حجت مهکویی

حجت مهکویی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۷ مورد.
۲۱.

تأثیر اتحادیه اقتصادی اوراسیا بر موقعیت ژئواکونومیک جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال دوزادهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 519 - 538

کلید واژه ها: آسیای مرکزی اتحادیه اقتصادی اوراسیا ایران موقعیت ژئواکونومیک موقعیت ژئوپلیتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۳۸۶
بعد از جنگ سرد، گرایش به سوی منطقه گرایی در مناطق گوناگون جهان بیشتر نمایان شده است. آسیای مرکزی از مناطق ژئواستراتژیک است که همواره در کانون توجه روسیه و ابرقدرت های چین و آمریکا قرار دارد. توجه کشور چین به این منطقه برای عبور طرح (یک کمربند- یک راه) برای اتصال به اروپا از نمونه های موقعیت مهم آسیای مرکزی است. در این منطقه، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاری شانگهای ظرفیت های خوب و مناسبی برای ارتقای سطح اقتصادی کشورهای این منطقه دارند که سیاست خارجی ایران، می تواند از این ظرفیت ها در راستای منافع ملی خود بهره ببرد. اتحادیه اقتصادی اوراسیا از اتحادیه هایی است که در قالب گروه بندی منطقه ای در آسیای مرکزی تأسیس شده است. ایران به عنوان کشوری که در همسایگی با کشورهای عضو این اتحادیه قرار دارد، با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خود، می تواند از نقش تأثیرگذار این اتحادیه متأثر شود. البته این مهم برای هر کشوری می تواند اتفاق بیفتد که بستگی به وزن ژئوپلیتیکی کشورها دارد. نوشتار حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که اتحادیه اقتصادی اوراسیا و عضویت ایران در آن چه تأثیری بر موقعیت ژئواکونومیک ایران دارد؟ یافته های پژوهش نشان داد که هم جواری ایران با کشورهای عضو اتحادیه و با عضویت ایران در این اتحادیه اقتصادی اوراسیا، موقعیت ژئواکونومیک ایران بیشتر متأثر خواهد شد. این نوشتار با روش کیفی و با رویکردی توصیفی- تحلیلی این موضوع را بررسی می کند. برای بررسی سیاست و تأثیر منطقه گرایی بر موقعیت ژئواکونومیک ایران از نظریه ها و رویکردهای ژئواکونومیک و همگرایی اقتصادمحور، استفاده شده است.
۲۲.

تحلیلی بر جایگاه عدالت فضایی استان هرمزگان بر اساس شاخص های سازماندهی سیاسی فضا نسبت به دیگر استان های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 157 - 176

کلید واژه ها: سازماندهی سیاسی فضا توسعه استان هرمزگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۱۴۲
امروزه یکی از مهمترین دل مشغولی ها و مسائل فراروی کشورهای درحال توسعه، برقراری عدالت فضایی-اجتماعی، توسعه و یافتن راهکارهای سازنده برای دستیابی به این مهم است. سازماندهی سیاسی فضا اگر مهمترین موضوع دولتهای مدرن نباشد بدون تردید یکی از حساس ترین و مهمترین موضوعات می باشد که عوامل سیاسی، اجتماعی، تاریخ و فرهنگ یک جامعه را به کمک می طلبد. سازماندهی سیاسی فضا تقسیم بندی یک پهنه سرزمینی براساس عوامل و محدوده های همگن اجتماعی، محیطی، اقتصادی، سیاسی و اداری به منظور اداره و مدیریت بهینه سرزمین و بهره برداری مطلوب و منطقی از منابع در راستای برقراری توسعه پایدار و به منظور ایفای نقش سیاسی می باشد. در ایران در سال ۱۳۵۵ بنا به پیشنهاد وزیر کشور، هیئت وزیران تصویب کرد که نام استان ساحلی، بنادر، جزایر خلیج فارس و دریای عمان به استان هرمزگان تغییر یابد. این استان از دیرباز به عنوان دروازه دریایی خاورمیانه شناخته شده و در حال حاضر شهر بندرعباس به عنوان بزرگترین بندر حوضه دریای خلیج فارس از اهمیت بسیار زیادی در ملاحظات سیاسی و اقتصادی منطقه برخوردار است. هدف اصلی در این مقاله، تحلیل جایگاه عدالت فضایی استان هرمزگان بر اساس شاخصهای سازماندهی سیاسی فضا (زیرساختها و زیربنایی، فقر، سلسه مراتب سکونتگاهی، محیط زیست) در مقایسه با دیگر استانهای کشور می باشد که با روش کیفی و ماهیت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، سایتهای اینترنتی با رویکرد به نظریه نظام سلسله مراتبی سکونتگاهها انجام گرفته است. نتایج یافته ها نشان می دهند که استان هرمزگان از نظر برقراری عدالت فضایی و سطح توسعه یافتگی در جایگاه مناسب قرار ندارد و شاخص های سازماندهی سیاسی فضا در این استان به درستی مدیریت نشده اند.
۲۳.

مطالعه تطبیقی الگوی فضایی مشارکت سیاسی شهروندان کاشان و آران و بیدگل(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال بازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 42 - 57

کلید واژه ها: مشارکت سیاسی رفتار سیاسی انتخابات الگوی فضایی مشارکت کاشان آران و بیدگل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۹۰
در دهه های اخیر، مشارکت سیاسی شهروندان به عنوان مولفه ی کلیدی توسعه اجتماعی سیاسی مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. مشارکت شهروندان مشروعیت نظام سیاسی را به همراه دارد. مشارکت سیاسی با مهمترین مباحث مربوط به علم سیاست و جامعه شناسی، نظیر احزاب، گروه های فشار، رابطه مردم وحکومت، جامعه مدنی، ویژگی های جمعیت شناختی و نظایر آن پیوند عمیق و ناگسستنی دارد. در این ارتباط، انتخابات مهمترین ابزار تحقق مشارکت سیاسی و بروز و ظهور مردم سالاری می باشد. هدف اساسی این مقاله مطالعه تطبیقی الگوی فضایی مشارکت سیاسی بین شهرستان های کاشان و آران و بیدگل می باشد. این مطالعه از نوع پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده های تحقیق از تکنیک پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شهروندان بالای 21 سال شهرستان های کاشان و آران و بیدگل در سال 1399 می باشد. تعداد 870 پرسشنامه توزیع و از این تعداد 834 پرسشنامه به عنوان نمونه تحقیق انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. اعتبار و روایی متغیرهای تحقیق با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفته است. یافته های پژوهش ضمن تائید تفاوت ویژگی های شخصیتی، میزان اعتماد به نظام سیاسی، سرمایه اجتماعی و آگاهی سیاسی و جامعه پذیری سیاسی در بین شهروندان دو شهرستان مورد مطالعه، نشان می دهد که مشارکت سیاسی شهروندان آران و بیدگل بیشتر از شهروندان کاشان می باشد.
۲۴.

تأثیرپذیری توسعه منطقه ای منطقه آزاد ارس از موقعیت ژئواکونومیکی قفقاز جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 151 - 164

کلید واژه ها: منطقه آزاد ارس منطقه قفقاز جنوبی موقعیت ژئواکونومیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۳۰۱
منطقه آزاد ارس به عنوان یکی از مناطق هفتگانه آزاد تجاری- صنعتی در شمال کشور است که می تواند نقش پراهمیتی در توسعه در سطوح ملی و محلی به ویژه برای شهرهای شمال و شمال غربی کشور داشته باشد. این منطقه آزاد با منطقه قفقاز جنوبی که دارای موقعیت ژئواکونومیکی می باشد، همجوار است؛ از این رو، می تواند با استفاده از این موقعیت، بهره فراوان را ببرد. همین مسأله باعث شده است تا به بررسی این موضوع در این پژوهش پرداخته شود. این مقاله به روش کیفی و ماهیت روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تحلیل تأثیرپذیری توسعه منطقه ای منطقه آزاد ارس از موقعیت ژئواکونومیکی منطقه قفقاز جنوبی با روش گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی به این مسأله پرداخته است. پرسش اصلی در این مقاله این است که آیا منطقه آزاد ارس از موقعیت ژئواکونومیکی منطقه قفقاز جنوبی تأثیرپذیر است؟ و در جواب به پرسش، این انگاره مطرح می شود که منطقه آزاد ارس از موقعیت ژئواکونومیکی منطقه قفقاز جنوبی تأثیرپذیر می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهند که منطقه آزاد ارس متأثر از تحولاتی است که بر موقعیت ژئواکونومیکی منطقه قفقاز جنوبی تأثیر می گذارند. با توجه به نقش ژئواکونومیکی که منطقه قفقاز جنوبی دارد، تحولات این منطقه بر منطقه آزاد ارس قابل اغماض نیست و به دلیل تأثیرگذاری و تأثیرپذیری حوزه/حوضه های جغرافیایی بر یکدیگر، لاجرم منطقه آزاد ارس هم از تحولات این منطقه تأثیر می پذیرد.
۲۵.

تحلیلی بر اقدامات مرزی و ارائه الگوی مناسب برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر (مورد مطالعه: استان سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال نوزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۶) 293 - 265

کلید واژه ها: اقدامات مرزی قاچاق مواد مخدر استان سیستان و بلوچستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۱۳۰
مسئله قاچاق مواد مخدر به عنوان یک معضل بزرگ اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی؛ ضرورت های مقابله هر چه بهتر و بیشتر با آن را دوچندان می کند. ازآنجایی که مرزها و خصوصاً مرزهای زمینی به عنوان معبر اصلی ورود غیرقانونی مواد مخدر می باشند، اقدامات مرزی نقش پررنگی را در عرصه جلوگیری از قاچاق ایفا می کنند. این پژوهش که با هدف بررسی الگوی مناسب مرزی برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر از مرزهای استان سیستان و بلوچستان انجام گرفته است، به روش کیفی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است و بر اساس هدف، به دلیل استفاده از نتایج آن در برنامه ریزی های مورد نیاز سیاسی، فضایی، اقتصادی و اجتماعی و مطالعات استان های مرزی، کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تعدادی از متخصصان حوزه امنیت مرزی اعم از مرزبانان نظامی و انتظامی، نیروهای شاغل در ستاد مبارزه با مواد مخدر، فرمانداری ها و اساتید و صاحب نظران علوم جغرافیایی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که الگوی مدیریتی گشت زنی و بازرسی که دولتهای سه گانه ایران، پاکستان و افغانستان به همکاری و همیاری یکدیگر آن را اجرا کنند، به عنوان الگوی مناسب برای حفاظت از مرزهای شرقی براساس یافته های این مقاله، مناسب است.
۲۶.

تحلیل تاثیر شاخص های قانونی و علمی تقسیم بندی فضا در ارتقاء شهرستان به استان از دیدگاه مردم، مسئولین و متخصصان(مطالعه موردی شهرستان کاشان و پیرامون)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال نهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۳ 21 - 36

کلید واژه ها: درجه توسعه یافتگی روش موریس روش تاکسونومی شهرستان های اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۹۶
پویایی، تغییر و تحول از ویژگی های فضای جغرافیایی است. در این میان یکی از راهبردهای بنیادی مدیریت فضای جغرافیایی، می تواند تقسیم بندی فضا به فضاهای کوچک تر باشد. موضوع تقسیم بندی فضا، در قالب نظام تقسیمات کشوری مطرح می شود. به طور کلی هدف اصلی از این فرایند، فراهم سازی بنیان های آمایش جغرافیایی فضا و عدالت محیطی در فضای جغرافیایی است. از این رو از دیدگاه دانش جغرافیای سیاسی کاربردی، تقسیم بندی متعادل فضای کشور در قالب تقسیمات اداری و سیاسی، مقوله ای ضروری به نظر می رسد. در کشور ما، با توجه به نوع حاکمیت و مقتضیات محیط طبیعی و انسانی، بارها این تقسیم بندی ها دستخوش تغییر شده و می شود. در چارچوب رویکرد فوق، هدف پژوهش حاضر، تحلیل تاثیر مولفه های قانونی و علمی در ارتقاء شهرستان کاشان و پیرامون، به سطح یک استان از دیدگاه مردم، مسئولین و متخصصان است. روش کلی مطالعه مبتنی بر روش میدانی به کمک طراحی و تحلیل پرسشنامه صورت گرفته است. در در این راستا به بررسی آماری متغیرهای موثر و میزان تأثیر آن ها در ارتقا شهرستان کاشان در سه جامعه آماری مردم بومی (384 نفر)، مسئولین(23 نفر) و کارشناسان جغرافیای سیاسی(17 نفر) اقدام شد. نتایج بدست آمده با استفاده از روش آنالیز واریانس و آزمون دانکن تحلیل شدند که نشان داد؛ از بین مردم و مسئولین و کارشناسان، پیشنهاد استان شدن شهرستان کاشان، از نظر مسئولین، با رتبه بالا و از دیدگاه کارشناسان با رتبه کمتری است. همچنین به ترتیب الویت، متغیرهای جمعیت، فاصله، دسترسی، حوزه نفوذ، همگنی جمعیت در ارتقا شهرستان کاشان به استان مؤثرند. از سوی دیگر نتایج آزمون دانکن، نشان داد میزان نقش مؤلفه های رسمی، قانونی و علمی در ارتقاء شهرستان کاشان در ساکنان آران و بیدگل بیشتر از ساکنان میمه، محلات و دلیجان است و در بین ساکنان نطنز، اردستان و کاشان بیشتر از محلات و دلیجان است.
۲۷.

تحلیلی بر تاثیر جستار زادبوم شهری بر دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در حوزه انتخابیه شهرستان فیروزآباد فارس

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره اول پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴ 261-268

کلید واژه ها: انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی شهرستان فیروزآباد مشارکت زادبوم شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۳۵۵
از سده ۱۷ میلادی به این سو، برگزاری انتخابات سازوکار معمول برای تحقق دموکراسی نیابتی بوده است. انتخابات یک فرآیند تصمیم گیری رسمی است که طی آن مردم یا بخشی از مردم برای اداره امور عمومی خود شخص یا اشخاصی را برای مقامی رسمی به مدت معلوم با ریختن رای به صندوق های انتخاباتی بر می گزینند. در حوزه انتخابیه شهرستان فیروزآباد، جستار زادبوم شهری در همه ادوار بر انتخاب کاندید مورد نظر تاثیرگذار بوده است. این مقاله به دنبال بررسی چگونگی مشارکت مردم شهرستان فیروزآباد در دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از دیدگاه جستار زادبوم شهری در پهنه سرزمینی ایران است، تا نشان دهد که الگوی فضایی مشارکت مردم در انتخابات مجلس شورای اسلامی چگونه بوده است. مطالعه حاضر با استفاده از نتایج تفصیلی انتخابات و توابع آمار مکانی به بیان الگوی فضایی تمایل شهروندان شهرستان فیروزآباد به هر یک از نامزدهای حاضر در انتخابات پرداخته است. نتایج نشان می دهد که الگوی فضایی آرا، بیانگر تاثیر جستار زادبوم شهری بر انتخاب کاندیدای مورد نظر در این حوزه انتخابیه بوده است.
۲۸.

تحلیل شاخص های شهر خلاق و ارتباط آن با مدیریت توسعه شهری سالم مطالعه موردی: کلانشهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۱ 131 - 146

کلید واژه ها: توسعه شهری شهر سالم شهر خلاق کلاشهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۲۵۳
در راستای توسعه پایدار شهرها تاکنون نظریه ها و الگوهای مختلفی ارائه شده است. در این باره می توان به نظریه هایی مانند شهر سالم و شهر خلاق اشاره کرد. هدف اصلی پژوهش، تحلیل شاخص های شهر خلاق و ارتباط آن با مدیریت توسعه شهری سالم در مناطق شهر اصفهان است. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جهت تحلیل و سنجش داده ها از مدل ویکور استفاده شده و در فرایند انجام آن از ضریب آنتروپی شانون و در نهایت نیز از روش همبستگی پیرسون بهره گرفته شده است. نتایج نشان می دهد منطقه 3 با نمره 1 رتبه اول و  منطقه 5 با نمره 781/0 رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. کمترین سطح نیز مربوط به منطقه 12 می باشد و مناطق 5 و 6 با نمره برابر با 1 بهترین مناطق از لحاظ شاخص های شهر سالم هستند. کمترین نمرات نیز به مناطق 15 و 11 اختصاص دارد. در نهایت پس از تعیین نمره هر یک از مناطق بر اساس شاخص های شهر خلاق و سالم، رابطه بین این دو رویکرد در بین مناطق شهر اصفهان با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون تحلیل می شود. نتایج تحلیل های آماری نشان می دهد بین دو متغیر اصلی پژوهش رابطه وجود دارد. در واقع سطح معنی داری کمتر از 05/0 است و ضریب همبستگی مثبت است. به این معنا که بین دو رویکرد در مناطق شهر اصفهان رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که ضریب بتا برابر با 614/0 است که می توان گفت 60% تغییرات در زمینه توسعه شهر خلاق را می توان با شاخص های شهر سالم پیش بینی کرد.
۲۹.

تأثیرپذیری ژئوپلیتیکی منافع ملی جمهوری اسلامی ایران از رقابت ناتو و سازمان همکاری شانگهای در آسیای مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹۶ 103 - 136

کلید واژه ها: ایران آسیای مرکزی ناتو سازمان همکاری شانگهای منافع ملی رقابت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۱۶۸
منافع ملی به عنوان مؤلفه اصلی تصمیم گیری در عرصه سیاست خارجی و داخلی برای هر کشوری مطرح است. منطقه آسیای مرکزی به عنوان یکی از مناطقی که مورد توجه قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای قرار دارد، درحال حاضر، عرصه رقابت های سازمان همکاری شانگهای با محوریت چین و روسیه و همچنین حضور و گرایش ناتو با محوریت آمریکا برای رقابت با روسیه و چین قرار دارد. ایران در پیرامون خود، مناطق ژئوپلیتیکی چندی را دارد، نمیتواند بدون توجه به این مناطق و عضویت نداشتن در سازمان های منطقه ای وابسته به این مناطق، در استراتژی های منطقه ای و بین المللی خود موفق باشد. پژوهش حاضر با روش کیفی و ماهیت رویکرد روش توصیفی- تحلیلی و همچنین با روش پیمایشی (مصاحبه) با 10 نفر از کارشناسان حوزه امنیتی و آسیای مرکزی که به واسطه روش نمونه گیری هدفمند و دردسترس که به طورتخمینی انتخاب شده اند، گردآوری و به اشباع نظری رسیده است. هدف این مقاله، بررسی تأثیرپذیری ژئوپلیتیکی منافع ملی ایران از رقابت ناتو و سازمان همکاری شانگهای در آسیای مرکزی است. پرسش اصلی این است که تضاد ژئوپلیتیکی و رقابت شانگهای و ناتو در آسیای مرکزی، منافع ملی ایران را در چه ابعادی تحت تأثیر خود قرار می دهد؟ براین اساس، یافته های پژوهش نشان دادند که : از آنجا که آسیای مرکزی دارای پیوستگی ژئوپلیتیکی با ایران است؛ لذا رقابت ناتو و شانگهای منافع ملی ایران را متأثر کرده است، که در این صورت ایران را ملزم به اتخاذ یک راهبرد مناسب درقالب بازنگری و بازتعریف محیط امنیتی درراستای حفاظت از منافع ملی خود کرده است.
۳۰.

سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و کاربست قدرت نرم در همگرایی اقوام ایرانی؛ مورد مطالعه شبکه تلویزیونی شما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۹ 163-187

کلید واژه ها: رسانه شبکه تلویزیونی شما قدرت نرم همگرایی اقوام ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۱۹۴
در دنیای امروز رسانه ها، نهادها و شبکه های رسانه های بواسطه بهره گیری از قدرت نرم تأثیری موثر بر تغیر رفتار و نگرش انسان ها دارند و می توانند ابزاری موثر برای ایجاد فرهنگ جدید و یا شکل دهی به هویت های قومی و همگرایی اقوام داشته باشند. بنابراین با شرایط کنونی جهانی شدن رسانه ها و هجوم و هجمه دنیای مجازی و ارتباطات اینترنتی - ماهواره ای، مولفه های هویتی فراوانی بر جامعه و به ویژه قومیت ها تزریق می شود که اگر مدیریت رسانه ای کشور با در نظر گرفتن حساسیت های قومی در برنامه های خود به مدیریت این مولفه ها در راستای رفع چالش ها و کاهش بحران های قومی توجه کند، همگرایی قومی به نحو مطلوب شکل خواهد گرفت. در این راستا هدف از این مقاله توصیفی - تحلیلی بررسی نقش و کارکرد سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران با محوریت «شبکه تلویزیونی شما» در کاربست قدرت نرم در همگرایی اقوام ایرانی است. نتایج و یافته های تحقیق حاکی از آن است که «شبکه تلویزیونی شما» بواسطه بهره گیری از مولفه های قدرت نرم و برجسته سازی آداب و سنن صحیح فرهنگ بومی و محلی، معرفی شخصیت ها و مفاخر ملی و دینی، ارائه تصویری بکر از زیبایی های خرده فرهنگ های داخلی و نیز معرفی تاریخ، فرهنگ و جاذبه های گردشگری و طبیعی هر استان، معرفی و پخش موسیقی اقوام نقش موثری در «جامعه پذیری»، «تقویت ارزش های اسلامی»، «تقویت ارزش های ملی» و « تقویت همبستگی ملی و جلوگیری از واگرایی اقوام» در جامعه ایرانی داشته است.
۳۱.

نقش شهرهای مرزی در توسعه ژئوپولیتیک گردشگری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵) 87 - 102

کلید واژه ها: شهرهای مرزی ژئوپولیتیک گردشگری توسعه توریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۴۰
       امروزه یکی از عوامل مهم برای دستیابی به توسعه، نقش درآمدی توریسم و جذب گردشگر درون کشورهاست که این مهم همواره در گرو داشتن فضای ملی و سرزمینی منسجم و شهرهایی با کارکرد بهینه است. موفقیت در زمینه توریسم، در گروِ داشتن آثار تاریخی و دیدنی، شهرهای زیبا و توسعه یافته، مردمان با فرهنگ و دانش و آگاهی بالا، دولتمردان عاری از القای تفکرات شخصی، نظام برنامه ریزی کارامد و ... است. در این میان می توان گفت که نقش شهرها در جذب گردشگر درجات بالاتری را دارا می باشند. شهرهای مرزی به دلیل داشتن نقش امنیتی و دروازه ورود کالا و انسان، می توانند در جذب گردشگر، موفق عمل کنند. ایجاد بازارچه های مرزی، وجود رودخانه و عوامل طبیعی، وجود بناهای تاریخی مانند قلعه و یا نوع مرز در این گونه شهرها، از عوامل جذب توریسم به شمار می روند. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی، به دنبال بررسی نقش و جایگاه شهرهای مرزی در توسعه ژئوپولیتیک گردشگری و جذب گردشگر است. سؤال اصلی این مقاله این است که: آیا شهرهای مرزی با استفاده از ژئوپولیتیک گردشگری می توانند در جذب توریسم و توسعه گردشگری موفق باشند؟ نتایج نشان می دهند که شهرهای مرزی با توجه به موقعیتشان، توانایی توسعه ژئوپولیتیک گردشگری و در جذب گردشگر، قابلیت بالایی را دارند.
۳۲.

تحلیلی بر مناسبات سیاسی ایران و پاکستان از منظر ژئوپولیتیک شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲-۳ (پیاپی ۳۹) 995 - 1011

کلید واژه ها: ایران پاکستان ژئوپلیتیک شیعه شیعیان پاکستان مناسبات سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۶۰
امروزه مسائل ایران و تشیع به گونه ای با هم پیوند خورده است که ایران نمی تواند نسبت به سرنوشت شیعیان بی تفاوت باشد. از جمله کشورهایی که بعد از ایران بیشترین جمعیت شیعه را دارد همسایه شرقی ایران یعنی پاکستان است. ایران و پاکستان به عنوان دو کشور مهم و استراتژیک در جنوب غرب آسیا توانسته اند تأثیرگذاری مهمی بر تحولات منطقه و نیز بین الملل داشته باشند. اشتراکات فرهنگی، مذهبی و اجتماعی از یک سو و داشتن مرز مشترک پهناور از سوی دیگر موجب شده است روابط دو کشور با وجود اختلافات بنیادی در منافع و رویکردهای سیاسی نسبت به مسائل مهم و استراتژیک منطقه ای و بین المللی بر اساس رابطه ای دوستانه و پایدار تنظیم و استوار باشد که در این میان نقش شیعیان پاکستان به عنوان اقلیتی چشمگیر و فعال در حوزه های سیاسی اجتماعی که حدود 20% جمعیت این کشور را تشکیل می دهند مورد توجه می باشد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به تحلیل تأثیرپذیری مناسبات سیاسی ایران و پاکستان از منظر ژئوپولیتیک شیعه، پرداخته است. سوال اصلی مطرح شده این است که مناسبات سیاسی ایران و پاکستان چه تأثیرپذیری از ژئوپولیتیک شیعه دارد؟ نتایج نشان می دهد که مناسبات سیاسی ایران و پاکستان بیشتر تحت تأثیر عوامل ژئوپولیتیک شیعه بوده است و شیعیان پاکستان با وجود فشارهایی که از جانب گروه های سلفی و تکفیری بر آنها حاکم است، توانسته اند در مناسبات سیاسی بین این دو کشور نقش ویژه ای داشته باشند.
۳۳.

تبیین ژئوپلیتیکی طرح «ابتکار کمربند- جاده» چین و تأثیر آن بر روابط ایران با چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۳ 138 - 156

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک ایران چین طرح ابتکار کمربند- جاده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۴۱
ضرورت تعامل با اقتصاد جهانی و تحقق توسعه در جهان جدید، سبب شده است چین با طرح احیای جاده ابریشم باستانی، برنامه بلند پروازانه ای را در ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی، در جهان آغاز کند. چین به عنوان یکی از ارکان اصلی قدرت در ساختار نوین نظام بین الملل، در حال تعریف و تثبیت موقعیت منطقه ای و جهانی خود می باشد و با اجرای طرح ابتکار کمربند- جاده، در پی افزایش کارآمدی مرزهای داخلی، بهبود تجارت میان کریدورهای اقتصادی، بهبود دسترسی به بازار اروپا، افزایش صادرات محصولات، گسترش همکاری های بانکی، مالی، توسعه سرمایه در حوزه گردشگری و ... می باشد.
۳۵.

Investigating the Relationship between Politics and Tourism in the Arvand Free Zone

نویسنده:
منبع: Tourism and Hospitality Research (IJTHR), Volume ۸, Issue ۲, Winter ۲۰۲۱ 1 - 15

کلید واژه ها: Politics Tourism and Arvand Free Zone

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۰۶
Tourism in any society is influenced by complex and intertwined political, cultural, economic factors as well as geographical features that fascinate others. The main foundations of policy in this field go back to the historical, cultural, social and economic characteristics of each country. The purpose of this study is to investigate the relationship between politics and tourism in the Arvand Free Zone and has been done by descriptive-correlational research method. The statistical population of the study included tourists from Arvand Free Zone. The sample includes 384 tourists who were selected using random sampling method. The research tool is a researcher-made questionnaire. SPSS software and correlation coefficient and t-test were used to analyze the data. The results showed that the development and expansion of tourism in the Arvand Free Zone is influenced by political decisions and national and local policymakers. There is a significant relationship between tourism policy and economic growth of Arvand Free Zone.
۳۶.

تحلیل تأثیر سیاست بر گردشگری در منطقه آزاد اروند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 41 - 56

کلید واژه ها: منطقه آزاد اروند سیاست گردشگری توسعه اقتصادی تکنیک SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۳۳
موقعیت ژئوپولیتیک منطقه آزاد اروند و ضرورت تأمین امنیت منطقه ای از طریق تدابیر غیر نظامی در منطقه حساس خلیج فارس از سویی، و توجه ویژه به درآمدهای جایگزین در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی و بدون نفت از سوی دیگر، توسعه مناطق آزاد تجاری مثل اروند برپایه فعالیت هایی نظیرتوسعه گردشگری را براساس قابلیت های سرشاری که از نظرعمق ژئوپلتیکی در این زمینه دارد ضروری ساخته است. در این راستا در پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت های پیمایشی- میدانی، ضمن بهره گیری از تکنیک SWOT مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیداتی که می تواند از منظر سیاسی بر توسعه گردشگری منطقه اثرگذار باشد؛ مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفته است. بر این اساس جهت شناسایی و تعیین میزان اولویت عوامل موثر بر گردشگری منطقه با استفاده از تدوین پرسشنامه در قالب طیف لیکرتی، تعداد40 سوال با رویکرد کالبدی، طبیعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی طراحی و با نظرسنجی از کارشناسان و مدیران محلی اصلاح و هدفمند گردید. پرسشنامه ها یبن200نفر(30نفراساتید وکارشناسان گردشگری، 85نفرگردشگر،40 نفر بومی منطقه و45 نفر از کارکنان گردشگری و آژانس های مسافرتی) توزیع و تکمیل گردید. نتایج حاصل نشان داد که رویکرد انتخابی در زمینه تدوین راهبردها و استراتژیهای توسعه گردشگری منطقه آزاد اروند از منظر سیاسی، رویکرد کمینه- بیشینه یا استراتژیهای بازنگری(WO)می باشد که هدف آن استفاده از فرصت ها و قابلیت های بیرونی جهت تقویت و ارتقای ضعف هایی است که این ناحیه در برنامه ریزی گردشگری با آن رو به رو می باشد.
۳۷.

تبیین رابطۀ گرایش های مکانی و طایفه ای و انتخابات مجلس شورای اسلامی (مطالعه موردی: یازدهمین دورۀ حوزۀ انتخابیۀ گچساران و باشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال چهارم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۶ 80 - 104

کلید واژه ها: جغرافیای انتخابات هویت مکان گرایشات زادگاهی و طایفه ای حوزه انتخابیه گچساران و باشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۲
جغرافیای انتخابات رویکردی نوین به مقوله انتخابات دارد و در آن ابعاد فضایی و مکانی انتخابات بررسی می شود. یکی از عوامل مؤثر بر الگوی رفتار سیاسی مردم در انتخابات، پدیده همسایگی و گرایش های زادگاهی و طایفه ای است. تحلیل فضایی و مکانی پایگاه رأی نامزدهای انتخاباتی در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی نشان می دهد که الگوی رأی ساکنان و رأی دهندگان در حوزه انتخابیه گچساران و باشت بیش از آنکه تابع سطح کلان و همسو با طیف سیاسی اصولگرا و اصلاح طلب باشد، این هویّت های مکانی و کُنش همسان ساکنان فضا و گروه های اجتماعی سنّتی نظیر ایلات و طوایف است که نقش ناستردنی در خاستگاه رأی ساکنان دارد و به همین مناسبت، کنش سیاسی افراد و جوامع، تابعی از ادراک محیطی و برداشتی است که از منافع خود دارند. ازاین رو، این پرسش مطرح می شود که چه رابطه ای بین گرایش های زادگاهی و طایفه ای و انتخابات در حوزه انتخابیه گچساران و باشت وجود دارد؟ فرضیّه تحقیق به این پرسش این گونه پاسخ می دهد که به نظر می رسد بین دو متغیر گرایش های زادگاهی و طایفه ای و انتخابات مجلس شورای اسلامی در حوزه انتخابیه گچساران و باشت رابطه معناداری وجود دارد. روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی‑تحلیلی است و روش گردآوری اطّلاعات اسنادی و میدانی است. بر بنیاد یافته های پژوهش، این نتیجه حاصل می شود که متغیر همسایگی و گرایش های زادگاهی و طایفه ی، مهم ترین و نیرومندترین عوامل مؤثر بر الگوی رأی نامزدهای انتخابیه حوزه انتخابیه گچساران و باشت به شمار می رود.
۳۸.

تحلیلی بر رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیای جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 107 - 131

کلید واژه ها: ایران آسیای جنوبی روابط منطقه ای سیاست خارجی منطقه گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۴۰
رویکرد سیاست خارجی، نقش مهمی در توسعه روابط منطقه ای و جهانی برای کشورها دارد. به ویژه در عصر جهانی شدن که پیوندها و مناسبات میان کشورها در عرصه بین الملل، کاملاً درهم تنیده شده اند. ماهیت ویژه دوره جهانی شدن این است که کمترین ظرفیت موجود برای برقراری ارتباط با کشورهای دیگر، اثری مثبت بر تصویر بین المللی آن کشور دارد. در روابط منطقه ای، رفتار سیاست خارجی ایران، نسبت به مناطق ژئوپلیتیکی پیرامونش، رویکردهای متفاوتی داشته است. منطقه آسیای جنوبی به عنوان منطقه ژئوپلیتیکی مستقل، بر اساس نظریه سول کوهن و تبدیل شدن آن به قلمروی ژئواستراتژیک سوم، می تواند از مناطقی باشد که در تغییر رویکرد سیاست خارجی کشور نسبت به این منطقه ظرفیت لازم را ارائه دهد. هدف اصلی در این مقاله، تحلیل رویکرد سیاست خارجی ایران در روابط منطقه ای با منطقه آسیای جنوبی است. این پرسش مطرح است که جایگاه منطقه آسیای جنوبی در روابط و رویکرد سیاست خارجی ایران چگونه است؟ برای پاسخ به این پرسش از روش و رویکرد پژوهشی توصیفی تحلیلی و ابزار گردآوری داده های کتابخانه ای و سایت های اینترنتی استفاده می کنیم. نتایج یافته های پژوهش نشان می دهند منطقه ژئوپلیتیکی آسیای جنوبی، در سیاست خارجی ایران جایگاه و اولویت مناسبی ندارد و سیاست خارجی این کشور در بهره برداری از موقعیت این منطقه برای توسعه روابط منطقه ای، اقدامات لازم و جدی نکرده است.  
۳۹.

تبیین تأثیر طرح ابتکار کمربند-جاده چین بر ژئواکونومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و توسعه منطقه ای پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 1 - 22

کلید واژه ها: ابتکار کمربند - جاده ژئوپلیتیک ژئواکونومی چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۱۹
   چین با احیای جاده ابریشم باستانی، در قالب طرح ابتکار کمربند- جاده، که یکی از بزرگ ترین پروژه های قرن است، در نظر دارد با حضور در عرصه اقتصاد جهانی، به مقابله با نظام اقتصادی تک قطبی آمریکا برود. رویکرد صرفاً اقتصادی چین، بسیاری از کشورهای مسیر طرح ابتکار کمربند- جاده را به حضور در این پروژه تشویق کرده است. این طرح تأثیرات زیادی بر کشورهای مسیر طرح از جمله ایران خواهد داشت. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که جایگاه ایران در طرح کمربند- جاده چیست و این طرح چه پیامدهایی بر ژئواکونومی ایران خواهد داشت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی است و از نظر گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و استفاده از منابع کتابخانه ای، اینترنت و مصاحبه با صاحبنظران می باشد که در مرحله اول با استفاده از نرم افزار SPSS و در مرحله دوم با استفاده از نرم افزار میک مک ارزیابی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد اجرای موفق طرح ابتکار کمربند –جاده، موجب افزایش همکاری های اقتصادی در منطقه، احیای موقعیت ژئواکونومیک ایران و حضور فعال تر ایران در همکاری های غیر غربی می گردد.  دیدگاه های ضد و نقیض برخی رقیبان این طرح اقتصادی موجب شده است تا نتوانند برتری و ابتکار عمل چین در ایجاد آن را بپذیرند؛ بنابراین با نگاه جنگ اقتصادی به مقابله با این طرح پرداخته اند. نتایج به دست آمده از واکاوی و تبیین طرح ابتکار کمربند- جاده و  شفاف سازی روابط اقتصادی- تجاری میان ایران و چین نشان می دهد علیرغم اینکه ایران در این طرح موقعیت مرکزی دارد و در مرکز جغرافیایی طرح قرار گرفته اما به خوبی از مزایای این پروژه بهره نبرده است.
۴۰.

بررسی تاثیر همسایگی و طایفه گرایی بر انتخابات مجلس شورای اسلامی (مطالعه موردی: یازدهمین دوره حوزه انتخابیه بویر احمد، دنا و مارگون)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره پنجم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) ۵۱-۳۵
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۳۷
جغرافیای انتخابات شاخه ای از جغرافیای سیاسی است که به مطالعه جنبه های جغرافیای انتخابات مانند: سازماندهی فضایی انتخابات، تنوع فضایی در الگوهای رای گیری و تاثیر عوامل جغرافیای و فضایی در تصمیم های رای دهندگان می پردازد. معمولا رای دهندگان با توجه به نیازها، باورها و سبک زندگی که دارند در قالب الگوهای متنوعی به کاندیداهای مختلفی رای می دهند که یکی از این انواع الگوها، الگوی رای همسایگی می باشد. براساس این الگو، ساکنان یک فضای جغرافیایی خاص مانند (محله، روستا، شهر و استان) در قالب جامعه رای دهندگان با نامزدهایی که در آن مکان زاده شده اند یا زندگی می کنند همذات پنداری دارند و تصور می کنند که نامزد آن محدوده خاص (زادگاه) شان تنگناها و مشکلات آنان را بهتر درک می کنند از این رو بیشتر به او رای می دهند. این پژوهش به دنبال بررسی نقش متغیر همسایگی و گرایشات طایفه ای در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در حوزه انتخابیه بویراحمد، دنا و مارگون است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است و برای تبیین بهتر موضوع از نرم افزارهای GIS وEXCEL استفاده شده است. بربنیاد یافته های پژوهش این نتیجه حاصل می شود که متغیر همسایگی و گرایشات زادگاهی و طایفه ای مهمترین عامل موثر بر الگوی رای نامزدهای انتخاباتی حوزه انتخابیه یاد شده می باشد. از طرفی با بررسی میزان و شدت همسایگی در بین طوایف و اقوام ساکن در شهرستان های حوزه انتخابیه مذکور، مشخص شد که تاثیر همسایگی در برخی شهرستان ها و حوزه ها (بویراحمد و دنا) بیشتر و در برخی مکان ها و فضاها (مارگون) کمتر است. چنین تفاوت هایی به واسطه معیار میزان جمعیت شهرستان های مذکور خلق شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان