خوانش سرمایه اجتماعی در حکمت صدرایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
احیای تمدن اسلامی و الگوی توسعه ی ایرانی-اسلامی نیاز به مبانی فلسفی و دانش بومی دارد. بر همین اساس بازخوانی مفاهیم امروزین توسعه که عمدتا ریشه در مطالعات غربی دارند، در اندیشه ی حاکم بر شهر اسلامی ضروری می نماید. هدف اصلی پژوهش جست و جوی مفهوم «سرمایه اجتماعی» به عنوان یکی از عوامل توسعه انسان محور در اندیشه های ملاصدرا به عنوان نقطه ی عطف پیوند فلسفه، عرفان و کلام اسلامی است. در این مقاله با استفاده از روش هرمنوتیک سنتی که مبتنی بر مولف محوری و متن محوری است، تلاش شده است در سه گام به خوانش سرمایه اجتماعی در حکمت صدرایی دست یابیم. در گام نخست با تفسیر آثار و اندیشه های مکتوب صدرالمتالهین ابتدا با تبدیل متن به جهان زیسته، آثار اجتماعی نظریه های ملاصدرا استخراج می شود. در گام دوم با کشف افق متن، تفسیر و متن در هم می آمیزند و تلاش می شود تا مفاهیم فلسفی در سطح نظری به مفاهیم اجتماعی نزدیک شود. در گام سوم باید گفت سرمایه اجتماعی در نظر ملاصدرا منطبق بر فضایل اخلاقی در چارچوب قوانین الهی است که در روابط جمعی بروز می یابد و از این ره با مولفه های «سرمایه اجتماعی دینی» قرابت دارد. با تناظر مولفه-های نظری سرمایه اجتماعی با مولفه های مستخرج از اندیشه های ملاصدرا، در می یابیم که مولفه های سرمایه اجتماعی دینی هرچند تکیه بر فضایل اخلاقی و فردی دارند، لیکن نتیجه ای که در روابط بین فردی برجای می-گذارند متناظر با مولفه های سرمایه اجتماعی در مبانی نظری غربی است.Interpretation of social capital in Sadra's philosophy
The main purpose of the research is to search for the concept of "social capital" as one of the factors of human-oriented development in the thoughts of Mulla Sadra as the turning point of the link between philosophy, mysticism and Islamic theology. In this paper, using the traditional hermeneutic method which is based on the author-oriented and text-oriented, it is tried to achieve social capital readings in Sadra's wisdom in three steps. In the first step, by interpreting Mulla Sadra's thoughts, first by converting the text into the living world, the social effects of Mulla Sadra's theories are extracted. Then, by discovering the horizon of text, interpretation, and text are mixed, and the concept of social capital from the works of Mulla Sadra is interpreted. It has to be said that social capital in Mulla Sadra's view is limited to moral virtues within the framework of divine laws that manifest in communal relationships, and in this way it is related to the components of "religious social capital". And in the third step, by matching the theoretical components of social capital with the components extracted from Mulla Sadra's thoughts, it is found that the components of religious social capital, although relying on moral and individual virtues, but their result in the interpersonal relationships corresponds to the components of social capital in Western theories. For example, the occurrence of "goodness and philanthropy" as a moral virtue in collective action leads to the realization of the concept of social support and participation.
تبلیغات
