فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۴۸۱ تا ۲٬۵۰۰ مورد از کل ۳٬۷۸۹ مورد.
تأثیر اسرارنامه عطار بر گلشن راز شبستری بر اساس نظریه بینامتنیت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بینامتنیت حضور صریح و اعلامشده یا ضمنی متنی در متن دیگر است که ممکن است هر دو متن از
نظر زمانی نزدیک به هم یا یکی مقدم بر دیگری باشد؛ همچنین در متونِ با زمینههای موضوعی
مشترک اثرپذیری متون از همدیگر میتواند بیشتر باشد. با این دیدگاه اسرارنامه عطار نیشابوری
در جایگاه پیشمتن و گلشن راز شیخ محمود شبستری به عنوان پسمتن بررسی شد و با تطبیق
این موارد با مباحث نظری بینامتنیت، چگونگی و میزان تأثیرپذیری شبستری از عطار نشان داده
شد. حضور اسرارنامه در گلشن راز از عنوان و وزن منظومه آغاز میشود و به شکلهای مختلف
لفظی و معنوی و آشکار و ضمنی در متن ادامه مییابد؛ شبستری گاه با گسترش مضامین عطار،
صبغه تعلیمی اثر خود را بیشتر میکند و گاه با بهرهبرداریهای ضمنی و اقتباس از مفاهیم و
تلمیحات و تصویرهای شعری شیخ نیشابور در عرضه متن عرفانی به زبانی دیگر میکوشد.
هرچند نگارنده این مقاله درصدد نشان دادن نمودهای بینامتنیت اسرارنامه و گلشن راز است؛
اما همچنین به این نتیجه رسید که تنفس عطار و شبستری در فضای فکری و فرهنگی مشترک،
همسانی آثار آنها را در لفظ و محتوا موجب شده است؛ بهگونهای که هر دو از آبشخورهای معرفتی
عظیم عرفان اسلامی همچون قرآن و حدیث و برخی اندیشههای کلام اسلامی مشروب شدهاند و
حضور زیرمتن اسرارنامه در رومتن گلشن راز از این منظر معنی پیدا میکند؛ با توجه به اینکه
شبستری به مطالعه آثار ابن عربی نیز میپرداخته، برخی مفاهیم اصلی اندیشه ابن عربی نیز در
گلشن راز مشهود است که اشارهای گذرا به آنها هم شده است.
عقل مقدم است یا کشف؟(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برتری کشف عرفانی بر عقل فلسفی ازجهت حضوری بودن علوم مکاشفات و لزوم سنجش و مستدل کردن کشف عرفانی با عقل، مسئله ای دوری در معرفت شناسی است که باید راه حلی برای آن یافت. عقل امری مشکک است، کشف نیز در مراتب مختلف سلوک دارای رتبه های معرفتی یکسانی نیست؛ لذا باید نسبت مراتب مختلف عقل با مراتب متفاوت کشف در داوری میان عقل و کشف در نظر گرفته شود. این مقاله ابتدا به بررسی نظر اهل منطق و فلاسفه و اهل عرفان درباره ی معانی عقل و مراتب کشف می پردازد، سپس با بررسی وجوه قوت و ضعف عقل، در برابر کشف، مشخص می نماید که چرا برخی مکاشفات عقل گریزند؟ و چه عقلی، می تواند داور درباره ی چه کشفی باشد؟ در انتها مواردی مشخص از جایگاه عقل در داوری درمورد کشف بیان می شود.
رساله سیر و سلوک
نسبت میان آموزه های شیعی و تعالیم ابن عربی در تعیین مصداق خاتم الاولیاء(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از مباحثی که در سلسله تعالیم عرفانی مطرح شده مسئله ختم ولایت و «خاتم الاولیاء» و نیز تعیین مصداق آن است که در این راستا، هم مذهب شیعه و نیز عرفای شامخ تشیع بدان پرداخته اند و هم عرفایی همچون شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی، حال در پی همین موضوع سعی شده رویکرد دو تن از بزرگان شیعه (سید حیدر آملی و امام خمینی) با دیدگاه ابن عربی مورد بررسی تطبیقی قرار گیرد مبنی براینکه هریک از دو طرف چه کسی را و به چه دلیل مصداق خاتم ولایت می دانند و نیز در همین راستا روشن شود به چه میزان روح تفکر شیعی در تعالیم ابن عربی سریان دارد و از این طریق نقاط اشتراک و افتراق آن روشن گردد.
مکاشفه عرفانی
حوزه های تخصصی:
شارحان مکتب ابن عربی
حوزه های تخصصی:
نمایش دیگری از عشق
منبع:
مکتب تشیع ۱۳۴۰ شماره ۷
حوزه های تخصصی:
نگاهی به چهار نسخه خطی دیوان حافظ متعلق به کتابخانه دانشگاه لیدن
منبع:
معارف ۱۳۷۰ شماره ۲۳
حوزه های تخصصی:
شناخت حضوری و ساختار اتحادی؛ مبانی و دیدگاه صدرالمتألهین در باب ماهیت معرفت عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
صدرالمتألهین با توجه به اصالت و تشکیک وجود، وحدت شخصیه عرفانی، حرکت جوهری و اشتدادی نفس، بازگشت همه علوم به علم حضوری و لزوم اتحاد عقل و عاقل و معقول، معتقد است انسان از طریق حرکت جوهری با ارتقا در مراتب عقل عملی و افزودن علوم خود و اتحاد با آنها، از نظر وجودی به تدریج و تشکیک، اشتداد می یابد و با متعلَّق خارجی علوم حقیقی خود متحد می گردد و بدین سان به اولین مراتب معرفت عرفانی دست پیدا می کند که با اتحاد جزئی انسان با برخی از وجوه وجودی عقل فعال (برخی صور موجود در آن) تحقق می یابد و به تدریج تا اتحاد کامل با تمام صور و شئون موجود در عقل فعال پیش می رود که در این حال، در عینِ بهره مندی هر دو وجود (نفس و عقل فعال) از ذات فی نفسه خود، از جهتی که هویت ارتباطیِ عقل فعال است، با یکدیگر متحد گشته، از یک رتبه وجودی برخوردار می شوند. در مقامات فنائی، با اضمحلال کامل تعین اولیه فرد سالک و شهود وحدت شخصیه عرفانی در آن مقام، معرفت عرفانی در این مرتبه، به معنای وحدت کامل عارف با معروف خود (وحدت شخصیه) و دارای ساختار تک وجهی (متشکل از معلوم فقط یا علم فقط) خواهد بود. این دیدگاه صدرا با پیشینه این بحث در فلسفه اسلامی، در تقابل است و وی در این زمینه، متأثر از ابن عربی و اَتباع وی است.
نگاهی به مفهوم عرفانی «خلق جدید»
حوزه های تخصصی:
ابوحامد غزالی شبهات باطنیه را پاسخ می دهد و حکمت تکلیف را بیان می کند
منبع:
ایمان ۱۳۲۵شماره ۱۸
تصوف
حوزه های تخصصی:
عرفان در اسلام
حوزه های تخصصی:
عشق خدا هم بهانه بود
منبع:
مکتب تشیع ۱۳۴۰ شماره ۷
حوزه های تخصصی:
نقدی بر کتاب «در دیار صوفیان»
حوزه های تخصصی:
تجلى آیات و احادیث در شعر امام خمینى(ره)
حوزه های تخصصی:
بخش عظیمى از معارف و علوم اسلامى، جویبارهایى از بحر بیکران قرآن مجیدند. عرفان اسلامى هم که هدفش فهم باطن قرآن است، یکى از این جویبارهاست که در سایه ى آیات این کتاب آسمانى بالیده است. امام خمینى(ره) که یکى از شاگردان حقیقى مکتب عرفان اسلامى و قرآن مجید است در دیوان شعر خود بارها به انعکاس مفاهیم این بحر بیکران عرفان اسلامى یعنى قرآن مجید دست یازیده است، با مطالعه و تأملى در شعر امام خمینى(ره) به وضوح این تأثیرپذیرى از کلام الهى مشهود است. در این مقاله بر آنیم که ضمن بیان مضامین شعرى دیوان امام خمینى(ره) به تأثیر پذیرى آن حضرت از آیات و روایات در قالب تضمین، تلمیح و تحلیل و... با آوردن شاهد مثال بر این امر صحه بگذاریم.