سید محمود زنجیرچی

بکارگیری صحیح دانش از مهم ترین گام ها به منظور بقا، توسعه و انطباق با محیط، و عملکرد های جدید سازمان است. از طرف دیگر تکنولوژی عامل اصلی و موتور توسعه ی اقتصادی در صنعت بوده؛ لذا پرداختن به دانش تکنولوژی امری انکار ناپذیر است. کاهش هزینه و افزایش بازدهی از پایه ای ترین اصول صنعت می باشند. لزوماً افزایش بازدهی بهره گیری از تکنولوژی های گران قیمت نیست؛ گاهی اوقات با پیاده سازی اصول صحیح مدیریتی و مهندسی، بهره گیری از نیروی انسانی متخصص و کارآمد، برنامه ریزی صحیح و شناسایی اولویت های تأثیرگذار، می توان علاوه بر افزایش بازدهی، هزینه ها را نیز بسیار کاهش داد. دانش تکنولوژی به معنی دانش شناخت راه ها و روش انجام کار است. لذا شناخت و بکارگیری صحیح تجهیزات موجود از ورود دانش تکنولوژی جدید اهمیت بیشتری دارد. تجهیز نوار نقاله از دسته قطعاتی هستند که در حمل مواد سنگین در کارخانه ها و معادن نقش آفرینی می کنند. خرابی این تجهیز هزینه های بسیاری بر دوش کارخانه می گذارد. در این پژوهش عوامل شکست زایی که در خرابی تجهیز نوارنقاله در زمینه تکنولوژی و ابزار کارخانه گندله سازی شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان پرداخته شده است، در این راستا با شناسایی عوامل شکست زا و بررسی نقش کاربردی آن ها از دید مهندسین و تکنسینهایی که با آنها سروکار دارند، و با توجه به سوابق قبلی تعمیراتی تکنولوژی و ابزار تجهیز نوارنقاله و نظر کارشناسان نت شناسایی و استخراج گردید، و با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل آثار شکست بحرانی ترین عوامل شناسایی گردید. در این ارزیابی نصب نامناسب بیرینگ بالاترین رتبه را با عدد ریسک 0.362 به خود اختصاص داده است. پس از ان الاین نبودن کوپلینگ بین گیربکس و موتور با عدد ریسک 0.34 به دست آمده است و استفاده از بیرینگ با کیفیت پایین با عدد ریسک 0.314 سومین اولویت است. در انتها با توجه به عوامل شکست زای تعیین شده مقوله های دانشی مرتبط با هر یک از عوامل شکست زا در راستای افزایش بازده نوار نقاله و کاهش هزینه ها و زمان تعمیر، ارائه شده است.

این مطالعه به بررسی مؤلفه های تأثیرگذار بر الگویی که برای رقابت پذیری شرکت های منتخب دانش بنیان در انقلاب صنعتی چهارم ارائه شده است، می پردازد. 23 مؤلفه شناسایی و در شش عامل شرایط علّی، زمینه ای، مداخله گر، پدیده محوری، راهبردها، اقدام ها و پیامدها دسته بندی شد. با استفاده از این مؤلفه ها، پرسشنامه ای برای تعیین وضعیت موجود شرکت های منتخب دانش بنیان ایران طراحی و تعداد 127 پرسشنامه تکمیل شده قابل استناد از 197 شرکت دانش بنیان تولیدی نوع یک در حوزه برق و الکترونیک، لیزر و فوتونیک در سطح کشور جمع آوری شد تا وضعیت کنونی مؤلفه های مدل بررسی شود. داده ها با نرم افزار SPSS و PLS تحلیل شد. در تحلیل انجام شده مقدار ضرایب بارهای عاملی مؤلفه ها از 4/0 بیشتر است که نشان از مناسب بودن این مدل دارد. آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی نیز بیشتر از 7/0 است که نشان از پایایی مناسب مدل است. روایی سازه، روایی همگرا و روایی واگرا نیز نتیجه مطلوبی داشت. نتایج نشان داد که تمام مؤلفه ها در مدل ارائه شده برای رقابت پذیری شرکت های منتخب دانش بنیان در انقلاب صنعتی چهارم نقش داشته و وضعیت کنونی تمام عوامل به جز عامل علّی که در وضعیت متوسط قرار دارد، در وضعیت مطلوب می باشند.

امروز با توجه به حفظ محیط زیست و ایجاد درآمد پایدار، زنجیره تأمین حلقه بسته به عنوان راهی برای استفاده مجدد از محصولات در مرکز توجه قرار گرفته است. با این حال، استفاده از مدیریت دانش در این زنجیره ها بدون فناوری های مدرن مثل زنجیره بلوکی مشکل است. به همین منظور زنجیره های بلوکی دانشی شکل گرفته اند تا بتوانند این قابلیت ها را بهبود بخشند. از سوی دیگر شرکت های دانش بنیان در کشور در صورتی که بتوانند از مزایای زنجیره های بلوکی دانشی در ساختار زنجیره تأمین حلقه بسته خود استفاده نمایند؛ قادر خواهند بود تا مزیت های فراوانی را کسب نمایند. این پژوهش به عنوان یک تلاش نوآورانه در تطبیق مدیریت دانش با فناوری مدرن زنجیره های بلوکی دانشی در زنجیره تأمین حلقه بسته شرکت های دانش بنیان صورت گرفته است. هدف این پژوهش، بهبود عملکرد و بهره وری این شرکت ها در مدیریت دانش و بهره گیری از زنجیره های بلوکی دانشی در زمینه زنجیره تأمین حلقه بسته است. بدین منظور در ابتدا با مطالعه پیشینه پژوهش، 10 عامل اثرگذر بر این پژوهش شناسایی گردید. در ادامه و به منظور تأیید اثرگذاری این عوامل بر استقرار زنجیره های بلوکی دانشی در زنجیره تأمین شرکت های دانش بنیان از آزمون میانگین تکی استفاده گردید. با تأیید 10 عامل اثرگذار و با استفاده از اطلاعات 14 شرکت دانش بنیان واقع در پارک علم و فناوری یزد و جمع آوری 83 پرسشنامه، وضعیت فعلی شرکت های دانش بنیان در استقرار زنجیره های بلوکی در زنجیره تأمین حلقه بسته آن ها با استفاده از تکنیک نقشه شناختی فازی شناسایی گردید. بر اساس ساختار سیستمی شکل گرفته، اقدام به طراحی سناریوی رو به عقب و رو به جلو گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که عامل قابلیت همکاری دارای بیشترین اثرگذاری بر رفتار سایر عوامل پژوهش دارد. از دیگر نتایج پژوهش می توان به نقش بالای عامل اطمینان از اعتبار و امنیت بر عامل قابلیت همکاری اشاره نمود.