درخت حوزه‌های تخصصی

امروزه با توجه به تغییری که در دیدگاههای شناخت مخاطب به وجود آمدهاست و مخاطب منفعل را به مخاطب فعال و انتخاب کننده وسایل ارتباط جمعی تبدیل کرده است ، و همچنین با در نظر گرفتن رشد تکنولوژی رسانه ای ( ظهور کانالهای متعدد تلویزیونی ، رادیویی،ویدیو، ماهواره ، تله تکس ، شبکه های جهانی اطلاع رسانی و ...) و نیز رقابت شدید بین رسانه های مختلف شناخت مخاطب به طور جامع ، بیش از هر زمان دیگری برای دست اندرکاران رسانه ها حیاتی شده است. می توان تمرکز نظریه ( استفاده و رضامندی از رسانه ها) را در مرحله اول بر مخاطب و بعد از آن بر پیام و نظام اجتماعی دانست. نوع روش شناسی به کاربرده شده در این گونه بررسیها از نوع تحقیقات علوم اجتماعی است و روش بررسی در آنها معمولا آزمایشی یا پیمایشی و در پاره ای موارد مصاحبه عمیق و ندرتا تحلیل پیام است.

"موضوع ارتباطات که عبارت است از تبادل معانی بین افراد از طریق نظامی از نمادهای مشترک از دوران یونان باستان مورد بحث و توجه دانشمندان قرار داشته است. در سال 1928 ، منتقد و مولف انگلیسی آقای ، آی.ا.ریچاردز، اولین و بهترین تعریف از ارتباط ، به عنوان یکی از امتیازات نوع بشر ، را بدین گونه ارائه کرده است: ( ارتباط هنگامی صورت می گیرد که یک فکر به نحوی در محیط عمل کند که فکری دیگر را تحت تاثیر قرار دهد ، این کار بدین صورت انجام می شود که در فکر دیگر ، همان تجربه ای که در فکر اول است متجلی گردد، در واقع وقوع این تجربه بخشی از همان تجربه اول است). "

"درج مطالب متنوع در زمینه های ارتباطی ، توجه به مفاهیم ، فرایندها ، زمینه ها، تاریخ ارتباط ونظریه های مطرح ، از جمله مواردی بوده است که در طول انتشار ده شماره از فصلنامه پژوهش و سنجش دنبال شده است وهدف از درج همه این مقالات این بوده است که در حد توان و با تکیه بر اساسی ترین موضوعات بتوانیم ارتباطات را در حوزه های گسترده آن و نیز در ارتباط با حوزه های دیگر یعنی فرهنگ وتوسعه بنگریم و تاثیر هر یک از آنها را نسبت به یکدیگر از زبان مقالات مختلف بازگو کنیم.امروزه توجه به حوزه ارتباطات در واقع توجه به بسیاری از نیازهای اجتماعی و یا حداقل یافتن زمینه های فراوانی است که بحث درباره آنها به منظور نیل به نگرشهای مناسب در جهت پیشرفت جامعه اسلامی - ملی ما و یافتن عناصر عمده ای که به زعم همگان عناصر عمده تحول توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی به شمار می روند، یک ضرورت است. بر این اساس ، ارزشها ، باورها ، هنجارهاو الگوهای رفتاری نیز زمینه هایی برای بحث در فصلنامه داشته اند و از اینرو نقش رسانه ها در بیان اینعناصر فرهنگی و کارکرد آشکار ونهفته آنها به منظور ایجاد زمینه آفرینش ها در حوزه های مادی و معنوی فرهنگ از حوزه های گستردهتر دیگری بوده است که در آنها بحثهایی ارائه شده است . پژوهش و سنجش به عنوان یکی از نشریات عمده در زمینه درج نظرات ارتباطی ، در حوزه های مختلف ارتباطی به مسئله مخاطب ،تنوع نگرش آن و نیز عام و خاص بودن مخاطبان ، به اشکال مختلف اشاره داشته و در مجموع فرایند توسعه فرهنگی و سهم رسانه ها در امر برخورد با مخاطبان را در مقالات مختلف دنبال کرده است. شک نیست که انتشار پژوهش و سنجش به عنوان یک فصلنامه ارتباطی ، با درج مقالات متعدد با دیدگاههای متفاوت و گاه متضاد توانسته است علاقمندان زیادی را متوجه مسائل رسانه ای ، اثرات آن بر فرد و جامعه و تغییرات نگرشی جلب نماید و نمادی باشد برای نشان دادن قدرت رسانه و بهره گیری از آن به منظور درک بهتر نقش و قدرت رسانه ها ( چه در مفهوم سنتی یا جدید آن ). بی شک در میان موضوعات ارتباطی مطرح شده در فصلنامه ، تلویزیون ، رادیو ، ماهواره ، و کلیه رسانه های دیداری شنیداری جایگاه خاص خود را داشته اند. بسیاری از مقالاتی که منتشر شده ، می تواند وانصافا ارزش آنرا دارد که در محدوه هایی ورای یک فصل نگهداری و بارها مورد بازخوانی واستناد قرار گیرند. همین امر دست اندکاران را در پرتو پیشنهادات مختلف به این سمت کشانده است که تغییراتی در شکل و اندازه فصلنامه بدهند تا نگهداری آنها آسانتر شود . در همان حال از نظر محتوایی نیز زمینه های گسترده تری از بحث ها مد نظر قرار گیرد . لذا این شماره که در اختیار شماست ، آ[رین شماره ای است که به شکل فعلی منتشر می شود و انشاءا.. با فراهم آمدن مقدمات ، نشریه بعدی شکل و بوی کتاب را خواهد داشت و در آن قطع منتشر خواهد شد، امید است که تغییر قطع آن و نیز تغییرات در جهت درج مطالب با محتواهای گسترده تر و متنوع تر مورد توجه و نظر شما واقع شود."

شناخت شیوه های ارتباط جمعی در میان یک ملت نمی تواند جدای اززمینه های ارتباطهای میان فردی موجود در آن درنظر گرفته شود.

تردید درجهان کنونی ، رسانه های همگانی مهمترین عوامل فرهنگ ساز به حساب می آیند . زیرا نه تنها منتقل کننده فرهنگ هستندبلکه محتوای آنرا نیز انتخاب می کنند و به تعبیری سرچشمه آن هستند.

فرهنگها به طور مداوم از طریق نوآوریها و تماس با سایر فرهنگها در تغییر هستند . بعضی جنبه های فرهنگ بیش از بقیه در معرض تغییر قرار می گیرند.

اگر بگوییم که ارتباطات یک بنیاد است و شان و مرتبه یک رشته علمی را دارد ، پس باید بتوانیم بگوییم که ارتباط چیست وحد و مرز آن کجاست.

در لوای اصل توحید جنبه دیگری از اصول بنیادین اخلاقی در ارتباطات آشکار می شود:فروپاشی آن دسته از ساختارهای فکری که متکی بر ثنویت ، نژاد پرستی ، قبیله گرایی و برتری خانوادگی است .

با شکل گیری نظریات مستقل درعرصه ارتباطات جمعی ، مقوله نقش اجتماعی رسانه ها به طور خاص مورد تاکید قرار گرفت.

زبان دستگاهی نظام یافته از علائم آوایی است که ارزش آنها به وسیله اجتماع تعیین شده و گوینده و شنونده برای ایجاد ارتباط بین خود از ارزش قراردادی این علائم استفاده می کنند.

در ابتدا نظر اندیشمندان ارتباطی این بود که رسانه ها توان آنرا دارند تا با به عهده گرفتن سهمی مهم در آموزشهای رسمی وغیر رسمی تغییرات عظیم و گسترده ای در شیوه تفکر و نگرش جامعه نسبت به پدیده های مختلف ایجاد کنند.

امروز در دنیای غرب برای ایجاد گفتگو تدر زمینه فرهنگ عمومی ، سرمایه گذاری زیادی صورت می گیرد که نسبت به گذشته بیشتر است.