درخت حوزه‌های تخصصی

در این مقاله با توجه به نظریه های هنجاری رسانه ها به عنوان چارچوب نظری رابط ارزش ها و رسانه ها به بازشناسی عفاف اسلامی در ارتباطات انسانی و به خصوص ارتباطات جمعی با گردآوری کتابخانه ای پرداخته و سپس سیاست های اعلامی در موضوع عفاف و حجاب در رسانة ملی و معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را با توجه به معیارهای اسلامی عفاف با روش نظریة بنیادی در حد مقوله بندی، مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج برآمده از مقوله بندی آموزة عفاف اسلامی و روش تحلیل درونی و مقایسه ای سیاست ها، نشان می دهد در رسانة ملی هر چند سیاست ها به طور جزئی تر به این موضوع پرداخته اند اما به طور جامع به همة آموزه های عفاف اسلامی توجه نشده و سیاست های سینما نیز، فاقد بسیاری از مقوله های عفاف اسلامی است. در پایان به راهبردهایی در جهت تدوین سیاست های کارا و جامع اشاره می شود.

این پژوهش برای شناخت جایگاه تلویزیون در میان خانواده های ایرانی و بررسی واکنش های اولیه افراد به زندگی روزمره بدون تلویزیون و جایگزین های آن، به شکل تحقیقی شبه تجربی انجام شده است. برای دستیابی به میزان اهمّیت تلویزیون در زندگی خانواده های ایرانی این سوال مطرح شد که دلایل و میزان تماشای تلویزیون برای مشارکت کنندگان چیست؟ سپس از آن ها خواسته شد به مدت دو هفته تماشای تلویزیون را متوقف و اطلاعاتی مربوط به شرایط زندگی و احساس خود را از نبود تلویزیون بیان کنند. چارچوب مفهومی این تحقیق بر پایه نظریه های مربوط به استفاده و رضامندی، نظریه کاشت، نظریه وابستگی مخاطب، نظریه اوقات فراغت، نظریه اقناع، نظریه انتقادی نیل پستمن و دیدگاه های سید مرتضی آوینی درباره تلویزیون شکل گرفته است. نتایج نشان می دهد که دلایل خانواده های ایرانی برای تماشای تلویزیون شامل اولویت دادن به برنامه ای خاص و شرایط شخصی هر انسان است. پیامدهای حذف تلویزیون در خانواده ها را می توان در تنوع در عملکردها، آرامش بیشتر، تغییر در سطح ارتباطات انسانی، برنامه ریزی دقیق در زندگی روزمره و جایگزینی فعالیت های شخصی و رسانه ای دیگر مشاهده کرد. پیامد اصلی این کار، تغییر جایگاه تلویزیون در زندگی خانواده ها، افزایش نظم در زندگی و تغییر در نحوه گذران اوقات فراغت است. همچنین با وجود تغییرات خوشایند در سبک زندگی خانواده ها، پس از پایان دوره آزمایشی حذف تلویزیون، افراد تمایلی به تکرار مجدد آن ندارند.

هدف از این مقاله، بررسی نقش رسانه های فرامرزی به عنوان مروّجان فرهنگ عامّه پسند است. بدین منظور با رویکرد تحلیل دریافت، به توصیف رمزگشایی مخاطبان جوان شهر مریوان از این گونه سریال ها پرداخته شده است. نظریه های جهانی شدن و دریافت در ارتباطات منظومة نظری مقالة حاضر را تشکیل می دهد. روش این پژوهش کیفی است و از دو تکنیک مصاحبة عمیق و مشاهده برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد افراد مختلف بر اساس ویژگی های فردی و هم چنین زمینه های اجتماعی و فرهنگی خود، به شخصیت های خاصی علاقه نشان می دهند و با آ نها احساس هم ذات پنداری می کنند. این علاقه مندی تا جایی پیش می رود که مخاطب، سریال را به خاطر شخصیت مورد علاقه اش پیگیری می کند. هم چنین انطباق زیادی بین پس زمینه های اجتماعی مخاطبان با دریافت آنها از سریال ها وجود دارد. تعدادی از مخاطبان ضمن انتقاد از سریال ها، به پیامدهای منفی آن در جامعة خود اشاره می کنند. اما با این وجود دیدن سریال ها را ادامه می دهند. در واقع آنها لذّت حاصل از تماشای سریال را به خطرات آن ترجیح می دهند.

گرافیک خبری می تواند حجم زیادی از اطلاعات مربوط به یک خبر را در فضایی محدود، با جذّابیت دیداری زیاد، امکان درک و فهم ساده و سریع و با توان عینیت بخشی و باورپذیری بسیار ارائه کند. به رغم آن که از این نوع گرافیک در رسانه های بزرگ جهان فراوان استفاده می شود، اما کاربرد آن در ایران محدود است. این پژوهش، با هدف بررسی و تبیین کاربرد، ویژگی ها و قابلیت های گرافیک در اخبار تلویزیون انجام شده است. این پژوهش در پاسخ به این مسئله که «گرافیک در خبر تلویزیونی چه کاربرد و ویژگی هایی دارد؟» و «نقاط ضعف و قوت کاربرد گرافیک خبری در سیمای جمهوری اسلامی ایران کدام است؟»، با استفاده از روش های کیفی (نشانه شناسی و مصاحبه با کارشناسان)، عناصر گرافیکی یک بخش خبری را ازهر 5 شبکه سراسری (یک، دو، سه، چهار و خبر) مورد بررسی قرار داده است و در نهایت به این نتیجه رسید که شیوه غالب در بخش های خبری یاد شده، برای ارتباط و انتقال اخبار گفتار و کلام است. درحالی که در میان آثار موجود، کارهای خوبی نیز دیده می شود، اما عدم استفاده از عناصر گرافیکی ارزشمند و کارآمد، نبود عناصر هویت بخش که نمایانگر هویت ایرانی و چهره ملی نزد مخاطبان باشند، کارکرد تزئینی که به مستند کردن اخبار کمک نمی کند، نبود رابطه بین بود و نبود تصاویر و مستندات بصری و درست استفاده نکردن از رنگ و نوشتار در آثار گرافیکی بخش های خبری بررسی شده از جمله نقاط ضعف به کارگیری عناصر گرافیکی در بخش های خبری یاد شده است.

معرفی مجلات برتر دنیای بازاریابی""، ما را با برترینهای جهان آشنا می کند. در این شماره، مجله ی توزیع صنعتی(Indusrtial Distribution) معرفی می شود. این مجله که به صورت دوماهنامه منتشر می شود، با قدمتی بیش از 100 سال، در زمره ی قدیمی ترین مجلاتی است که به صورت تخصصی به صنعت توزیع می پردازد. متن حاضر به معرفی جدیدترین شماره ی این مجله می پردازد که مربوط به ماه آگوست و ژولای 2013 است.

ژانرها طبقاتی از انواع یا گونه های محصولات فرهنگی و هنری هستند که در عناصر معینی اشتراک دارند. این عناصر مشترک در حوزه فیلم شامل پی رنگ کلیشه ای، صحنه، شخصیت ها، سبک و شمایل نگاری می شود. در مطالعات فیلم، ژانر هم زمان یک رویکرد صنعتی، شاخصی برای مصرف کننده و مفهومی انتقادی و ابزاری برای نظریه پردازی درباره روابط بین گروه هایی از فیلم هاست. در معنای اخیر، ژانرهای فیلم راه های استانداردی برای بازنمایی جنسیت، طبقه، نژاد و قومیت محسوب می شوند. ژانرها نظام های معنایی و مملو از ارزش می باشند و بنابراین نمی توان آن ها را به مثابه چیزی مجرد و از نظر ایدئولوژیکی خالص به شمار آورد. ژانرها را می توان در سه سطح صنعت، مخاطب و متن مطالعه کرد و به ویژه در سطح متن، ژانر به مثابه بخشی از فرهنگ عامه پسند ابزار سودمندی برای پرداختن به متون رسانه ای از منظری دانشگاهی است. مطالعه ژانر از طریق شش رویکرد اصلی ساختارگرایی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصاد سیاسی، زیبایی شناختی، شباهت های خانوادگی و گفتمانی صورت می گیرد. 

در مقاله پیش رو هدف، شناخت چگونگی بازنمایی طبقه متوسط در فیلم سینمایی جدایی نادر از سیمین می باشد. این مقاله در رهیافت مطالعات فرهنگی و با تأکید برمقوله بازنمایی صورت گرفته است. در این مقاله از روش نشانه شناسی استفاده شده است و نظریه بازنمایی با تأکید بر آراء استوارت هال و تحلیل تقابل های دوگانه استروس چارچوب نظری این تحقیق را شکل داده اند. نتایج تحقیق نشان داد که در فیلم جدایی نادر از سیمین، بازنمایی صورت گرفته از این طبقه بیشتر بر زندگی روزمره ای که این طبقه درگیر آن است تأکید می کند. به علاوه، طبقه متوسط به عنوان طبقه ای که به اوضاع و شرایط، بدبین است و طبقه ای که با تضاد و دوگانگی در زندگی اش مواجه است در فیلم بازنمایی می شود. همچنین بازنمایی طبقه متوسط از طریق قطب بندی میان فرودست/ فرادست تبیین می شود و بافت سازی به مدد این تقابل با تکیه بر سرمایه های فرهنگی و اعتقادی، خود را نمایان می سازد. از دیدگاه تماتیک، دروغ، خیانت، پنهان کاری، پیش داوری، داوری و قضاوت، موضوع های نمایشی شده (دراماتیزه شده) در میان خط روایی های فیلم جدایی نادر از سیمین بوده است.

مردانگی، چند سالی است که به مسأله ای در خور توجه در مطالعات جنسیت تبدیل شده است. با توجه به این که این پدیده، امری متکثر، برساختی و تاریخی است، در فرهنگ ها و گفتمان های گوناگون، به شکل ها و شیوه های متفاوتی تجربه می شود. پژوهش حاضر با مطالعه عکس های مطبوعاتیِ دهه های 50 و 60 خورشیدی، تلاش دارد تا به بررسی مردانگی هژمونیک در این دو دهه بپردازد. مردانگی هژمونیک، نوعی از مردانگی است که توسط گفتمان های مسلط به عنوان مردانگی طبیعی و غیرتاریخی برساخته می شود و به تمام مردان نیرو وارد می کند تا نسبت خود را با آن تعریف کنند. یافته های این پژوهش که به روش نشانه شناسی اجتماعی انجام شده است، نشان می دهد که در پیش از انقلاب با توجه به سلطه گفتمان مدرنیته، مردانگی شهری – دهاتی به عنوان مهمترین تقابل جنسیتی شکل گرفته بود. اما با نزدیک شدن به سال 57، مردانگی انقلابی به عنوان یک نوع مردانگی مقاومت در برابر مردانگی شهری ابراز وجود کرد و در نهایت توانست جایگاه مسلط آن را از بین ببرد. پس از پیروزی انقلاب، با مهار مردانگی انقلابی و شکل گیری نظم جدید، مردانگی مستضعف – اشرافی بر عکاسی مطبوعاتی مسلط گشت.

سواد رسانه ای، توانایی دسترسی به رسانه ها، درک و ارزیابی انتقادی جنبه های مختلف محتوای رسانه ها برای خلق ارتباطات در زمینه های گوناگون است. در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا، آموزش سواد رسانه ای به اقشار مختلف مردم آغاز شده و این موضوع اهمّیت خود را پیدا کرده است. هرچند تمام ایدئولوژی های رسانه ای منفی نیستند و رسانه ها ایدئولوژی های مثبت هم دارند، اما افرادی کهسوادرسانه ایکمیدارند،بایدپیام هایرسانه ایراهمان گونهکهرسانه هاارائهمی کنند،بپذیرندو میخ هایگردپیام هایرسانه ایرادرسوراخ هایچهارگوشومربّع شکلزندگیخودچفتکردهوتطبیقدهند. در کشور ما نیز سواد رسانه ای و آموزش آن به خصوص برای کسانی که بیشتر با رسانه ها در ارتباط اند، اهمّیت ویژه ای دارد. از این میان، مدیران و کارکنان روابط عمومی ها، از جمله کسانی هستند که به انحاء مختلف با رسانه ها در ارتباط اند و علاوه بر توانایی درک و ارزیابی انتقادی محتوای رسانه ها، باید بتوانند محتوای رسانه ای مناسبی خلق کنند. پژوهش حاضر میزان سواد رسانه ای این قشر و عوامل مرتّبط با آن را مورد بررسی قرار داده است. نتایج تحقیق نشان می دهد عواملی نظیر میزان تحصیلات، سواد بصری، سابقه کار، رشته تحصیلی، عادت رسانه ای و مصرف رسانه ای به ترتیب بیشترین تأثیر را بر سواد رسانه ای مدیران و کارکنان روابط عمومی ها دارند و متغیرهای سرمایه فرهنگی و پست سازمانی در رگرسیون خطی تأثیر مستقیم بر سواد رسانه ای ندارند. مقدارRبدست آمده در تحقیق کنونی، 819/0 می باشد که نشان می دهد 67 درصد از تغییرات میزان سواد رسانه ای ناشی از متغیرهای فوق است و 33 درصد تغییرات باقیمانده متأثر از عوامل و متغیرهایی است که در تحقیق حاضر مدنظر نبوده اند.

شناخت دقیق و درست تهدیدهای شبکه های رسانه ای متخاصمِ حریف و تدوین راهبرد های مناسب برای مقابله با آنها، نقشی مؤثر و مهم در خنثی سازی فعالیت های رسانه ای دشمنان جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت که تعلل در آن، ضمن به هدردادن وقت، انرژی و منابع مالی، می تواند آثار زیانبار و خطرناکی را به همراه داشته باشد. این پژوهش به بررسی نقش شبکه ماهواره ای صدای امریکا در پیشبرد اهداف امریکا در جمهوری اسلامی ایران طی سال های 2009-2011 می پردازد. هدف این مقاله، بررسی شبکه صدای امریکا و نقش آن در پیشبرد اهداف امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران بوده و پرسش اصلی که نویسندگان در این پژوهش درصدد پاسخ گویی به آن بوده این است که شبکه رسانه ای صدای امریکا در پیشبرد اهداف امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران چه نقشی دارد. بر این اساس، به ابعاد گوناگون آن و نقش هایی که این شبکه رسانه ای برای پیشبرد اهداف امریکا در کشورمان ایفا می کند، اشاره می شود، با این فرضیه که شبکه رسانه ای صدای امریکا با برجسته سازی اختلافات و مسائل داخلی، مشکلات ناشی از تحریم اقتصادی، مسئله هسته ای، حقوق بشر و تروریسم، زمینه مساعدی را برای پیشبرد اهداف ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران فراهم کرده است.

استدلال اصلی نوشتارِ حاضر این است که فضای فعالیت رسانه ای (در این پژوهش، مطبوعات مدّ نظر است)، به عنوان یکی از اضلاع سه گانه بسیج اجتماعی، در کنار رشد شهرنشینی و سواد، رفته رفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی بهبود یافته است و در میانه دهه 70، با رشد سریع سواد عمومی و عالی به همراه شهرنشینی و افزایش تقاضا برای آزادی های سیاسی، فضای فعالیت مطبوعاتی نیز رشد مطلوبی یافته است. یکی از شاخص های مهم توسعه سیاسی، بسیج اجتماعی است؛ به عبارتی، بسیج اجتماعی اغلب زیرساخت های توسعه سیاسی را دربرمی گیرد. همچنین، به نوعی زیربنای روند توسعه است. بسیج اجتماعی نتیجه رابطه میان سطح شهرنشینی، سطح سواد و آموزش و فضای فعالیت رسانه ای و نشر اطلاعات است. این سه متغیر به عنوان عوامل به هم وابسته، با رشد خود به فرآیند مشارکت سیاسی کمک کرده و توسعه سیاسی را موجب می گردند.

«انسان شناسی تصویری» اصطلاحی است ترکیبی که نمایندگی دو حوزه «فیلم» و «مردم نگاری» را به عهده دارد. هر یک از دو حوزه دارای روش ها و تکنیک های خاصی هستند که برای دیدن پدیده ها و پرداخت رویدادها از آن ها کمک می گیرند. بدیهی است تفاوت های نسبتاً عمیقی بین این دو حوزه وجود دارد که ناشی از تفاوت های ماهوی و اختلاف روش بین آنهاست. اولی با متن نوشتاری سر و کار دارد و کار خود را با مبانی نظری آغاز و با تحلیل و گزارش نویسی خاتمه می دهد، درحالی که دیگری با «نوار سلولوئید» کار می کند و کار خود را با ایده آغاز و نهایتاً با فیلم برداری و نمایش دستاوردها فیصله می دهد. این که چطور می توان از یک تفکر مردم شناختی مبتنی بر متن نوشتاری به یک تفکر مردم شناختی مبتنی بر نما و سکانس رسید؟ پرسشی است که در این مقاله مبنای بررسی قرار گرفته است. همچنین در این مقاله تلاش شده است تا ضمن مروری کوتاه بر دو حوزه مردم شناسی و فیلم مستند، نحوه شکل گیری انسان شناسی تصویری، بازنمایی حس در انسان شناسی تصویری و تمایزات برجسته در این حوزه به اختصار بیان شوند. 

در این پژوهش به شناخت مقوله «رویداد رسانه ای» به عنوان مقوله ای جدید در علوم ارتباطات پرداخته شده و نمونه برجسته ای از آن مطالعه می گردد. این نمونه مطالعه موردی پوشش «مراسم ازدواج نوه ملکه انگلیس» توسط شبکه بی.بی.سی فارسی است و در آن به این سؤال ها پاسخ داده شده که «رویداد رسانه ای ازدواج نوه ملکه انگلیس، چگونه شکل گرفت، چگونه اجرا شد و چه سناریو و اهداف تبلیغات فرهنگی در آن وجود داشت؟». داده ها با مشاهده فیلم پوشش مراسم ازدواج نوه ملکه انگلیس توسط بی.بی.سی فارسی گردآوری شده و ابزار تحلیل یافته ها، روش نشانه شناسی با رویکرد تحلیل سازه برای بخش تصویری و نشانه شناسی تصریح و تلویح برای ادبیات گفتاری می باشد و در نهایت در هر سکانس نتایج با ویژگی های الگوی رویداد رسانه ای تطبیق داده شده است. نمونه گیری پژوهش هدفمند و واحد تحلیل «سکانس موضوعی» است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که این مراسم یک رویداد رسانه ای بزرگ دارای ویژگی هایی از جمله : برنامه ریزی دقیق، حمایت رسانه های بزرگ دنیا از مراسم، حضور و استقبال گسترده مردم از آن، نظم و امنیت هنگام برگزاری مراسم و ... بود و اهدافی در پس پرده داشت که شامل: تبلیغ فرهنگی، تمدنی و رسانه ای، رقابت فنّاورانه رسانه ای و به رخ کشیدن برتری خود، نمایش قدرت و توانایی و امکانات برگزاری با ادوات کاملاً انگلیسی، مقدمه سازی المپیک 2012، نمایش شکوه و عظمت سلطنت، مردمی بودن و....