درخت حوزه‌های تخصصی

سازگاری زناشویی یکی از برجسته ترین موضوع های تاثیرپذیر از متغیرهای روان شناختی و شخصیتی است. یافته های پژوهشی نشان داده است که افراد آندروژن سازگاری و سلامت روانی بیش تری دارند. در این پژوهش نیز رابطه آندروژنی و سلامت روانی با سازگاری زناشویی در زنان بررسی شده است. نمونه پژوهش دربردارنده 200 آزمودنی زن است که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از میان زنان کارمند شهر اردبیل گزیده شدند. داده ها با پرسش نامه نقش جنسیتی بم، پرسش نامه سلامت عمومی گلدبرگ، و مقیاس سازگاری زناشویی اسپنی یر گردآوری و با روش های هم بسته گی پی یرسون، رگرسیون چند متغیره، و آزمون t بررسی شدند. یافته ها نشان داد هم بسته گی سازگاری زناشویی زنان با آندروژنی (r=0.38) و سلامت روانی (r=0.35) هم سو و معنادار (P=0.01) و رابطه ای چند متغیره است. هم چنین زنان با آندروژنی بیش تر، سازگاری زناشویی بهتری از زنان با آندروژنی کم تر دارند. یافته ها نشان داد که زنان با آندروژنی کم، دارای افسرده گی، اضطراب، نا به سامانی در کارکرد اجتماعی، و دردهای بدنی بیش تری هستند و سازگاری زناشویی در آنان کم تر است. یافته های این پژوهش با یافته های پژوهش های دیگر هم خوانی دارد. توجه به نقش آندروژنی در مشاوره های پیش از زناشویی و هم چنین کاربرد آن در مراکز درمانی و بالینی از راه کارهای عملی این پژوهش است.

هویت، برداشتی است که هر فرد به عنوان زن یا مرد از خود دارد. افراد برداشتی از خود به عنوان انسان دارند و در عین حال برداشتی هم از خود به عنوان زن یا مرد دارند. بر این اساس آیا هویت جنسی امری روان‌شناسانه، جامعه‌شناسانه یا زیست شناسانه است؟این پرسشی است که پاسخ آن را در بیانات حجةالاسلام زیبایی نژاد پی می گیریم.

ایرانیان زیادی در نوبت های گوناگون مجبور به ترک خانه و کاشانه خود در کشور عراق و سکونت در شهرستان ایلام شده اند و با توجه به اینکه در همه پژوهش هایی که درباره سازگاری مهاجران با محیط جدیدشان انجام شده، تنها سرپرست خانوار (مرد) مورد مطالعه قرار گرفته است، هدف این پژوهش بررسی میزان سازگاری و تطبیق پذیری زنان ایرانی برگشته از عراق است. با به کارگیری پرسشنامه و مشاهده، سازگاری زنان معاود، که شامل سازگاری فرهنگی (میزان پذیرش سنت ها و آداب جامعه ایران در مورد غذا، لباس، رسوم اجتماعی و به کارگیری زبان فارسی) و رضایت مندی (میزان رضایت از امکانات اجتماعی، شیوه برخورد ایرانی ها و ایرانی یا عراقی تلقی کردن خود) آنان می شد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین سن افراد و سازگاری آنها پیوندی نیست ولی بین تاهل، تحصیلات، درآمد، تعداد فرزندان و نوع شغل افراد با میزان سازگاری آنها پیوندی معنادار وجود دارد. نکته قابل توجه این است که سازگاری بیشتر افراد در حد میانه بود و تعداد کمتری احساس می کردند که توانسته اند با محیط جدید کاملا سازگار شوند.

در این پژوهش، رابطه رفتار هم دلانه دختران با مادران شان با مهارت فراشناخت (خودگردانی در یادگیری) و پیش رفت تحصیلی بررسی شده است. نمونه پژوهش 196 دانش آموز دختر دبیرستان های شهر تهران بود که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی گزیده شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه رفتار هم دلی دختران و پرسش نامه خودگردانی در یادگیری بود. آزمون فرضیه های پژوهش با روش های آماری هم بسته گی، تحلیل واریانس، و رگرسیون انجام شد. یافته ها نشان داد رفتار هم دلانه دختران با مادران هم بسته گی مثبت و معناداری با مهارت خودگردانی در یادگیری و پیش رفت تحصیلی دارد. برآورد رگرسیون خطی نشان می دهد که رفتار هم دلانه دختران توان تبیین و پیش بینی مهارت خودگردانی و پیش رفت تحصیلی را دارد. هم چنین مهارت خودگردانی دانش آموزان در مناطق تحصیلی شمال، جنوب، شرق، و غرب یک سان نیست؛ اما ارتباطی معنادار میان مناطق تحصیلی با رفتار هم دلانه و پیش رفت تحصیلی دختران وجود ندارد.

امروزه بازشناسی شخصیت فاطمه از آن رو اهمیت می‌یابد که ادعا می‌کنیم جبران تحقیر تاریخی زن و نمایش توانمندی و ارزشمندی وی، در سلوک مردانه و به خود بستن صفات مذکر نیست و باید اوج اقتدار زن را در بازبینی « هویت زنانه» جست. سخن و عمل حضرت زهرا(س) به همراه کتاب و سنت، سرمایه‌ی گران سنگی است که می‌توان بر اساس آن به نگاهی یکپارچه از وحی دست یافت و در کنار آن با ملاحظه‌ی ظرفیت‌های اجتماعی و تاریخی، الگویی جامع از شخصیت زن در عصر حاضر تدوین نمود. با چنین نگاهی است که می‌توان معیاری برای تحلیل و آسیب‌شناسی ارائه داد و برنامه ی عمل ملی زنان در نظام اسلامی را تدوین نمود.در این مقاله در پی انیم که الگویی جدید برای زن امروز بیابیم؛ الگویی نشأت گرفته ازشخصیت حضرت زهرا (س).

یکی از مهم ترین سازواره های نظام آموزش و پرورش برنامه ریزی درسی، و دست آورد آن کتاب های درسی است. هدف از این پژوهش آگاهی از باورهای فراهم آوران کتاب های درسی درباره تفاوت های دختران و پسران در زمینه شناختی است. روش این پژوهش کیفی و جامعه آماری آن مدیران، کارشناسان، و اعضای کار گروه های کارشناسی در همه دفترهای فراهم آوری کتاب های درسی، و صاحب نظران آشنا به فرآیند برنامه ریزی درسی و پژوهش های جنسیتی است. از این میان، 55 نفر از مدیران، کارشناسان، و اعضای کار گروه های کارشناسی، و 22 نفر صاحب نظران آشنا به برنامه ریزی درسی و پژوهش های جنسیتی، به شیوه هدف مند گزیده شدند. داده های مورد نیاز از این گروه، با پرسمان نیمه ساختاری، پرسش نامه پاسخ باز، و یاداشت های میدانی گردآوری، و به روش استقرایی تجزیه و تحلیل شد.یافته ها نشان داد که فراهم آوران کتاب های درسی به تفاوت جنسیتی ذاتی در زمینه شناختی اعتقاد نداشتند و یادآور شدند که هر گونه تفاوت دختران و پسران در زمینه شناختی فرهنگی است و ریشه در چشم داشت های متفاوت جامعه، خانواده، گروه هم سالان، و روش های پرورشی والدین دارد.

موضوع هویت، از مهمترین مسائل مربوط به زندگی انسان است. نخستین بار، این مسئله توسط اریک سون مورد توجه قرار گرفت. مارشیا پایگاه های هویتی را مطرح کرد و پس از آن تلاش های محققان به ایجاد ابزاری تازه برای بررسی پایگاه های هویتی منجر شد. پژوهش حاضر، به بررسی و مقایسه ی دانشجویان زن و مرد از نظر قرارگیری در پایگاه های هویتی می پردازد. روش مطالعه، روش علّی - مقایسه ئی، و جامعه ی مورد پژوهش، همه ی دانشجویان دانشگاه های وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی در شهر تهران است. نمونه ی انتخابی، 500 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی است، که از میان 5 دانشگاه انتخابی، بر اساس آمار پذیرفته شدگان سال تحصیلی 78 -77، با در نظر گرفتن نسبت دانشجویان دختر و پسر و ظرفیت پذیرش هر دانشگاه، در بر گیرنده ی 158 مرد و 247 زن است. ابزار پژوهش، پرسش نامه ی سنجش علّی منزلت هویت من (EOM-ELS2) است که در مورد دانشجویان ایرانی اجرا شده و ضریب اعتبار آن به دست آمده است. علاوه بر شاخص های آمار توصیفی مربوط به جنس، سن، رشته ی تحصیلی، دانشگاه، و محل دیپلم گرفتن، برای آزمون فرضیه های مربوط به رابطه ی جنسیت و سن با پایگاه های هویتی، آزمون مجذور کای دو طرفه در سطح 5 به کار گرفته شد. برای آزمون فرضیه های مربوط به تفاوت و انواع هویت در هر یک از گروهای دختران و پسران به تنهایی، از آزمون مجذور کای یک طرفه استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده، میان جنسیت و انواع هویت، تفاوتی معنادار نشان نداد و فرضیات مبنی بر وجود اختلاف میان دختران و پسران، تأیید نشد. متغیرهای رشته ی تحصیلی، محل تحصیل و محل دیپلم گرفتن نیز، با انواع هویت، رابطه ای معنادار نداشت. فرضیه ی مربوط به وجود رابطه میان سن و قرارگیری در منزلت های هویتی، تنها در حیطه ی منزلت های هویتی درون فردی تأیید شد. افزون بر این، در مقطع سنی 25 تا 30، بیشترین میزان هویت یافتگی نسبت به دو گروه دیگر وجود داشت. میان هر یک از گروه های دختران و پسران، به تنهایی، تفاوت میان انواع هویت معنادار است. نکته ی مهم در هر دو گروه، بالا بودن درصد بحران زدگی در برابر سایر منزلت ها است. میزان هویت یافتگی نیز از درصد بالایی برخوردار نیست. در میان گروه مردان، میزان دنباله روی از دیگر هویت ها کم تر بود.

هدف از این پژوهش، بررسی میزان اضطراب رقابتی دانشجویان دختر شرکت کننده در ششمین المپیاد فرهنگی- ورزشی دختران دانشجوی سراسر کشور در سال 1381 در رشته های ورزشی انفرادی و گروهی است. آزمودنی های تحقیق، 573 دانشجوی دختر ورزشکار در رشته های انفرادی (دو میدانی، تنیس روی میز، شطرنج) و گروهی (بسکتبال، والیبال، هند بال) دانشگاههای مختلف شرکت کننده در المپیاد بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین میانگین ِ عامل ِ شناختی و جسمانی ِ اضطراب به ورزشکاران شطرنج و کمترین آن به ورزشکاران بسکتبال تعلق دارد. بیشترین میانگین عامل اعتماد به نفس در ورزشکاران والیبال و کمترین آن در ورزشکاران شطرنج دیده شد. علاوه بر این، بیشترین میانگین اضطراب رقابتی در ورزشکاران شطرنج و کمترین آن در ورزشکاران بسکتبال دیده شد.

به منظور بررسی و مقایسه ی سلامت روانی فرزندان و مادرانی که حضانت فرزندان شان را دارند با فرزندان و مادرانی که حضانت فرزندان شان از آن ها سلب شده است، 60 نفر از مادران متارکه کرده که 30 نفر آن ها حضانت فرزندان خود را به عهده داشتند و 30 نفر دیگر که حضانت فرزندانشان از آن ها سلب شده بود، به صورت تصادفی انتخاب شدند. هم چنین همه ی مادران، دختران دبستانی با دامنه ی سنی 7 تا 9 سال داشتند که در سال تحصیلی 81-1380 مشغول به تحصیل بودند و وضعیت حضانت آن ها از طرف دادگاه های خانواده و اداره ی سرپرستی مشخص شده و به ثبت رسیده بود. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه ی سلامت عمومی گلدبرگ (GHQ) و پرسش نامه ی اختلال رفتاری کودکان کانرز، فرم والدین استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل نتایج از روش T استودنت دو گروه مستقل و ضزیب هم بستگی پیرسون استفاده شد. نتایج یافته ها نشان داد که: 1- بین سلامت روانی مادرانی که حضانت فرزندانشان را به عهده دارند با مادرانی که حضانت فرزندان شان از آنها سلب شده است، به استثنای خرده مقیاس کنش اجتماعی، تفاوت معناداری وجود ندارد. 2- بین سلامت روانی فرزندانی که حضانت آنها بر عهده ی مادران شان است با فرزندانی که حضانت آنها از مادران شان سلب شده، تفاوت معناداری وجود دارد. 3- بین سلامت روانی مادران و سلامت روانی فرزندان آنها تفاوت معناداری وجود دارد.

در این پژوهش، چگونگی پردازش اطلاعات به طریق چند وجهی (دیداری، شنیداری و شنیداری – دیداری، میدان دیداری راست، میدان دیداری چپ و پردازش با هر دو نیمکره مغز) و با استفاده از روش راه اندازی معنایی و رابطه این پردازش با ویژگی های تفکر خلاق، بررسی شد. این مطالعه بر روی دو گروه از دانش آموزان دختر تیز هوش و عادی در مقطع دبیرستان انجام گرفت. هدف از این مطالعه، بررسی و شناخت فرایندهای حافظه ی معنایی و خلاقیت عابدی (عابدی، 1995) حافظه ی معنایی و خلاقیت، اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که کارکردهای عصبی در افراد تیزهوش انرژی کمتری را به مصرف می رساند و زمان واکنش در آنها سریع تر است. دو گروه از لحاظ خلاقیت تفاوت معنی دار با یکدیگر نشان نداده اند. نتایج بر اساس نظریه هوش چند وجهی (هوارد گاردنر، 1998 و رنزدلی1998)، موردبحث قرار گرفته است و یک مدل بازنمایی چند گانه از لحاظ معنایی ارائه شده، که در یاری رساندن به برنامه های آموزشی و پرورشی استعدادهای خلاق می تواند راه گشا باشد.

هدف: این پژوهش به منظور بررسی رابطه بین سلامت روان، منبع کنترل و شیوه مقابله ای دانش آموزان دختر سال اول مقطع متوسطه شهر تهران انجام شده است روش: نمونه ای که مورد بررسی قرار گرفت شامل 191 دانش آموز بودند. جهت انتخاب نمونه پژوهش ابتدا منطقه 7 شهر تهران به جهت انسجام نسبی بافت فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی (طبق پیشنهاد اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران) انتخاب شد. سپس از بین مدارس دولتی دخترانه این منطقه، یک دبیرستان به طور تصادفی انتخاب شد. بدین ترتیب کلیه ی دانش آموزان سال اول مقطع متوسطه دبیرستان مذکور به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پس از آن پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ (GHQ) و پرسشنامه منبع کنترل بر روی نمونه پژوهش (N=191) اجرا و سپس نمرات حاصل از اجرای پرسشنامه های مذکور با استفاده از روشهای آماری استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یکطرفه ANOVA و آزمون t دوگروه مستقل) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج و یافته های حاصل نشان داد که بین سلامت روان و شیوه مقابله ای و همچنین بین منبع کنترل و شیوه مقابله ای ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. اما بین سلامت روان و منبع کنترل ارتباط مثبت و معناداری وجود ندارد. در ضمن یافته های جانبی پژوهش نیز بیانگر این امر است که بین سطح تحصیلات مادر، اشتغال مادر و عملکرد تحصیلی دانش آموزان با سلامت روان وشیوه مقابله ای آنان ارتباط معناداری وجود دارد.