درخت حوزه‌های تخصصی

آنچه محور بحث ما را در این مقال تشکیل می دهد، ورای توجه و علاقه ویژه (گی دوموپاسان) به عنصر آب و آبکی، تمایزی است که وی بین آب شور و آب شیرین (دریا و رودخانه قائل است) : آب شور (دریا) از دید ( موپاسان) علی رغم آنکه به جهت طوفانهای ویرانگرش می تواند بسی خطرآفرین و نابودکننده باشد ولی با این همه (روراست) و یکرنگ است؛ و حال آنکه آب شیرین (رودخانه) به رغم ظاهر آرام و دوست داشتنی اش، تله ها و کمینگاههای هولناکی در درونش نهفته دارد. خلاصه آنکه آب شور (دریا) و آب شیرین (رودخانه) هر دو می توانند به یکسان مرگ آور باشند با این تفاوت عمده که اولی چیزی را پنهان نمی کند و به اصطلاح (مردانه) می کشد، در صورتی که دومی بسان گربه ای ملوس و خوش خط و خال، چنگالهای تیز و خون چکانش را در پس پرده ای مخملی مخفی می دارد.

خطاب عنصری کلامی (گفتمانی) است که به منظور ایجاد تحرک و انگیزش در کلام به کار می رود عملکرد انگیزش خطاب ناشی از جلب توجه خواننده/ شنونده و درگیر ساختن وی در روند کلام است. عامل صوری این جلب توجه، صور فیزیکی خطاب است که به ترتیب اهمیت ضمایر دوم شخص، افعال دوم شخص، ساختهای ندایی و ساختهای پرسشی می باشند. بالغ بر %96 غزلهای خواجه عماد خطابی است و غزلهای بی خطاب وی از %40 تجاوز نمی کند. انگیزش و به تبع آن خطاب در غزل جنبه میزانی دارد و عامل تعیین کننده میزان آن ژرف ساخت معنایی غزل است. بالاترین میزان خطاب در غزل خواجه عماد دارای ضریب 3.11 خطاب در بیت و میانگین خطاب در غزل خواجه عماد 1.07 خطاب در بیت است و این میانگین، شاخص میزان اهمیت خطاب در ساختار فضای غزل می باشد. دلیل بسآمد بالای خطاب در غزل آن است که چون غزل دارای زیربنای مغازله است، بنابراین در اکثر موارد دارای ژرف ساخت معنایی مثبت و تشکیل شده از مولفه های معنایی امید، عشق، شور و نشاط است و بندرت دارای ژرف ساخت منفی متشکل از مولفه های یاس، حسرت و حرمان می باشد و همین موارد اندک است که زیربنای معدود غزلهای بی خطاب خواجه شده است. تظاهر فیزیکی صور خطاب در %67 غزلهای خواجه عماد در مطلع است و در این موارد نوع ساختار خطابی مطلع بر ساختار خطابی سراسر غزل سیطره دارد. ساختار دستوری مطلع غزل نیز در اکثر موارد تعیین کننده نوع ساختار دستوری غالب بر غزل است. به جز خطاب عناصر دیگری نیز در انگیزش غزل تاثیرشان توجه دارند که اهم آنها واژگان مثبت، ساختار دستوری مثبت، زمان دستوری غیرگذشته، ساختارهای اول شخص و نوع وزن و قافیه می باشد.