فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۵۰۱ تا ۱٬۵۲۰ مورد از کل ۳٬۴۶۳ مورد.
بررسی تطبیقی نماد «شیر» در شعر نیمایوشیج و خلیل مطران
حوزه های تخصصی:
نیما یوشیج و خلیل مطران، از پیشگامان شعر نو، در ادبیات فارسی وعربی به شمار می روند. روحیه متفاوت آن دو، سبب شده تا پدیده های طبیعی، در شعر هر یک از این دو، رنگی ویژه به خود بگیرد. هر کدام، در عالم خیال شاعرانه، از «شیر»، نمادی متناسب با احساسات درونی خود خلق نموده اند که یکی ناتوان و گریان، و دیگری، شجاع و غرّان است. شیر در قصیده ی نیما، نمادی از آزادی خواهان در بند است و رنگی به شدت واقعگرایانه دارد، اما همین حیوان توانا، در «الأسد الباکی» مطران، به موجودی بسیار ضعیف و گریان تبدیل شده است که پیوسته اندوهی رمانتیکی به همراه دارد. نیما با به کارگیری این نماد، شعری روایی با مضمونی حماسی خلق نموده، اما مطران، قصیده ای غنایی با مضمونی کاملاً عاطفی از آن پدید آورده است.
این مقاله، براساس چارچوب های ادبیّات تطبیقی، به بررسی و نقد نگاه متفاوت دو شاعر در این موضوع می پردازد.
بررسی تطبیقی جلوه های ادبیات شگرف در دو رمان درخت انجیر معابد و کوابیس بیروت(مقاله علمی وزارت علوم)
بازتاب های مشترک رمانتیسم در شعر معاصر ایران و عراق (بررسی تطبیقی شعر قیصر امین پور و بدر شاکر السیاب)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
قیصرامین پور و بدر شاکرالسّیاب به عنوان دو چهره برجسته در ادبیّ ات مع اص ر ایران و عراق، ضمن بهره گیری از شاخص های رمانتیسم و پردازش مؤلّفه های خاصّ این مکتب در سروده های خود، توانسته اند با الهام از ظرفیت های موجود، اشعاری زنده، دلنشین و متناسب با زمانة خود برجای گذارند.
خاطرات شیرین کودکی و حسرت تلخ بازگشت به آن دوران، ستایش از طبیعت ساده و بی آلایش روستا و تنفّر از مظاهر تمدّن جدید، مرگ اندیشی، نگاه دوگانه به عشق و... از مهم ترین جلوه هایی است که هم زمان، رمانتیسم را با دو سیمای خندان و گریان، در شعر این دو شاعر، به تصویر می کشند.
یافته های این پژوهش نشان می دهد که امین پور و سیّاب به عنوان دو شاعر سرشناس مکتب رمانتیسم در ادبیّات معاصر عربی و فارسی در برخی بن مایه های نوستالژی، همچون: دوری از روستا، خاطرات کودکی، مرگ اندیشی و... اشتراک فکری و مضمونی دارند.
نقش دشتی در ادبیات عرب
منبع:
وحید اسفند ۱۳۵۰ شماره ۹۹
حوزه های تخصصی:
ادبیات فارسیهود میراث فرهنگی یهودیان ایران
حوزه های تخصصی:
ادبیات تطبیقی و مقوله فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ادبیّات تطبیقی برخلاف تصوّر برخی از مخاطبان عام - و حتّی برخی از پژوهشگران این حوزه - فقط به بیان جنبه های تأثیر و تأثّر و مقایسه های نقدی محتوایی و ساختاری و... نمی پردازد، بلکه ماهیّت و ذات این دانشِ پویا «بینافرهنگی» است؛ در حقیقت، رابطه ادبیّات تطبیقی و فرهنگ، رابطه ای «دیالکتیک» و دوسویه است که این رابطه، بیشتر در چارچوب «پژوهش های میان رشته ای» و «مطالعات فرهنگی» تجلّی می یابد. افزون بر این، ادبیّات تطبیقی، ضمن بررسی «گفتمان های فرهنگی» حاکم بر جامعه، راهی برای شناخت «هویّت فرهنگیِ» ملّت ها، فصلی تازه در «روابط و تعاملات فرهنگی»، ابزاری برای «تکامل فرهنگ انسانی» و آغازی برای حضور سودمندانه در صحنه «فرهنگ جهانی» و احترام به «تعدّد و تکثّر فرهنگی» به شمار می آید؛ امّا آنچه ادبیّات تطبیقی و مطالعات فرهنگی مرتبط با آن را در معرض تهدید جدّی قرار می دهد، مسأله «خودبرتربینی فرهنگی و غرب محوری» آن است. این موضوع که به «نقد پسااستعماری» نیز معروف است، نه تنها موجب «شناخت و غنای فرهنگی متقابل» نمی شود، بلکه از ابزارهای گسترش «ناسیونالیسم و امپریالیسم فرهنگی» نیز به شمار
می آید. این جستار، چرایی و چگونگی رابطه ادبیّات تطبیقی را در این دو رویکرد متفاوت فرهنگی؛ یعنی گسترش «تعاملات فرهنگی» و مسأله «استعمار فرهنگی» بررسی می نماید.
نگاهی انتقادی تطبیقی به کتاب ""الحیاة العاطفیة بین العذریة والصوفیة"" اثر محمد غنیمی هلال («الحیاة العاطفیة بین العذریة و الصوفیة» لمحمد غنیمی هلال «رؤیة نقدیة مقارنة»)
حوزه های تخصصی:
الدارس لنشأة الأدب العربی المقارن و تطوره یلاحظ بوضوح أن العلاقات الأدبیة العربیة- الفارسیة تشکل محوراً رئیساً من محاورالدراسات الأدبیة المقارنة فی العالم العربی،کما یتجلی له أیضاً أن دراسة علاقة العرب بالإیرانیین فی مجالی الأدب و الثقافة تکاد تقتصرعلی المراحل القدیمة من تاریخ هذین الشعبین المسلمین،وأن أکثر الدارسین والمقارنین العرب قد أخرجوا المراحل الحدیثة من تاریخ الأدبین العربی و الفارسی من دائرة المقارنة؛ ومرد ذلک أن العصور القدیمة قدحفلت بعلاقات تأثیروتأثرواضحین، بینما تکاد تخلو العصور الحدیثة من تلک العلاقات نتیجة دخول کلا الأدبین فی علاقات مثاقفة متینة أو شبهها مع الآداب الغربیة، و انحسارعلاقة کل منهما بالآخر.
و فی هذا المقال محاولة متواضعة لدراسة أحد أهم الکتب التطبیقیة المقارنة فی العالم العربی،ألا هی کتاب محمد غنیمی هلال عن موضوع مجنون و لیلی، وعنوانه: الحیاة العاطفیة بین العذریة والصوفیة.
روزگار و آثار سعدی شیرازی در پژوهش خالق میرزازاده (عنوان عربی: حیاة سعدی الشیرازی ونتاجاته فی دراسات خالق میرزازاده)
حوزه های تخصصی:
خالق میرزازاده از منتقدین و پژوهشگران بزرگ گشور تاجیکستان به شمار می آید. این اندیشنمد از دوران نوجوانی با آثار سعدی به ویژه گلستان و بوستان انس گرفته است و در رهگذر مطالعه زندگانی شیخ اجل سعدی شیرازی و کاوش در آثار وی پژوهشهایی ارزنده درباره سعدی از خود به جای گذاشته است.شایان ذکر است در تاجیکستان در رابطه با زندگی پر ماجرای سعدی و میراث ادبی این استاد سخن، پژوهشهایی ارزشمند صورت گرفته است که با رساله استاد صدرالدین عینی تحت عنوان «شیخ مصلح الدین شیرازی» آغاز یافته و با پژوهشهای خالق میرزازاده امتداد می یابد.مقاله پیشرو به بررسی دیدگاههای استاد خالق میرزازاده نسبت به زندگانی و آثار شیخ اجل سعدی شیرازی می پردازد و اندیشه های این پژوهشگر را به خوانندگان ایرانی عرضه می دارد.چکیده عربی:یعتبر خالق میرزازاده من کبار النقاد والباحثین فی طاجیکستان. تعرّف هذا المفکّر علی نتاجات سعدی سیّما کلستان وبوستان منذ نعومة أظفاره واستطاع أن یخلق دراسات قیمة حول سعدی الشیرازی بعد الغور فی حیاة الشاعر ونتاجاته.تجدر الإشارة إلی أن هناک دراسات قیمة صدرت عن الباحثین فی طاجیکستان والتی تعالج حیاة سعدی الملیئة بالمغامرات. وتعتبر دراسة الأستاذ صدر الدین عینی بعنوان «شیخ مصلحالدین الشیرازی» باکورة هذه البحوث کما تعتبر دراسات خالق میرزازاده امتدادا لهذه الحرکة.یلقی هذا المقال الضوء علی آراء الأستاذ خالق میرزازاده حول حیاة سعدی الشیرازی ونتاجاته ویقدم آراء هذا الباحث إلی القرّاء الإیرانیین.
بیاد استاد بزرگوارم مرحوم فاضل تونی: تأثیر اخوان الصفا و حمید الدین کرمانی در صدر الدین شیرازی
زبان اَلکَنان: بررسی و تحلیل مقایسه ای دو سروده انوری و قاآنی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نظریه های جدید ادبی با رویکردهای گوناگون زمینه را برای خوانش های متفاوت فراهم کرده است. یکی از این رویکردها ساختارگرایی است که اساس آن بر تجزیه متن به کوچکترین عناصر سازنده و دقّت نظر در چگونگی روابط این سازه هاست. این پژوهش بر آن است تا دو قطعه مشابه انوری و قاآنی را بر مبنای رویکرد ساختارگرایی تجزیه و تحلیل کند. روش تحقیق کیفی، از نوع تحلیلی توصیفی و به شیوه متن پژوهی است. قاآنی در شعر خویش در ابعاد مختلف ساختاری و مضمونی از انوری تأثیر پذیرفته است. یافته ها نشان می دهد: در هر دو سروده، اجزاء ساختاری اثر، اعمّ از قالب، زبان و موسیقی، در بافتی منسجم و نظام مند، در خدمت پروراندن هر چه بهتر مضمون و درون مایه مطرح شده در آن به کار رفته اند و هر دو شاعر توانسته اند تصویری پر تحرّک، زنده و تأثیرگذار از طرز سخن گفتن الکنان بیافرینند.
شعر و حکمت ایران در ادبیات عرب
منبع:
وحید دی ۱۳۴۵ شماره ۳۷
حوزه های تخصصی:
درآمدی بر ادبیات تطبیقی
حوزه های تخصصی:
بررسی تطبیقی نمایشنامه ی افول اثر اکبر رادی و نمایشنامه ی دشمن مردم اثر هنریک ایبسن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی دو اثر نمایشی (افول اثر اکبر رادی و دشمن مردم اثر هنریک ایبسن) بر اساس نظریه های فرانسوا یوست (2001-1918) درباره بن مایه ها، تیپ های شخصیتی و مضامین ادبی و نظریه اقتباسِ لینداهاچن می پردازد. با بررسی مضامین و تیپ شخصیت های این دو اثر درمی یابیم که این آثار دارای مضامین و تیپ شخصیتی کم و بیش یکسانی هستند و اما رادی نمایشنامه خود را رنگ و بویی محلی داده است و این از رهگذر تفاوت هایی است که او در اثر خویش خلق می کند. موضوعاتی چون مخالفت طبقات قدرتمند و مالکین با هر نوع تغییر در عموم مردم، اصرار افراد روشنفکر بر عقاید و ایده آل های خود، خیانت نزدیکان به جریان روشنفکری، آلت دست بودن عموم مردم، وفاداری همسران و در نهایت شکست روشنفکران در هردوی آین آثار مشاهده می شود. اکبر رادی با اقتباس قیاسی از پیرنگ نمایشنامه دشمن مردم و با دمیدن روح و فضای محلی به آن، نمایشنامه ای وطنی خلق می کند که بیش از هرچیز، برای خوانندگان خود با داشتن و یا نداشتن آگاهی از بینامتنیت اثر هرچند که در اقتباس قیاسی از اهمیت زیادی برخوردار نیست اثری می آفریند که در عین زمانی مکانی بودن، متعلق به هرزمان و مکانی است.