ظهور «خبر جعلی» در «عصر پساحقیقت» ؛ اهداف و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رسانه های اجتماعی، پلتفرمی برای کاربران شان فراهم کرده اند که کاربران از طریق آنها می توانند در سریع ترین زمان با کاربران دیگر ارتباط و نظام پیام رسانی مؤثری برقرار کنند؛ ظهور این نوع پلتفرم ها در جامعه شبکه ای امروز، به طور تقریبی همة عرصه های زیست اجتماعی ازجمله فرایندهای حرفه ای و سازمانی تولید خبر به مثابه یکی از ارکان موجده و مبقیه جوامع و حکومت های مدرن را به چالش کشیده است؛ اگر خبرهای منتشرشده در فضای این رسانه های اجتماعی جعلی باشند، کاربران به وسیله این خبرها فریفته می شوند و احتمال می رود که تصمیمات اجتماعی شان نامتعارف شود، چنانچه در عصر پساحقیقت، کاربران، بررسی های واقعی و تجزیه وتحلیل اطلاعات دریافتی را کنار گذاشته و تقریباً بی چون وچرا مقهور انواع اطلاعات مخرب می شوند. در این دوران جدید، شناخت کامل ابعاد، اهداف و پیامدهای خبر جعلی که پدیده ای نوظهور و آسیب زاست برای مقابله با ابعاد ویرانگر آن ضروری به نظر می رسد. در این مقاله با بررسی جامع منابع علمی موجود و انجام مصاحبه عمیق، چهار مضمون سازمان یافته «تفاوت خبر جعلی با خبر»، «تشابه خبر جعلی با خبر»، «اهداف» و «پیامدهای» خبر جعلی را با کمک روش تحلیل مضمون ارائه دادیم. از این رو خبر جعلی در مؤلفه هایی چون قالب خبری و سازمانی و حرفه ای بودن مشابه و در مؤلفه هایی چون تولید بر بستر رسانه های غیررسمی متمایز از خبر واقعی است. خبر جعلی با اهدافی چون تشکیل جنگ روانی و تأمین منافع مالی، سیاسی و ایدئولوژیک تولیدکنندگان منتشر می شود. خبر جعلی پیامدهایی نظیر مخاطره انداختن امنیت ملی و روان عمومی جامعه و بالابردن احتمال تصمیم گیری مبتنی بر اطلاعات غلط را در پی دارد.