درخت حوزه‌های تخصصی

«انسان شناسی تصویری» اصطلاحی است ترکیبی که نمایندگی دو حوزه «فیلم» و «مردم نگاری» را به عهده دارد. هر یک از دو حوزه دارای روش ها و تکنیک های خاصی هستند که برای دیدن پدیده ها و پرداخت رویدادها از آن ها کمک می گیرند. بدیهی است تفاوت های نسبتاً عمیقی بین این دو حوزه وجود دارد که ناشی از تفاوت های ماهوی و اختلاف روش بین آنهاست. اولی با متن نوشتاری سر و کار دارد و کار خود را با مبانی نظری آغاز و با تحلیل و گزارش نویسی خاتمه می دهد، درحالی که دیگری با «نوار سلولوئید» کار می کند و کار خود را با ایده آغاز و نهایتاً با فیلم برداری و نمایش دستاوردها فیصله می دهد. این که چطور می توان از یک تفکر مردم شناختی مبتنی بر متن نوشتاری به یک تفکر مردم شناختی مبتنی بر نما و سکانس رسید؟ پرسشی است که در این مقاله مبنای بررسی قرار گرفته است. همچنین در این مقاله تلاش شده است تا ضمن مروری کوتاه بر دو حوزه مردم شناسی و فیلم مستند، نحوه شکل گیری انسان شناسی تصویری، بازنمایی حس در انسان شناسی تصویری و تمایزات برجسته در این حوزه به اختصار بیان شوند. 

تماشای تلویزیون درکشورهای توسعه یافته و درحال توسعه ، ازخصیصه های عمده زندگی امروزی بشمار می آید. این جعبه که در میان رسانه ها از همه مهمتر است به یکی از موضوعات عمده در بحثها و گفتگو ها تبدیل شده است . از عمده مسایلی که موجب نگرانیهای عملی و اخلاقی بسیاری شده است ، مدت زمان تماشای آن و نیز نحوه و دلیل تماشای آن بوده است . به هر حال مقوله ( تلویزیون ) به طور دائم توجه خبرگان زیادی را به خود جلب کرده و دامنه سئوالات و موضوعات مورد بحث در این زمینه وسیع و گسترده است . به عنوان مثال : آیا تماشای تلویزیون اتلاف وقت است ؟ آیا باید به همین صورت فعلی اداره شود یا احتمال اداره بهتر آن وجود دارد ؟

صنایع خلاق با داشتن مدل اقتصاد رسانه ای در فضای شبکه اجتماعی، دارای کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بوده و پتانسیل های تولید ثروت را در ابعاد مختلف دارند. هدف این پژوهش، طراحی مدل اقتصاد رسانه ای صنایع خلاق در شبکه های اجتماعی با استفاده از رویکرد فراترکیب است. روش پژوهش به صورت کیفی و با رویکرد فراترکیب انجام گرفته است. در این راستا، 221 پژوهش مرتبط با موضوع به عنوان نمونه اولیه ارزیابی شدند که در پایگاه های علمی معتبر از سال 2010 تا 2020 قابل دسترسی بودند. پس از غربال گری مطالعات مرتبط، 18 مطالعه به روش نمونه گیری هدفمند بررسی و انتخاب شدند تا نتایج و یافته ها با استفاده از نرم افزار کیفی اطلس تی آی با هم ترکیب و تحلیل شوند. نتایج بررسی باهدف سنتزپژوهی، با استفاده از روش کیفی گرانددتئوری (نظریه داده بنیاد) نشان داد 167 کُد اولیه، 30 مفهوم محوری و 9 مقوله اصلی شامل مقوله محوری «اقتصاد رسانه ای صنایع خلاق» بود که «اقتصاد محوری»، «دانش محوری»و «هویت محوری» به عنوان عوامل علّی تأثیرگذار بر مقوله محوری،«اطلاع رسانی و آموزش محوری» به عنوان عوامل زمینه ای (بسترها)، «خلاقیت و نوآوری» و «سیاست گذاری در شبکه های اجتماعی» به عنوان راهبردها و «ایده محوری» به عنوان عامل مداخله گر منجر به پیامدهای «حکمرانی فرهنگی» و «اکوسیستم رسانه ای» شناسایی شدند. پیشنهادها و توصیه های سیاستی پژوهش به برنامه ریزی نظام مند در شیوه کسب درآمد با رویکرد اقتصاد محوری، تدوین برنامه های دانش محور با هدف دانش اندوزی، تسهیم آن، هویت محوری با دادن هویت به کاربران در حوزه صنایع خلاق، دادن اطلاعات و آموزش های لازم به کاربران و عناصر سازمانی، با راهبرد نوآوری و خلاقیت و سیاست گذاری در عرصه شبکه های اجتماعی مرتبط است.

در سال های اخیر، بینامتنیت نه تنها در ادبیات؛ که به عنوان رویکردی در نقد و مطالعات تطبیقی آثار هنری کاربرد زیادی یافته است. نظریه بینامتنیت ژرار ژنت به عنوان زیرمجموعه ای از فرامتنیت؛ راجع ارتباط هر متن(اثر هنری) و برگرفتگی آن از متون(آثار) پیش از خود و خوانش این ارتباط است. این پژوهش بر آنست تا به این سوال پاسخ دهد که چگونه می توان با رویکرد بینامتنی به خوانش آثار هنری (از جمله انیمیشن) دست زد. بدین منظور از روش گردآوری اطلاعات اسنادی و شیوه کار توصیفی و تحلیلی بهره برده شده است. برای پاسخگویی به سؤال تحقیق، ابتدا نظریه بینامتنیت و تفاوت های نظریه پردازان نسل اول و نسل دوم آن مرور شد. در ادامه، الگوی خوانش انیمیشن باتوجه به اجزای ساختاری یک انیمیشن پیشنهاد شد. مطابق با همین الگو، اجزای مختلف چند اپیزود انتخابی از یک انیمشن سریالی (ریک و مورتی) به عنوان نمونه موردی بررسی شد. ابعاد متفاوت این انیمیشن با توجه به پیش متن ها و عوامل فرامتنی)مولفی، اجتماعی و فرهنگی( مورد بررسی قرارگرفت. نتایج به دست آمده از بررسی انیمیشن ریک و مورتی حاکی از وجود بینامتن های قوی بین این اثر با پیش متن های گذشته (فیلم های قبلی همچون مردان ایکس، مرد چمنزن، مرد آهنی، پارک ژوراسیک و…) است. نتایج همچنین نشانگر آن است که نویسنده این انیمیشن توانسته با ترکیب پیش متن های متعدد، ترکیب نو با ارجاعات بیش متنی، پیرامتنی و فرامتنی خلق کند. همچنین، خوانش بافتاری اثر نشان از جایگذاری آگاهانه نشانه های معنایی نهیلیسم و خداناباوری در شخصیت پردازی و روایت های این اثر دارد. خوانش مولف اثر نیز حاکی از ارتباط موثر همکاران خالق اثر بر سبک ویژه او است.