سعدی پژوهی

نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۰۸ مورد.

۴۱.

آفاق شعر سعدی و حافظ: بحثی در سهولت و امتناع در شعر

نویسنده: علی محمد حق شناس

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۷۸ دفتر دوم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۰۳ تعداد دانلود : ۹۲۰

موضوع مورد بحث در این مقاله افقها و فضاهای جغرافیایی و هندسیی است که از رهگذر اشعار سعدی و حافظ بر روی ما گشوده می شوند و ما به درون آنها راه مییابیم. فضاها و افقهایی مثلا، از نوع «بامداد، صحرا، صومعه، خیمه، گلزار و خانه». نویسنده با سنجش همین فضاها و افقهای موجود در اشعار سعدی و حافظ مقایسهای بین این دو شاعر برجسته شیرازی انجام داده و ساختار شعر سعدی را اصالتا ساختاری مجاز بنیاد و ساختار شعر حافظ را ساختاری استعاره بنیاد و دلیل آن را سرشت آسان یاب و سهلالحصول بودن شعر سعدی و طبیعت رازآمیز و پرابهام شعر حافظ میداند.

۴۲.

سعدی و سیرت پادشاهان: مدخلی بر بحث سعدی و تجدد

نویسنده: عباس میلانی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۷۹ دفتر سوم

کلید واژه ها: تجدد سعدی گلستان پادشاهان سیرت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۰۴ تعداد دانلود : ۱۲۰۷

این مقاله باب اول گلستان را که در مورد سیرت پادشاهان است، مورد تحلیل قرار میدهد و نظر سعدی در مورد پادشاهان را بررسی میکند. با وجودی که سعدی شهرتی در باب مدح شاهان دارد ولی در باب اول گلستان با زیرکی و درایتی حیرتآور، تصویری سخت تکان دهنده از سیرت پادشاهان عرضه کرده است. مراد سعدی در کل حکایتها همان اصل برابری انسانها است که رکن اصلی اندیشه دموکراسی در تجدد است.

۴۳.

جهان بینی سعدی

نویسنده: مجید یکتایی

منبع: گوهر تیر ۱۳۵۳ شماره ۱۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : ۲۶۹۲ تعداد دانلود : ۱۱۹۵

۴۴.

سفرهای سعدی

نویسنده: حسن امداد

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۷۸ دفتر دوم

کلید واژه ها: سعدی سفر نظامیه بغداد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۰۴ تعداد دانلود : ۱۰۹۵

از خلال نوشتهها و سرودههای سعدی، چنین برمیآید که او در طول حیات خود، چندین بار شیراز را به مقصد سفر ترک کرده است. یکی از سفرهای او، به منظور ادامه تحصیل در مدرسه نظامیه بغداد در حدود سال 621هـق. است که در جوانی صورت گرفته است. وی احتمالا چندین بار نیز به سفر حج رفته است. سعدیپژوهان نظریات متفاوتی در مورد سفرهای سعدی ارائه دادهاند. این مقاله نیز به بررسی مسافرتهای سعدی میپردازد.

۴۵.

گله از فراق: شرح غزلی از سعدی

نویسنده: نصرالله پورجوادی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۹۰ دفتر چهاردهم ویژه غزل

کلید واژه ها: عرفان عشق غزل سعدی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۹۹ تعداد دانلود : ۲۰۴۹

نویسنده مقاله ضمن اعتقاد به مشرب خاص عرفانی ـ فلسفی در غزل های سعدی، این غزلیات را برآمده از عشق می داند و معتقد است که حالات ویژه عاشق و معشوق در این غزلیات به نیکی به تصویر کشیده شده است آن هم به زبانی سعدیانه، شاعرانه و دل انگیز. در ادامه نویسنده مقاله یکی از غزل های سعدی را با مطلع «همه عمر سر ندارم سر از این خمار مستی» از این زاویه دید مورد بررسی قرار می دهد.

۴۶.

ممدوحین شیخ سعدی

نویسنده: محمد قزوینی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۷۷ دفتر اول

کلید واژه ها: مدح سعدی قصیده ممدوحین سعدی قصاید سعدی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۹۰ تعداد دانلود : ۱۳۴۶

نویسنده در این مقاله به بررسی و معرفی افرادی می پردازد که شیخ سعدی آنها را در اشعار به ویژه قصاید خود مدح کرده است و آنها را به سه دسته تقسیم کرده است: 1- ممدوحین شیخ از ملوک سلغریان فارس و وزراء ایشان. 2- ممدوحین شیخ سعدی از حکام و ولات فارس از جانب دولت مغول. 3-ممدوحین شیخ سعدی از ملوک و اعیان خارج از مملکت فارس.

۴۷.

گلستان سعدی و ابراهیم گلستان

نویسنده: محمدعلی آتش سودا

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه شهریور ۱۳۸۲ شماره ۷۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : ۲۵۷۹ تعداد دانلود : ۹۱۸

۴۸.

نوع دوستی سعدی در گلستان

نویسنده: کوروش کمالی سروستانی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلید واژه ها: سعدی گلستان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۷۷ تعداد دانلود : ۱۲۰۲

در این مقاله نویسنده به بررسی جایگاه بوستان سعدی در قلمرو زبان و ادب فارسی پرداخته و با توجه به رواج ابیات، عبارات و ضربالمثلهای این اثر در میان مردم و ترجمههای آن در جهان، آن را مهمترین و تأثیرگذارترین اثر سعدی در معرفی او به ایرانیان و جهانیان دانسته است. نویسنده مقاله گلستان را مجموعه واکنشهای سعدی نسبت به واقعیت زمان خود میداند. سعدی در گلستان «نوع انسانی» را به نیکی شناخته و از اینرو با بینش بینظیر به انگیزههای اعمال وافعال ایشان پی برده، در وصف اخلاقیات آدمیان به گونهای داد سخن داده که کاملاً با ذات انسانمنطبق و همسان میباشد. او در کلامش به دستگیری بینوایان و زیردستان و هدایت زبردستانمیپردازد. به جهت ترویج همین فرهنگ مهر و نوعدوستی است که در جامعه هر فرد در برابر خویشتن و نیز دیگر افراد جامعه مسئول میباشد.

۴۹.

حکایت های گلستان سعدی از دید مناسبت و کارکرد دو عنصر نثر و نظم در آنها

نویسنده: محمود عبادیان

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلید واژه ها: سعدی گلستان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۷۲ تعداد دانلود : ۲۱۰۳

حکایتهای گلستان از برخی جهات از نظایر خود نزد دیگر شاعران حکایت (یا مقامه) پرداز متفاوتند؛ این تمایز به طور عمده از مناسبت نثر و نظمی که در ساختار حکایتها ایفای نقش دارند و کیفیت یک صورت ادبی واحد به آنها میدهند، مایه میگیرد. از این ترکیب نثر و نظم، یک ژانر ادبی پدید آمده است که شکلش متغیر، مصالح هنریاش اغلب از نکات یا اندرز، خرده روایتهای اغلب شناخته و موضوعات، مسایل و رخدادههای واقعی یا مجازی از مقتضیات زندگی آدمی است، تشکیل میشود که در کل معرّف اطلاعات، ارزشهای اخلاقی و اندرزی، زیباشناختی با کیفیتهای متفاوت و مختلف است؛ ارزشهایی که بنا به کیفیت انعکاسشان در حکایت، محتوای تربیتی، معرفت شناختی، سرگرم کنندگی گوناگون متفاوت دارند. در این مقاله کوشیده شده است تا ویژگی این ژانر ادبی در گلستان مورد بررسی قرار گیرد.

۵۰.

تاثیرپذیری سعدی از نهج البلاغه

نویسنده: سید محمدمهدی جعفری

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۷۸ دفتر دوم

کلید واژه ها: نهج البلاغه امام علی (ع) سعدی گلستان بوستان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۶۶ تعداد دانلود : ۱۴۷۲

نهجالبلاغه مجموعه برگزیدهای از سخنان امیرالمومنین امام علیبن ابی طالب (ع) است که از روز گردآوری تاکنون تاثیر ژرف و گستردهای بر ادبیات عربی و فارسی گذاشته است و نویسندگان و شاعران به این اثر توجه بسیار نموده و از آن به طور مستقیم و غیر مستقیم در آثار خود استفاده کردهاند. یکی از کسانی که بیشترین بهرهها را از نهجالبلاغه گرفته است شیخ سعدی است که این مقاله نیز این تاثیرپذیری را با استناد به سخنان امام علی (ع) در نهجالبلاغه و اشعار سعدی به ویژه در گلستان و بوستان بررسی میکند.

۵۱.

موسیقی غزل سعدی

نویسنده: ضیاء موحد

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۹۰ دفتر چهاردهم ویژه غزل

کلید واژه ها: موسیقی زبان غزل

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۳۱ تعداد دانلود : ۲۰۲۲

در این مقاله نویسنده ضمن نگاهی گذرا به زبان غزل و مقایسه آن با زبان قصیده؛ غزل را قالب محبوب شاعران ایران در شعر غنایی و عاشقانه می داند و معتقد است که زبان آن زبانی است ظریف با موسیقی گوشنواز و دقیق که در طول قرن ها تراش خورده و جاافتاده است. زبان غزل را شاعران ساخته و پرداخته اند و آن چه آن را از نثر و انواع دیگر شعر متمایز ساخته؛ نوعی موسیقی یعنی وزن، ریتم، ضرب یا آهنگ بوده است.

۵۲.

سعدی و اشعریه

نویسنده: غلامحسین ابراهیمی دینانی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۷۸ دفتر دوم

کلید واژه ها: سعدی فقه شافعی اشعریه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۱۵ تعداد دانلود : ۹۳۱

این مقاله به بررسی عقاید سعدی در رابطه با اشعریه میپردازد و اعلام میکند سعدی با این که خود از فقه شافعی و کلام اشعری تبعیت میکرد ولی وقتی میخواهد ازنظامیه که در آن فقه شافعی و کلام اشعری تدریس میشد صحبت کند، گفته است: «روز و شب تلقین و تکرار بود» که این امر برخلاف نقش دانشگاه است که جای تحقیق و بررسی است. سعدی همچنین از عقل عملی در زندگی بهره برده و به بهترین وجه آن را در اشعارش بیان کرده است.

۵۳.

سعدی و انواع قصایدش

نویسنده: منصور رستگار فسایی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۹۱ دفتر پانزدهم ویژه قصیده

کلید واژه ها: غزل قصیده قصاید سعدی قصیده سرایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۰۶ تعداد دانلود : ۱۵۵۳

سعدی شاعر پرآوازة ایران در خلق آثار خود درخشیده است. قصاید وی نیز همچون دیگر آثارش از این ویژگی برخوردار است. اگرچه در قصاید خویش به مدح بزرگانی نام آور پرداخته است، اما به منفعت مادی نظر نداشته و مضمون کلام و محتوای مدایحش هدفی جز هدایت و راهنمایی ممدوحان نیست و از این رو خود را استانیدة حق و حقیقت می داند. بر همین اساس ساختار قصاید سعدی از ویژگی ها و تقسیم بندی هایی برخوردار است که نویسنده کوشیده است تا ضمن تبیین تاریخچه قصیده سرایی و انواع آن به تقسیم بندی قصاید سعدی بپردازد.

۵۴.

تقارنها و تناسبها در گلستان سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن ذوالفقاری

منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) ۱۳۸۶ شماره ۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : ۲۴۸۷

سعدی در سخن ‏، داستان پردازی و اندیشه، ذهنی قرینه ساز و قرینه پرداز دارد و همین موضوع باعث می شود کلام او شفاف، منطقی، مستدل و دلنشین گردد. این مقاله می کوشد ابعاد موضوع را در گلستان سعدی بررسی نماید. تقارنهای مورد بررسی ما شامل تقارن در نام بابها، ساخت حکایتها، تقارنهای معنوی و لفظی، تقارن در شخصیت پردازی، آرایه های متقارن چون عکس، تضاد، قلب تشبیه می گردد. بر اساس یافته های این تحقیق سعدی از انواع تقارنهای لفظی و معنوی در سطوح زبانی، مضمونی، داستانی و سبکی خود بهره می گیرد؛ بی آن که این تقارنها به تکلف انجامد. توجه سعدی به سجع پردازی و آهنگ کلام نیز بی ارتباط با ذهن قرینه ساز و قرینه پرداز وی نیست. این تناسب سازی ها و تقارن اندیشی های سعدی سخن او را شفاف، منطقی و آموزشی می سازد. سعی شده است به شکل کمی و با ارایه مثالهای فراوان، موضوع تبیین و تشریح گردد. گفتنی است جز اشاراتی پراکنده تاکنون موضوع به طور منسجم و یکجا بررسی نشده است و جا دارد در باب قرینه سازی و قرینه پردازی به عنوان یکی از شاخصهای سبکی در آثار سعدی بیشتر تحقیق شود

۵۵.

مقام سعدی در ادبیات فرانسه 2

نویسنده: جلال ستاری

منبع: هنر و مردم مهر ۱۳۴۸ شماره ۸۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۸۵ تعداد دانلود : ۸۰۴

۵۶.

بررسی گلستان سعدی با تکیه بر یافته های روان تحلیل گری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاتح رحمانی محمدهادی مرادی فرزین رضاعی

منبع: بوستان ادب سال دوم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۵

کلید واژه ها: سعدی گلستان ناهشیاری روان تحلیل گری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۸۴ تعداد دانلود : ۱۶۵۳

۵۷.

نقد و تحلیل غزلی از سعدی بر پایه روش یاکوبسن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جلیل الله فاروقی هندوالان

منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)

کلید واژه ها: موسیقی غزل نقد ساختارگرا روش یاکوبسن سطح آوایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۸۰ تعداد دانلود : ۱۲۵۰

هدف پژوهش حاضر نقد و تحلیل ویژگی های آوایی غزلی از سعدی با رویکردی ساختارگرایانه است. برای این منظور، در بخش نخست، نگاهی گذرا به نقد ساختارگرا و روش یاکوبسن و در بخش دوم، غزلی از سعدی بر پایه این روش نقد و تحلیل می شود. در این تحلیل، بررسی می شود آیا وزن، بحر، قافیه و ردیف انتخاب شده توسط شاعر، القاگر مفهوم و محتوای غزل هست یا خیر. پس از آن با این استدلال که واج ها به طرق مختلف می توانند در موسیقی شعر و رساندن مفهوم اثر نقش ایفا کنند، این غزل از منظر واجی تحلیل می شود و عوامل مختلف واجی از قبیل واج آرایی، جایگاه تولید و شیوه تولید، دوری یا نزدیکی جایگاه های تولید از یکدیگر و تکرار واج ها با در نظر داشتن تاثیر هریک بر موسیقی شعر و در نهایت القا مفهوم، مورد کنکاش قرار می گیرد. در انتها تاثیر انتخاب واژگان بر موسیقی و معنای این غزل بررسی می شود.

۵۸.

تفاوت جهان بینی سعدی و حافظ و نقش آن در مدحیات دو شاعر

نویسنده: حسن نکوروح

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۵ دفتر نهم

کلید واژه ها: مدح سعدی حافظ جهان بینی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۵۹ تعداد دانلود : ۹۸۱

مدح و ستایش در شعر سعدی و حافظ بسیار به چشم میخورد که این هم نه تازگی دارد و نه به این دو شاعر بزرگ زبان فارسی ختم میشود. این مقاله به تفاوت مدحیات این دو شاعر میپردازد که ناشی از تفاوت در جهان بینی این دو شاعر بزرگ و نامی شیراز دارد. نویسنده این تفاوت ها را به خاطر تفاوت تاریخی و اجتماعی آن دو دوره تاریخ فارس می داند که باعث تفاوت در شیوه بیان و سبک شاعری این دو شاعر شده است.

۵۹.

جهانِ مطلوبِ سعدی در بوستان

نویسنده: غلامحسین یوسفی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلید واژه ها: انسان مدینه فاضله سعدی بوستان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۴۶ تعداد دانلود : ۲۹۱۲

در این مقاله، نویسنده کوشیده است تا مدینة فاضلهای را که سعدی در آرمان خویش در پی آن بوده، در بوستان جستوجو نماید و با بررسی ویژگیهای آن، سرای سعادت سعدی را به همگان معرفی نماید. آرمان شهری که در آن سعدی، پیوسته از تجربهها و سرگذشتها و روایات گذشتگان یاد نموده و در آن برایش در ورای هر امری، نکتهای و عبرتی نهفته است. بوستانی که جهان حقیقت سعدی است و در آن جز حقگویی و حق شنوی خبری نیست.

۶۰.

دیدگاه های کلامی سعدی بر بنیاد قصاید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بیژن ظهیری ناو محمد ابراهیم پور

منبع: مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم ۱۳۸۷ شماره ۶۰

کلید واژه ها: علم کلام اشاعره سعدی قصاید

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : ۲۴۴۷ تعداد دانلود : ۱۰۹۰

سعدی یکی از معدود شاعران زبان فارسی است که به واسطه نفوذ آثارش، حضوری دایمی، عمیق و اثر بخش در فرهنگ ایرانی داشته است. در این مقاله تلاش شده تا رابطه میان بخشی از اشعار این شاعر یعنی قصاید وی، که عموما لحن و محتوایی وعظ آمیز، خطابی و دینی و اخلاقی دارد، با اصول و مبانی مکتب کلام اشعری به طور دقیق و مستند بررسی شود. بدین منظور پس از ارایه تعریف؛ ویژگی ها، و دلایل پیدایش علم کلام، به بحثی تاریخی درباره مکاتب کلامی و زمینه های پیدایش آن ها پرداخته شده، اما از آن میان به دو مکتب غالب کلامی در تمدن اسلامی، یعنی معتزله و اشاعره توجه خاصی شده است. در بخش اصلی این مقاله با عنوان، "مکتب کلامی سعدی"، ابتدا دلایل و زمینه های تاریخی گرایش سعدی به کلام اشعری باز نموده شده و نهایتا نشانه های این گرایش و تجلی اشعری گری وی از میان قصاید استخراج و ذیل عناوین معروف مباحث کلامی، هم چون "رویت الهی"، "عدل الهی"، "جبر و اختیار"،... طبقه بندی و تشریح شده است.

درخت حوزه‌های تخصصی