فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۴۱ تا ۶۶۰ مورد از کل ۱۰٬۹۴۷ مورد.
۶۴۱.

واکاوی نقش گناه و توبه در تأخیر و تعجیل ظهور منجی یهود

کلید واژه ها: توبه گناه منجی نجات ماشیح تأخیر تعجیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۴۸۰
یکی از اسبابی که در طول تاریخ، انسان ها را به ورطه نابودی کشانده، گناه است، در کتاب مقدس یهودیان به این سنت الهی اذعان شده که سبب بی بهره شدن از انواع نعمت ها، مخصوصاً نجات به علت گناه بوده است. در آنجا بر این حقیقت اذعان می کند تا بنی اسرائیل و یهود خدا را پرستش می کردند خدا هم به عنوان تنها منجی قوم در کنار آن ها بوده است اما وقتی عصیان کردند و توبه نکردند خدا آن ها را تنها گذاشت و آن ها را مبتلا به انواع بلاها کرد. این پژوهش کوشیده است با رویکرد توصیفی- تحلیلی و باهدف تبیین جایگاه یکی از موانع ظهور ماشیح که گناه باشد این حقیقت را اثبات کند که همان طور که گناه سبب بلا و رنج بنی اسرائیل و یهود شده توبه هم می تواند این گرفتاری ها را از این قوم رفع کرده و مقدمات نجات را فراهم کرده و ظهور ماشیح را به جلو بیندازد.
۶۴۲.

بررسی جایگاه و نقش محمد بن همام اسکافی در نهاد وکالت

کلید واژه ها: غیبت صغری نهاد وکالت محمد بن همام اسکافی محمد بن عثمان حسین ‏بن روح شلمغانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۵۴۳
برخی از عالمان دوران غیبت صغری در کنار انتقال معارف اهل بیت: در قالب بیان روایات و آثار گذشتگان، درنهاد وکالت نیز نقش آفرینی می کردند، که از آنان می توان از محمد بن همام اسکافی نام برد. این نوشتار با روش توصیفی – تحلیلی در صدد واکاوی جایگاه و نقش محمد بن همام در نهاد وکالت است. این جستار با بررسی و کاوش در منابع حدیثی و تاریخی، اثبات می کند که محمد بن همام از اعضای نهاد وکالت در دوره وکیل دوم وسوم بوده و مدتی سرپرستی نهاد وکالت را نیز برعهده داشته است. همچنین در این نوشتار با بررسی نقش وی در نهاد وکالت، اشاره خواهد شد که وی در تثبیت وکالت محمد بن عثمان و حسین بن روح و در مقابله با مدعیان دروغین و وکیلان منحرف خصوصا شلمغانی نقش بسزایی داشته است و از راهبرد تقیه برای پنهان داشتن نام ومکان امام دوازدهم7 بهره برده است.
۶۴۳.

بررسی فقه الحدیثی کارکردهای امام مهدی در روایت اخذ میثاق از انبیای الهی

کلید واژه ها: حضرت مهدی کارکرد مهدوی نصرت دین فقه الحدیث انبیاء اولواالعزم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۸۱۳
در برخی روایات، برای آخرین حجت الهی، کارکردهایی در نظر گرفته شده است. البته تحقق موارد آن در آخرالزمان است. بنابراین باید، تک تک آنها، بررسی فقه الحدیثی شود. روایت اخذ میثاق از انبیای الهی در کتاب «کافی» از جمله آنهاست که در آن پنج کارکرد برای امام مهدی4 مشخص شده است: 1. نصرت دین؛ 2.غلبه حکومت الهی؛ 3. انتقام از دشمنان؛ 4.عبودیت همگانی؛ 5. جایگاه امامت امام مهدی در رسیدن انبیا به مقام اولوالعزمی. این نوشتار، با رویکرد حدیث پژوهانه، به بررسى سندی و دلالى حدیث مربوط می پردازد. در سلسله سند، یک راوی مجهول وجود دارد که البته با تشکیل خانواده حدیثی، محتوای روایت تأیید می شود. پیام اصلی روایت، نصرت دین است که بقیه مواردِ اشاره شده در ادامه روایت، تفسیر همان پیام اصلی است.
۶۴۴.

نقش پلیس در هموارسازی مسیر حرکت به سوی تمدن زمینهساز ظهور با تأکید بر پیشگیری از جرم(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تمدن تمدن اسلامی تمدن زمینه ساز ظهور پیشگیری از جرم اقدامات پلیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۱۸۶
زمینه و هدف تمدن زمینهساز ظهور تمدنی است که مقدمات، اسباب و علل ظهور را فراهم مینماید. راستی، صداقت، عدالت و جامعه کم جرم از زمینهها و پیشنیازهای ظهور است. به وجود آمدن این زمینه مستلزم دخالتهای ایجابی تشکلهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم نهاد و دخالتهای ایجابی و سلبی سازمانهای رسمی فرهنگی و امنیتی همچون پلیس که وظیفهی پیشگیری از جرم برای آن تعریف شده است میباشد. روش بررسی: روش تحقیق حاضر از نظر دادهها کمی و از نظر اهداف کاربردی و از نظر ماهیت، مطالعه همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش کیفی را تعداد هجده نفر از اساتید دانشگاه دارای مدرک تحصیلی در حوزههای فرهنگی و امنیتی که تعداد آنها با اشباع نظری به هجده نفر رسید، تشکیل میدهند و در بخش کمی تعداد 175 نفر از کارکنان پلیس دارای مدرک تحصیلی کارشناسی علوم اجتماعی، معارف اسلامی و فقه و حقوق شاغل در استان تهران با حداقل پنج سال کار اجرایی را شامل میشوند. ابزار سنجش پژوهش حاضر پرسشنامه محقق ساخته میباشد. اعتبار ابزار به وسیله آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 83/. و روایی آن توسط روایی صوری تایید شده است. دادههای حاضر به وسیلهی آزمونهای آماری موسوم به همبستگی اسپیرمن و t تک نمونهای در بسته نرمافزاری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافتهها و نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که از نظر جامعه نمونه، با توجه به اینکه وظیفه پلیس، پیشگیری از جرم میباشد و اکنون اکثر نظریهپردازان وجه ایجابی پیشگیری از جرم یعنی رفع علل اولیه و اقدامات فرهنگی را مؤثرتر از اقدامات سلبی میدانند، پلیس میتواند به تحقق مؤلفههای بینشی، گرایشی و کنشی که از جمله مؤلفههای زمینهساز ظهور میباشند کمک نماید. نتیجه آنکه پلیس باید وجه ایجابی پیشگیرانه خود را توسعه بیشتری دهد.
۶۴۵.

بررسی آسیب ها، تهدیدها و چالش های فقر و غنای مفرط اقتصادی در مسیر تحقق جامعه مهدوی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: فقر اقتصادی غنای مفرط نقش تهدیدکنندگی جامعه مهدوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۳۳۴
یکی از کارکردهای اساسی جامعه مهدوی تقسیم مساوی منابع و درآمدها و ایجاد عدالت اقتصادی است که در آن فقر اقتصادی به کلی ریشهکن خواهد شد. مقاله حاضر براساس تحلیل و تطبیق محتوای احادیث و روایات معتبر مرتبط با فقر و غنای مفرط اقتصادی از یکسو و شاخصهای جامعه مهدوی از سوی دیگر و نقش پُرچالش این دو بر یکدیگر تدوین گردیده است. هدف از پژوهش حاضر استخراج عوامل تحدید کننده، فقر و غنای مفرط است که میتواند در جامعه مهدوی نقشی آسیبزا داشته باشد. با استفاده از روش تحلیل منطقی و تطبیق محتوای احادیث و روایات، نقش تهدیدکننده و پُرچالش فقر و غنای مفرط اقتصادی بر تحقق جامعه مهدوی به این شرح تدوین گردید: نقش فقر اقتصادی: بُعد فردی (با 5 کد فرعی شامل: سرگردانی عقول، ضعف در یقین، عدم اتکا به نفس و یاس و ناامیدی، زایده تنبلی و ناتوانی). بُعد اجتماعی (با 5 کد فرعی، شامل: نزدیکی به کفر، نقص در دین، عامل تفرقه و دشمنی و بلا و فتنه، عامل ذلت) نقش غنای مفرط: بُعد فردی (با 3 کد فرعی، شامل: شهوترانی، مشغولیت به پستی، سستی در دین و تباهی در یقین). بُعد اجتماعی (با 3 کد فرعی، شامل: فخرفروشی، طغیان و سرکشی، غصب حقوق فقیران).
۶۴۶.

مهدویت در اندیشه عثمان دان فودیو(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: عثمان دان فودیو مهدویت مهدی ظهور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۰۵
اعتقاد به مهدویت و ظهور منجی در قاره افریقا از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. با توجه به اینکه اندیشه مهدویت نویدبخش نجات انسانهای مظلوم از سیطره ظالمان است؛ عمده صاحبان نهضتها و جنبشهای اصلاحی نسبت مهدی گرفته اند. از همین رو، با آغاز جنبش عثمان دان فودیو (1168-1232 قمری) در غرب افریقا بسیاری از مردم وی را مهدی موعود4 خواندند. در این نوشتار، با روش توصیفی تحلیلی، مسائل مربوط به مهدویت در قیام عثمان دان فودیو مورد بررسی قرار گرفته است. براساس یافتههای پژوهش، اعتقاد به مهدویت در تعالیم شیخ عثمان نقشی اساسی داشت و بخشی از عقاید زیربنایی خلافت بود؛ به گونهای که در نگاه وی، مقدرات خلافت سوکوتو با رویدادهای آخرالزمان و ظهور حضرت مهدی4 آمیخته بودند. شیخ عثمان ضمن اعتقاد به وجود مهدی، همان ویژگیهایی را که شیعه برای حضرت و قیامش قائل است، میپذیرد.
۶۴۷.

بررسی حلیت خمس در عصر غیبت با توجه به توقیع امام عصر (ع) و تکیه بر دیدگاه احمد اسماعیل بصری(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: خمس عصر غیبت امام عصر توقیع احمدالحسن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۰ تعداد دانلود : ۳۴۲
از آنجا که عدهای از فقهاء به استناد ادلهای از جمله توقیع شریف امام عصر4، قائل به حلال بودن خمس برای شیعیان در دوران غیبت کبری شدهاند، در این نوشتار به بررسی و ارزیابی توقیع مزبور و نیز دیدگاه احمد حسن میپردازیم. براساس تحقیق انجام گرفته و مراجعه به منابع معتبر روایی شیعه، توقیع شریف با توجه به سند، متن و نحوه بیان آن و نیز با توجه به روایات متواتر معارض، توانایی اثبات حلال بودن خمس برای شیعیان در عصر غیبت را ندارد، بلکه در این دوران مثل عصر حضور معصوم: پرداخت خمس بر شیعیان واجب است و وظیفه دریافت نیز بر عهده نواب عام حضرت _ فقهای جامعالشرایط و مراجع تقلید _ میباشد که باید در مصارف مشخص شده، به کارگیری شود. افرادی همچون احمد حسن (که مدعی مهدویت است) قائلند در دوران عدم حضور امام و یا نائب خاص ایشان، پرداخت خمس واجب نبوده و نواب عام حق دریافت خمس را ندارند چرا که آنان نمیدانند موارد مصرفی که مورد رضایت امام است کدامند. که باید گفت براساس مستندات فقهی موارد مصرف خمس، مشخص است.
۶۴۸.

نقد و بررسی مقاله «گستره عصمت از منظر علامه طباطبایی»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علامه طباطبایی عصمت انبیا عصمت پیامبر اکرم (ص) عصمت از گناه عصمت از خطا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۱۴۶
علامه طباطبایی معتقد است نبی اکرم (ص) و ائمه اطهار (س): از خطا و نسیان در امور عادی و غیرمرتبط با وحی و تکالیف معصوم اند، اما از برخی از انبیای سلف، خطا و نسیان در این امور واقع شده است. سبحانی نیا در مقاله «گستره عصمت از منظر علامه طباطبایی» در دو قسمت، به نقد دیدگاه علامه پرداخته است. ایشان در قسمت نخست بر این باور است که علامه از یک سو قائل به عصمت مطلقه نبی اکرم (ص) است، اما از سوی دیگر عباراتی دارد که نشان می دهد در خصوص ایشان نیز قائل به عصمت مطلقه نیست و در قسمت دوم، هشت نقد به دیدگاه علامه در باب گستره عصمت انبیا مطرح کرده است. هدف از این پژوهش بررسی نقدهای سبحانی نیا بر دیدگاه علامه است. بررسی مطالب علامه و نقدهای سبحانی نیا بر آن نشان می دهد که علامه معتقد به عصمت مطلقه نبی اکرم است و برداشت سبحانی نیا از عبارات ایشان نادرست است. همچنین تمامی نقدهای هشت گانه سبحانی نیا به دیدگاه علامه درباره گستره عصمت انبیا با اشکال مواجه است. نگارنده در این مقاله درصدد است که با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، دو مدعای مذکور را اثبات کند
۶۴۹.

پژوهشی در اقسام وحی بر اساس آیات و روایات

نویسنده:

کلید واژه ها: وحی رسول نبی امام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۴
وحی تنها راه رسیدن معارف الهی به بشر است و از جانب خدای متعال، بر فرستادگان و سخنگویان او نازل می شود. وحی دارای انواع و اقسامی بوده که برخی از اقسام آن، به قصد نزول شریعت و کتاب آسمانی می باشد و مخصوص پیامبران است. برخی دیگر، به قصد تبیین دین و تأیید و تسدید حجت الهی است که علاوه بر پیامبران، بر بعضی از افراد همچون امامان و اولیای الهی نازل می شود. این نتیجه از برخی آیات قرآن همچون آیه 73 سوره انبیاء، آیات ابتدایی سوره دخان و آیه چهارم سوره قدر، و برخی روایات همچون روایات باب فرق بین نبی و رسول و محدّث، مفهّم بودن امامان، نزول روح بر امامان و روایات مربوط با مصحف حضرت فاطمه3 قابل استفاده است. هم چنین وحی بر اساس آیه 51 سوره شوری، به سه گونه نازل می شود: برخی با واسطه ملک و فرشته، برخی بدون واسطه ملک، و برخی به صورت الهام است.
۶۵۰.

تعیین وقت برای ظهور (توقیت)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: توقیت ظهور مهدویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۱۹۷
مهدویت، یکی از اعتقادات اصیل و آرمان بلند شیعه و امت اسلامی است. رویکرد این اندیشه، مدیریت آینده انسان و جهان و زمینهسازی و حرکت در جهت تحقق جامعه الهی و اسلامی به معنای واقعی آن به رهبری انسانی الهی و وارسته با محوریت عدالت است. مهدویت در طول تاریخ در عین اینکه مورد اهتمام و توجه مسلمین به ویژه شیعیان بوده است، محل چالشهای متعدد و آراء گوناگون و تحلیلهای متفاوت نیز میباشد. از این رو باید با شناخت دقیق و صحیح و نگاه عالمانه مباحث و مسائل مهدویت مورد بررسی قرار گیرد. یکی از آن مسائل توقیت به معنای تعیین وقت و مشخص کردن زمان خاصی برای ظهور حضرت مهدی؟عج؟ است که در روایات بسیار از آن نهی شده و تعیینکنندگان وقت ظهور دروغگو و کذاب معرفی شدهاند. لذا با تبیین مشکل موجود در این بحث و چیستی توقیت و نیز بررسی زمینهها، آثار و پیامدها، علاوه بر شناخت توقیت و ابعاد آن، میتوان به راه علاج و درمان آن پرداخت. البته از آن جا که تحقق حکومت عدالتگستر توسط یکی از برگزیدگان خداوند وعده حتمی الهی است هادیان دین و معصومین؟عهم؟ برای آن زمان خاصی معین نکردهاند. همین باعث شده است که عدهای از روی جهل و نادانی و عدهای دیگر برای جلب منافع مادی و دنیوی و کمبودهای روحی و روانی، برای ظهور، وقت معین کنند و با این کار عدهای را مشغول و حتی منحرف نمایند. معتقدین به ویژه شیعیان امامیه که مسئله ظهور و مهدویت برای آنها اهمیت بیشتری دارد نسبت به زمان تحقق این وعده بسیار حساس بوده و همواره در صدد علم به آن زمان بودهاند. از این رو برخی با مطالعه احادیث ائمه اطهار؟عهم؟ درباره خصوصیات زمان ظهور ایشان و تطبیق برخی از نشانهها و شرایط بر حوادث کنونی به تعیین وقت برای ظهور (توقیت) اقدام کردهاند. از سوی دیگر اهلبیت؟عهم؟ هرگونه تعیین وقت را ممنوع دانسته و اقدامکننده را دروغگو معرفی نمودهاند. با عنایت به اینکه علم به زمان ظهور مانند علم به قیامت نزد خداست، توقیت و معیارهای آن، اقسام توقیت و محل نزاع، خاستگاه و مستندات توقیتکنندگان در این مقاله با روش توصیفی، تحلیلی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
۶۵۱.

چالش غفلت از آرمان های مهدویت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: امام مهدی انتظار چالش های مهدویت غفلت از آرمانهای مهدویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۱۷۹
اعتقاد به اندیشه مهدویت به معنای باور به تحقق حکومت عدل جهانی، غلبه اسلام بر همه ادیان، توسعه عبودیت، ریشهکن شدن بدعتها و... است و انتظار مؤمنان برای ظهور امام مهدی4 بایستی انتظار برای تحقق چنین آرمانهایی باشد اما گاه منتظران از این آرمانها غافل شده و به جای اینکه چشم انتظار ظهور مهدی موعود4 برای تحقق آرمانهایی از این دست باشند چشم به راه او برای گشایش در زندگی مادی و رنگین شدن هرچه بیشتر سفرهها هستند و این همان غفلت از آرمانهای مهدویت است که میتواند در مسیرپویایی و حرکتآفرینی اندیشه مهدویت چالشآفرین باشد. آنچه میتواند خاستگاه و ریشه غفلت یاد شده باشد عواملی هم چون غفلت از استعدادها و غفلت از جایگاه امام و دنیاطلبی است. در مقاله پیشرو برخی از ابعاد مسئله یاد شده کاویده خواهد شد.
۶۵۲.

بررسی امکان تعیین وقت ظهور(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: توقیت تعیین وقت ظهور امام زمان حکم فقهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۸۵
در مقاله حاضر تلاش شده تعیین وقت ظهور از دو منظر مورد بررسی قرار گیرد یکی از منظر زمانمند بودن آن و اثبات اینکه ظهور از آنجا که پدیدهای اجتماعی است هم زمان دارد و هم زمان مشخص و نهایی دارد و هم زمان شناور و متغیر. منظر دیگر، به علم به زمان ظهور باز میگردد و اینکه آیا میتوان زمان ظهور را به دست آورد؟ از نظر ثبوتی، پاسخ این پرسش، مثبت است و از نظر اثباتی _ با روش تحلیلی و کتابخانهای _ ابتدا روایات موجود در این زمینه استقصاء شد و بیست و یک روایت استخراج و در پنج عنوان دستهبندی گردید. نتیجه روایی بحث این شد که اولاً علم به زمان ظهور امکان ندارد. ثانیاً توقیت، به خودی خود حرمتی ندارد و حرام بودنش در صورتی است که مستند به اهلبیت؟عهم؟ یا از روی هوی و هوس باشد وگرنه دلیلی بر حرمت کذب خبری در دست نیست. در پایان، به دو پرسش مطرح درباره روایات باب نیز پرداخته شده که براساس آن عدم امکان دست یافتن به زمان ظهور در راستای طرح کلی خداوند متعال و توقیتهای اهلبیت: نیز ناظر به زمان گذشته است گو آنکه از لحن بیان آنها اطلاعی در دست نیست.
۶۵۳.

حکم فقهی توقیت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: توقیت زمان ظهور وقت قیام امام مهدی (عج) حکم شرعی توقیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۳۳۶
توقیت را از منظرهای گوناگونی میتوان بررسی کرد. در این تحقیق برآنیم توقیت را از منظر فقهی مورد کنکاش قرار دهیم و بیان کنیم که توقیت و وقت تعیین کردن برای زمان ظهور امام زمان7 از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ در این مقاله توقیت موضوعشناسی و حکمشناسی میشود. در موضوعشناسی بیان میشود که توقیت غیرمعصوم دو نوع است: توقیت بیواسطه غیرمعصوم و توقیت باواسطه (خبر از توقیت معصوم) و در حکمشناسی، حکم این دو نوع توقیت بیان میشود. روش در این تحقیق جمعآوری و دستهبندی روایات مربوط به توقیت و تحلیل و بررسی آنها با روش فقهی از جهت بررسی سند، دلالت و رفع تعارض است. دستاورد تحقیق: اصل در توقیت بیواسطه(توقیت غیرمعصوم) جواز است؛ بدین معنا که اگر مراد کذب مخبری باشد و منشأ توقیت هوا و هوس باشد جایز نیست، اما در موارد دیگر جایز است. مراد از روایات کذبالوقاتون کذب خبری بهمعنای عدم ترتیب اثر است. توقیت باواسطه (اخبار از توقیت) جایز نیست زیرا ادله جواز تمام نیست.از پنج دسته روایات دال بر عدم جواز اخبار از توقیت، دلالت دو دسته اول تمام است. مهمترین دلیل، روایت صحیح من أخبرک عنّا توقیتا فلاتهابنّ أن تکذّبه فإنّا لانوقّت لأحد است؛ به قرینه ذیل، مراد کذب مخبری و دروغگویی است.
۶۵۴.

تحلیل مقوله یأس در عصر غیبت با تأکید بر عوامل پیشگیری و درمان آن(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: عصر غیبت یاس متعلِّق پیامدها عوامل پیشگیری و درمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۲۱۰
از چالشهای عصر غیبت دشواری شرایط و ابتلائات آن است که چون به طولانی شدن این دوره ضمیمه گردد، غم و یأس مردم نسبت به ظهور حضرت و تحقق وعدههای الهی را فراهم میآورد. امری که به ویژه در جامعه امروز پر رنگ شده است. ائمه اطهار؟عهم؟ با پیشبینی این چالش در عصر غیبت، مؤمنان را از آن برحذر داشتهاند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی ابتدا به بررسی فشرده متعلق یاس، مبتلایان بدان و پیامدهای این مسئله در قرآن و احادیث پرداخته و سپس به طور مبسوط راهکارهای پیشگیری و درمان آن را تبیین میکند.
۶۵۵.

کارکردهای فردی و اجتماعی باورداشت مهدویت

کلید واژه ها: باورداشت مهدویت کارکردهای فردی کارکردهای اجتماعی پویایی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۲۳۵۹
مهدویت، بحثی است که از دیرباز میان مسلمانان مطرح بوده و باورداشت آن، امری مقدس است. انتظار، باورداشت مهدویت و کارکردهای مربوط به آن، از مسائل حیاتی است که تبیین آن در دوران غیبت ضرورت دارد. تبیین صحیح و به جای آن، از آسیبها، خرافهها و تحریفها در این مقوله کم کرده، با مفهوم ژرف و عمیق خود میتواند کارکردهای عملی فراوانی در جامعه داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف تبیین کارکردهای فردی و اجتماعی باورداشت مهدویت انجام شده و از منابع روایی معتبر و کتب مطرح در حوزه مهدویت استفاده کرده است. این مقاله به روش توصیفی انجام گرفته است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای-اسنادی بوده و از فیش و یادداشتبرداری از منابع و متون معتبر، بانکهای اطلاعاتی، سایتها و نرم افزارهای علوم اسلامی استفاده کرده است. انتظار صحیح و سازنده، آثار و برکات فراوانی در فرد، اجتماع، روابط فرهنگی، سیاسی و نظامی خواهد داشت که زمینه را برای ظهور حضرت ولی عصر (عج) آماده میکند. امیدواری، خودسازی، صبر و شکیبایی، بصیرت، هویتبخشی، احساس حضور امام در متن زندگی و یاد خدا، از آثار فردی انتظار بوده و اصلاح جامعه، اجرای امر به معروف و نهی از منکر، پویایی اجتماعی، آمادگی نظامی و همبستگی اجتماعی، از آثار و کاردهای اجتماعی انتظار سازنده است. 
۶۵۶.

بررسی مفهوم «نبی» و «رسول» در المیزان و مفاتیح الغیب فخر رازی

کلید واژه ها: نبی رسول فخر رازی علامه طباطبائی وحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۲۸۷
توجه به معنای لغوی واژه رسول و نبی در قرآن ، و اینکه چه موقع رسول خطاب شده اند؛ چه موقع نبی، نکته مهمی است که کمتر مورد توجه قرآن پژوهان قرار گرفته است. عده ای آن دو را هم معنا و گروهی حکم به تباین معنایی واژه رسول و نبی کرده اند. پژوهش حاضر دیدگاه فخر رازی و علّامه طباطبائی را با استفاده از ابزار کتابخانه ای و روش توصیفی -تحلیلی مورد بررسی قرار داده است. فخر رازی، ملاک انتخاب نبی را تنها اصطفاء عبد، توسط خدا دانسته و نبی را بشری معرفی می کند که به واسطه وحی با سایر افراد متفاوت شود. از نظر فخر رازی چنین کسی هرگاه مأمور به تبلیغ وحی شود، می شود رسول. او همچنین رابطه این دو را عموم و خصوص مطلق در نظر گرفته است. اما از نظر علّامه طباطبائی، نبی شخصی است که براى مردم، آنچه مایه صلاح معاش و معادشان است بیان کند و رسول عبارت است از کسى که حامل رسالت خاصى باشد؛ مشتمل بر اتمام حجتى که به دنبال مخالفت با آن عذاب و هلاکت و امثال آن باشد. بنابراین رسالت از نظر علّامه وصفی خاص و زاید بر نبوت است. بنابراین با توجه به تعریف فوق می توان گفت آنچه علّامه «نبی» می داند از نظر فخر رازی «رسول» است.
۶۵۷.

تبیین نقش سلبی خوارق عادات در تشخیص مدعیان دروغین(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: خوارق عادات کارکرد سلبی معجزه ندای آسمانی علم وسیع مدعیان دروغین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۱۴۶
از جمله چالشهای مهم در مسیر مهدویت، وجود مدعیان دروغینِ مهدویت است، شناخت مدعیان در ابتدای امر و واکنش به موقع، تأثیر بهسزایی در مقابله با این جریانات انحرافی دارد. در روایات ما امور خارقالعادهای همچون داشتن معجزه، طول عمر، علم، ندای آسمانی، خسف و... درباره امام عصر؟عج؟ نقل شده است از جمله کارکردهای این خوارقِ عادات، کارکرد معرفتی و سلبی آنها میباشد. عدم قدرت مدعی دروغین بر معجزه از اموری است که براساس آن میتوان عدم امامت او را نتیجه گرفت. کسی که طول عمر خارقالعاده نداشته باشد، نمیتواند امام زمان باشد.کسی که دارای علم وسیع و عصمت نباشد نمیتواند امام باشد، کسی که مواریث انبیاء را به همراه ندارد و حضرت عیسی؟ع؟ برای تأیید و یاری او نازل نشود، امام مهدی؟عج؟ نمیباشد.
۶۵۸.

پژوهشی در اندیشه های عالمان دینی در تبیین آیه ﴿لایُسئَلُ عَمّا یَفعَلُ وَ هُم یُسئَلُونَ﴾

نویسنده:

کلید واژه ها: لایسئل عما یفعل حُسن و حکمت غایت حجت بالغه عبودیت و الوهیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۳۰۲
آیه شریفه ﴿ لایُسئَلُ عَمّا یَفعَلُ وَ هُم یُسئَلُونَ ﴾ (انبیا /23) از جمله آیات قرآن است که محل بحث و نظر عالمان دینی قرار گرفته است. مهم ترین سؤال در مواجهه با این آیه شریفه سؤال از چرایی و دلیلِ مورد سؤال واقع نشدن خدای تعالی است. ملاحظه آراء عمده در تبیین این آیه شریفه، حکایت از مبانی گوناگون کلامی، حکمی و عرفانی در پاسخ از پرسش مذکور دارد. برخی متکلمین، نفی پرسش از خداوند را به نفی وجوب و یا ترک فعل بر خدای متعال ارجاع داده اند و برخی دیگر ضمن قول به وجوب برخی از افعال بر خدای متعال، ابتناء فعل الهی بر حُسن و حکمت را دلیل نفی پرسش از خدای متعال دانسته اند. برخی حکما نیز نفی پرسش از خداوند را به نفی غایت در فعل مطلق الهی و غایتِ اخیر در مخلوقات ارجاع داده اند. عرفا نیز با تکیه بر علم و سرّ وحجت الهی به تبیین شریفه لایسئل عما یفعل پرداخته اند. این مقاله در صدد است تا با تکیه بر یک شخصیت فکری از صاحبان آراء فوق (به ترتیب : غزالی، زمخشری، ملاصدرا و ابن عربی) به بررسی و نقد آراء پرداخته و سپس در نگاهی مجدد به آیه شریفه به تبیین آن در دو جایگاه متفاوت یعنی در ربط با آیات قبل و بعد، و نیز در ربط با سایر آیات مرتبط بپردازد.
۶۵۹.

بررسی تطبیقی آیه 158 انعام از دیدگاه فریقین

نویسنده:

کلید واژه ها: اشراط الساعه آیات عذاب قیام مهدی عج عذاب استیصال استخلاف صالحان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۵۰۷
در آخر آیه 158 سوره انعام، از آمدن روزی در آینده امت خاتم خبر داده شده است که برخی از آیات الاهی در آن روز آشکار می شوند و افرادی که قبل از آن روز ایمان و یا عمل صالح نداشته اند، ایمان آوردن آنان در آن روز برای آنان سودی در پی نخواهد داشت. در مورد این بخش آیه سه قول مطرح است: قول مشهور فریقین، آن را در مورد "اشراط الساعه" می دانند؛ تعدادی آن را به "عذاب دنیوی" مربوط می دانند و برخی مفسران شیعی نیز آن را مربوط به"قیام حضرت مهدی عج " مرتبط می شمارند. سؤال اصلی این پژوهش آن است که ارتباط این قسمت از آیه با قیام حضرت مهدی عج چگونه توجیه و تحلیل می شود؟ نظریه مختار، تلفیقی از هر سه قول است؛ بدین صورت که در آخرالزمان در زمان قیام امام مهدی عج برخی از آیات الاهی که از آن تعبیر به اشراط الساعه شده است، نمایان می شود و بر اساس سنت های الاهی، میان امت قضاوت دنیوی رخ می دهد که این داوری با نزول عذاب الاهی به منظور نابودی ظالمان و استخلاف صالحان با محوریّت خلیفه خدا، همراه خواهد بود. نوشتار پیش رو با روش توصیفی– تحلیلی سامان یافته است.
۶۶۰.

عوامل و زمینه های پیدایش جریانات انحرافی در حوزه مهدویت از منظر فرهنگی

نویسنده:

کلید واژه ها: عوامل پیدایش مدعیان جریانات انحرافی مدعیان دروغین مهدویت متمهدیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۴ تعداد دانلود : ۲۴۷
اعتقاد به ظهور امام مهدی عج در پایان بخشیدن و رهایی بشریّت خصوصاً مسلمانان از ظلم و مشکلات دنیوی موجب شده که مدعیان دروغین در طول تاریخ از این آرمان نجات بخش برای رسیدن به تمایلات نفسانی خود بهره ببرند و جریانات انحرافی و انشعابات مذهبی را به وجود آورند. عوامل متعددی در پیدایش جریانات انحرافی در حوزه مهدویت نقش دارند که در این مقاله به عوامل و زمینه های پیدایش جریانات انحرافی از منظر فرهنگی پرداخته شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان