درخت حوزه‌های تخصصی

خطرناکترین بیماری ادبی این است که کسی وسوسه شود درباره طنز و بذله‌گویی بنویسد، این کار نشان می‌دهد که آن‌کس، نه از نویسندگی خبر دارد و نه از طنز و بذله‌گویی.(جورج برناردشاو) طنز و مزاح و هجو و هزل در ادبیات فارسی و هنر نمایشی سنتی ایران سابقه‌ای دراز دارد. بسیاری از شاعران و نویسندگان از زبان طنز و یا مزاح برای بیان اندیشه و احساس خود و انتقاد از مسائل اجتماعی و رفتار نابهنجار حکمرانان استفاده می‌کردند. در تاریخ هنر ایران، مقلدان و مسخرگانی بوده‌اند که با بیان مسائل جدی، به صورت طنز و هزل موجبات سرگرمی و خنده مردم را فراهم می‌کردند. طنز پردازان با حکایت‌ها و داستان‌های شوخی‌آمیز و طنزآلود به اقتصادی زمانه آشکارا کژرفتاری‌های اجتماعی و خصلت‌های نابهنجار مردم و بدگویی‌ها و تملق‌گویی های آنها را به مسخره و ریشخند می‌گرفتند. برنامه طنز ساختن کار بسیار دشواری است زیرا تنها هدف این نیست که مردم بخندند بلکه قصد ما این است که از طریق ساختن برنامه‌های اصولی طنز‌آمیز آگاهی‌های لازم را به مخاطبان بدهیم و باعث رشد تفکر و خرد در آنها شویم.

آیا می‌توان به فاصله حداکثر 24 ساعت میزان استقبال یا عدم استقبال از برنامه‌های هرشبکه‌ رادیویی یا تلویزیونی را مشخص کرد؛ بدین معنی که معلوم شود درطول شبانه‌روز چند درصد مردم به برنامه‌های هرشبکه توجه داشته‌اند و برای کدام برنامه مخاطب کم شده و درصد کم شدن نیز مشخص شود و یا بالعکس. مدیران صداوسیما چگونه از میزان استقبال مخاطبان خود مطلع می‌شوند و آمارهای بدست آمده چقدر با واقعیت منطبق است؟ این مقاله به موضوع کاربرد فن‌آوری نوین در سنجش مخاطبان می‌پردازد. هدف فراهم ساختن سیستمی است که میزان برنامه‌های دیداری یا شنیداری استفاده شده توسط هرعضو خانواده را با دقت ثانیه‌ای جمع‌آوری نماید. چنانچه بتوانیم به چنین سیستمی دست یابیم به شبکه‌های پرمخاطب و کم مخاطب، همچنین پرمخاطب‌ترین و کم مخاطب‌ترین لحظات شبانه‌روز در ایام مختلف دست پیداکرده‌ایم. این مقاله آخرین دستاورد تکنولوژی را در این زمینه با عنوان PMM معرفی می‌نماید.PMM دستگاهی است به اندازه یک فراخوان (Pager)که بهمراه کاربر خواهد بود. این دستگاه صدای شبکه‌های مختلف رادیویی وتلویزیونی را که از قبل کد شده‌اند، شناسایی کرده و کانال موردنظر را به همراه زمان دقیق ثبت می‌نماید. شب هنگام این اطلاعات بوسیله خط تلفن به مرکز ارسال و پردازش شده و بصورت نمودارهای مختلف در اختیار مدیران قرار می‌گیرد.

نگارنده در این مقاله تلاش می کندتا از راه طرح نظریه های گوناگون از جمله نظریه ادوار بحرانی زندگی اریکسوننظریه انواع فرهنگ سیاسی و یلداوسکی نظریه استفاده و رضامندی و غیره این نگرش ساده انگارانه را که مخاطب در چرخه ارتباطات سوژه بی اختیاری است که پیام باید به او تزریق شودمورد نقد قرار دهد. او بحث خود را با این پرسش اغز می کند که ایا مخاطبان همیشه و درهر شرایطی آماده مصرف هر پیام رسانه ای هستند ؟ سپس در پاسخ بهاین سوال اظهار میدارد که آمادگی مخاطبان برای مصرف پیام رسانه ای متاثر از شرایط و ساختار فرهنگی اجتماعی و سیاسی و نیز متاثر از ویژگی های شخصیتی ودرونی آنان از جمله سن طبقه اجتماعی سطح تحصیلات و ... است.

تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش رسانه در رفتارهای تغذیه ای به انجام رسیده است. روش پژوهش، پیمایشی است و جامعه آماری آن تمام شهروندان بالای 15 سال ساکن شهر تبریز هستند. حجم نمونه برابر با 483 نفر و شیوه نمونه گیری، نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد محاسبه ضریب همبستگی پیرسون بین متغیر میزان تماشای تبلیغات رسانه و رفتار تغذیه ای در سطح اطمینان 99 درصد معنی دار و معکوس است. همچنین میزان ضریب همبستگی محاسبه شده بین متغیر میزان اعتماد به تبلیغات رسانه و رفتار تغذیه ای در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار و معکوس است. در مقابل میزان همبستگی محاسبه شده بین متغیر میزان تماشای برنامه های مختلف رسانه و رفتار تغذیه ای غیرمعنی دار است. در بررسی میزان تفاوت رفتار تغذیه ای پاسخگویان از لحاظ متغیرهای زمینه ای (سن، وضعیت اشتغال، سطح تحصیلات، وضعیت تأهل و طبقه اقتصادی) می توان گفت رفتار تغذیه ای پاسخگویان از لحاظ متغیرهای مذکور متفاوت و معنی دار است. در مقابل رفتار تغذیه ای پاسخگویان از نظر متغیر جنس متفاوت نیست. به عبارتی دیگر رفتار تغذیه ای مردان و زنان یکسان است.

امروزه فیلم های عامه پسند نوعی تولید رسانه ای محسوب می شوند که بر اساس تئوری های مطالعات فرهنگی به عنوان یک متن، قرائت ها و خوانش های گوناگون و گاه معارض را فراهم می کنند . این قرائت ها و خوانش ها نوعی تولید ثانویه محسوب شده و علت ها و انگیزه های متعددی را در بر می گیرد. لذا در پژوهش حاضر خوانش و رمزگشایی مخاطبان زن از فیلم های عامه پسند شبکه های ماهواره ای، با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه و مصاحبة اکتشافی و حجم نمونة 400 نفر بین زنان در شهر ساری انجام شد. داده های به دست آمده از طریق تکنیک آماری آزمون دوجمله ای(Binomial Test)تجزیه و تحلیل شدند که یافته ها نشان داد 85 درصدپاسخگویان با متغیرگریز از واقعیت به خوانش فیلم ها اقدام کرده و شاخص کمبود عشق از این متغیر برای حل متنی خود به وفور عشق در سریال ها روی آورده است.نتایج به طور کلی حاکی از آن بود که زنان با هم ذات پنداری با بازیگران سریال ها، بازنمائی هویّت زنانه ،گریز از واقعیت و بازنمائی گذشته، از فیلم ها رمزگشائی و به خوانش آن ها اقدام می کنند

تئاتر یا نمایش از نخستین نمونه های هنری بشر است که نمی توان نقش آن در جامعه و اثر گذاری آن را بر فرهنگ نادیده گرفت. در طول تاریخ و مقارن با تغییرات اجتماعی و فرهنگی، تئاتر نیز قالب ها، فرم ها و سلیقه های مختلفی را به خود دیده که یکی از برجسته ترین آن ها گونه طنز و کمدی است که بیش از سایر گونه ها عامه پسند بوده و مخاطبان بسیاری را به خود جذب کرده است. بخش مهمی از ارزش و اعتبار تئاتر به خصوص تئاترهای طنز به حضور مخاطبان وابسته است، بنابراین ازاین رو دلایل و انگیزه های حضور آنها موضوعی مهم خواهد بود. بر همین اساس این پژوهش مخاطبان تئاترهای طنز در سطح شهر تهران را با دیدگاهی کیفی ارزیابی و سعی کرده با استفاده از داده های میدانی، مصاحبه با مخاطبان، مشاهدة مشارکتی و استفاده از دیدگاه ها، به منظور یاری رساندن در تفسیر و ارزشیابی داده ها، دلایل و انگیزه های حضور آنها را بررسی کند. در نهایت، دلایل و انگیزة حضور مخاطبان در ذیل پنج سازه و مؤلفه اصلی شامل: همراهی با اطرافیان، سرگرمی، آرامش، تقابل با فرهنگ رسمی و بهره مندی تخصصی تبیین و تشریح شده است.

در روزهای 14 و 15 خرداد سال جاری (78)،ویژه برنامه هایی درباره سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) و قیام 15 خرداد 1342 از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد. مرکز تحقیقات صداوسیما در روز 16 خرداد به نظرخواهی از مردم درباره این ویژه برنامه ها پرداخت. مقاله حاضر برگرفته از گزارش مذکور است.

شناخت علایق، سلایق، نیازها و مصالح مخاطبان بخش‌های خبری رادیو و تلویزیون از ضرورت های تولید این گونه برنامه‌هاست. این از آن روست که نحوه تولید و تدوین برنامه‌های خبری در کشورما و اصولا جنس این گونه برنامه‌ها با یکنواختی و سکونی همراه است که خطر ازدست دادن مخاطب را مضاعف می‌کند. لذا اهمیت شناخت آنچه بینندگان، ارزش خبری تلقی می‌کنند غیرقابل انکار است. این مقاله، با معرفی تحقیق به عمل آمده به منظور شناخت مخاطبان خبرخارجی در پنج کشور، می‌کوشد شیوه رمزگذاری و رمزگشایی اخبار خارجی در این کشورها را به بحث و بررسی بگذارد تا از این رهگذر، الگوی علمی و قابل اتکایی را جهت انجام پژوهش‌های مشابه در سازمان صداوسیما ارائه دهد.

مجله پژوهش و سنجش همواره از این پیش فرض نیرو گرفته است که برای توجه به نیازهای مخاطب در هر یک از عرصه های ارتباطی در کشور اعم از روزنامه ، مجلات ، رادیو ، تلویزیون ، کتاب و غیره، بیش از هر چیز ضروری است که از آنچه با مخاطب می کنیم آگاهی یابیم تا آنچه که باید در حق وی بکنیم قادر گردیم.

" در سال 2004 اولین ارزیابی ملی، کمی و به لحاظ آماری، جامع نظرات مخاطبان استرالیایی، در ارتباط با بخش رادیوی محلی این کشور، انجام شد. این تحقیق که توسط مک نیر انجام گرفت، باعث شکل گیری جهت گیری گسترده تری در راستای رویکردهای مخاطب محور، در بخش مدیریت پخش رادیو شد... "

هیچ رسانه جدیدی توده مخاطبان خود را به وجود نمی آورد ، بلکه با جذب بخشهایی از مخاطبان موجود و جذب افرادی که پیش از این گرایش به این زمینه نداشته اندمخاطبان خود را افزایش می دهد.

هدف اصلی این مقاله نشان دادن این واقعیت است که نسل سوم مطالعات دریافت قوم نگاری مخاطب در حال شکل گیری بوده و در آینده ای نزدیک به تثبیت خواهد رسید . با وجود این تقسیم مراحل تکامل مطالعات دریافت و مخاطب پژوهشی به سه نسلی که در این فصل مقدماتی به طور کلی معرفی می شود نباید کاملا قطعی فرض شود طرح کلی این تقسیم بندی پیشنهادی را باید به مثابه راهی برای نشان دادن روندی در حال پیدایش تلقی کرد که مخاطب پژوهشی می تواند به خود بگیرد. در پژوهش های اخیر عناصری وجود دارند که از دید من پیشتر مسیر دستیابی به پژوهش های اتی را هموار کرده اند ، اما هنوز هم به مجموعه منسجمی از پژوهشهایی که این حوزه جدید تحقیق را تحت پوشش قرار می دهند نیازمندند. تاریخ این سه نسل دیدگاهی مربوط به گذشته حال و یا آینده قابل پیش بینی دارد.

هدف این پژوهش دستیابی به ویژگی های یک انیمیشن تلویزیونی موفق با محتوای آیین های نمایشی برای اثرگذاری روی کودکان است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی ویژگی های متمایز انیمیشن های تلویزیونی و دریافت مفاهیم آیینی توسط مخاطبان کودک می پردازد. در این راستا، نگارندگان با بررسی سه انیمیشن اسکوبی دو، چارلی براون و میکی ماوس که از شبکه های کودک آمریکا پخش شده است و تحلیل آنها، مهم ترین ویژگی های انیمیشن های تلویزیونی آیینی را به دست آوردند. یافته ها حاکی از آن است که انیمیشن های موفق آیینی با استفاده از روایت غیرمستقیم، ایجاد الگوهای تقلیدی با شخصیت پردازی مناسب، تأکید بر حرکت (به جای گفت وگومحوری)، فضای بصری جذاب و تعدد و تکرار، توانسته اند در شکل دهی آیین ها در ذهن کودکان تأثیری مهم داشته باشند. طبق نظریه یادگیری اجتماعی، کودک با جذب شدن به انیمیشن، از رفتار شخصیت های موردعلاقه خود در تلویزیون، تقلید می کند و این روند، در نهایت- به دلیل تکرار در زمان های مختلف- به یک الگوی رفتاری تبدیل می شود. باتوجه به الگوپذیری کودکان و علاقه مندی آنها به انیمیشن، سیاست تولیدی مدیران و هنرمندان عرصه انیمیشن تلویزیونی باید در این حوزه تغییر کرده و شاهد تولید انیمیشن های جذاب تری با موضوع آیین های نمایشی باشیم.

اعتماد به رسانه به عنوان اساسی ترین رکن جذب و حفظ مخاطب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اعتماد مخاطب به رسانه محصول ارائه اخبار و اطلاعات درست با منابع مشخص،عدم سوگیری، سرعت انتشار اخبار، همگامی رسانه با تکنولوژی های روز و دیگر عوامل مرتبط با خبررسانی است.گرایش مخاطبان به هر یک از منابع خبری تابع میزان اعتمادپذیری این رسانه ها در بین مخاطبان است. رسانه ها از جمله عرصه های مهمی هستند که بحث اعتماد اجتماعی در آنها به صورت جدی مطرح می شود و این مهم درادبیات علوم ارتباطات، تحت عنوان «اعتبار منبع» و «اعتبار رسانه» مطرح می شود؛ زیرا آنها نمی توانند در فضایی فارغ از اعتماد مخاطبان، دوام و قوام داشته باشند. در این راستا رویکرد "بودرویی" در قالب "نظریه منش و میدان"به ویژه موضوعات رسانه ای همچون مقوله "اعتماد و منابع کسب خبرنخبگان " از جایگاه و اهمیت بسزایی برخوردار است. به اعتقاد بوردیو سرمایه فرهنگی و اقتصادی، مشخصه های اصلی اجتماعی است که از طریق آن ،اقدام به دسته بندی ذایقه ها یا به اعتباری اعتماد مخاطبان درکسب اخبار از منابع خبری تحت تأثیر"منش" قرار می گیرد. بنابراین نتایج دو پیمایش،از اساتید دانشگاه های 5 شهرکشور درباره منابع کسب خبر» در آبان 1392 با نمونه آماری 400 نفر و نتایج «پیمایش درباره منابع کسب خبر اساتید» دانشگاه های شهر تهران در بهمن 1392با نمونه آماری 210 نفر نشان داد که "7/ 55 درصد از اساتید 5 شهراخبار و تحلیل های خبری مورد نظر خود را از «تلویزیون»،2/45 درصد از «پایگاه های اینترنتی»، 6/35 درصد از «مطبوعات (روزنامه ، هفته نامه و...)» و " 2/64 درصد از اساتید دانشگاه های شهر تهران اخبار و تحلیل های خبری مورد نظر خود را از «پایگاه های اینترنتی»، 7/40 درصد از «تلویزیون»، 8/35درصد از طریق «دهان به دهان (دوست و آشنا، افراد مطّلع و...)» و 8/35 درصد از «مطبوعات (روزنامه ها، هفته نامه ها و...)»دریافت می کنند.