عباس اناری نژاد

در میان مراحل آموزش معلم، دوره ی کارورزی یکی از مهمترین مراحل است که دانشجو معلمان را از مرحله نظری وارد مرحله ی عملی کرده و آنان را به نقش معلمی آینده نزدیک می کند؛ تا جایی که هدف اصلی این مطالعه، توصیف تجارب و درک اساتید و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان فارس درباره ی ویژگی های کارورزی با رویکرد پژوهش روایی است.مطالعه حاضر در قالب روش کیفی انجام پذیرفت. جامعه آماری شامل دانشجویان و اساتید دانشگاه فرهنگیان فارس بوده است. برای نمونه گیری از روش هدفمند و با رعایت قاعده اشباع نظری استفاده شد. به این صورت که تعداد30  دانشجو و 15 استاد در مدت یک ماه مورد مصاحبه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که روایی آن با استفاده از روایی سازه، درونی و بیرونی و  پایایی آن با استفاده از روش بررسی اعضا، بررسی همکار و ناظر بیرونی مورد تایید قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از راهبرد تجزیه و تحلیل محتوای کیفی مرسوم استفاده گردید.یافته های بدست آمده نشان داد که مقوله های اساسیِ کارورزی با رویکرد پژوهش روایی از نظر اساتید و دانشجویان شامل: 1)ماهیت پژوهش روایی،2)مزایای پژوهش روایی،3)مشکلات اجرای پژوهش روایی و4) تمهیدات و ملزومات پژوهش روایی می باشد که هر کدام دارای زیر مقوله هایی می باشند.بر اساس دیدگاه اکثر اساتید و دانشجویان، دانشگاه باید با مدرسه تعامل داشته باشد و بخشی از بودجه ی دانشگاه را به مدارسی که با دانشگاه همکاری می کنند، اختصاص دهند. در پایان نیز پیشنهاداتی از جمله برگزاری جلساتی بین دانشجویان برای انتقال تجارب، چاپ گزارش های برتر دانشجویان در مجلات کارورزی و... مطرح شده است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه تجربه ی دوره ی آموزشی و رویکرد مطالعه عمل فکورانه در دانشجویان فرهنگیان فارس انجام گرفت. این مطالعه یک بررسی توصیفی- همبستگی است که در نیمسال اول سال تحصیلی 94-1393 اجرا گردید. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان فارس بود. نمونه پژوهش شامل 310 نفر بود که به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه دوره آموزشی و پرسشنامه رویکرد مطالعه ی عمل فکورانه استفاده شد که روایی و پایایی آن-ها مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و استنباطی(ضرایب همبستگی، تحلیل واریانس و تحلیل رگرسیون) استفاده گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، بین تجربه دوره آموزشی و رویکرد مطالعه ی عمل فکورانه در دانشجویان همبستگی معناداری مشاهده شد (001/0P= و 53/0r=). یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که از بین مؤلفه های پیش بین(تجربه ی دوره آموزشی و مؤلفه های آن)، تنها مؤلفه مهارت های کلی از توان پیش بینی مناسبی برای مطالعه عمل فکورانه برخوردار است(001/0P=). با توجه به رابطه تجربه دوره آموزشی و میزان بهره گیری از مطالعه ی عمل فکورانه پیشنهاد می گردد برنامه ریزان و اساتید به مطالعه ی عمل فکورانه و تاثیرگذاری آن بر میزان حرفه ای شدن دانشجو معلمان توجه بیشتری مبذول نمایند.

از منظر امام علی(ع) هر کدام از اعضای جامعه عضوی از پیکرة امت اسلامی اند که دارای ارتباط عمیق و صمیمی و دارای حقوقی متقابل نسبت به یکدیگرند. تربیت اجتماعی نیز در پی آن است تا بین مسلمانان همبستگی و اتحاد به وجود آید، افراد نسبت به امور جامعه اهتمام بورزند، با انصاف و عدالت خواهی حقوق دیگران را رعایت نمایند، در انجام امور اجتماعی همکاری و تعاون داشته باشند و به برقراری روابط مهرآمیز و معاشرت با دیگران بپردازند. به همین سبب، در این نوشتار مفهوم، اهداف، اصول و روش های تربیت اجتماعی از منظر نهج البلاغه مورد بررسی قرار می گیرد.