امین کرایی

هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان رابطه شوخ طبعی و مؤلفه های دشواری در تنظیم هیجان با کیفیت رابطه زناشویی در پرستاران زن بود. جامعه پژوهش حاضر، کلیه پرستاران زن متأهل بیمارستان های دولتی شهر اهواز بود که نمونه ای شامل 180 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های کیفیت زناشویی نورتون (1983)، پرسشنامه شوخ طبعی خشوعی و همکاران (1388) و مقیاس مشکلات در تنظیم هیجانی گراتز و رومر (2004) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی ساده پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام شد. نتایج ضریب همبستگی ساده نشان داد که بین شوخ طبعی و مؤلفه های دشواری در تنظیم هیجان شامل عدم پذیرش پاسخ های هیجانی، مشکلات در مدیریت رفتارهای هدفمند، مشکلات در کنترل تکانه، نداشتن آگاهی هیجانی، عدم دسترسی به راهبردهای تنظیم هیجان و نداشتن وضوح هیجانی با کیفیت رابطه زناشویی همبستگی معنی داری وجود دارد. هم چنین، نتایج تحلیل رگرسیون به شیوه گام به گام نیز نشان داد که متغیرهای شوخ طبعی، مؤلفه مشکلات در مدیریت رفتارهای هدفمند، نداشتن آگاهی هیجانی و مؤلفه مشکلات در کنترل تکانه بهترین پیش بین های کیفیت زناشویی پرستاران زن هستند.

زوج درمانی متمرکز بر هیجان رویکردی کوتاه مدت و ساختاریافته برای درمان و بهبود روابط آشفته است که بر چرخه های منفی تعاملی پایدار، در اثر آسیب پذیری هیجانی عمیق توجه دارد و بر کاهش آشفتگی زوجی از راه مداخله در سطح هیجانی به ویژه پاسخ های هیجانی دل بستگی محور کوشش می نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی متمرکز بر هیجان بر صمیمیت هیجانی و جنسی زوج های ناسازگار انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده 100 زوج از زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اهواز (مهرآوران، ندای زندگی و مرکز تحقیقات علوم رفتاری دانشگاه شهید چمران اهواز) در فصل پاییز 1396 بود. نمونه پژوهش دربرگیرنده 3 زوج (۶ نفر) از زوج های مراجعه کننده به این مراکز بودند که با توجه به نتایج پرسشنامه سازش یافتگی زوجی (اسپانیر، 1976) با خط برش 101 و با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش از طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه ناهم زمان استفاده شد. برای سنجش صمیمیت هیجانی و جنسی زوج ها از خرده مقیاس های صمیمیت هیجانی و صمیمیت جنسی، مقیاس ارزیابی شخصی صمیمیت شافر و السون (1981) استفاده شد. پروتکل زوج درمانی متمرکز بر هیجان در سه مرحله خط پایه، مداخله ی 10 جلسه ای به صورت هفتگی (نشست های 90 دقیقه ای) و پیگیری ۲ ماهه اجرا گردید. داده ها به روش های ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها نشان داد که زوج ها در مرحله درمان در صمیمیت هیجانی (82/33%) و صمیمیت جنسی (88/34%) بهبود را تجربه کردند؛ بنابراین یافته های پژوهش روشنگر این است که زوج درمانی متمرکز بر هیجان با تغییر چرخه های تعاملی منفی بر افزایش صمیمیت هیجانی و جنسی زوج های موردبررسی تأثیر دارد.

مقدمه: وقوع خیانت در هر خانواده ای موجب آسیب به بنیان آن شده که نتیجه آن فروپاشی و افزایش آسیب های اجتماعی است. هدف این پژوهش پیش بینی گرایش به خیانت بر اساس متغیرهای ویژگی های شخصیتی و سبک های دلبستگی در افراد متأهل بود. روش: طرح پژوهش حاضر  توصیفی از نوع  همبستگی بود. نمونه آماری پژوهش شامل 250 نفر از زنان و مردان متأهل (125 زن  و 125 مرد) از جامعه متأهلین استان خوزستان که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، بود.  ابزارهای پژوهش نیز شامل پرسشنامه های شیوه های رفتاری فارمن و وهنر، پنج عاملی نئو کاستا و مک کری و مسائل رابطه ای بوکات بود و و در نهایت داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 تحلیل شدند. یافته ها: این پژوهش نشان داد که بین تمام متغیرهای پیش بین (سبک های دلبستگی ، ویژگی های شخصیتی) و مؤلفه های آن ها (به جز مؤلفه ویژگی شخصیتی گشودگی که معنی دار نبود) با گرایش به خیانت دارای رابطه معنی داری در سطح  0001/0 >p بودند. همچنین در ضرایب همبستگی چندگانه متغیرهای پیش بین (ویژگی های شخصیتی و سبک های دلبستگی) با گرایش به خیانت زناشویی افراد متأهل با روش ورود همزمان و مرحله ای مقدار R2 نشان داد، 29 درصد از واریانس گرایش به خیانت زناشویی شهروندان متأهل توسط متغیرهای یاد شده تبیین می شود. نتیجه گیری:  بر اساس یافته پژوهش می توان بیان کرد،  ویژگی وجدانی بودن، سبک دلبستگی اضطرابی، ویژگی روان رنجوری و سبک دلبستگی ایمن به ترتیب پیش بینی کننده های خوبی برای گرایش به خیانت زناشویی می باشند.

زمینه و هدف: خیانت (Infidelity) یکی از دردناک ترین تجارب روابط زناشویی است. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش تعدیل گر تعهد مذهبی (Religious commitment) در رابطه بین سبک های دلبستگی (Attachment styles) و طرح واره های ناسازگار (Maladaptive schemas) با گرایش به خیانت (Tendency to infidelity) انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. روش نمونه گیری به صورت در دسترس (125 زن متأهل و 125 مرد متأهل) بود. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های شیوه های رفتاری (Behavioral Systems Questionnaire یا BSQ)، فرم کوتاه طرح واره های ناسازگار اولیه (Early Maladaptive Schemas Questionnaire- Short Form یا EMSQ-SF)، تعهد مذهبی (Religious Commitment Questionnaire یا RCQ) و مسائل رابطه ای (Questionnaire Relation Issues یا RIQ) استفاده شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد تعهد مذهبی در رابطه بین سبک دلبستگی اجتنابی با گرایش به خیانت اثر تعدیل گر دارد (05/0>p) ولی این عامل تعدیل گر سایر روابط بین سبک های دلبستگی و حوزه های طرح واره های ناسازگار با گرایش به خیانت نبود (05/0<p). نتیجه گیری: تعهد مذهبی می تواند رابطه بین سبک دلبستگی اجتنابی با گرایش به خیانت را تعدیل و همچنین برای کاهش این گرایش مؤثر باشد.

هدف: آمادگی پذیرش تغییر نیروی انسانی در آموزش عالی، یکی از عوامل کلیدی موفقیت برنامه های تغییر سازمانی است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی آمادگی پذیرش تغییر کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز از طریق مؤلفه های فرهنگ سازمانی انجام شده است. روش: این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است که در سال 1395 انجام گرفت. جامعه پژوهش را کلیه کارکنان شاغل رسمی در دانشگاه آزاد اسلامی اهواز (466 نفر) تشکیل می دهد که نمونه ای با حجم 260 نفر از آن ها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون (2000) و پرسشنامه آمادگی برای پذیرش تغییر دانهام (1989) صورت گرفت. برای تایید روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها از نظرات استادان و کارشناسان و برای تایید پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون چندگانه برای تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد بین مولفه های فرهنگ سازمانی با آمادگی پذیرش تغییرکارکنان دانشگاه رابطه ی مثبت و معنا دار وجود دارد. هم چنین بین مؤلفه های مشارکت، ثبات و یکپارچگی، انعطاف پذیری و مأموریت با آمادگی پذیرش تغییر در نمونه مورد مطالعه رابطه مثبت و معنا دار مشاهده گردید. یافته های حاصل از رگرسیون نشان داد از بین متغیرهای پیش بین مؤلفه های انعطاف پذیری، مشارکت و مأموریت فرهنگ سازمانی بهترین پیش بین های آمادگی پذیرش تغییر در کارکنان هستند. نتیجه گیری: هر چه تعهد به مشارکت، سازگاری، انطباق پذیری و مأموریت بالاتر باشد، آمادگی پذیرش تغییر بالاتر است. کارکنان دانشگاه مورد مطالعه به لحاظ فرهنگ سازمانی آمادگی پذیرش برنامه های تغییر و تحول را دارند .

هدف پژوهش حاضر، طراحی و تدوین مدل تطابق در محیط کار بر عملکرد شغلی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان خوزستان با نقش میانجی رفتار مدنی سازمانی بود. جامعه آماری در این پژوهش کلیه کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان خوزستان می باشد که نمونه ای به حجم 170 نفر (130 نفر مرد و 40 نفر زن) با استفاده از روش نمونه-گیری تصادفی چندمرحله ای از میان جامعه مذکور انتخاب شد. طرح پژوهش حاضر، پژوهش حاضر از نوع تحلیل ماتریس کوواریانس یا همبستگی (تحلیل مسیر) است. ابزارهای مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه تطابق فرد – سازمان پیاسنتین و چپمن (2006)، پرسشنامه تطابق فرد – گروه واگل و فلدمن (2009)، پرسشنامه تطابق فرد – شغل کیبل و درو (2002)، پرسشنامه رفتار مدنی سازمانی گراهام و دینش (1994) و پرسشنامه عملکرد شغلی پاترسون (1970) می باشند. نتایج نشان داد تطابق فرد- سازمان از طریق رفتار مدنی سازمانی با عملکرد شغلی رابطه دارد. همچنین تطابق فرد- شغل از طریق رفتار مدنی سازمانی با عملکرد شغلی رابطه دارد. اما، تطابق فرد – گروه فقط به صورت غیرمستقیم از طریق رفتار مدنی سازمانی موجب ارتقای عملکرد شغلی می شود. رفتار مدنی سازمانی نیز با عملکرد شغلی ارتباط دارد. یافته های به دست آمده از تحلیل مسیر نشان داد مدل ساختاری از برازندگی خوبی برخوردار است و همه ی روابط ساختاری موجود در مدل در سطح 05/0> P معنادار می باشد.

ازدواج سالم و موفق، نقشی بنیادین در تشکیل خانواده سالم ایفا می کند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل ازدواج موفق است. این پژوهش با شیوه کیفی و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زوج های ساکن شهر یاسوج بود که دارای حداقل 5 سال سابقه زندگی مشترک بودند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، آزمودنی ها انتخاب شدند و تا رسیدن به اشباع نظری، درنهایت 26نفر(13زوج) دارای ازدواج موفق مورد مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته قرار گرفتند و پاسخ ها با استفاده از روش مقایسه ای مداوم استراوس وکوربین تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که عوامل ازدواج موفق طیف گسترده ای را در برمی گیرد. عوامل شناسایی شده عبارت بودند از: عوامل فردی، عوامل مربوط به رابطه زوجی، عوامل مربوط به خانواده اصلی زوجین، عوامل فرهنگی– اجتماعی و عوامل والدینی. هریک از عوامل به دست آمده، مقوله های مختلفی را در بر می گیرد. درک و شناسایی عوامل مؤثر بر ازدواج های موفق در زوج های موفق می تواند به عنوان الگو و مسیری برای زوج ها قلمداد شود و برای روانشناسان و مشاوران ازدواج مثمر ثمر واقع گردد وسرانجام به سلامت جامعه کمک کند.

مقدمه: نظامی گری از مشاغل دارای تنیدگی بالا و پیچیدگی خاص است که با مخاطرات جسمانی و دوری از خانواده همراه است و می تواند بر زندگی زناشویی افراد تأثیر بگذارد. هدف پژوهش حاضر پیش بینی دیدگاه فهمی همسر در مردان نظامی از روی تعارض کار خانواده، انعطاف پذیری و کار عاطفی بود. روش: طرح پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان رسمی یک سازمان های نظامی مستقر در شهر اهواز بود که نمونه ای به حجم 200 نفر با روش نمونه گیری هدف مند و از میان مردان متأهل انتخاب شد. ابزار های استفاده شده شامل پرسشنامه تعارض کار خانواده کاریکسی، خرده مقیاس انعطاف پذیری از پرسشنامه هوش هیجانی بار آن، پرسشنامه کار عاطفی بریت و همکاران و پرسشنامه دیدگاه فهمی لانگ می باشد. برای آزمون فرضیه ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه با روش هم زمان و گام به گام استفاده شد. نتایج: نتایج پژوهش بیانگر وجود رابطه منفی معنی دار بین تعارض کار خانواده (239/0-=r) و کار عاطفی (491/0-=r) و رابطه مثبت معنی دار (619/0=r) بین انعطاف پذیری با دیدگاه فهمی بود (05/0>p). همچنین تحلیل رگرسیون با روش هم زمان نشان داد که ترکیب سه متغیر حدود 44 درصد واریانس دیدگاه فهمی را تبیین می کنند. همچنین تحلیل رگرسیون با روش گام به گام نشان داد که کار عاطفی و انعطاف پذیری بهترین پیش بین های دیدگاه فهمی هستند. بحث: روابط زناشویی افراد نظامی بسیار بااهمیت است و دیدگاه فهمی آنان به عنوان یک متغیر مهم را می توان از روی تعارض کار خانواده، انعطاف پذیری و کار عاطفی پیش بینی کرد.

ازدواج و روابط زناشویی سالم، برای جامعه، افراد و خانواده ها فوایدی دارد. پژوهش با هدف شناسایی عوامل ماندگاری ازدواج های پایدار رضایتمند و آماده کردن و ساخت سنجه ای بر پایه عوامل ماندگاری ازدواج های رضایتمند از دیدگاه زنان متأهل به انجام رسیده است. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش دربرگیرنده همه مادران دانش آموزان مقطع متوسطه شهر اهواز بود که دست کم 25 سال از زندگی مشترک آن ها گذشته و در یک ازدواج پایدار رضایتمند با شوهران خود به سر می بردند. از این میان با به کارگیری روش تصادفی ساده چهار نمونه برگزیده شد: نمونه نخست برای یافتن عوامل نخست و فراهم کردن سنجه (25 نفر)؛ نمونه دوم برای افزایش پایایی و روایی و به کار بستن مقدماتی (50 نفر)؛ نمونه اصلی به منظور انجام تحلیل عامل اکتشافی (239 نفر) و سرانجام برای تحلیل عامل تأییدی (160 نفر) گزینش شدند. داده های با بهره گیری از مصاحبه نیمه ساختاریافته، سنجه ارزیابی رابطه (RAS) و سنجه پژوهشگر ساخته ازدواج خوشبخت گردآوری و با به کارگیری تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل عامل تأییدی تحلیل شد. برآمدها نشان داد که 64 ماده در 9 عامل دربرگیرنده شیوه ارتباط و حل تعارض مناسب؛ حمایت، توجه، احترام و قدردانی به یکدیگر؛ ویژگی های شخصیتی و مسئولیت پذیری؛ صمیمیت و کیفیت رابطه جنسی؛ کیفیت زندگی مشترک و گذراندن وقت و تفریحات؛ همخوانی زوجین و انعطاف پذیر بودن؛ تعهد و وفاداری؛ داشتن ارزش ها، فرهنگ و تجارب معنوی مشترک؛ و مسائل مالی و شغلی در ازدواج های پایدار رضایتمند زنان مؤثر بوده اند که روی هم رفته 60 درصد از واریانس موفقیت در ازدواج را تبیین کردند. درک و شناسایی عوامل مؤثر بر ازدواج های پایدار و رضایتمند در زوج های موفق، می تواند به عنوان الگو و مسیری برای زوج ها به ویژه زوج های جوان قلمدادشده و سرانجام به سلامت جامعه کمک کند.

هدف: تعارض کار - خانواده با پیامدهایی برای فرد و سازمان همراه است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی گر تعارض کار- خانواده در رابطه میان تعارض بین کارکنان و بار کاری با فرسودگی شغلی در پرستاران زن بیمارستان های آموزشی درمانی شهر اهواز است. روش: نمونه ی مورد مطالعه شامل 200 پرستار زن شاغل در بیمارستان های آموزشی شهر اهواز بود که با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش که یک طرح توصیفی از نوع هم بستگی است، از ابزارهایی شامل پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش، مقیاس تعارض بین فردی اسپکتور و جکس، پرسش نامه ی تعارض کار- خانواده کاریکسی و پرسش نامه ی بار کمی کار اسپکتور و جکس استفاده شد که همه ی این ابزارها از پایایی و روایی مناسبی برخوردار بودند. به منظور تحلیل داده ها، از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد و تجزیه و تحلیل مدل پژوهش با استفاده از نرم افزار Amos18 انجام گرفت. یافته ها: شاخص های برازش مدل یابی معادلات ساختاری، مدل کلّی پژوهش را تأیید کردند؛ به عبارت دیگر، نتایج نشان دادند که بار کاری از طریق تعارض کارخانواده بر فرسودگی تأثیر می گذارد. نتایج حاصل از روش خودراه انداز و فاصله ی اطمینان حاصل از آن نشان داد که اندازه ی اثر غیرمستقیم بار کاری بر فرسودگی شغلی از طریق تعارض کار- خانواده برابر با 295/0 است که در سطح 007/0p= معنی دار است. نتیجه گیری: تلویحات نظری مهمی از کارکرد متفاوت ابعاد بار کاری و تعارض بین کارکنان بر فرسودگی شغلی از طریق تعارض کار - خانواده در پرستاران حاصل شده است که در متن مقاله به آن پرداخته می شود.

هدف پژوهش حاضر، پیشنهاد مدلی از پیشایندها و پیامدهای مهم گذشت در ازدواج، به منظور شناخت بهتر و کامل تر مفهوم گذشت بود. این مدل نقش اسنادهای علی و مسئولیت پذیری، کیفیت رابطه زناشویی، همدلی و اعتقادات مذهبی در افزایش گذشت زوجین و تاثیر گذشت بر افزایش سلامت روانی و کاهش خشم آنها را بررسی کرد. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش 245 نفر مرد و 247 نفر زن را شامل می شد که از میان والدین دانش آموزان دبیرستانی شهر اهواز با روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش مقیاس گذشت صفت (TFS)، مقیاس اسناد ارتباطی (RAM)، شاخص کیفیت ازدواج (QMI)، مقیاس صفات همدلی باتسون (BEA)، خرده مقیاس نگرش مذهبی، پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (ENRICH) ، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) و خرده مقیاس خشم فهرست تجدید نظر شده علائم روانی R-90SCL را شامل می شود. برای ارزیابی مدل پیشنهادی از روش تحلیل مسیر و بر اساس نرم افزار AMOS ویرایش 7 استفاده شد. مدل ارزیابی شده شاخص های برازندگی خوبی داشت. بر اساس نتایج مدل تحلیل مسیر کیفیت مثبت زناشویی هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم از طریق اسنادهای علی و مسئولیت پذیری، گذشت را افزایش می دهد. اسنادهای علی نیز به صورت غیرمستقیم و از طریق اسنادهای مسئولیت و همدلی گذشت را ارتقاء می دهد. اسنادهای مسئولیت نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم به واسطه همدلی گذشت را افزایش می دهد. همدلی نیز به صورت مستقیم گذشت را افزایش می دهد. نگرش های مذهبی نیز به صورت مستقیم و غیر مستقیم از طریق اسنادهای مسئولیت گذشت را ارتقاء می دهد. گذشت نیز افزایش سلامت روانی و کاهش پرخاشگری در میان همسران را باعث می شود. درباره مضامین درمانی و آموزشی نتایج و مدل ارائه شده در پژوهش حاضر به تفصیل بحث شده است.