازی چنین امکانی وجود ندارد. در واقع قوانین فعلی، امکان اعاده حیثیت اشخاص را از جرایم سایبری ایجاد نمی کند و می بایست با اتخاذ روش های پیشگیرانه و آموزش های شهروندی، مانع ارتکاب جرایم علیه حیثیت معنوی اشخاص در فضای سایبر شد.

۱۶.

تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی جوانان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید کفاشی علی فلاحی

منبع: دین و ارتباطات سال بیست و یکم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۴۶)

کلید واژه ها: هویت اجتماعی فضای مجازی شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۲۴۷ تعداد دانلود : ۲۴۶۹

این پژوهش به منظور شناخت رابطه بین استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت اجتماعی جوانان منطقه 4 شهر تهران صورت گرفته است. پژوهش به صورت پیمایشی و ابزار پرسشنامه انجام شده، شیوه نمونه گیری نیز به روش خوشه ای چندمرحله ای بوده است. جامعه تحقیق افراد 19 الی 36 ساله ساکن منطقه 4 تهران بود. برای آزمون پایایی پرسشنامه ابتدا سؤالات بین 60 نفر از پاسخگویان توزیع گردید و ضریب آلفای کرونباخ عدد 822/0 به دست آمد که با توجه به محاسبه مجدد این آزمون پس از جمع آوری پرسشنامه پایایی ابزار جمع آوری اطلاعات مناسب به نظر می رسید. جهت بررسی فرضیه های تحقیق از آزمون رگرسیون و ضریب همبستگی تفکیکی استفاده شده است. این تحقیق بر اساس چارچوب نظری دیدگاه جامعه شبکه ای کاستلز و نظریه هویت صورت پذیرفت. همچنین برای محاسبه نمره هویت اجتماعی افراد از مجموع نمرات شاخصه های هویت خانوادگی، فردی و گروهی استفاده شد و در نهایت بر اساس محاسبه رگرسیون، رابطه ای بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی همان گونه که گیدنز اشاره به خاصیت بازتابندگی هویت دارد با هویت اجتماعی پاسخگویان مشاهده نشد. از یافته های این تحقیق نیز با توجه به دیدگاه کاستلز مبنی بر تحت تأثیر قرار گرفتن فرهنگ و نظام باورها از دریچه ارتباطات شبکه ای، رابطه معکوس میان میزان استفاده کاربران از شبکه های اجتماعی مجازی و هویت دینی افراد بود. همچنین بین هویت مذهبی پاسخگویان و هویت اجتماعی آنان همبستگی و رابطه مثبت مشاهده شد.

۱۷.

بازی های رایانه ای؛ رسانه ای خاموش در جنگ نرم مصادیق، راه کارها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا انواری

منبع: معرفت سال بیست و سوم خرداد ۱۳۹۳ شماره ۱۹۸ «ویژه جامعه شناسی»

کلید واژه ها: اسلام آمریکا رسانه بازی های رایانه ای جنگ نرم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۷۰۰

امروزه بازی های رایانه ای تنها یک سرگرمی نیست. تأثیرات این رسانه نوین در ابعاد فرهنگی و سیاسی حایز اهمیت است. با استفاده از نظریه تولید فراواقعیت بودریار در خصوص تصویرسازی رسانه ها از عالم واقع، می توان کارکرد بازی های رایانه ای را در شکل دهی به اذهان مردم بخصوص نوجوانان و جوانان به عنوان مخاطبان اصلی بازی های رایانه ای تبیین کرد. این مقاله با روش اسنادی، با بیان چند مصداق، پیام های القایی این بازی ها در جنگ نرم دشمن را بررسی می کند و راه کارهایی برای استفاده بهتر از این رسانه نوین ارائه می دهد. بازی های رایانه ای در بعد سیاسی به ابزاری برای سلطه استعمارگران تبدیل شده است. معرفی کردن مسلمانان به عنوان تروریست و استفاده از نمادهای مذهبی به عنوان نمادهای تروریست ها، بخشی از محتوای این نوع بازی هاست. باید هم به صورت ایجابی و هم به صورت سلبی با این مسئله روبه رو شد. هم دولت باید بستر لازم را برای تولید بازی های دینی فراهم کند و هم حوزه باید به عنوان بازوی فکری از ظرفیت های این رسانه نوین استفاده نماید.

۱۸.

نقش و جایگاه اینترنت در زندگی دانش آموزان؛ فرصت ها و تنگناها

نویسنده: محمد پیری سارمانلو

منبع: پژوهش ملل دوره اول مرداد ۱۳۹۵ شماره ۸

کلید واژه ها: اینترنت دانش آموزان روایت فرصت ها تنگناها

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۱۱۹ تعداد دانلود : ۹۰۶

پژوهش حاضر تحت عنوان »نقش و جایگاه اینترنت در زندگی دانش آموزان، فرصت ها و تنگناها« می باشد. چرا که با گسترش فناوری های مختلف از جمله فناوری اطلاعات و اینترنت، بحث هایی در مورد نقش و آثار آنها در زندگی انسان به وجود آمده است. از جمله کاربران اینترنت، نوجوانان و دانش آموزان می باشند. هدف این پژوهش بررسی تجارب و روایت های دانش آموزان از فضای مجازی و نقش و جایگاه اینترنت در زندگی روزانه آنان است. برای این منظور از روش مطالعه کیفی و مصاحبه های نیمه ساختار یافته به روش اپیزودیک استفاده شده است. نتایج نشان می دهد دانش آموزان استفاده های درست و نادرستی از اینترنت دارند و خودشان معتقدند که اینترنت فرصت ها و تنگناهایی برای آنها فراهم کرده است. از دیدگاه دانش آموزان؛ به روز شدن، ارتباط با جهان، آزادی بیشتر و یافتن پاسخ سوالات مختلف از جمله سوالات اعتقادی، انجام انواع بازی ها، دانلود آهنگ و نرم افزارها از فرصت های مهمی است که اینترنت برای آنها فراهم کرده است. از طرفی اعتیاد به اینترنت، درگیر شدن در برخی مسائل غیراخلاقی، بی رنگ شدن تعهد و مسئولیت ناشی از گمنامی و کاهش ارتباط با خانواده از جمله تنگناهایی است که اینترنت موجب شده است. آگاهی دادن دانش آموزان از شرایط فضای مجازی، افزایش قدرت نقد دانش آموزان، داشتن معیارهای مشخص و دقیق برای شناخت مطالب و سایت های معتبر و غیرمعتبر، ارتباط صمیمی با دانش آموزان از طرف معلمان و والدین از جمله موارد پیشنهادی این پژوهش برای کاهش آسیب های اینترنت و هدایت بهتر دانش آموزان برای استفاده مناسب از اینترنت می باشد.

۱۹.

دوفضایی شدن آسیب ها و ناهنجاری های فضای مجازی: مطالعه تطبیقی سیاست گذاری های(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعیدرضا عاملی حسین حسنی

منبع: تحقیقات فرهنگی سال پنجم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: مطالعه تطبیقی فضای مجازی دوفضایی شدن آسیب های مجازی سیاست گذاری بین المللی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات جهانی شدن

تعداد بازدید : ۵۰۷۴ تعداد دانلود : ۲۴۰۳

هدف این مقاله ارائه سنخ شناسی از آسیب های مجازی و نیز تحلیل تطبیقی سیاست گذاری های بین المللی در ارتباط با آسیب ها و ناهنجاری های فضای مجازی با هدف ارائه الگوی کاربردی برای برنامه ریزی است. در واقع، با گسترش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی که از خصلت همزمانی رسانه ـ واسطه برخوردارند، فضای جدیدی برای زندگی انسان پدیدار شده که از آن تعبیر به فضای دوم یا جهان دوم می شود. در این مقاله تحت پارادایم دوفضایی شدن به مفهوم سازی عمده ترین آسیب های فضای مجازی پرداخته شده و با مطالعه تطبیقی سیاست گذاری ها در برخی از کشورهای پیشرو، راهبردهای اتخاذشده دسته بندی شده اند. نتایج این تحلیل تطبیقی نشان می دهد سیاست ها و برنامه های فرهنگی و اجتماعی کشورها را می توان به سیاست های سلبی و ایجابی تقسیم کرد. سیاست های سلبی شامل سیاست ها و برنامه هایی معطوف به حذف، کنترل و نظارت و سیاست های ایجابی فرهنگی و اجتماعی جوامع، برنامه ها و سیاست هایی معطوف به تولید محتوا، مدیریت محتوا، برنامه های دیجیتالی سازی اطلاعات آنالوگ و دسترس پذیر ساختن اطلاعات و محتوا در شبکة اینترنت است

۲۰.

فناوری اطلاعات، ارتباطات و سیاست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید اخوان

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱۴

کلید واژه ها: دولت سیاست فناوری اطلاعات و ارتباطات توسعه سیاسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۷۹۸ تعداد دانلود : ۱۵۴۲

موضوع بررسی تأثیر متقابل فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و برخی دستاوردهای آن بر حوزه سیاست در کشور ما بسیار تازه است و جستجوهای هوشمندانه در سایت های اینترنتی نیز گواهی بر این مدعاست که حتی در کشورهای پیشرفته صنعتی که پیش قراولان عرصه فناوری هستند، بررسی این تأثیر به حوزه های بسیار محدودی مانند رأی گیری الکترونیکی و برگزاری انتخابات مکانیزه، افزایش دسترسی توده ها به اطلاعات سیاسی و... منحصر شده است. بررسی همه جانبه این موضوع نیازمند تخصص های بین دیسیپلینی است. این مقاله به مثابه گامی نخست به طرح نظری همین بحث می پردازد و تلاش می کند تأثیر متقابل «فناوری اطلاعات و ارتباطات» را بر مهم ترین عنصر عرصه سیاست، یعنی «دولت» و نیز بر حوزه «توسعه سیاسی» و پیش نیازهای آن مطالعه نماید. بنابراین کنکاش و جستجوی رابطه احتمالی بین این مقوله ها و چگونگی آن، مسئله و هدف اصلی این نوشته است و نگارنده ضمن تأکید بر اهمیت بررسی این موضوع، وجود رابطه مثبت بین این مفاهیم سه گانه را مهم ترین یافته نوشته خود معرفی می کند و نشان می دهد که چگونه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند به کارکردهای اساسی دولت در جامعه مدد رساند، فرایند توسعه سیاسی را تسهیل نماید و در نتیجه توسعه مستمر و پایدار خود را نیز تضمین کند.

درخت حوزه‌های تخصصی