مریم احمدی

بهره گیری از مزایای منحصر به مدارک پزشکی کامپیوتری ، اگر مطابق نیازهای مدیران و کادر مدارک پزشکی باشد ، بسیاری از مشکلات نظام بهداشتی درمانی کشور را برطرف می کند. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه ی کاربردی از نوع توصیفى ست، که با هدف تعیین میزان انطباق نظام های اطلاعات بیمارستانی با نیازهاى کاربران بخش مدارک پزشکی انجام گرفته است. ابتدا طی مصاحبه ی پژوهشگر با کاربران بخش مدارک پزشکی ، نیازهای آنها در قسمت های (الزامات عمومی HIS، الزامات عمومی بخش مدارک پزشکی ، مدیریَت مدارک پزشکی ، پذیرش ، ترخیص ، آمار ، کدگذاری ، بایگانی و تکمیل پرونده) تعیین گردید؛ سپس با مشاهده ی مستقیم و پرسش ، ویژگیهای نظام های موجود استخراج شد و درصد انطباق نظام با نیازهای کاربران محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین کلی انطباق نظام ها با نیاز کاربران ، 54 درصد می باشد. نظام های مختلف در کدگذاری و بایگانی و تکمیل پرونده کمتراز نیمی از نیازهای کاربران را پاسخ داده اند و مدیریَت مدارک پزشکی و ترخیص بیشترین بهره را از این نظام ها داشته اند. همچنین نشان داده شد که اولویَت نیازهای کاربران تا حدود زیادی از سوی شرکت ها در نظر گرفته شده و بیشتر به اولویَت های مهم تر نیازهای آنها توجه شده است . نتیجه گیری: توجَه به عوامل انسانی ، تاثیر زیادی در موفقیت نظام های اطلاعاتی دارد ، به طوری که در نظامی که بیشترین انطباق را با نیازهای کاربران دارد ، مشارکت مستمرَ کاربران در توسعه نظام گزارش شده است. درمجموع لازم است ، شرکت های ارائه دهنده با حمایت مدیران به بهبود عملکرد نظام ها در این بخش توجه ویژه نمایند. "

پرونده الکترونیک سلامت (EHR) به عنوان اطلاعات مراقبت بهداشتى ذخیره شده الکترونیکى تمام طول دوران حیات فرد با هدف پشتیبانى استمرار مراقبت، آموزش و پژوهش محسوب مى شود. استانداردهاى محتوا و ساختار یکى از مهمترین موضوعاتى است که در EHR باید در نظر گرفته شود. هدف پژوهش بررسى استاندارد هاى محتوا، ساختار و واژه نامه پرونده الکترونیک سلامت و ارائه الگوى مناسب براى ایران مى باشد. روش بررسی: این بررسى یک مطالعه مقطعى - مقایسه اى است که در سال 85-84 انجام شد. ابزار گردآورى اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه و چک لیست بود. جامعه پژوهش را سازمان هاى ASTM ، HL7 و CEN/TC251 تشکیل مى داد. داده هاى گردآورى شده با استفاده از جداول تطبیقى وروش هاى کیفى تحلیل شد. با توجه به مزایا و محدویت هاى استانداردهاى منتخب، الگویى براى ساختار، محتوا و واژه نامه اى EHR پیشنهاد و طى دو مرحله به روش دلفى آزمون شد. یافته ها: سه سازمان وجود دارد که استاندارد هاى مربوط به EHR را ایجاد مى کنند که عبارتند از: بهداشت در سطح هفتم (HL7)، جامعه آزمون اسناد امریکا (ASTM) و هیئت فنى، کمیته اروپایى تعیین کننده استاندارد(CEN TC251 ). استاندارد HL7 فاقد استاندارد جامعى براى محتوا و ساختار است، اما در دو بخش به نام هاى معمارى بالینى سند و پروپوزال نیروى کارى هستى شناسى سند، ایده هایى در ارتباط با EHR مى دهد و از استانداردهاى واژه نامه اى LOINC ، SNOMED و UMLS استفاده کرده است. CEN TC251 ساختار EHR را تعریف مى کند اما فاقد استاندارد محتوایى واژه نامه اى است. ASTM محتوا و ساختار EHR را مشخص کرده و از استاندارهاى واژه نامه اى مثل ICD9 ، SNOMED و READ استفاده کرده است. نتیجه گیری: مطالعه نشان مى دهد که این سازمان ها، در مجموع استانداردهاى محتوا، ساختار و واژه نامه اى را لحاظ نموده اند. با توجه به نقاط ضعف و مزایاى این استانداردها، الگویى براى ایران طراحى شد و با نظرخواهى نهایى گردید. در این ساختار باید از معمارى استاندارد پذیرفته شده اى استفاده شود و استاندارد واژه نامه گنجانده شود. "

"مقدمه: امروزه افزایش روزافزون تولید اطلاعات در حوزه بهداشت و درمان، موجب به کارگیری فن آوری های نوین برای بهره برداری مناسب از اطلاعات از جمله ایجاد پرونده ی الکترونیک سلامت شده است. ظرفیت روبه رشد فن آوری های اطلاعات برای جمع آوری، ذخیره و انتقال اطلاعات در مقادیر بی سابقه، نگرانی های قابل درکی برای بیماران ایجاد کرده زیرا پرونده ی کامپیوتری از محل های متعددی قابل دسترس است و نقص امنیتی آن می تواند منجر به افشای صدها یا هزاران پرونده شود. حال با توجه به حرکت کشور به سمت ایجاد پرونده ی الکترونیک سلامت، سؤال اساسی این است که آیا الزامات امنیتی آن توسط متولیان امر مورد توجه قرار گرفته است؟ روش بررسی: مطالعه به روش توصیفی – تطبیقی در سال 86 در خصوص الزامات امنیتی اطلاعات پرونده ی الکترونیک سلامت کشورهای استرالیا، کانادا، انگلستان و ایران انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها چک لیست و منابع اطلاعاتی شامل: مقالات، کتب و مجلات به روش مطالعه ی متون از کتابخانه ها و سایت های معتبر انگلیسی زبان مربوط به سال های 1995 تا 2006 بوده است. سپس داده های گردآوری شده جدول بندی، مورد مقایسه قرار گرفتند و توصیف شدند. یافته ها: کشورهای مورد مطالعه الزاماتی را در خصوص امنیتی پرونده ی الکترونیک سلامت، شامل تشکیلات امنیتی اطلاعات، امنیتی طبقه بندی و کنترل امکانات، ایمنی منابع انسانی، ایمنی مدیریت ارتباطات و عملیات و ایمنی کنترل دسترسی به اطلاعات پیش بینی کرده و به کار می برند اما کشور ما فاقد الزاماتی در خصوص امنیتی پرونده ی الکترونیک سلامت است. ن تیجه گیری: ایمنی اطلاعات پرونده ی الکترونیک سلامت یکی از ضروریات ایجاد پرونده ی الکترونیک سلامت است و کشور ما فاقد الزاماتی در این زمینه می باشد. با توجه به رویکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص ایجاد پرونده ی الکترونیک سلامت برای هر ایرانی، تهیه و تدوین این الزامات توسط متولیان امر با استفاده از تجربیات سایر کشورها توصیه می شود. "

بکارگیرى اصول و مفاهیم مدیریت کیفیت جامع در بخش مدارک پزشکى به عنوان بخشى از بیمارستان - که نحوه عملکرد آن در کارایى، ارزشیابى و اعتلاى کمى و کیفى فعالیتهاى بهداشتى و درمانى بیمارستان ها نقش بسزایى دارد - حائز اهمیت مى باشد. این پژوهش با هدف تعیین میزان بکارگیرى اصول و مفاهیم مدیریت کیفیت جامع در بخش مدارک پزشکى بیمارستان هاى آموزشى دانشگاه علوم پزشکى ایران و ارائه پیشنهاداتى در جهت بهبود عملکرد این بخش انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش به روش توصیفى - مقطعى در سال 1384 انجام گرفت. جامعه آمارى پژوهش را کلیه پرسنل بخش مدارک پزشکى بیمارستان هاى آموزشى دانشگاه علوم پزشکى ایران تشکیل دادند و داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآورى و با کمک نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که در بخش مدارک پزشکى بیمارستان هاى آموزشى دانشگاه علوم پزشکى ایران از بین اصول و مفاهیم نه گانه مدیریت کیفیت جامع فقط به کارگیرى مفهوم پاداش و ترفیع در وضعیت نا مطلوب مى باشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که باید اقداماتى در راستاى افزایش مشارکت فردى و گروهى، برگزارى دوره هاى آموزش مداوم، جمع آورى، بررسى و تجزیه و تحلیل نظرات مراجعین وطراحى مجدد فرایندهاى مختلف بخش مدارک پزشکى صورت گیرد. "

"مقدمه: وب سایت اطلاع رسانی بیمارستانی، سیستمی مناسب برای تبادل اطلاعات و ایجاد ارتباط بین بیمار، بیمارستان و کادر درمانی محسوب می شود. این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی ساختار و محتوای وب سایت های بیمارستان های آموزشی ایران انجام گردید. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی، ابتدا وب سایت های قابل دسترس بیمارستان های آموزشی ایران در اینترنت شناسایی شد. سپس ساختار وب سایت ها تحلیل و ارزیابی گردید و در نهایت تحلیل محتوا و ارزیابی اطلاعات بر اساس محتوای موجود در هر صفحه انجام و یافته ها با همدیگر مقایسه شد. جامعه ی این پژوهش شامل 152 وب سایت بیمارستان های آموزشی در کل کشور ایران بود. تعداد نمونه ی پژوهش، 8 وب سایت بود و برای جمع آوری داده ها از چهار چک لیست استفاده شد. روایی با نظر متخصصین تأیید شد و برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده گردید. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که میانگین امتیازات کسب شده در زمینه ی "";ساختار"";، برابر 12 امتیاز (40 درصد) از کل امتیازات بود. میانگین امتیازات "";محتوای صفحه ی اصلی""; وب سایت های مورد بررسی، برابر 75/5 امتیاز (3/38 درصد) بود. میانگین امتیازات "";محتوای صفحه ی درباره ی ما"";، معادل 6/2 امتیاز (7/13 درصد) بود و میانگین امتیازات "";محتویات موضوعی""; (سایر لینک ها) در وب سایت های مورد پژوهش، معادل2 امتیاز (3/8 درصد) از کل امتیازات بود. نتیجه گیری: وب سایت های بیمارستان های آموزشی ایران از نظر ساختاری، در سطح متوسط و از نظر محتوا و زیرلینک ها (محتویات موضوعی)، در سطح بسیار ضعیف بودند و بنابراین نیاز به اصلاح، تکمیل و گسترش دارند. "

سیستم هاى اطلاعات بهداشتى، سیستم هاى کامپیوترى اند که براى سهولت مدیریت اطلاعات بهداشتى به منظور بهبود کیفیت مراقبت طراحى شده اند. باید ارزیابى هاى مداوم براى انجام تحقیقات اپیدمیولوژیکى و مدیریت سیستم هاى اطلاعات بهداشتى، پرهیز از دوباره کارى و ارتقاء کیفیت مراقبت ها و کاهش هزینه، انجام شود. متاسفانه چارچوبى براى ارزیابى سیستم هاى اطلاعات بهداشتى که بر روش هاى اندازه گیرى و شاخص هاى ارزیابى تاکید داشته باشد، در کشورمان وجود ندارد. هدف از این مطالعه مشخص کردن مراحل، روش هاى مطالعه، منبع داده ها و شاخص هاى ارزیابى سیستم هاى اطلاعات بهداشتى است. روش بررسی: روش این پژوهش توصیفى ـ مقطعى است که در سال 1383 انجام شده است. ابتدا مطالعات کتابخانه اى، جستجوى اینترنتى و پست الکترونیکى جهت گردآورى اطلاعات صورت گرفت. سپس شاخص هاى ارائه شده توسط انگلستان و کانادا بر طبق اهمیت آنها طبقه بندى شد، و بر اساس آن پرسشنامه اى حاوى 20 سوال اصلى که براى هر کدام چندین شاخص ارائه شده بود، به نظرسنجى صاحبنظران گذاشته شد. پرسشنامه به 35 نفر داده شد، که از میان آنان 28 نفر آن را تکمیل نمودند. این افراد اعضاء علمى دانشگاه و متخصصین در زمینه سیستم هاى اطلاعات بهداشتى بودند. شاخص هایى که بیش از 21 نفر (بیش از 75 درصد) افراد اهمیت آنها را زیاد و بسیار زیاد انتخاب کرده بودند، به عنوان مهمترین شاخص ها در نظر گرفته شدند. از جمله این شاخص ها مى توان به اجتناب از حوادث، دسترسى به داده ها، کامل بودن داده ها و دقت داده ها اشاره نمود. پس از جمع آورى پرسشنامهها، نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها: در تعیین مراحل ارزیابى سیستم هاى اطلاعات بهداشتى شش مرحله ى تعیین ضرورت، زمان، موضوعات، چگونگى، تحلیل نتایج و گزارش، ارزشیابى پیشنهادات و تصمیم گیرى بر اساس آن مشخص گردید. یافته هاى این پژوهش نشان داد که 13 نوع مطالعه جهت ارزیابى سیستم هاى اطلاعات بهداشتى وجود دارد. براى تعیین منبع داده هاى ارزیابى 26 منبع داده مشخص شد. در نهایت شاخص هاى ارزیابى سیستم هاى اطلاعات بهداشتى در سه زمینه ارزیابى پاسخگویى، ارزیابى ارتقاء عملکرد و ارزیابى توسعه دانش ارائه شده اند. نتیجه گیری: به همان اندازه که در ارزیابى از سیستم هاى اطلاعات بهداشتى به جنبه هاى مالى و اقتصادى توجه مى شود، بایستى به جنبه هاى نیروى انسانى و ارزیابى توسعه دانش نیز توجه شود. بیشتر ارزیابى هاى انجام شده از سیستم هاى اطلاعات بهداشتى در زمینه ارزیابى پاسخگویى بوده که به صورت کمى و با آزمایشات کنترل شده تصادفى انجام مى شوند. در صورتیکه بهترین ارزیابى در صورت استفاده هم زمان از چندین روش ارزیابى با شاخص هاى مطرح شده مى باشد. "

بعلت اهمیت داده هاى کدگذارى شده در فعالیت هاى مدیریت کیفیت، برنامه ریزى، بازاریابى، فعالیت هاى تحقیقاتى، پرداخت به ازاى خدمت، پایش امنیت بیمار و توسعه ابزارهاى حمایت تصمیمات بالینى، ضرورت رعایت عناصرکیفى کدگذارى بیش از پیش احساس مى گردد. داشتن دانش کاملى در زمینه عناصر کیفى کلیدى سیستم هاى طبقه بندى داده ها از قبیل اعتبار، کامل بودن و بهنگام بودن، براى کدگذارى داده ها در تمامى سطوح مراقبت بهداشتى ضرورى است. در این پژوهش وضعیت اعتبار و کامل و بهنگام بودن اطلاعات کدگذارى شده در بیمارستان هاى آموزشى دانشگاه هاى علوم پزشکى ایران، تهران و شهید بهشتى مقایسه شد. روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی- مقایسه اى است که در شش ماهه اول سال 1386 انجام شد. جامعه پژوهش شامل پرونده بیماران بسترى ترخیص شده از بیمارستان هاى آموزشى دانشگاه هاى علوم پزشکى ایران(10بیمارستان)، تهران (9 بیمارستان) و شهید بهشتى(10بیمارستان) در نیمه اول سال 1385 بود. داده ها با استفاده از یک چک لیست براى تعیین میزان رعایت اعتبار، کامل بودن و بهنگام بودن گردآورى شد. تحلیل داده ها بااستفاده از روش هاى آمار توصیفى و استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: میزان رعایت اعتبار کدها، در دانشگاه هاى ایران ، تهران و شهید بهشتى به ترتیب 32/83 ، 23/79 و 53/85 درصد براى تشخیص اصلى، 46/79 ، 04/75 و 87/ 88 درصد براى سایر تشخیص ها، 23/85 ، 62/80 و 41/85 درصد براى اقدامات اصلى، 84/80، 49/84 و 3/91 درصد براى سایر اقدامات بود. میزان رعایت کامل بودن کدها در سه دانشگاه فوق بترتیب 06/93، 91/96 و 96/97 درصد براى تشخیص هاى اصلى، 08/88، 76/90 و 02/95 درصد براى سایر تشخیص ها، 70/96، 94 و 93/98 درصد براى اقدامات اصلى، 85/93، 35/97 و 65/95 درصد براى سایر اقدامات است. از بین بیمارستان هاى سه دانشگاه فوق، فقط 20 درصد بیمارستان هاى شهید بهشتى از بهنگام بودن کدگذارى برخورداربودند. نتیجه گیری: هر چند کامل بودن داده هاى کدگذارى شده تا حدودى بهبود یافته است اما میزان اعتبار کدها هنوز با مشکلاتى همراه است. همچنین اکثر بیمارستان ها اختلاف فاحشى با استاندارد سازمان بهداشت جهانى در بهنگام بودن کدگذارى داشته اند. بنابراین لازم است اقدامات اساسى جهت بهبود کیفیت کدگذارى در این حیطه ها اتخاذ گردد. "

مدیران اطلاع بهداشتی ، اطلاعات مربوط به مراقبت و درمان را براساس سیستمهای طبقه بندی اقدامات پزشکی طبقه بندی نموده و بر اساس اطلاعات طبقه بندی شده ، گزارشات اماری را تهیه و تحلیل می نماید. امروز مراقبت بهداشتی با کیفیت مطلوب بدون وجود یک سیستم طبقه بندی اقدامات پزشکی کامل و کارآمد امکان پذیر نخواهد بود. با استفاده از این سیستم نتایج عملیات مراقبت در پرونده بیمار به صورت کدهای استااندار ثبت می شود. این کدها اساس تحلیل اطلاعات برای پرسنل درمانی ، پژوهشگران ، سیاست گذاران و برنامه ریزان بهداشتی است...

مقدمه:امروزه مراقبت های بهداشتی با کیفیت ، مطلوب بدون وجود یک سیستم طبقه بندی اقدامات کامل و کارآمد امکانپذیر نخواهد بود . در این سیستم نتایج عملیات مراقبت در پرونده بیمار به صورت کدهای استاندارد ثبت می شود . ان کدها اساس تحلیل اطلاعات برای پرسنل درمانی ، پژوهشگران ، سیاست گذاران و برنامه ریزان بهداشتی است . در حال حاضر یک سیستم طبقه بندی اقدامات که بتواند در کل جهان استفاده شود، وجود ندارد و لازم است که هر کشوری با توجه به اهداف ، قوانین ؛ نیازهای ملی و استانداردها در صدد ایجاد چنین سیستمی باشد. هدف اصلی این ژوهش مطالعه و مقایسه سیستمهای ملی طبقه بندی اقدامات آمریکا ، استرالیا ، انگلیس ، کانادا و کشورهای اروپای شمالی ( دانمارک ، فنلاند ، نروژ ، سوئد و ایسلند ) بوده که ضمن آنکه از بهترین سیستم طبقه بندی در سطح جهان برخوردارند به زبان انگلیسی تدوین شده اند . در این پژوهش به بررسی وضعیت سیستم طبقه بندی اقدامات کشورمان نیز پرداخته شده است. روش پژوهش : گردآوری اطلاعات با مطالعه کتابخانه ای ، استفاده از اینترنت و پست الکترونیکی صورت گرفت . مروری بر مطالعات : در حال حاضر از سیستم های ICD-10-PCS در آمریکا ، OPCS-4 در انگلیس ، CCI در کانادا ، ACHI-1 در استرالیا و NCSP در کشورهای شمال اروپا و دو سیستم ICPM و icd-9-cm در کشورمان برای طبقه بندی اقدامات استفاده می شود . در این مطالعه ضمن اشاره به تاریخچه و روند ارتقاء این سیستمها به مزایا و محدودیت های آنها پرداخته شده است. بحث و نتیجه گیری : با توجه به محدودیت های کارآیی سیستمهای طبقه بندی اقدامات در کشورمان ، ضرورت طراحی یک سیستم طبقه بندی اقدامات ملی شدیداً احساس می شود که بتواند اطلاعات را با جزئیات مناسب ثبت نماید . قابلیتهای ثبت اطلاعات در این سیستم باید طوری طراحی شود که ضمن توجه به اهداف ، قوانین ، نیازهای ملی ، و استانداردها با توسعه تکنولوژیهای تشخیصی درمانی و ارائه مراقبتهای بهداشتی در طول زمان تناسب داشته باشد.

رش د و گس ترش ش هرهای کش ور به خص وص شهرهای بزرگ با بروز چالشهای زیست محیطی در شهرها و افت زیست پذیری و کیفیت زندگی، نیل به اهداف توسعه پایدار را با مشکلات اساسی مواجه می سازد. آنچه امروزه شهرداریهای کشور را با چالش اساسی روبرو کرده، تفرق وظایف و اختیارات حوزه شهری در سازمانهای مختلف است که گاه باعث تعارضاتی در مدیریت منسجم شهر می گردد. این نظام دارای تنگناهای عمده قانونی، ساختاری و ارتباطات بین سازمانی است که نیازمند بازخوانی منابع حقوقی مرتبط می باشد. پژوهش حاضر تلاش دارد به تبیین روابط حقوقی دولت و شهرداریها در منابع حقوقی مرتبط بپردازد.روش تحقیق توصیفی–تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و اسنادی می باشد.باعنایت به بررسی های بعمل آمده به نظر میرسد سیستم "مدیریت یکپارچه شهری" با تکیه بر تمرکززدایی و مدیریت مشارکتی باعث یکپارچه شدن مدیریت شهری خواهد شد و تغییر نظام مدیریت شهری تمرکزگرا به سوی غیرمتمرکز و یکپارچه،و اصلاح ساختار اداری–اجرایی امری گریزناپذیر است.این اصلاحات باید بر مدار قانون گرایی، ،قانون محوری و التزام به ایجاد پشتوانه های قانونی باشد. به علاوه شایسته است در این راستا پس از بررسی ساختار سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور، ابتدا تناقضات و خلاهای قانونی موجود شناسایی و مرتفع گردد و سپس با درنظر گرفتن ظرفیت اجرایی شهرداریها و با شناسایی شرکای استراتژیک، تصدی های جدید با تنظیم برنامه زمان بندی انتقال یابند.استفاده از تجربیات جهانی، تعامل با مراکز تحقیقاتی و جلب همکاری گسترده سازمانهای مردم نهاد باعث موفقیت هرچه بیشتر این الگو خواهد شد.