درخت حوزه‌های تخصصی

یکی مسایل مهم هر جامعه، بالأخص جامعه ما، میزان و نوع دینداری مردم است که می تواند در ثبات یا عدم ثبات و توسعه یا عقب ماندگی جامعه تأثیر بسزایی داشته باشد. با توجه به این اهمیت مقاله حاضر، برای بررسی تطبیقی نوع و میزان دینداری زنان و مردان و برخی متغیرهای اجتماعی تأثیرگذار بر آن به نگارش درآمده است. در راستای این هدف و در پاسخ به سؤالاتی که دغدغه این مقاله بوده است 9 فرضیه مطرح شده است. این فرضیه ها مدعی هستند بین طبقه اجتماعی- اقتصادی، سرمایه اجتماعی و جنسیت با میزان و نوع دینداری مردان و زنان شهرستان بروجن رابطه معناداری وجود دارد. چارچوب نظری این مقاله، تلفیقی از نظریات جان هیک، گلاک و استارک، ماکس وبر، رابرت پاتنام، کلمن، بوردیو و نظریه نقش و نظریه یادگیری اجتماعی است. با بررسی نظریه های مختلف پس از شناسایی ابعاد و انواع دینداری در پاسخ به سئوالات تحقیق، متغیرهای طبقه اجتماعی – اقتصادی، سرمایه اجتماعی و جنسیت به عنوان متغیرهای تاثیر گذار بر نوع و میزان دینداری شناسایی شدند. روش تحقیق در این پژوهش، روش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش مردان و زنان بالای 15 سال شهر بروجن هستند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر است و روش نمونه گیری تصادفی ساده است. همچنین با استفاده از نرم افزار spss آماره های توصیفی شامل (فراوانی، میانه، میانگین، حداقل و حداکثر نمرات، درصد فراوانی و...) و آمارهای استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس، رگرسیون و ...) و برای آزمون مدل نظری تحقیق از نرم افزار لیزرل استفاده شده است. اهم نتایج حاصله از این تجزیه و تحلیل عبارتند از: میزان دینداری زنان و مردان با مقدار t 719/0 و سطح معنی داری 047/0 متفاوت نیست. نوع دینداری زنان و مردان با مقدار t بدست آمده نشانگر این است که نوع دینداری زنان و مردان نیز متفاوت نیست. رابطه سرمایه اجتماعی و میزان دینداری بر اساس ضریب همبستگی بدست آمده برابر با 234/0رابطه مستقیم و مثبت خواهد بود و بر اساس ضریب همبستگی بدست آمده بین دو متغیر سرمایه اجتماعی و نوع دینداری نیز همبستگی وجود دارد. میزان دینداری براساس طبقه اجتماعی - اقتصادی با مقدار F برابر 4/4 متفاوت است، اما نوع دینداری افراد بر حسب طبقه اجتماعی- اقتصادی بر اساس مقدار F، 955/0 متفاوت نیست.

هدف این پژوهش تعیین سهم سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را در احتمال موفقیت داوطلبان آزمون سراسری ورود به دانشگاه است. داده های مورد نظر با استفاده از روش پیمایش، از بین کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره پیش دانشگاهی مدارس دولتی و غیر دولتی شهر اصفهان جمع آوری شده است که همگی داوطلب ورود به دانشگاه و متقاضی شرکت در آزمون سراسری سال 1389 بوده اند. حجم نمونه 400 نفر و روش نمونه گیری، خوشه ای طبقه ای بوده است. در کنار سرمایه های سه گانه، سهم متغیرهایی همچون پیشینه تحصیلی، جنسیت، رشته تحصیلی و نوع مدرسه نیز سنجیده شده است. بر اساس تحلیل رگرسیون لوجستیک، یافته ها نشان می دهد که در پرتو حضور سایر متغیرها، سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سهم معناداری در احتمال موفقیت داوطلبان آزمون سراسری ورود به دانشگاه دارند.

فرهنگ شهروندی شهروندان تهرانی در سال مورد مطالعه است. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه توأم جمع آوری شده است. اعتبار و روایی مقیاس ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه شهروندان تهرانی در سال 1393 است که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 1112 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و از مناطق 22گانه شهر تهران به روش تصادفی انتخاب و بررسی شده اند. نتایج، وجود همبستگی مثبت و معنا دار بین هر یک از متغیرها با میزان پایبندی به فرهنگ شهروندی را تأیید کرد. تحقق فرهنگ شهروندی مستلزم تقویت و ارتقای هر یک از متغیرها و تغییر نگرش نسبت به مفهوم شهر، به منزله پیکری واحد و موجود زنده، روح حاکم بر شهر و پویایی جریان زندگی شهری با تأکید بر عوامل اجتماعی و فرهنگی است.

حق به شهر، یک حق بشری، شامل تعلق شهر به شهروندان و مشارکت آنان در امورشهری است. قرارگرفتن این حق در چارچوب حقوق بشر بجای حقوق مدنی بدین معناست که هر انسانی صرف نظر از جنس، سن، نژاد و ویژگی های اجتماعی- فرهنگی، تنها به دلیل انسان بودن شایسته بهره مندی از این حق است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر شاخص های مطلوبیت فضای شهری بر میزان تحقق حق به شهر است. بدین منظور از نظریه ی حق به شهر لوفور و نظریه شاخص های مطلوبیت فضای شهر لینچ به عنوان چارچوب اصلی پژوهش حاضر استفاده شد. روش مطالعه از نوع پیمایشی است که از تکنیک پرسشنامه با حجم نمونه 305 نفر، استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که؛ مؤلفه ی مشارکت در شهر با ضریب تأثیر استاندارد شده 21 درصد ، مؤلفه ی اختصاص دهی 18 درصد و شاخص های مطلوبیت فضای شهر (روانشناسی ۱9 درصد ، اجتماعی 16 درصد) بیشترین سهم را در پیش بینی متغیر وابسته ی میزان تحقق حق به شهر داشتند.

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل جامعه شناختی موثر بر میزان انگیزة تحصیلی دانشجویان بوده است. روش انجام پژوهش پیمایش و جامعه آماری کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه فردوسی است. حجم نمونه 255 نفر، با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شده و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. یافته ها نشان داد که انگیزة تحصیلی دانشجویان بطور معنادار بالاتر از حد متوسط است که میانگین آن معادل 2/63 ( در دامنة 100-0) می باشد. تحلیل رگرسیونی داده ها نشان داد که «موفقیت تحصیلی»، «ارزیابی مثبت از گروههای مرجع تحصیلی»، «کنش دانشجو- والدین» و « امید به آیندة شغلی» اثر مستقیم و «پایگاه اجتماعی- اقتصادی» اثر معکوس بر انگیزة تحصیلی دارند. تحلیل مسیر نشان داد که دو متغیر «رضایت از امکانات آموزشی و پژوهشی» و «کنش متقابل استاد- دانشجو» به طور غیرمستقیم بر انگیزة تحصیلی تأثیر مثبت دارند. از طرف دیگر میزان انگیزة تحصیلی دانشجویان در بعضی از دانشکده ها با هم متفاوت و انگیزة دانشجویان دختر و پسر نیز فرقی با هم نداشته است. محقق نتیجه گرفت که برای افزایش انگیزة تحصیلی تعامل دانشجو و والدین افزایش یابد و همچنین موفقیت های تحصیلی دانشجو در خانواده و دانشگاه مورد توجه و تحسین قرار گیرد.