حمیدرضا صارمی

حمیدرضا صارمی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۷ مورد.
۴۱.

خوانش سرمایه اجتماعی در حکمت صدرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ملاصدرا حکمت صدرایی سرمایه اجتماعی تمدن اسلامی شهر اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۴
احیای تمدن اسلامی و الگوی توسعه ی ایرانی-اسلامی نیاز به مبانی فلسفی و دانش بومی دارد. بر همین اساس بازخوانی مفاهیم امروزین توسعه که عمدتا ریشه در مطالعات غربی دارند، در اندیشه ی حاکم بر شهر اسلامی ضروری می نماید. هدف اصلی پژوهش جست و جوی مفهوم «سرمایه اجتماعی» به عنوان یکی از عوامل توسعه انسان محور در اندیشه های ملاصدرا به عنوان نقطه ی عطف پیوند فلسفه، عرفان و کلام اسلامی است. در این مقاله با استفاده از روش هرمنوتیک سنتی که مبتنی بر مولف محوری و متن محوری است، تلاش شده است در سه گام به خوانش سرمایه اجتماعی در حکمت صدرایی دست یابیم. در گام نخست با تفسیر آثار و اندیشه های مکتوب صدرالمتالهین ابتدا با تبدیل متن به جهان زیسته، آثار اجتماعی نظریه های ملاصدرا استخراج می شود. در گام دوم با کشف افق متن، تفسیر و متن در هم می آمیزند و تلاش می شود تا مفاهیم فلسفی در سطح نظری به مفاهیم اجتماعی نزدیک شود. در گام سوم باید گفت سرمایه اجتماعی در نظر ملاصدرا منطبق بر فضایل اخلاقی در چارچوب قوانین الهی است که در روابط جمعی بروز می یابد و از این ره با مولفه های «سرمایه اجتماعی دینی» قرابت دارد. با تناظر مولفه-های نظری سرمایه اجتماعی با مولفه های مستخرج از اندیشه های ملاصدرا، در می یابیم که مولفه های سرمایه اجتماعی دینی هرچند تکیه بر فضایل اخلاقی و فردی دارند، لیکن نتیجه ای که در روابط بین فردی برجای می-گذارند متناظر با مولفه های سرمایه اجتماعی در مبانی نظری غربی است.
۴۲.

واکاوی اثرات گردشگری بر حس مکان درجوامع مقصد با رویکرد مبتنی برنظریه زمینه ای، بررسی موردی: لواسان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری مکان حس مکان نظریه زمینه ای لواسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۹
گردشگری می تواند با تغییر مولفه های مکانی مقاصد گردشگری، بر حس مکان ساکنین محلی تاثیرگذار باشد و از آنجا که موفقیت صنعت گردشگری نیازمند ادراک مثبت جامعه میزبان است، این موضوع در سال های اخیر مورد توجه قرارگرفته است. از این رو مقاله حاضر در نظر دارد تا به واکاوی اثرات گردشگری بر حس مکان در شهر لواسان بپردازد. دراین راستا، پارادایم روشی پژوهش برساختی-تفسیری، روش شناسی آن کیفی و رویکرد مورد استفاده نظریه زمینه ای می باشد که با استفاده از نمونه گیری هدفمند و ترکیب دو راهبرد نمونه گیری گلوله برفی و نمونه گیری نظری و از طریق مصاحبه با 36 نفر از جامعه میزبان انجام شده است. داده های گردآوری شده درقالب 21 مقوله فرعی، 10مقوله اصلی و سرانجام مقوله محوری، کدگذاری و تحلیل شده اند. نتایج نشان می دهد رشد سریع گردشگری به دلیل موقعیت ویژه مکانی ، موجب تغییرات سریع مکانی و ادراکی از مولفه های معنایی مکان به ویژه معناهای احساسی و نمادین دراین مقصد شده که دستیابی به انطباق را برای جامعه محلی با مشکل روبرو ساخته است. این عوامل دربستر شرایط زمینه ای، باعث کنش هایی شده که حاصل آن کنش و نگرش منفی نسبت به گردشگران است و از دست رفتن پیوندهای هویتی و عاطفی با مکان منجربه کاهش حس مکان وکاهش حمایت از پدیده گردشگری شده است.
۴۳.

واکاوی تعارض ذی نفعان در نواحی تاریخی شهری مورد پژوهی طرح حریم حفاظتی محله سنگلج تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعارض ذی نفعان نواحی تاریخی شهری طرح حریم حفاظتی محله سنگلج تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۸۶۵
نواحی شهری تاریخی تبلور کالبدی ارزش ها، سنت ها و ایدئولوژی ساکنان و بیانگر تاریخ اجتماعات، تکامل جامعه و هویت فرهنگی آن هستند. این نواحی به مثابه بخشی از شالوده شهر از یک سو عرصه فعالیت، سکونت و کسب و کار گستره وسیعی از ذی نفعان با منافع و تقاضاهای مختلف و بعضاً متضاد و از سوی دیگر، عرصه اعمال ضوابط حفاظت از میراث فرهنگی هستند که محدودیت هایی را برای ذی نفعان ایجاد می کند و زمینه ساز بروز تعارض منافع خواهد بود. بنابراین وجود تعارض ذی نفعان در چنین نواحی اجتناب ناپذیر خواهد بود و مدیریت تعارض آن به مثابه بخشی از مأموریت های برنامه ریزان شهری ضرورت می یابد. با توجه به اینکه شناخت ذی نفعان موجود در نواحی شهری تاریخی و تحلیل الگوی تعارض آن ها بستر لازم برای مدیریت تعارض ذی نفعان را فراهم می سازد، نوشتار حاضر در پی آن است با انتخاب طرح حریم حفاظتی محله سنگلج به عنوان نمونه مطالعاتی، به شناخت ذی نفعان دخیل در این طرح، سنجش موضع آن ها به طرح و در نهایت تبیین الگوی ساختار تعارضات پیش روی آن بپردازد. این مقاله در چهارچوب پارادایم پژوهش کیفی تدوین و داده های موردنیاز آن با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی و انجام مصاحبه های عمیق گردآوری و در چهارچوب نظریه زمینه ای در نر م افزار Nvivo10 کدگذاری و تحلیل شده است. بر پایه یافته های پژوهش، ذی نفعان درگیر در طرح حریم حفاظتی محله سنگلج در دو دسته «عمومی و خصوصی» و موضع آن ها نسبت به طرح نیز در چهار گروه «قدرت گرایانه، تقابل گرایانه، تعاملی و بی طرفانه» قابل دسته بندی است. موضع تقابل گرایانه ذی نفعان شامل «تعارض ارزشی»، «تعارض منافع اقتصادی» و «تعارض رویه ای» است که در دو دسته کلان «تعارض منافع عمومی و خصوصی» و «تعارض سازمانی» دسته بندی شده است. ماهیت اقتدارگرایانه نظام برنامه ریزی حفاظت، مشارکت گریزی و غیرواقع بینانه بودن طرح های حفاظتی، عدم یکپارچگی برنامه ریزی شهری و برنامه ریزی حفاظت و فقدان مکانیسم های جبران خسارت مالکان، از مهم ترین عوامل بروز تعارض در این طرح به شمار می روند.
۴۴.

تحلیلی بر معیارهای طراحی نماهای مجتمع های مسکونی در اقلیم مازندران 1(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: نمای مسکونی اقلیم طراحی ساری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۳
هدف این مقاله تحلیل بر معیارهای نماهای مجتمع های مسکونی در مازندران می باشد که در آن از متغیرهای اجتماعی، کالبدی و فرهنگی استفاده شده است. در این پژوهش از روش های تحلیل کیفی استفاده شده است. در تحلیل کیفی، داده های گردآوری شده از نوع داده های کیفی هستند اما امکان به کاربردن داده های کمی نیز وجود دارد که بررسی و مقایسه می گردد. در این صورت باید از این داده ها طبق منطق تحلیل کیفی استفاده کرد. همچنین از شیوه دستی تجزیه وتحلیل به صورت تجزیه وتحلیل مقایسه مدنظر قرار گرفته است. در این پژوهش بطور مشخص در بعد کالبدی از طریق رنگ، بو، نور، بافت، دما؛ صدا، موسیقی بر حواس انسان تاثیرگذار خواهد بود اما در بعد فردی انسان در مواجه با محیط از طریق سه مولفه مفهوم سازی، تصویرسازی ذهنی و نقشه شناختی اطلاعات موجود در محیط را تحلیل کرده و سپس در مغز ذخیره سازی می نمایند که این امر منجر به خاطره سازی و در نهایات تقویت حس مکان خواهد شد این دو عامل به طور متقابل بر بازخوردهای رفتاری انسان در محیط تاثیرگذار بوده و در نهایت در صورت خاطره سازی مثبت و ایجاد حس تعلق به مکان منجر به جاذب مخاطب به محیط یا طرح معماری خواهد شد.
۴۶.

آرمان شهر ایرانی- اسلامی از منظر نظامی گنجوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آرمانشهر نظامی گنجوی آرمانشهر نیکان آرمانشهرایرانی- اسلامی عدالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۸۷
آرمانشهر درک ذهنی تولید شده توسط هر جامعه نسبت به موقعیت خود در تاریخ و فرهنگ محسوب می گردد و یکی از موضوعاتی است که در دوره های مختلف، گاه به شکل متن ادبی، گاه به معنای نظامی اجتماعی- سیاسی و گاه مکانی غیرممکن و دست نیافتنی و گاه ممکن مطرح شده است، اما ترسیم آن برحسب زمان و مکان جلوه ای گوناگون پذیرفته است. در ایران، از زمان باستان تا تمدن اسلامی، این اندیشه از سوی بسیاری متفکرین و اندیشمندان به صورت های متنوع مطرح شده است که تبیین تصویری روشن از آن، می تواند نقش بسزایی در تولید مدل آرمانشهر ایرانی- اسلامی و کاربست آن به عنوان سنجه ی میزان مطلوبیت شهرهای امروز داشته باشد. در این راستا، در پژوهش حاضر، آرمانشهر در تمدن ایرانی-اسلامی با اتکا بر آرا نظامی گنجوی، مورد واکاوی قرار گرفته است. هدف اصلی تدوین چارچوب مفهومی دیدگاه این شاعر و اندیشمند در ارتباط با مفهوم آرمانشهر با تاکید بر نقش آن در شهرسازی ایرانی-اسلامی بوده است. از این حیث، با بهره گیری از روش پژوهش تحلیل محتوی کیفی، به تبیین مفاهیم آرمانشهر نظامی در منظومه ی دو گانه اسکندر نامه شامل شرفنامه و اقبالنامه پرداخته شده است. سپس ارتباط میان مفاهیم در مدل مفهومی آرمانشهر ایرانی-اسلامی، با استفاده از تکنیک فراتحلیل بیان گردید. از نتایج کاربست این رهیافت در آثار دیده شده بر می آید که، آرمانشهر اسلامی- ایرانی، فارغ از ابعاد زمانی-مکانی با مرکزیت انسانِ اوتاد بر مفاهیم حکمت و عدالت استوار است که، به عنوان نمودی ایده آل برای شهرهای امروز بر پایه شرایط و زمینه آن ها است.
۴۷.

ارتقای کیفیت محله های مسکونی با رویکرد طب سوزنی شهری مطالعه موردی: محله ی تجریش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طب سوزنی شهری محلات مسکونی محله ی تجریش تحلیل شبکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۸۸
توسعه شهرها، افزایش جمعیت افراد و شدت گرفتن شهرنشینی موجب پدید آمدن مسائل متعددی در زمینه ها ی مختلف مانند فرسودگی و افول کالبدی در بیشتر شهرهای جهان شده است. این موضوع علاوه بر ایجاد اثرات کالبدی، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی فراوانی را به محلات شهری تحمیل نموده است. بنابراین بررسی، سنجش و شناخت این پیامدها و اتخاذ راه حل برای برون رفت از شرایط موجود و ارتقای آن ضروری می نماید. هدف از این پژوهش، تبیین رویکرد طب سوزنی شهری در راستای تدوین چارچوب ارزیابی و ارائه راهکارهای محلی به منظور ساماندهی مسائل و معضلات موجود در مقیاس محلات شهری است. پژوهش حاضر در هدف، بنیادی _ کاربردی، از نظر ماهیتِ پژوهشی، توصیفی _ تحلیلی و به لحاظ روش، از ساختار توصیفی _ پیمایشی بهره می گیرد. محله تجریش در شهر تهران به عنوان محدوده مطالعه این پژوهش انتخاب شده است. این محله یکی از هسته های تاریخی شهر تهران بوده و نقش فرامحلی به واسطه وجود پتانسیل های متعدد به خود گرفته است. اما امروزه با مشکلاتی مانند فرسودگی و افول کالبدی، مشکلات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی درگیر است. در تحقیق پیشِ رو برای سنجش راهکارهای طب سوزنی شهری در محدوده مطالعه، ابتدا پس از مرور پایگاه نظری، ابزارها و راهکارهای طب سوزنی شهری، به تبیین نظام های تأثیرگذار در ابعاد کالبدی _ محیطی، اجتماعی و اقتصادی برای مشخص نمودن پهنه های مداخله در محله تجریش پرداخته شده است. در ادامه با استفاده از روش تحلیل شبکه، به تحلیل نتایج حاصل از عواملی مانند ذی نفعان مؤثر در محدوده، نتایج احتمالی طب سوزنی شهری و نیز محرک های مؤثر در محدوده اقدام شده است. سپس در راستای اعمال محرک های طب سوزنی شهری بر پهنه های مداخله، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و نرم افزار(Expert Choice)، اولویت بندی محرک ها صورت گرفته و پس از آن با بهره گیری از تکنیک سوات(SWOT) به تحلیل پهنه های مداخله پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد، مکان هایی مانند بازار تجریش، روددره مقصودبیک، بوستان آرزو و موزه موسیقی، حساس ترین نقاط محله را برای اعمال محرک های مداخله تشکیل می دهند.
۴۸.

تحلیل فضایی قیمت مسکن با استفاده از تکنیک رگرسیون موزون جغرافیایی مورد مطالعه: منطقه دو شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قیمت مسکن رگرسیون موزون جغرافیایی تحلیل فضایی تهران GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۲۹۵
مسکن، مهم ترین بستر برآوردن نیازهای زیستی، اقتصادی و اجتماعی خانوار باتوجه به نوسان های فراوان در عرضه و تقاضا به شمار می رود که نیازمند برنامه ریزی مطلوب به منظور ارتقای کیفی محیط مسکونی و پاسخ به نیازهای وابسته به آن است. قیمت مسکن جزء شاخص های بیرونی مسکن است که چندان در کنترل برنامه ریزان نیست؛ ولی کنترل این شاخص با تجزیه وتحلیل فضایی عملکرد بازار مسکن و برداشتن گام های مؤثر برای افزایش کارایی طرح ها و ارائه راهبردها و سیاست های برنامه ریزی مسکن تاحدودی امکان پذیر است. وجود نوسان های فراوان قیمت مسکن، یکی از مهم ترین چالش های مدیریت شهری کلان شهر تهران محسوب می شود. این مقاله از نوع مطالعات توصیفی تحلیلی به حساب می آید و هدف آن بررسی توزیع فضایی قیمت مسکن و شناسایی عوامل تأثیرگذار (متغیر مستقل) بر قیمت مسکن آپارتمانی (متغیر وابسته) است. ازجمله دلایل انتخاب این محدوده در پژوهش حاضر، گستردگی و کشیدگی این منطقه از مرکز تا شمالی ترین نقاط شهری تهران و به تبع آن تنوع در گونه ساختمانی، الگوی سکونتی و نوسان های فراوان قیمت مسکن است. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات ثبت شده خریدوفروش مسکن آپارتمانی منطقه دو شهرداری تهران در سامانه بازار املاک در بازه زمانی دوماهه شهریور و مهر سال 1396 و استفاده از دو تکنیک رگرسیون حداقل مربعات معمولی و رگرسیون وزنی جغرافیایی سعی در مدلسازی و تحلیل قیمت مسکن شده است. نتایجِ به دست آمده علاوه بر شناسایی متغیرهای تأثیر گذار بر قیمت مسکن، مطلوب بودن تکنیک رگرسیون وزنی جغرافیایی را درمقایسه با تکنیک رگرسیون حداقل مربعات معمولی در توضیح دهندگی قیمت مسکن بیان می کند.
۴۹.

تحلیل ساختار فضایی جمعیت منطقه کلان شهری تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۴۵
عدم تعادل و توازن منطقه ای از مشخصه های بارز توسعه فضایی در ایران می باشد. تغییر نوع فعالیت در منطقه کلان شهری تبریز موجب تمرکزجمعیت در کلان شهر تبریز شده که موجب تغییر نحوه توزیع و الگوی ساختار فضایی جمعیت شده و در نتیجه موجب برهم خوردن تعادل منطقه کلان شهری شده است. هدف این تحقیق تحلیل توزیع و ساختار فضایی جمعیت و ارائه استراتژی های مناسب جهت توسعه متعادل منطقه کلان شهری است. روش شناسی تحقیق کمی بوده و پارادایم پژوهش اثبات گرا می باشد. از نظر ماهیت پژوهش مورد نظر توصیفی- تحلیلی است. داده های جمعیتی شامل تعداد جمعیت منطقه کلان شهری تبریز برای سال های 1345 تا 1390 اخذ شده اند. برای تحلیل جمعیت از روش های تحلیلی رویکرد صفت مبنا استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که استقرار جمعیت در کانون های شهری به صورت متعادل توزیع نشده اند و توزیع جمعیت به صورت خوشه ای است. از طرفی الگوی ساختار فضایی جمیت در منطقه کلان شهری تبریز متمرکز است یعنی غلبه با نیروهای مایل به مرکز است.مدل توسعه فضایی هیلهورست مدل مناسبی برای تعیین استراتژی های توسعه آتی به منظور ایجاد تعادل در منطقه کلان شهری تبریز می باشد.
۵۰.

شهر و ساختار آن از منظر ابوعلی سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابوعلی‌ سینا شهرسازی شهر ایرانی - اسلامی دیدگاه های شهری جامعه شهری مدینه عادله آرمانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۰۳
امروزه با گسترش مسائل و مشکلات پیچیده شهری، ضرورت توجه به راه حل های مرتبط با شهرهای ایرانی-اسلامی و منطبق با زمینه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و کالبدی آشکار گشته است. در این میان، بررسی آراء و اندیشه های متفکران مسلمان می تواند راهگشای مسائل پیچیده موجود در شهرها باشد. حکیم ابوعلی سینا به عنوان یک اندیشمند بزرگ در جهان اسلام، در بسیاری جهات به تولید و بسط اندیشه های شهری کمک کرده است که در این بین، بیان مفهوم مدینه عادله به عنوان نقطه عطفی در نظریات مرتبط با مسائل شهری و شهرسازی وی مطرح می باشد. این پژوهش با هدف بررسی نظریات ابوعلی سینا در حوزه مسائل شهری و شهرنشینی، شناسایی ویژگی های یک شهر مطلوب و نیز ابعاد مرتبط با زندگی اجتماعی انسان ها در نظام شهری، به تبیین ابعاد و روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و کالبدی جامعه شهری مورد نظر خود می پردازد. روش تحقیق در پژوهش حاضر تلفیقی از روش های تحلیل محتوا، قیاسی- توصیفی و نیز تحلیل علّی و فرا تحلیل می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد وجود یک جامعه شهری سالم، مستلزم توجه به کلیه ابعاد و روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و کالبدی می باشد؛ به طوری که نظام های یاد شده به عنوان یک کل وحدت بخش، مرتبط بوده و بر یکدیگر تاثیر گذار می باشند.
۵۱.

تحلیل ارتباط تحولات قیمت مسکن و متغیرهای جمعیتی (مطالعه موردی: شهر تهران)

تعداد بازدید : ۶۳۰ تعداد دانلود : ۶۰۴
نظر به سهم بالای مسکن در سبد خانوار کوچکترین تغییر و تحول در قیمت آن اثرات قابل توجهی بر اقتصاد شهری دارد. لذا مطالعه عوامل موثر بر قیمت مسکن الزامی بوده و در امکان کنترل و پیش بینی تحولات آتی اثرگذار است. هدف پژوهش تحلیل ارتباط بین متوسط قیمت متر مربع زیربنای مسکونی طی سالهای 1380-1393 بعنوان نشانگر تحولات قیمت مسکن و جمعیت و متغیرهای آن (آمار چهارگانه ولادت، وفات، ازدواج و طلاق) در شهر تهران بود. طی پژوهش، همبستگی بین داده های آماری جمع آوری شده از طریق محاسبه رگرسیون چندگانه با نرم افزار spss انجام شد. قیمت مسکن متغیر وابسته و آمار چهارگانه و جمعیت تهران متغیرهای مستقل این تحلیل بودند. یافته های پژوهش نشان دهنده این بود که مقدار ضریب همبستگی بین متغیرها 0.970 (کاملا قابل قبول) است، مقدار ضریب تعیین تعدیل برابر 0،905 است که به مفهوم وابستگی 90 درصد از کل تغییرات متوسط قیمت مسکن به متغیرهای مستقل است، مقدار آزمون F (25.734) در سطح خطای کوچکتر از 0.01 معنی دار و به معنای انتخاب مدلی مناسب است، سطح خطای مقدار t بالاتر از 0.05 است یعنی 5 متغیر مذکور بر متغیر متوسط قیمت متر مربع زیربنای مسکونی تاثیر نداشته است. اما در بین متغیرهای مستقل با توجه به ضریب به ترتیب ولادت (0.723)، طلاق(0.165)، جمعیت(0.115)، وفات (0.004) و ازدواج (0.130-) روی متغیر مستقل تاثیر داشته است. در نتیجه این پژوهش در بین متغیرهای سنجیده شده، ولادت، طلاق و جمعیت دارای بیشترین اثر بر افزایش قیمت مسکن تهران طی سالهای 1380-1393 بوده است.
۵۲.

تحلیلی بر همبستگی و ارتباط میزان مشارکت شهروندی در مدیریت شهرهای جدید و عوامل زمینه ای اثرگذار؛ نمونه موردی: شهر جدید پرند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت شهروندی مدیریت شهری شهر جدید عوامل اثرگذار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۷۶
مشارکت شهروندان در مدیریت شهری ، نوین ترین رویکردی است که با هم افزایی اندیشه ها و قابلیت های شهروندان، حرکت از اداره شهری به حکمروائی را محقق می سازد. هدف غایی این رویکرد تمرکززدایی، شفافیت، ایجاد وفاق و عدالت در عرصه مدیریت شهری است. پژوهش پیش رو، با باورمندی لزوم حرکت به سمت بهره گیری از اندیشه های شهروندی در مدیریت شهرهای جدید، برآن است تا با بررسی موشکافانه مفاهیم مشارکت شهروندی ، میزان همبستگی بین مشارکت و عوامل مؤثر را ارزیابی نماید. شهر جدید پرند به عنوان محدوده مکانی این پژوهش انتخاب شده است. نوع پژوهش تحلیلی- توصیفی بوده، جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه (380 عدد بر مبنای فرمول کوکران) و مصاحبه با شرکت عمران (مدیریت شهر پرند) انجام شده و ارزیابی میزان همبستگی عوامل اثرگذار با میزان مشارکت، با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس و رگرسیون چندمتغیره صورت گرفته است. نتایج بیانگر آن است که تمامی زیر متغیرهای مستقل شخصیتی، اقتصادی، اجتماعی شهروندان (فرضیه اول) و میزان اطلاع رسانی (فرضیه دوم) ، با میزان مشارکت شهروندان ارتباط معناداری دارند. نوع مالکیت مسکن (زیر متغیر اقتصادی) بیشترین همبستگی مستقیم- شدید (0.56) را با میزان مشارکت دارا بوده و بین متغیر اطلاع رسانی به شهروندان و میزان مشارکت، نیز همبستگی مستقیم- نسبتاً قوی (0.27) وجود دارد. در نهایت با توجه به اولویت اهمیت تأثیر متغیرها، پیشنهادهایی با هدف بسترسازی جهت ارتقا مشارکت ارائه شده است.
۵۳.

عوامل مؤثر در مکان یابی ساختمان های بلندمرتبه با تأکید بر پایداری محیط زیست (مطالعه موردی: شهر قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پایداری زیست محیطی ساختمان های بلند شهرهای بزرگ قزوین مکان یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۱ تعداد دانلود : ۶۸۴
بلندمرتبه سازی و توسعه فضایی در ارتفاع، محصول رشد جمعیت، افزایش شهرنشینی و کمبود زمین مناسب برای ساخت وساز است که در دهه های اخیر رواج یافته است. شکل گیری این گونه ساختمانی با توجه به ویژگی های آن، در کنار آثار مثبت، محدودیت ها، تهدیدها و مشکلاتی عدیده را به همراه دارد. امروزه مکان یابی ساختمان های بلند از مسائل ضروری به شمار می آید و توجه به آن و مشکلات زیست محیطی و شرایط اقلیمی هر منطقه، از مهم ترین زمینه های شهرسازی محسوب می شود. هدف پژوهش کاربردی- توسعه ای و توصیفی-تحلیلی حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر مکان یابی ساختمان های بلند با تأکید بر پایداری محیط زیست در شهر قزوین با استفاده از مدل تاپسیس است.نتایج پژوهش نشان می دهد هیچ الگویی در ایران برای مکان یابی ساختمان های بلند از جمله ساختمان های قزوین وجود ندارد. ضوابط نیز به دلیل بی برنامگی و بی توجهی به عوامل شهرسازی یا مقوله های تأثیرگذار، محیط زیست را تخریب کرده اند. براساس یافته های مدل تاپسیس، عامل اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی و کاربری اراضی به ترتیب با امتیازهای 695/0، 457/0 و 405/0 در جایگاه های اول تا سوم قرار دارند و از سایر مؤلفه ها مهم ترند.
۵۴.

بررسی تطبیقی حس دلبستگی مکان در نمادهای شهری دوره اصفهانی و مدرن؛ نمونه موردی میدان آزادی و میدان نقش جهان

تعداد بازدید : ۷۵۶ تعداد دانلود : ۳۷۳
با گسترش و توسعه شهرها، احداث نمادهای شهری به عنوان شاخصه ای برای معرفی محیط و فرهنگ روندی رو به رشد داشته است. نمادهای شهری علاوه بر ابعاد محیطی و کالبدی ،در ایجاد خاطرات جمعی و فردی اشخاص نیز نقش مهمی دارند به نحوی که اغلب، شهرهای مختلف را با نماد آن می شناسند .در این پژوهش شهر تهران، به عنوان پایتخت سیاسی و شهر اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی ایران مناسب ترین گزینه بمنظور مقایسه حس دلبستگی مکان مورد مطالعه قرار گرفته اند. از این رو با هدف، شناسایی و تعیین اولویت بندی عوامل ایجاد کننده حس دلبستگی مکان به مقایسه تطبیقی این حس در میدان نقش جهان و میدان ازادی پرداخته و در صدد پاسخ به این پرسش است که مهمترین عامل در ایجاد حس دلبستگی در نمادهای شهری چیست و در ادامه تأثیر مؤلفه های موثر بر حس دلبستگی مکان که باعث اصالت بخشیدن به نماد های شهری می شوند را در فرضیه خود طرح کرده است. روش تحقیق این مقاله از نوع توصیفی تحلیلی بوده و در گردآوری اطلاعات از شیوه مرور متون، منابع و اسناد تصویری در بستر مطالعات کتابخانه ای و ابزار پرسشنامه بهره برده است و سپس با استفاده از نرم افزار spss و آزمونanova و Kendall’s tau_ b وSpearman’s rho به تحلیل می پردازد. در نهایت نتایج پژوهش بیانگر تفاوت عوامل موثر در دلبستگی در دو دوره تاریخی در این میادین شهری است، بطوریکه در میدان نقش جهان مهمترین عامل در ایجاد این حس معیار عزت نفس بوده و در میدان آزادی تداوم بیشترین تاثیر را در ایجاد دلبستگی به مکان داشته است.
۵۵.

بررسی و تحلیل اثرات اقلیمی بر مسکن شهری با تأکید بر بهینه سازی مصرف انرژی

کلید واژه ها: شهر انرژی مسکن اقلیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۷ تعداد دانلود : ۱۴۸۱
اوﺿﺎع اﻗﻠﯿﻤﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ و ﻣﻮﺛﺮ در آﺳﺎﯾﺶ زﯾﺴﺘﯽ در ﻣﺤﯿﻂﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ. توجه به اقلیم در مراحل مختلف طراحی ساختمان به خصوص ساختمان هایی که به نحوی مورد استفاده مستقیم انسان قرار می گیرند، ضروری می باشد. در این پژوهش که از نوع توسعه ای و کاربردی می باشد با استفاده از روش کمی و کیفی به بررسی و تحلیل اثرات اقلیمی بر مسکن شهری پرداخته شده است. حرکت به سمت ابداعات بومی و استفاده از مصالح بومی در راستای کمک به مصرف بهینه و متعادل منابع و مهم تر از همه در نظر گرفتن شرایط محیطی و توجه به اثرات اقلیمی در طراحی مسکن از موارد مهمی هستند که روز به روز توجه بیشتر به آنها احساس می شود. پراکنش نقاط شهری در کشور با استفاده از روش میانگین نزدیک ترین همسایه محاسبه شده و نوع الگوی پراکنش آنها به صورت خوشه ای می باشد که نشان دهنده تأثیرپذیری استقرار سکونتگاه های شهری از شرایط اقلیمی معتدل و مرطوب، سرد، گرم و خشک، گرم و مرطوب، نیمه بیابانی و معتدل موجود در کشور است. برای هرکدام از اقلیم های یاد شده معماری و طراحی ویژه ای لازم است که در ساخت و ساز مسکن مورد استفاده قرار گیرد. در پژوهش حاضر مهمترین راهکارهای سنتی و بومی بهینه سازی مصرف انرژی در مسکن با توجه به شرایط اقلیمی مختلف ارائه شده است. با در نظر گرفتن معیارهای طراحی مسکن در راستای سازگاری و همسازی بیشتر با اقلیم می توان به مصرف درست و بهینه انرژی، صرفه جویی در منابع و آلودگی کمتر محیط زیست دست یافت؛ همچنین در راستای حرکت در جهت توسعه سکونتگاه های انسانی گام برداشت.
۵۶.

بررسی و مقایسه واحدهای ساخته شده مسکن مهر با اصول و معیارهای معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی (محدوده مورد مطالعه: شهر بروجرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معماری ایرانی - اسلامی مسکن مسکن مهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۴۶۴
معماری ایران یکی از غنی ترین نمونه های معماری بومی در جهان است که دستاوردهای آن قابل انکار نیست. با ظهور اسلام و گسترش آن در ایران، معماری ایرانی با ارزش های برآمده از دین، ترکیب شده و اصول غنی معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی را پدید آورد. بعد از دهه 1300 و با بازشدن درهای ایران به کشورهای جهان، معماری غربی وارد کشور شد و در رقابت با معماری ایرانی- اسلامی پیروز گردید و از آن پس، بناهای ایران، با اصول معماری غربی ساخته شدند. معماریی که نتنها با فرهنگ ایرانی- اسلامی بسیار متفاوت بوده و چه بسا در تعارض با آن قرار گرفت، نمونه ی بارز این نوع معماری را می توان در خانه های معاصر و از جمله مسکن مهر مشاهده نمود. برنامه ای که جهت تأمین مسکن اقشار کم درآمد در دستور کار دولت نهم قرار گرفت. هدف از این تحقیق بررسی معیارها وشاخصه های معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی در مسکن مهر می باشد و و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای و بازدید میدانی و تکمیل پرسشنامه انجام گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر این است که از نظر معماری ویژگی های معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی در مسکن مهر دیده نشد و کاربرد معماری غربی در داخل بنا و همچنین نمای آن ها مشهود است.
۵۷.

بررسی تطبیقی حس دلبستگی مکان در نمادهای شهری دوره اصفهانی و مدرن؛ نمونه م وردی میدان آزادی و میدان نقش جهان

کلید واژه ها: دلبستگی به مکان دوره مدرن نمادهای شهری دوره اصفهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۵۰۶
با گسترش و توسعه شهرها، احداث نمادهای شهری به عنوان شاخصه ای برای معرفی محیط و فرهنگ روندی رو به رشد داشته است. نمادهای شهری علاوه بر ابعاد محیطی و کالبدی ،در ایجاد خاطرات جمعی و فردی اشخاص نیز نقش مهمی دارند به نحوی که اغلب، شهرهای مختلف را با نماد آن می شناسند .در این پژوهش شهر تهران، به عنوان پایتخت سیاسی و شهر اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی ایران مناسب ترین گزینه بمنظور مقایسه حس دلبستگی مکان مورد مطالعه قرار گرفته اند. از این رو با هدف، شناسایی و تعیین اولویت بندی عوامل ایجاد کننده حس دلبستگی مکان به مقایسه تطبیقی این حس در میدان نقش جهان و میدان ازادی پرداخته و در صدد پاسخ به این پرسش است که مهمترین عامل در ایجاد حس دلبستگی در نمادهای شهری چیست و در ادامه تأثیر مؤلفه های موثر بر حس دلبستگی مکان که باعث اصالت بخشیدن به نماد های شهری می شوند را در فرضیه خود طرح کرده است. روش تحقیق این مقاله از نوع توصیفی تحلیلی بوده و در گردآوری اطلاعات از شیوه مرور متون، منابع و اسناد تصویری در بستر مطالعات کتابخانه ای و ابزار پرسشنامه بهره برده است و سپس با استفاده از نرم افزار spss و آزمونanova و Kendall’s tau_ b وSpearman’s rho به تحلیل می پردازد. در نهایت نتایج پژوهش بیانگر تفاوت عوامل موثر در دلبستگی در دو دوره تاریخی در این میادین شهری است، بطوریکه در میدان نقش جهان مهمترین عامل در ایجاد این حس معیار عزت نفس بوده و در میدان آزادی تداوم بیشترین تاثیر را در ایجاد دلبستگی به مکان داشته است.
۵۸.

ارائه الگویی برای مکان یابی ساختمان های بلند مرتبه با تاکید بر پایداری محیط زیستبه روش FTOPSIS نمونه موردی: محدوده 3 شهرداری قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مکان یابی ساختمان های بلند پایداری محیط زیستی تاپسیس فازی محدوده 3 شهرداری قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۹۴
امروزه مکان یابی ساختمان های بلند از ضروریات است، پس از گذشت چند دهه از ظهور بلندمرتبه سازی، ساختن ساختمان های بلند با شیوه جدید در شهرهای بزرگ ایران مانند تهران آغاز گردید. اما همواره به دلیل نبود مکانیابی مناسب با پدیده بلندمرتبه سازی مشکلات و نارسایی هایی وجود داشته است. با توجه به مشکلات زیست محیطی و شرایط اقلیمی هر منطقه توجه به این ضرورت از اهم رشته شهرسازی محسوب می شود. هدف این مقاله ارائه الگویی برای مکان یابی ساختمانهای بلند با تاکید بر پایداریمحیط زیست در محدوده 3 شهرداری شهر قزوین می باشد. روش پژوهش در این مقاله براساس روش و ماهیت توصیفی-تحلیلی و بر اساس هدف کاربردی و توسعه ای می باشد. مدل استفاده شده در این پژوهش تاپسیس فازی است. ای ن م دل ب ه منظ ور ارزی ابی ک ارایی در ارائه راهبرده ای بهین ه، در محدوده 3 شهرداری قزوین مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که در تدوین برنامه های استقرار واحدهای ساختمانی بلندمرتبه توجه به پایداری محیطی از اصلی ترین مفاهیم محسوب می شود و عوامل زیست محیطی در مکانیابی ساختمان های بلند مرتبه از معیارهای مهم و اساسی است. از طرفی قیمت زمین- شرایط طبیعی و اجتماعی همراه با استفاده از فناوری اطلاعات در مکانیابی ساختمان های بلند نقش اساسی دارد. نتایج حاصل از مدل تاپسیس فازی نشان می دهد که عامل اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی و کاربری اراضی به ترتیب با کسب امتیازهای (0.695)، (0.457) و (0.405) در جایگاه های اول تا سوم واقع شده اند و بیانگر اهمیت نسبی آنها نسبت به سایر مؤلفه ها می باشد.    
۵۹.

بررسی اندیشه شهرسازی شیخ شهاب الدین سهروردی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیخ شهاب الدین سهروردی شهرسازی ایرانی- اسلامی شهرمطلوب اجتماعی اقتصادی سیاسی کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۸۰
امروزه با گسترش مسائل و مشکلات در کشورهای مختلف جهان و ناکارآمدی نظریه های وارداتی در برخی زمینه ها، ضرورت بکارگیری اندیشه های مرتبط با زمینه های فکری و اعتقادی را در علوم مختلف از جمله شهرسازی را دوچندان می کند، بهره گیری از مبانی نظری و اصول معماری و شهرسازی اسلامی و در این راستا مطالعه ی آثار و اندیشه متفکرین مسلمان می تواند موثر باشد، هدف این پژوهش بررسی اندیشه سهروردی در ابعاد مختلف شهر و در نهایت ترسیم شهر مطلوب اسلامی از دیدگاه این اندیشمند مسلمان می باشد، پژوهش حاضر در هدف بنیادی می باشد و روش تحقیق آن تلفیقی از روش های «تحلیل متن و محتوا»، «تحلیل علّی و فرا تحلیل» دربرخی بخش ها و روش «اکتشافی» و «قیاسی - توصیفی» بوده و از منابع و اسناد کتابخانه ای در جمع آوری اطلاعات مورد نظر بهره برده شده است، یافته های پژوهش حاکی از آن است که مهمترین ساحت شهر که شهر مطلوب در آنجا تحقق می یابد، ساحت فکری وجهان بینی انسان در شهر می باشد که در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی شهر نمودار می گردد، کالبد شهر از آن منظر اهمیت می یابد که در اعتلای دو وجه دیگر نقش مؤثری داشته باشد.
۶۰.

سنجش و ارزیابی سطوح برخورداری مناطق شهری کلان شهر تهران با استفاده از تکنیک TOPSIS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عدالت اجتماعی و فضایی سطوح برخورداری تکنیک TOPSIS مناطق 22گانه کلانشهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۰۱
یکی از مباح ث عمده و اساسی در نظام برن امه ریزی جامع،مساله توسعه موزون و هماهن گ است که در قالب توس عه مناطق یک جامعه مط رح می گردد.بکارگیری معیارها و روشهای کمی به منظور سطح بندی سکونتگاهها در سیستم فضایی مناطق شهری از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی و از سوی دیگر معی اری برای تلاش در زمینه کاه ش و رفع نابرابری های موجود میان آنها می گردد. هدف این مقاله،سنجش و ارزیابی سط وح برخ ورداری مناطق22گانه کلانش هر تهران در جهت نزدیک ش دن به عدالت اجتماعی،توسعه فضایی و دستیابی به میزان نابرابری های منطقه ای از لحاظ شاخص های مورد بررس ی است.روش پژوه ش توص یفی و تحلیلی می باشد. 42 متغیر انتخابی از طریق مدل آنتروپی شانون وزن دهی شده و از مدل کمیTOPSISبرای رتبه بندی اس تفاده گردید. در میان مناطق شهری کلانشهر تهران برخوردارترین منطقه به لحاظ توسعه یافتگی،منطقه 5 با ضریب اولویت 0.584و فروبرخوردارترین، منطقه 17 با ضریب اولویت0.256می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان