درخت حوزه‌های تخصصی

وجود آثار یخچالی یکی از مهم ترین مواریث اقلیمی کواترنری در پهنه ایران زمین به شمار می رود. از مهم ترین یخچال های کشور ایران می توان به یخچال های علم کوه و تخت سلیمان اشاره کرد. پژوهشگران ایرانی و خارجی که در مورد یخچال های علم کوه تحقیق کرده اند، بر این موضوع اتفاق نظر دارند که یخچال های دامنه شمالی علم کوه جزء یخچال های فعال ایران به شمار می رود. هدف این مقاله بررسی نظریات قبلی در مورد حرکت و فعالیت های یخچال های علم کوه از طریق اندازه گیری دقیق و ارائه نتیجه به صورت کمی بوده است. برای دستیابی به این هدف، مقاطعی بر روی زبانه های یخچالی تعیین و علامت گذاری شده و سپس طی یک دوره 4 ساله و هر سال با دوربین تئودولیت مدل T16 میزان تغییرات اندازه گیری شده است. نتایج نشان می دهد که یخچال های علم کوه به دلیل گرم شدن اقلیم در عصر حاضر به تدریج در حال ذوب شدن اند، هرچند شواهد گویای آن هستند که در دوره های یخچالی گذشته، فعالیت به مراتب بیشتری داشته اند. با وجود این، در زمان حاضر در راستای طولی و در جهت شیب دره ، این یخچال ها در فعال ترین زبانه خود (زبانه علم چال) سالیانه 30/2 متر حرکت دارند. وجود اشکال جریانی یخرفتی، وجود هسته های یخی تا انتهای زبانه یخچالی و یا تغییر ضخامت یخرفت سطحی زبانه ها، وجود شکاف ریمای در انتهای سیرک های یخچالی و نیز تخریب پناهگاه کوهنوردی احداث شده در روی زبانه سیرک علم چال از مشخص ترین شواهد فعالیت و حرکت زبانه های یخچالی به شمار می روند.

در سال های اخیر مطالعاتی در مورد شناسایی آثار ژئومورفیکی بزرگ مقیاس مرتبط با تغییرات اقلیمی کواترنری در منطقه صورت گرفته است. با این حال، بسط دانسته ها در مورد چگونگی تکامل اشکال دامنه ای منطقه در گذشته، بدون تحلیل های دقیق اشکال ژئومورفیکی دامنه ای امکان پذیر نیست و بدون این تحلیل ها، اطلاعات مرتبط با چنین مناطقی ناقص خواهد بود. رودسنگ ها از جمله اشکال مرتبط با اقلیم های گذشته در دامنه شمالی توده نفوذی کوه کیامکی در شمال غرب هستند که در کنار سایر اشکال پریگلاسیری منطقه، آثاری از تغییرات اقلیمی هولوسن را در خود دارند. رودسنگ قلعه به طول 630 متر و عرض متوسط 80 متر، مهم ترین و کامل ترین این رودسنگ ها به شمار می آید. در پژوهش حاضر سعی شده است که تغییرات اقلیمی هولوسن بر اساس داده های حاصل از کار های میدانی و تفسیر ویژگی های رودسنگ قلعه مورد ارزیابی قرار گیرد. رویش و استقرار درختچه ها در دورتادور رودسنگ های منطقه، ساختمان رودسنگ و وجود سه لایه مجزا، از جمله شواهد قابل استناد برای این تغییرات هستند. بر اساس نتایج این تحقیق، رودسنگ مورد مطالعه در واقع مشابه همنوعان خود در سایر مناطق دنیاست و در زمره رودسنگ های ارتفاعات پایین تر و دامنه های پرشیب و رودسنگ هایی که بر روی بستری از خاک سطح دامنه قرار گرفته اند، واقع شده است. باوجود ناچیز بودن تغییرات اقلیمی هولوسن، وجود عواملی همچون شرایط مناسب هوازدگی سنگ های سازنده دامنه در ناحیه منبع، فعال بودن سازوکار های حمل نظیر بهمن های سنگی و فرایند جریان دانه ای با پوشش یخی، و شدت فعالیت فرایند ذوب و یخبندان در شرایط عاری از پوشش یخی، فعالیت رودسنگ را در دوره های سرد هولوسن شدت بخشیده است. در زمان حاضر چهار دوره گرم کنونی، دوره همزمان با عصر کوچک یخبندان، دوره گرم هولوسن فوقانی و دوره سرد همزمان با عصر آهن از روی ویژگی های رودسنگ مذکور قابل شناسایی است.

در پژوهش حاضر به بررسی سیل در حوضه ماسوله پرداخته شده است. ابعاد مطالعه به دبی ایستگاه کمادول در دوره 18 ساله 2003-1984 (81-1363) و بررسی علل سیلاب های دوره موردنظر و الگوهای همدیدی ایجاد سیل محدود می شود. به منظور تحلیل سیل، دبی های متوسط روزانه و حداکثر لحظه ای ایستگاه کمادول بررسی شده و برای کنترل صحت داده ها از ایستگاه چومثقال در پایین دست حوضه و گزارش های ستاد حوادث غیرمترقبه استان کمک گرفته شده است. در دوره مطالعاتی 181 سیل استخراج گردید و از بین سیلاب های موردنظر 61 سیل در فاصله زمانی 81-1375 به منظور بررسی انتخاب شد. پس از بررسی سیلاب ها با توجه به عوامل مؤثر در ایجاد آنها به دو گروه اصلی تقسیم شدند. گروه اول، سیلاب های ناشی از ناپایداری هوا و استقرار سامانه باران زا در سطح حوضه است و گروه دوم سیلاب هایی است که میزان بارش در آنها اندک است اما دبی در فاصله کوتاهی از آبراهه اصلی طغیانی و وحشی قرار دارد، که البته در ایستگاه کمادول میزان آن حتی کمتر از میانگین دوره است. 49 درصد سیلاب های حوضه مربوط به این دسته است. برای بقیه سیل ها نیز با بررسی نقشه های سینوپتیکی مربوط به سطح زمین و تراز 700 و 500 هکتوپاسکال 3 الگوی سیل زا شناسایی گردید. تفاوت عمده این الگوها از نظر موقعیت سامانه های چرخندی و واچرخندی نسبت به حوضه و مسیر حرکت آن از روی منابع رطوبتی است. منشا مدل های چرخندی، دریای مدیترانه و سیاه است و مدل های واچرخندی نیز عمدتاً بر روی دریای خزر و به ندرت نیز از دریای سیاه است. نتایج مطالعه نشان می دهد که سامانه های مذکور برحسب ویژگی و یا توقف خود بر روی حوضه ماسوله از یک تا حداکثر سه روز پی در پی ایجاد سیل کرده اند. و از کل سیلاب های انتخابی 34 مورد آن یک روزه، 13 مورد دو روزه و 14 مورد آن سه روزه است. از نظر توزیع زمانی نیز بیشترین سیل ها در فاصله ماه های سپتامبر (شهریور) تا اکتبر (مهر) و در اواخر زمستان تا اوایل بهار به ثبت رسیده است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط سیگنال های بزرگ مقیاس اقلیمی با بارش استان خراسان رضوی است. در این مطالعه، با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی، پیش بینی بارش در بازه زمانی آوریل تا ژوئن 2007-1970 (فروردین تا خرداد) در استان خراسان رضوی ارائه شده است. برای این منظور ارتباط بین تغییرات سیگنال های اقلیمی شامل فشار سطح دریا، اختلاف فشار سطح دریا، دمای سطح دریا، اختلاف دما بین سطح دریا و سطح 1000 میلی باری، دمای سطح 700 میلی بار، ضخامت بین سطوح 500 و 1000 میلی بار، رطوبت نسبی سطح 300 میلی بار و آب قابل بارش با بارش متوسط منطقه ای مورد بررسی قرار گرفت. در انتخاب این مناطق، تاثیرپذیری بارندگی منطقه شمال شرق ایران از سیگنال های بزرگ مقیاس اقلیمی مورد توجه قرار گرفته است. سپس، مدل شبکه های عصبی مصنوعی در دوره 1997-1970 آموزش داده شده است و در پایان، پیش بینی بارش در دوره 2007-1998 انجام شده است. نتایج نشان می دهد که شبکه های عصبی مصنوعی در تمامی سال ها می تواند بارش را با دقت قابل قبولی پیش بینی کند. ریشه میانگین مربعات خطا برای مدل، 5/2 میلی متر به دست آمد.

پیامدهای ناشی از تغییر اقلیم، به ویژه در اثر افزایش گازهای گلخانه ای، طی سال های اخیر مشکلات زیادی را همراه داشته که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بخش های مختلف جامعه را تحت تاثیر قرار داده است. یکی از مهمترین این پیامدها افزایش وقوع بلایای جوی-اقلیمی نظیر سیل، خشکسالی، چرخندهای حاره ای، بالا آمدن سطح آب دریا، توفان گرد و غبار و ... است، که شایع ترین آنها در ایران وقوع سیل و خشکسالی است. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و سیستم های سینوپتیکی که این منطقه را تحت تاثیر قرار می دهند، آشکار است که خشکی از جمله ویژگی های این منطقه به حساب می آید و خشکسالی یکی از مهمترین و شایع ترین بلایای جوی-اقلیمی است که این کشور را متاثر می سازد. از آن جا که خشکسالی، بخش های مختلف جامعه مانند منابع آب، کشاورزی، صنعت، اقتصاد، بهداشت و ... را تحت تاثیر قرار می دهد، لذا پایش و ارزشیابی این بلیه در آینده به منظور ارایه ی برنامه ریزی صحیح در بخش های مختلف جامعه، امری لازم و ضروری است. برای دست یابی به این هدف، ابتدا باید داده های اقلیمی برای دوره های آتی شبیه سازی شوند. برای این منظور یکی از مناسب ترین روش ها، استفاده از خروجی الگوهای جفت شده جو–اقیانوس گردش عمومی جو ((AOGCM است. لذا، در این نوشتار ابتدا با استفاده از خروجی های الگوی GCM و ریزگردانی آنها به کمک الگوی LARS–WG، داده های بارش طی دوره 39-2010 شبیه سازی شده است. سپس با استفاده از این داده ها وضعیت خشکسالی کشور به کمک دو شاخص دهک (DI) و استاندارد بارش (SPI) طی این دوره مورد بررسی و ارزشیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق ضمن تایید هم خوانی این دو شاخص جهت بررسی وضعیت خشکسالی در کشور، نشان داده است که طی سی سال آینده شرایط خشکسالی در کشور رو به افزایش خواهد بود که این مساله وقوع تغییر اقلیم در منطقه را تایید می کند، به گونه ای که طی دوره مورد مطالعه، در سال های 2011، 2025، 2032، 2034، 2035 و 2039 بیشتر نقاط کشور با خشکسالی شدید و بسیار شدید روبرو خواهد بود که در این میان، وضعیت خشکسالی در سال 2039 به مراتب بحرانی تر خواهد بود.

پارامترهای توپوگرافیکی حاصل از مدل رقومی ارتفاعلی زمین (DEM)، داده های با ارزشی در مورد خصوصیات سطحی زمین فراهم می آورند. از این پارامترها به عنوان داده هایی برای تحلیل زمین در ژئومورفولوژی کمی استفاده می شود. با بهره گیری از پارامترهای توپوگرافیکی در کنار استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فناوری رایانه ای، امکان پذیری طبقه بندی، ترسیم و تشریح هندسی اشکال ژئومورفولوژی فراهم می شود. در این بررسی با استفاده از چهار پارامتر توپوگرافیکی (ارتفاع، شیب زمین، انحنای پروفیل و انحنای پلانی متریک) مستخرج از مدل رقومی ارتفاعی زمین و سیستم اطلاعات جغرافیایی و از طریق تکنیک تحلیل داده های خود سازمان یابنده تکراری (ISODAT) بخشی از زمین منظرهای شمال غرب شهر شیراز از نظر واحدهای ژئومورفولوژیکی طبقه بندی شده اند. نتایج طبقه بندی شامل پنج طبقه (و هفت زمین منظر اصلی) یعنی: 1- کوهستان های نسبتا مرتفع، 2- مخروطه افکنه ها و پایکوههای مرتفع، 3- تپه های کم ارتفاع، 4- دشت و سطوح هموار و 5- کوههای کم ارتفاع و تپه های مرتفع است. نتایج حاصل از طبقه بندی مذکور با نقشه تیپ های ارضی منطقه شیراز مقایسه شد و تحلیلی نتایج نشان داد که استفاده از پارامترهای توپوگرافیکی و روش تحلیل داده های خود سازمان یابنده تکراری (ISODAT) تکنیکی نسبتا کارآمد و مناسب برای طبقه بندی زمین است. این روش آسان، کم هزینه، سریع و نسبتا دقیق است و در اغلب بسته های نرم افزاری سیستم های اطلاعات جغرافیایی قابل استفاده می باشد.

در این مطالعه 38 ایستگاه به منظور بررسی و اندازه گیری میزان تراز صدا در شبانه روز در منطقة مورد مطالعه انتخاب شد و نمونه برداریها در اواسط بهار و تابستان 1386و در هر فصل، یک هفته صورت پذیرفت. اندازه گیریها به صورت روزانه (7صبح الی 10 شب) و شبانه (10شب الی 7 صبح) بودند. مشخصه های اندازه گیری شده صدا در ایستگاههای نمونه برداری Leq,Lmax,Lmin وSpl بودند، سپس با استفاده از فرمول Ldn TNI, LN ,(L1, L10, L50, L90), نیز محاسبه شد. میانگین تراز معادل صوت به دست آمده از ایستگاههای نمونه برداری با مقادیراستاندارد صدای ایران مقایسه شدند، که در تمامی ایستگاهها این مقادیر بیش از حدود استاندارد ایران بود. مشخصه های صدای اندازه گیری شده در بهار و تابستان و همچنین در هر فصل به صورت جداگانه در روز و شب، همچنین ایستگاههای نمونه برداری به تفکیک سه منطقه شهرداری از لحاظ مشخصه های مذکور تجزیه و تحلیل آماری شدند. از نتایج مهم این تحقیق، تهیة نقشه های همترازی صدا برای مشخصه های بالا در هر دو فصل است که مناطق بحرانی از لحاظ آلودگی صدا در نقشه های مذکور مشخص شد. علاوه بر این 500 پرسشنامه بین افراد توزیع شد، نتایج آنالیز آماری پرسشنامه های صدا مشخص کرد، بین متغیر گروه مردان و بروز عصبانیت و بین متغیر گروه زنان و متغیر بروز سردرد ناشی از سر و صدای ناشی از ترافیک در هر دو فصل رابطة معنیداری وجود دارد، ولی بین گروههای مختلف سنی و از خواب پریدن، شاخص های نارضایتی، یا آزردگی مانند وجود تمرکز حواس، تداخل گفت وگو، بروز عصبانیت، بروز سردرد و بروز هیجان ارتباط معنیداری مشاهده نشد. در پایان با توجه به نتایج حاصل از اندازه گیری و مقایسة آن با مقادیر استاندارد، نتایج حاصل از پرسشنامه های سلامت و روش هایی که در سایر کشورها استفاده شده، راهکارهای مناسب ارائه شد. از جمله این راهکارها پیشنهاد تعریض بعضی خیابان ها بود که با نظر کارشناسان و بررسی موارد اصولی صورت گرفت

برآورد رواناب در یک حوضه آبریز اهمیت زیادی در مدیریت منابع آب حوضه دارد. با وجود مدل های فیزیکی و آماری که هر کدام برخی از پارامترهای حوضه را به منظور برآورد رواناب را در بر می گیرند، استفاده از شبکه های عصبی به عنوان یک مدل جعبه سیاه نیز یکی از روش های مناسب محسوب می شود. هدف این تحقیق استفاده از شبکه عصبی پرسپترون چند لایه به منظور برآورد میزان رواناب روزانه از روی بارندگی روزانه حوضه آبریز پلاسجان است. ابتدا سری های بارندگی روزانه سه ایستگاه واقع در منطقه و سری روزانه دبی ایستگاه پلاسجان به سری نرمال تبدیل و با توجه به خود همبستگی و همبستگی عرضی بارندگی و رواناب، شش متغیر به عنوان ورودی به شبکه انتخاب شد. در پایان مشخص شد شبکه عصبی پرسپترون با چهار لایه مخفی اعتبار بیشتری در برآورد رواناب نسبت به سایر شبکه ها دارد.

امروزه استفاده از شاخص های اقلیمی برای ارائه گروه بندی های مستدل نواحی کشت محصولات کشاورزی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. بر این اساس، در ناحیه بندی مناطق کشت انگور نیز عوامل آب وهوایی، به ویژه در کیفیت محصول ثابت شده است. هر چند که تاکیدات در این زمینه عمدتاً مبتنی بر شاخص حرارتی بوده است ولی اصولاً استفاده از روش های تک پارامتری کفایت لازم را برای ناحیه بندی ندارد. بر این مبنا از مقادیر ماهانه دمای حداقل، دمای حداکثر، مقدار بارش، درصد رطوبت نسبی، میانگین سرعت باد، تعداد ساعات آفتابی، و همچنین مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل پنمن در 45 ایستگاه هواشناسی کشور طی ماه های ژانویه تا سپتامبر از 2005-1985 ـ که مطابق با سایت مرکز آمار ایران نواحی کشت انگور بودند ـ مقادیر 3 شاخص حرارت خورشیدی هاگلین، خنکی شبانه، خشکی (تراز آبی ریو) محاسبه شد. شاخص های مذکور تنوع اقلیم کشت انگور را در ایران نشان داد. آنگاه 16 گروه اقلیمی نواحی کشت انگور مطابق با روش تونیتو و کاربونئو (2004) به تفکیک مشخص شدند و سپس مشخصات آنها مورد بررسی قرار گرفت. در این گروه بندی، مناطق مرکزی و شرق ایران در گروه مناطقِ خیلی گرم با هوای گرم شبانه و نیز با خشکی خیلی زیاد قرار گرفت، در صورتی که سایر مناطق کشور دارای تنوع اقلیمی بود. با تکیه بر الگوهای ارائه شده در پژوهش حاضر، می توان مناطق جدید با پتانسیل رشد انگور را همراه با در نظر گرفتن کیفیت محصول شناسایی کرد و با استفاده از گونه های کشت شده در نواحی مختلف اقلیمی، حداکثر موفقیت را در کشت محصول در مناطق جدید به دست آورد.

تالاب هورالعظیم / هورالهویزه یکی از مهمترین پناهگاه های حیات وحش و اکوسیستم های آبی مشترک بین کشور ایران (جنوب غرب) و کشور عراق و بخشی از تالاب های بزرگ بین النهرین است که تغییرات مختلف در دو دهه اخیر تاثیرات مهمی بر ساختار و کارکرد این مجموعه گذاشته است. مساحت این تالاب در فاصله زمانی حدود 20 سال (1367-1345) بین 560000 تا 450000 هکتار گزارش شده است (UNEP، 2001). به دلایل مختلف به مرور زمان بخش وسیعی از آن خشک شده و در سال 1991 وسعتی معادل 310000 هکتار داشته است. روند تحولات هور بر اساس تغییرات در عناصر ساختاری تعریف شده در 3 مقیاس (لکه ، پهنه همگن و کل سیمای سرزمین) و در دو دوره زمانی 1991 و 2002 به کمک متریک ها مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که روند تغییرات مشابه (خرد شدن و ...) به تفکیک مکان، متفاوت و در برخی پهنه ها شدیدتر است. بخش مهمی از این تغییرات بیشتر به علت فعالیت های توسعه ضمن نادیده گرفتن تاثیرات پایین دست آنان در مقیاس کل سیمای سرزمین است، که کلیه کشورهای مرتبط در بروز عوارض و تاثیرات توسعه سهیم اند و از این رو انجام اقدامات اصلاحی به منظور جلوگیری از روند تخریب تالاب هورالعظیم مستلزم اقدامات مشترک دو یا چندجانبه و در برخی موارد با قبول مسئولیت یک کشور اولویت می یابد.

در ایران نیاز آبی برخی از محصولات کشاورزی از طریق بارندگی تامین می شود. بنابراین به منظور انجام کشت مطمئن در شروع هر هفته می بایست آب مورد نیاز محصول بر آورد شود. به علت مشخص نبودن مقدار بارش هفته لازم است داده های بارش ثبت شده در سال-های قبل جهت تخمین بارش مورد انتظار ارزیابی شوند. برای این منظور، در بعضی مطالعات، از مدل تخمین نقاط 30 درصد بارش استفاده شده است. در پژوهش حاضر نیز از روش مذکور استفاده شده است. در این مطالعه آمار 45 ساله داده های بارش روزانه ایستگاه هواشناسی همدان (2005-1961) مورد استفاده قرار گرفته است. ابتدا مجموع بارش های هفته ای محاسبه شده و سپس برای محاسبه نقاط %30 بارش در طول سال از روش توزیع احتمالات مدل گاما استفاده شده است. برای این منظور ابتدا نقاط %30 بارش داده های مشاهداتی محاسبه شده و سپس هموارسازی و برازش توزیع گاما روی تخمین های انجام شده، صورت گرفته است. نتایج مطالعه نشان می دهد که در ایستگاه مورد مطالعه از نظر احتمالات وقوع، دو فاز بارشی (از هفته 1 تا 21 و از هفته 45 تا 52) و یک فاز فاقد بارش (از هفته 22 تا 44) وجود دارد.

زمین لغزش ها و دیگر انواع حرکات توده ای دامنه یکی از مخاطرات محیطی عمده محسوب می گردند که غالبا در عرصه های کوهستانی کشور، سکونتگاه های شهری و روستایی و دیگر سازه های عمرانی را مورد تهدید قرار داده اند. سازوکارهای وقوع لغزش ها و مکانیزم های اصلی آنها علاوه بر اثر فعالیت های درونی و بیرونی (اقلیم) متاثر از فعالیت های انسانی (عوامل آنتروپوژنیک) نیز می باشد. این عامل اخیر همراه با دیگر متغیرهای محیطی از جمله سازند زمین شناسی، توپوگرافی و شیب در تحریک دامنه های شمالی زون بینالود نقش مهمی داشته و سالانه خسارات مالی و جانی قابل توجهی را در این منطقه کوهستانی به بار می آورد. در این مقاله سعی گردیده که پهنه بندی خطر وقوع لغزش و دیگر حرکات توده ای مشابه آن در حوضه آبریز کنگ به عنوان یکی از حوضه های کوهستانی متراکم به روش های تحلیل سلسله مراتب زوجی (AHP) و احتمال، مورد سنجش و مقایسه تطبیقی قرار گیرد. نتایج این پژوهش به صورت نقشه های نواحی مستعد لغزش ارایه گردیده است که می تواند برای برنامه ریزان محلی و منطقه ای قابل استفاده باشد. نتیجه نهایی آشکار نمود که روش AHP در مقایسه با روش احتمال انطباق پذیری مطلوب تری در تطابق با یافته های میدانی و برداشت های زمین لغزش ها با GPS از حوضه دارد. در بین معیارهای تاثیرگذار بر وقوع زمین لغزش ها و دیگر حرکات توده ای دامنه ای مشابه، متغیرهای سازند زمین شناسی، کاربری زمین، توپوگرافی و شیب و تراکم زهکشی، بیش ترین وزن را دارا بوده اند. در مجموع از مساحت کل حوضه 21.9 درصد آن در پهنه خطر لغزش بسیار زیاد (شدید) و 31.3 درصد آن در پهنه خطر زمین لغزش زیاد واقع شده که با توجه به واقع شدن در قطب گردشگری منطقه غرب مشهد، خطراتی جدی را برای ساکنان به دنبال دارد.

حوضه های رودخانه ای، به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشکی مانند ایران و سرزمین های مجاور، همواره محور سکونت و تمدن جوامع بشری بوده اند. افزایش جمعیت و فشار بر منابع آب و خاک در دوران اخیر، همراه با تحول و پیشرفت در فناوری تامین آب و شیوه های کشت و کار کشاورزی، موجب شده تا اهمیت این منابع محدود در کشور ما بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. از این رو، مدیریت منابع آب و خاک و اقدامات حفاظتی به شیوه های نوین اهمیت و ضرورت بیشتری کسب نموده است. مقاله حاضر، با هدف معرفی بخشی از عملکرد مدیریت حوضه آبخیز سپیدرود و ارزیابی پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی آن تهیه شده است. در تحقیق انجام شده، اثرات اجتماعی– اقتصادی و زیست محیطی این طرح با روش کیفی مورد ارزیابی قرار گرفته است. متغیرهای اصلی عبارت بودند از متغیرهای اجتماعی شامل مهاجرت، اشتغال و مشارکت محلی در طرح؛ متغیرهای اقتصادی شامل کنترل سیلاب، احیاء اراضی، میزان تولید و افزایش قیمت زمین؛ و متغیرهای زیست محیطی ازجمله سطح آب زیرزمینی و تحدید بستر رودخانه با تبدیل آن به اراضی کشاورزی. با تحلیل آماری داده ها، همبستگی میان متغیرها بر اساس ارزش و اهمیت آنها تعیین گردید و درصد اثرات مثبت و منفی طرح بر هر یک از عوامل به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که طرح ساماندهی زنجانرود در کنترل سیلاب و افزایش سطح زیرکشت بسیار موفق بوده و در نتیجه آن میزان تولید و درآمد کشاورزان نیز افزایش یافته است. 92 درصد پاسخ دهندگان معتقد بودند که این طرح اثرات قابل توجه اقتصادی برای کشاورزان در بر داشته است.

کانسار طلای کوه زر در شرق ایران و 35 کیلومتری غرب شهرستان تربت حیدریه (استان خراسان رضوی) قرار دارد. این کانسار نوع اکسید آهن (IOCG) غنی از اسپکیولاریت است. این معدن در کمربند ولکانیکی- پلوتونیکی خواف- بردسکن واقع شده است. پی جوییهای اخیر در این کمربند موجب شناسایی ذخایر مختلف مس- طلای نوع غنی از اکسید آهن (IOCG) از جمله در کوه زر شده است. در ناحیه مورد مطالعه انواع توف و گدازه های اسیدی تا حد واسط مربوط به ائوسن فوقانی گسترش دارند. توده های نفوذی با ترکیب گرانیت، گرانودیوریت، سینوگرانیت و مونزونیت های الیگومیوسن در آندزیت، داسیت و ریوداسیت ائوسن فوقانی نفوذ نموده-اند. توده های نفوذی از سری مگنتیت، غنی از پتاسیم و متاآلومینوس هستند. نمودارهای عنکبوتی گرانیتوئید ها غنی شدگی عناصر لیتوفیل با شعاع یونی بزرگ (Rb، K، Th، Ce) و تهی شدگی درعناصر Ti، Sr، Nb را نشان می دهند. براساس شاخصهای ژئوشیمیایی احتمالا ماگماتیسم در حاشیه قاره ها صورت گرفته است. انواع دگرسانیهای پروپلیتیک (کلریتی)، سیلیسی، آلبیتی، آرژیلیکی، کربناتی و سریسیتی مشاهده شده اند. در توده های نفوذی دگرسانی آلبیتی و در سنگهای آتشفشانی دگرسانی پروپلیتیک (اپیدوتی) نمود بیشتری دارند. سیالات کانه دار با منشا ماگمایی سبب کانی سازی اسپکیولاریت و طلا در سنگهای نفوذی و آتش فشانی شده اند. کانی سازی در راستای زونهای شکستگی و گسلی امتداد لغز و فضاهای کششی بین آنها رخ داده است. طلای آزاد همراه با کوارتز و اسپکیولاریت یافت می شود. ذخیره کانسار (در یخش اکتشاف شده) بالغ بر 725/0 میلیون تن بوده و هم اکنون درحال بهره برداری و استحصال طلا می باشد.

این مطالعه با هدف ریزمقیاس‌نمایی خروجی مدلهای پیش‌بینی عددی که در مقیاس 5/2×5/2 درجه در کشور ارائه می‌شود که در راستای انجام آن از یک مدل تجربی با عنوان محاسبه پتانسیل بارش‌زایی سیستمهای سینوپتیک PSP با به‌کارگیری تکنیکهای آماری، اقلیمی، فیزیوگرافی و الگوهای سینوپتیکی استفاده کرده است. پارامترهای استفاده شده در این مدل عبارتند از بارش میانگین ماهانه، دمای میانگین ماهانه، تعداد روز بارش ماهانه، عرض جغرافیایی و ارتفاع ایستگاه سینوپتیک مورد نظر. برای طراحی مدل، ابتدا داده‌های مورد نیاز برای آزمون مدل از مرکز هواشناسی NOAA گرفته شد و در نهایت در قالب معادلات تجربی، اقدام به تعریف و تبیین مدل گردید. سپس با بررسی بیش از 85 سیستم طی سالهای 1382 تا 1386 بتدریج معادلات، ضرایب و دامنه تعریف مدل PSP به‌دست آمد. همچنین به‌منظور لحاظ نمودن ویژگیهای اقلیمی و فیزیوگرافی در مدل، شاخصی به نام CPI تعریف و وارد مدل PSP گردید. نتایج آزمون مدل طراحی شده برای یک مدل سینوپتیکی برای بهمن 85 مورد آزمون قرار گرفت که نتایج حاصل نشان‌دهنده تطبیق عالی بین مقدار شاخص پیش‌بینی شده PSP با مقدار بارش مشاهده شده می‌باشد، بنابراین مدل طراحی شده می‌تواند به عنوان یک مدل پیش‌بینی تکمیلی مورد استفاده قرار گیرد

در هوای شهر تهران الگوی روزانة آلاینده CO برای فصل زمستان و تابستان وجود 2 بیشینه یکی در صبح و دیگری در شب را نشان میدهد. ترافیک وسایل نقلیه در صبح و کاهش ارتفاع لایه آمیخته در شب و پایداری ایستایی شبانه در وجود این بیشینه ها مؤثر هستند. همچنین بررسی تغییرات فصلی آلاینده CO وجود دو بیشینه در زمستان و تابستان را نشان میدهد. بررسی نقشه های همدیدی امواج سطح 200 میلیباری در فصل سرد نشان داد که در روزهای حاد آلودگی، محور جت جنب حاره ای، شمال غربی-جنوب غربی و نزدیک به حالت نصف النهاری است ولی در دوره های کمینة آلودگی، محور جت جنب حاره ای تقریبأ مداری بوده، و یا ناوه ای بر روی ایران حاکم است و سرعت های قوی مداری در کاهش آلودگی منطقه ای مؤثر هستند. بررسی ارتباط سیستم های جوّ بالا و غلظت های آلودگی نشان داد که دوره های حاد آلودگی مربوط به هنگامی است که سیستم پشته بر ایران حاکم است و یا سیستم حباب مانندی است که در اثر ترکیب دو موج روی جت های جنب حاره ای و قطبی ایجاد میشود و ایران داخل منطقه ای قرار میگیرد که از عرض های پایین با جت جنب حاره ای و از عرض های بالا با جت قطبی احاطه میشود. طول این دوره های حاد معمولأ حدود 3 تا 7 روز است که دوره های بلند تر همراه سیستم حباب مانند است. بررسی شرایط هواشناختی دوره های آلودگی نشان داد که اگر سیستم های پشته، یا حباب همراه با وارونگیهای دمای سطحی باشند، آلودگیهای شدید و مداومی رخ میدهدکه همراه با افزایش فشار در سطح زمین است ولی پیک فشار چند روز زودتر و گاهی همزمان رخ میدهد. همچنین در این دوره ها، شرایط سکون بر جوّ حاکم بوده و سرعت باد کاهش مییابد و دمای جوّ نیز افزایش نسبی پیدا میکند.