درخت حوزه‌های تخصصی

استفاده از ژانر مستند، راهبردی اساسی در جذب مخاطب و تبیین گفتمان انقلاب اسلامی است. هدف این پژوهش، شناسایی مزیت های رقابتی شبکه افق در حوزه فیلم مستند است. این تحقیقِ کیفی با روش مصاحبه عمیق انجام شده است. روش نمونه گیری، هدفمند و جامعه آماری تحقیق را سه گروهِ: اساتید دانشگاهیِ حوزه مستند و رسانه، مستندسازان و مدیران شبکه افق تشکیل می دهند. حجم نمونه، براساس قاعده اشباع در تحقیق، 12 نفر بوده است. دسته بندی مفاهیم به دست آمده درخصوص مزیت های رقابتی این شبکه، در سه گروه اصلیِ: اعتبار رسانه ای، تمایز ساختاری و ارتباطات سازمانی، از جمله یافته های این پژوهش است. ارتباط دوسویه تأثیرگذار با مؤسسات برون سازمانی، سهولت جذب منابع مادی و محتوایی، وجود ساختار، کنداکتور و کارگروه ویژه مستند  از جمله مزیت های رقابتی این شبکه است.

رسانۀ خدمت عمومی برمبنای مسئولیت پذیری اجتماعی شکل گرفته است. نظام مطلوب مدیریت رسانه در سازمان صداوسیما به الگوی رسانه خدمت محور نزدیک تر است. حضور مؤثر در زیست بوم صنعت رسانه و محتوا، نیازمند برنامه ریزی راهبردی و مهمتر از آن ارزیابی و اصلاح این راهبردها است. فقدان شاخص های مناسب ارزیابی عملکرد، موجب اتلاف منابع مالی و سرمایه های انسانی خواهد شد. حوزۀ فنی و زیرساخت به عنوان یکی از مهمترین حوزه های کلیدی سازمان صداوسیما، نیز از این قاعده مستثنی نیست. هدف اصلی این پژوهش «شناسایی شاخص های ارزیابی برنامه های راهبردی حوزۀ فنی و زیرساخت سازمان صداوسیما برای تحقق مفاهیم رسانه خدمت عمومی است.» محقق در گام نخست، با استفاده از روش اسنادی، متون و منابع مهم انتشاریافته توسط مراجع بین المللی در حوزۀ رسانه خدمت عمومی را مورد بررسی قرار داده و 11 مفهوم را احصاء نموده است. در گام دوم، با تطبیق کلیه برنامه های راهبردی حوزۀ فنی و زیرساخت سازمان صداوسیما با این مفاهیم، چهار استراتژی (مشتمل بر ده برنامه راهبردی) متناظر با دو مفهوم رسانۀ خدمت عمومی یعنی «جامعیت» و «تمایز» استخراج شد که نشان می دهد در برنامه ریزی راهبردی سازمان صداوسیما، ویژگی های این نظام رسانه ای انعکاس یافته است. در نهایت، با استفاده از کارت امتیازی متوازن و برگزاری چهار جلسه گروه متمرکز با حضور 6 نفر از مدیران کل و 9 نفر کارشناس خبره حوزه فنی که به صورت هدفمند انتخاب شدند، شاخص های ارزیابی در چهار بعد فرایندها، مالی (اقتصاد رسانه)، رشد و یادگیری (سرمایه انسانی) و مشتری (مخاطب و ذی نفع) شناسایی و تبیین شده است.

هر کالا هر میزان هم که مرغوب و عالی باشد تا زمانی که به عموم معرفی نگردد، موردتوجه و استقبال عموم قرار نخواهد گرفت، از طرفی با توجه به دغدغه و تأکیدهای مکرر مقام معظم رهبری در پرداختن به موضوع حمایت از کالای مرغوب ایرانی و ظرفیت های بالقوه رسانه ملی در این امر، هدف از انجام این پژوهش، آسیب شناسی اثرات تبلیغات بازرگانی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان سازمانی اثرگذار بر افکار عمومی بر توسعه برند کالاهای ایرانی است. این پژوهش، از نظر هدف، توسعه ای کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی است. جمعیت موردمطالعه پژوهش شامل خبرگان حوزه تبلیغات بازرگانی رسانه ملی از قبیل مدیران صداوسیما، مدیران آژانس های تبلیغاتی و صاحبان آگهی است. به این منظور، تعداد 17 نفر از خبرگان به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. با بررسی و تحلیل داده های حاصل از الگوبرداری و مصاحبه، همچنین روش تحلیل مضمون، مدل نهایی براساس مدل SWOT به دست آمد. نتایج پژوهش نشان می دهد نقاط ضعف و آسیب های سازمان صداوسیما در حوزه تبلیغات کالای ملی شامل ضعف اطلاع رسانی از طرح های حمایتی، پرهزینه بودن تبلیغ در صداوسیما، قوانین سختگیرانه تر صداوسیما در مقایسه با سایر رسانه ها، غلبه ارزیابی کمی گرا بر ارزیابی کیفی گرا، کمی گرایی افراطی در رتبه بندی آژانس های تبلیغاتی، ضعف ذاتی صداوسیما در تبلیغ کسب وکارهای نوپای ایرانی، بازماندگی از محیط دیجیتال، ضعف در محتواسازی به عنوان بستر تبلیغات است. همچنین تهدیدهای سازمان صداوسیما در حوزه تبلیغات کالای ملی شامل تأثیر سوء تبلیغ ضعیف بر اعتبار رسانه ملی، عدم اجرای کامل قوانین سازمان صداوسیما، تأثیر سوء نگاه فروش محور صاحبان آگهی بر اعتبار رسانه ملی، موج سواری سودجویان از تفکر کالای ایرانی است.

با شروع تحولات انقلابی در منطقه، رسانه های جدید با رشدی شتابان در اطلاع رسانی، ساماندهی و بسیج توده ای در سطح منطقه ای و فرا منطقه ای، نقش بسزایی ایفا کردند؛ هدف از پژوهش حاضر، پاسخ به این پرسش است که با توجه به ارتقای جایگاه رسانه های جدید در تحولات اخیر منطقه غرب آسیا، آیا کانال العالم توانسته است از قابلیت های شبکه اجتماعی فیس بوک به منظور کسب اعتماد، جلب رضایت و جذب و ارتقای سطح ارتباط با مخاطبان عرب زبان خود استفاده نماید. این پژوهش با استفاده از روش های کمّی و "تحلیل محتوا " و بهره گیری از نظریه "استفاده و رضامندی" صورت گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که کانال تلویزیونی العالم برای کسب اعتماد و خشنودی مخاطبان خود، از ابزارهای متفاوت و متناسب با آن استفاده کرده است؛ چرا که مهم ترین روش برای خشنودی مخاطبان، توجه و اهمیت دادن به سلیقه ها و نیازمندی های مخاطبان با در نظر گرفتن تنوع آن هاست که این شبکه با لحاظ کردن شاخص های اصلی سرگرمی، اطلاع و آگاهی، استفاده اجتماعی و کسب هویت شخصی، نسبت به ایجاد 17 صفحه متنوع، متناسب با گرایش های دینی، مذهبی، ملی، قومی، جنسیت و سطوح سنی و... فضای مناسبی برای مخاطبانش اقدام نموده است.

براساس تحقیقی پیمایشی، که شرکت ملی تلویزیون ژاپن(ان-اچ-کی)درسال 1979 انجام داده‌است،کودکان بین سنین دوتاچهارسال به‌طور میانگین روزانه 3 ساعت تلویزیون تماشا می‌کنند و براساس همین تحقیق در تابستانها این میزان نیم ساعت کاهش می‌یابد.البته دراین بین کودکانی هم هستند که حتی 8 ساعت در روز تلویزیون تماشا می‌کنند.

در این مقاله مفهوم آیین در فیلم سینمایی آواتار(2010) بررسی شده است. چارچوب نظری این پژوهش براساس نظریه های: 1) ارتباطات آیینی رودنبولر[1]، 2) نماد/ فرهنگ گرایی گیرتز، 3) سینمای غالب هالیوود و 4) جهانی سازی رونالد رابرتسون است. پرسش اصلی این است که آیین در آواتار به چه معنا و خصلت های بین فرهنگی آن کدام است. برای تحلیل داده ها از روش نشانه شناختی تصویری استفاده شده است. روش نمونه گیری، هدفمند و واحد تحلیل «صحنه» است. تحلیل پایانی نشان می دهد که: 1) «تلفیق» در«آیین ناوی ها» به اوج می رسد. این آیین تلفیقی از آیین های هندو، بودایی، چینی، ژاپنی وآیین کابالیستی یهودی است. این تلفیق می تواند مقدمه شکل گیری یک آیین جهان ساخت غیرتوحیدی باشد. 2) علم گرایی صلح طلب روی دیگر آیین گرایی طبیعت پرست است و «سبک آیین» آواتار گونه شناسی جدیدی در سینمای هالیوود برای ایدئولوژی نرم است.3) از تحلیل سیاسی فیلم این گونه برمی آید که آواتار، نقد نرمی بر جنگ ویتنام است.  

پژوهش حاضر به دنبال دست یابی به تعریفی جامع از پدیده ی رسانه ای سرگرم آموزی و بررسی ویژگی های آن در حوزه های مختلف کاربردی، از جمله تلویزیون می باشد. سرگرم آموزی به عنوان پدیده ای مهم و پیش رو در ادبیات رسانه ای جهان، با قدمتی بیش از چهل سال در حوزه های مختلف رسانه ای ورود داشته و به دنبال پوشش دهی دو حوزه ی کارکردی مهم رسانه، یعنی آموزش و سرگرمی است. علی رغم آشنایی تاریخی و فرهنگی ایرانیان با این پدیده ی رسانه ای و مشاهده به کارگیری این راهبرد ارتباطی در جای جای تاریخ فرهنگی این مرزوبوم، اما حتی واژه ی اجوتین منت هنوز به فارسی ترجمه نشده و تعریفی از آن در ادبیات رسانه ای داخل کشور وجود ندارد. با توجه به این فقر نظری، پژوهش گر با انجام مطالعات کتابخانه ای و اسنادی گسترده و مراجعه به منابع مختلف و معتبر بین المللی، به شناخت پیشینه، انتقال ادبیات نظری و دست یابی به تعریفی جامع و کاربردی از سرگرم آموزی به طور عام و همچنین سرگرم آموزی تلویزیونی به طور خاص اقدام نمود. به این صورت که منابع مختلف در ارتباط با سرگرم آموزی، جمع آوری و ترجمه شده و در انتهای مقاله، پژوهش گر با استخراج و تجمیع نکات مختلف از این منابع به تعریفی جامع از سرگرم آموزی و سرگرم آموزی تلویزیونی دست یافت.