محمد ملک زاده

مقدمه و هدف: خودسوزی یکی از روشهای خودکشی بوده کـه روشی خشن و بیرحمانه جهت پایان دادن به زندگی است. با توجه به اینکه خودسوزی عواقب روانی، اجتماعی، فردی و اقتصادی بسیاری بر بیماران و جامعه وارد میسازد، این مطالعه به منظور مقایسه سلامت عمومی، عزت نفس و حمایت اجتماعی در بیماران خودسوز و غیرخودسوز بستری در بیمارستان سوانح و سوختگی چرومی شهرستان گناوه انجام گردیده است. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی ـ تحلیلی می باشد. نمونه این تحقیق مشتمل بر 60 نفر از بیماران (خود سوز 30 نفر و غیرخود سوز 30 نفر) بستری در بیمارستان سوانح و سوختگی چرومی شهرستان گناوه بود که طی شش ماه اول سال 1383 به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ، حمایت اجتماعی فیلیپس و عزت نفس کوپر اسمیت بود. دادههای جمع آوری شده با استفاده از نرم‌‌افزار SPSS و شاخص های توصیفی و آزمونهای آماری تحلیل واریانس چند متغیری، تی و ضریب همبستگی پیرسون آنالیز شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار سلامت عمومی، عزت نفس و حمایت های اجتماعی افراد خودسوز و غیرخودسوز به ترتیب؛ 14.65±44.57 و 6.27±10.83، 4.94±57.90 و 6.04± 55.47 و 4.94±20.40 و73.23±17.1 بوده است.همچنین نتایج نشان داد که بین بیماران خودسوز و غیرخودسوز از لحاظ سلامت عمومی، حمایت اجتماعی و مولفه های آنها تفاوت معنی دار وجود داشت (P<0.05)، ولی بین این دو گروه از بیماران از لحاظ عزت نفس تفاوت معنی دار وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که میزان سلامت عمومی و حمایت اجتماعی افراد به طور با خودسوزی ارتباط دارد. لذا به منظور پیشگیری از آن توصیه میشود که با پیوند دادن افراد با اجتماع، خانواده ها، گروه ها و ایجاد حمایتهای اجتماعی و عاطفی میزان خودکشی را کاهش داد.

آموزه های مذهبی و دینی همراه با مولفه های اصیل فرهنگ ملی؛ دو عامل مهمِ هویت بخش و وحدت آفرین در جامعه اسلامی ایران به شمار می آیند. همگرایی این دو عامل کانون نیرومندی را برای تولید قدرت نرم در فرهنگ سیاسی شیعه حاکم بر این کشور به وجود خواهد آورد از این رو مولفه های قدرت نرم جامعه اسلامی ایران را باید در جاذبه های هویت بخش فرهنگ اسلامی-ایرانی جستجو کرد. این فرهنگ که مولفه ها و نمادهای مذهبی و ملی را در خود جای داده است، به عنوان الگوی مطلوب و ایده آل برای تقویت قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی ایران قابل ارائه می باشد.

آماده سازی جامعه برای ورود به عصر غیبت دو دلیل داشت: کاهش ارتباط مستقیم معصوم با مردم و مرتبط ساختن آنان با عاملان و نایبان ایشان و دیگر، آگاهی بخشی به مردم و تنویر افکار عمومی برای معرفی حاکمان جور و قرار دادن جامعه در مسیر حرکت به سوی تاسیس دولت حق و شناخت وظیفه شرعی در عصر غیبت. در این نوشتار، دو شیوه نظری و عملی پیشوایان معصوم در آماده سازی ذهنیت شیعیان برای ورود به عصر غیبت بررسی می شود. بُعد نظری همان روایاتی است که ائمه معصوم درباره غیبت فرزندی از نسل فاطمه خبر داده اند و بعد عملی نیز سیره سیاسی پیشوایان معصوم است که مهم ترین آن، مواردی هم چون در پیش گرفتن سیاست تقیه، صبر و انتظار، کاهش ارتباط مستقیم معصوم با مردم، تاسیس سازمان وکالت، توقیع و نامه نگاری با شیعیان، پنهان نگه داشتن علایم حمل و تولد حضرت مهدی و سرانجام غیبت صغرا به منزله زمینه ورود به عصر غیبت کبرا به شمار می رود

رویکرد سیاسی علامه طباطبایی در تفسیر المیزان به دلیل جایگاه جامعیت این تفسیر و نیز مفسر آن به عنوان یک مفسر بزرگ قرآن کریم، از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است. علامه پس از تبیین ارتباط میان دین با سیاست و تقسیم بندی سیاست به دو گونه سیاست الهی و طاغوتی، بر جایگاه برتر سیاست اسلامی تأکید کرده، آن را دارای اصول و ویژگی های خاصی می داند که به طورمشخص از سیاست غیراسلامی متمایز می گردد. در این جستار ماهیت، ابعاد و اصول سیاست اسلامی در تفسیر المیزان را بررسی خواهیم کرد. مقاله حاضر می کوشد در این بررسی گامی در جهت افزایش تولیداتی در عرصه سیاسی مبتنی بر سیاست اسلامی و احیای سبک زندگی اسلامی بردارد. این مقاله با روش اسنادی و نوعی تحلیل محتوای کیفی در تفسیر المیزان به تحلیل، تبیین و تفسیر ماهیت سیاست اسلامی خواهد پرداخت.

روابط ایران و کشورهای عربی با پیشینه تاریخی مشترک از دوران باستان تحت تاثیر برخی عوامل واگرا و همگرا، در یک فرایند زمانی دستخوش تغییر و تحولاتی بوده است. این روابط به رغم اشتراکات فرهنگی-تاریخی متعدد، تحت تأثیر متغیره ای عدی ده ای همچون تفاوت نژادی، زبانی و یا مذهبی آنها در طول تاریخ به ویژه دوره معاصر، هیچ گاه در حد مطلوبی ارزیابی نشده است. این در حالی است که به دلیل اشتراکات مهم دینی، تاریخی و فرهنگی؛ دشمنان واحد؛ گستردگی مرزهای مشترک و تداخلات قومی و مردمی، امروزه اقتضا دارد به منظور افزایش کاربری های لازم در سطوح منطقه ای و جهانی رابطه ایران و کشورهای عربی به سمت تنش زایی و همگرایی بیشتر سوق داده شود. در این پژوهش، نگارنده با هدف پاسخ به چگونگی شکل گیری تمدن نوین اسلامی تحت تاثیر متغیر رابطه ایران با جهان عرب، با استفاده از روش تحلیل محتوای داده ها، تلاش نموده است تا پس از بررسی متغیرهای واگرا در روابط ایران با کشورهای عربی، به ارزیابی راهکارها و عوامل بهبودی این روابط و تعامل و همبستگی ایران با جهان عرب در پرتو پیوستگی های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و تاریخی بپردازد. بر اساس یافته های این نوشتار، از یکسو با تقویت عوامل همگرا و تکیه بر اصول مشترک؛ و از سوی دیگر تضعیف عوامل واگرا می توان ضمن بهبود روابط دوجانبه، بستر تحقق تمدن نوین اسلامی را در گستره جهانی فراهم نمود.

بحران اخلاقی نهفته در ماهیت نظام سرمایه داری غرب، امروزه پیامدهای ناگواری بر جهان تحمیل کرده است. یکی از مهم ترین این پیامدها که امروزه جامعه بشری تحت تأثیر آموزه های غیرالهی و غیراخلاقی نظام سرمایه داری دچار آن شده، سیر صعودی گرایش به خشونت و افراطی گری در جهان است. اتهام خشونت گرایی و افراطی گری گرچه در حال حاضر با تبلیغات گسترده غرب متوجه جهان اسلام گردیده و به یکی از جلوه های اسلام هراسی در رسانه های غربی، به ویژه رسانه های مورد حمایت ایالات متحده آمریکا تبدیل شده است، اما بررسی دقیق این پدیده، محققان را به ماهیت خشونت طلبی و افراطی گری لیبرالیسم و نقش کلیدی آن در گسترش این معضل در جهان رهنمون می سازد. نگارنده با عدم پذیرش انتساب خشونت طلبی و افراطی گری به جریان اصیل اسلامی از طریق تحلیل محتوای اسناد و شواهد موجود، ریشه عوامل واقعی خشونت و افراطی گری را در جهان، در بحران اخلاقیِ نهفته در ماهیت نظام سرمایه داری و لیبرالیستی غرب جست وجو می کند.

با گسترش عرصه های استبداد و استعمار در نظام بین الملل، جهانی شدن الگوی مقاومت، یکی از ضرورت های عصر ما به شمار می رود. هدف اصلی این مقاله، توصیف و تبیین تأثیرات ناشی از جهاد تبیین در گسترش هنجارهای مقاومت در عرصه بین المللی است تا از این رهگذر، کارکردها و پیامدهای جهانی این مسأله به ویژه در گستره جهان اسلام تحلیل شود. پژوهش حاضر این سؤال را مورد بررسی قرار می دهد که جهاد تبیین چه نقشی در فرامرزی شدن الگوی مقاومت و گسترش آن در عرصه بین الملل خواهد داشت و کارکردها و پیامدهای جهانی آن از منظر آیه الله خامنه ای چیست؟ در پاسخ، فرضیه نوشتار حاضر این است که به دلیل عقلانی و فطری بودن هنجارهای مقاومت اسلامی، جهاد تبیین می تواند نقشی تعیین کننده در تثبیت و گسترش این هنجارها به عنوان یک الگوی جهانی داشته باشد؛ این امر، تحولات مثبت بین المللی در مسیر تضعیف ظلم و استبداد را در سطح بین الملل در پی خواهد داشت. این فرضیه در تحقیق حاضر با روش توصیفی تحلیلی مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد.

سید عبدالله بهبهانی در جریان نهضت تحریم تنباکو، به حمایت از قرارداد رژی و نقض حکم تحریم اقدام کرد. در این راستا، برخی اقدامات خاص وی، مانند دیدار با مسئولان انگلیسی، موجب انگشت نما شدن وی و ماندگاری نامش در تاریخ به عنوان ناقض حکم تحریم گردید. نوشتار حاضر با روش تاریخی و بررسی دقیق گزارش ها و اسناد، به توصیف و تبیین مواضع و اقدامات بهبهانی در نهضت تحریم تنباکو پرداخته است. در نگاهی همدلانه، علت موضع و اقدامات وی را می توان ناظر به دو مسئله دانست (که البته هر دو قابل نقد است): 1. تشکیک در اصالت و نیز شرعی بودن حکم تحریم؛ 2. توجه به منافع حاصل از اجرای قرارداد رژی و مضرات فسخ آن برای ایران. علی رغم آنکه بهبهانی روابط نزدیکی با امین السلطان صدراعظم برقرار کرده بود و نیز تمایلاتی به مسئولان انگلیس و سیاست های آن کشور داشت که نباید تأثیرگذاری این روابط و تمایلات را در مواضع بهبهانی نادیده گرفت، با این حال، ادعای اخذ رشوه از سوی بهبهانی برای مبارزه با حکم تحریم مورد تردید جدی است و موارد ارائه شده در این زمینه، توان اثبات چنین ادعایی را ندارد.

امروزه اتهام خشونت گرایی و افراطی گری به اسلام و مسلمانان به یکی از جلوه های اسلام هراسی در غرب تبدیل شده است. در این میان اگرچه عملکرد افراطی و خشن برخی از جریان ها و گروه هایی که خود را منتسب به دین اسلام می دانند در ارائه چهره ای نامناسب از شریعت محمدی (ص) بی تأثیر نبوده است، با توجه به اینکه از یکسو عملکرد چنین گروه هایی همواره مورد انزجار و عدم تأیید از سوی اکثریت مسلمانان و مذاهب اسلامی بوده و از سوی دیگر شواهد و اسناد موجود بر حمایت های مستقیم و غیرمستقیم قدرت های غربی از چنین جریان هایی دلالت دارند، عملکرد این جریان ها را هرگز نمی توان به حساب جریان اسلامی نهاد. این پژوهش ضمن رد ادعای انتساب خشونت گرایی به جریان اسلامی، از طریق تحلیل محتوای اسناد و شواهد موجود، ریشه عوامل واقعی خشونت و تروریسم در جهان را در ماهیت نظام سرمایه داری و لیبرالیستی غرب جست وجو می کند.