بشیر بیگ بابایی

بشیر بیگ بابایی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹ مورد.
۱.

سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)و نقش آن در مکان یابی مناطق مخاطره آمیز شهری جهت استفاده در مدیریت بحران (مطالعه موردی: منطقه 8 شهرداری تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت بحران GIS بافت فرسوده منطقه 8 تبریز مدل شاخص همپوشانی وزنی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی ارزیابی مخاطرات طبیعی
تعداد بازدید : ۲۸۶۰ تعداد دانلود : ۱۶۶۷
امروزه­ با توجه به ­روند رو به رشد جمعیت و­تراکم جمعیتی­ ­مناطق­ شهری کشورهای در حال توسعه­ علی الخصوص ­در شهرهای­ پر­جمعیت و مستعد از نظر لرزه خیزی، لزوم نگرشی همه­ جانبه و فراگیر ­به­ حوادث­ طبیعی­ و­فجایع­ ناشی ­از بروز­آن­ها بیش ­از­پیش ­جلوه ­نموده­است. شهر ­تاریخی­ تبریز به­ خاطر نزدیکی به گسل­های ­­راستلغز فعال یکی­از شهرهای زلزله­ خیز ایران­ به ­شمار می­آید. در این بین ­شهرداری منطقه 8 تبریز که به­عنوان شهرداری­تاریخی و­فرهنگی شهر تبریز شناخته می­شود، دارای اماکن تاریخی با­ارزش، بافتی فرسوده، ترافیک­ سنگین و تراکم­ جمعیت بالا­­است­که­اهمیت­مطالعه­و پژوهش­را در­زمینه مدیریت بحران­ بیش­تر می­کند. در پژوهش حاضر­جهت مدیریت صحیح بحران­در منطقه­ قدیمی­8 تبریز، با بهره­گیری­از مدل­شاخص همپوشانی وزنی­در محیط GIS، اقدام به تفکیک سطوح خطرپذیر منطقه­گردید. لایه­های مورد استفاده در­این مدل­شامل فاصله­از گسل، کیفیت ابنیه، تراکم جمعیت، نردیکی­ به معابر، نزدیکی به فضاهای باز، درمانی، ایستگاه آتش نشانی، اماکن نظامی و انتظامی، پمپ­ بنزین و همچنین­ توپوگرافی­ محدوده­ مورد­مطالعه ­می­باشد.­نتایج ­حاصل از خروجی مدل­ نشان­ می­دهد که تنها 94/13% درصد از محدوده­ مورد­مطالعه­ دارای­و ضعیت­ مطلوب­تا بسیار مطلوب می­باشد. 37/47% درصد از محدوده نیز در وضعیت متوسط از لحاظ خطرپذیری در مواقع بحرانی قرار دارد. 69/38% درصد از محدوده مورد مطالعه نیز در شرایط نامطلوب تا بسیار نامطلوب قرار دارد که این امر لزوم برنامه­ریزی دقیق و اصولی را در مراحل قبل، حین و بعد از وقوع بحران از طرف مسئولین این منطقه طلب می­کند.
۲.

مکان یابی شهرهای جدید با رویکرد اکولوژیک (نمونه موردی: شهرستان ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر جدید ارومیه GIS AHP مدل مک هارگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۲۷۸
شهرهای جدید، سکونتگاه های نوپا و فاقد هسته اولیه قبلی است که بر اساس برنامه ساختاری از پیش فکر شده ایجاد شده اند. احداث شهرهای جدید حرکتی جدید نیست و سابقه تاریخی طولانی را چه در شرق و چه در غرب پشت سر دارد. اولین تجربه شهرهای جدید در همسایگی ایران یعنی بین النهرین صورت گرفته است. اهداف طراحی و احداث شهرهای جدید ارائ ه مسکن، پالایش و س اماندهی فض ایی م ادر ش هرهای ناحیه ای، جذب سرریزهای جمعیتی، کنترل رشد مادر شهرها، انتق ال مراک ز سیاس ی- اداری، ع دم تخری ب زمین های کشاورزی، توسعه نواحی عقب مانده، اس کان کارگران بخ ش ص نعت، تمرکز زدای ی، توزی ع فض ایی صنعت و جمعیت و... است. شهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی و بزرگ ترین شهر استان دهمین شهر پرجمعیت کشور و دومین شهر شمال غرب کشور است جمعیت بالا و به تبع آن مهاجر پذیر بودن شهر در کنار موقعیت استراتژیک و مرزی این شهر و نواحی اطراف لزوم یک بررسی جامع و دقیق در حوزه جمعیت شناسی و اسکان بهینه جمعیت در این شهر را اثبات می کند. مهم ترین هدف این تحقیق مکان یابی شهر جدید در پیرامون مادر شهر ارومیه با در نظر گرفتن مسائل اکولوژیکی و توسعه پایدار است. روش تحقیق بر اساس هدف جز تحقیقات کاربردی و از نظر روش جز تحقیقات توصیفی- تحلیلی است. مهمترین ابزار بکار رفته نرم افزار های سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل سلسله مراتبی بوده و مبنای تئوریکی مکان یابی استفاده از روش مک هارگ جهت شناسایی معیارهای موثر در تحقیق است.
۳.

تحلیل فضایی شاخص های رشد هوشمند شهری در شهرهای میان اندام (مطالعه موردی: شهر مرند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت توسعه شهری شاخص های رشد هوشمند تحلیل کالبدی - فضایی تکنیک ویکور شهر مرند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹
  در جهان امروز، شهرها با چالش های متعددی مواجه اند که ناشی از نیازهای اجتماعی جدید می باشد. با توجه به پیشرفت علم و صنعت، ضرورت استفاده بهینه از زمین و مدیریت توسعه شهری را بیش از پیش نمایان می سازد. رویکرد رشد هوشمند شهری در پی نظم بخشی به رشد و توسعه و تجدید حیات شهری است. هدف مقاله حاضر تحلیل کالبدی- فضایی و اولویت بندی نواحی شهری مرند بر اساس شاخص های رشد هوشمند شهری است. روش تحقیق در این مقاله «توصیفی- تحلیلی» و «کاربردی- توسعه ایی» است. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از دو شیوه کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. روش نمونه گیری و جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه جامعه آماری شهروندان شهر مرند از روش کوکران 348 پرسشنامه می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک ویکور (vikor) و نرم افزارspss انجام شد است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ناحیه سه شهر با مقدار عددی Q (صفر) در مجموع شاخص های مورد ارزیابی از وضعیت مطلوب تری نسبت به سایر نواحی قرار دارد. و سپس ناحیه یک شهر با مقدار Q (128/0) در رتبه دوم و بعد از آن ناحیه چهار شهر با مقدار Q (183/0) در رتبه سوم قرارگرفته و نواحی دو و پنج با توجه به شاخص های شهر هوشمند با مقدار Q (454/0 و 736/0) در رتبه های چهارم و پنجم قرار دارد.  بر اساس مدل برازش رگرسیونی،  بخش کاربری اراضی کالبدی بیشترین تأثیر را در پیش بینی و توسعه ی ساختار فضایی رشد هوشمند در نواحی شهر مرند داشته است؛ به طوری که یک واحد تغییر در رشد هوشمند، به ترتیب 684/0 ، 352/0 و098/0 واحد در انحراف بخش کالبدی و کاربری اراضی، دسترسی و ارتباطات و زیست محیطی تغییر در شاخص های تلفیقی رشد هوشمند ایجاد کرده است. در ادامه یافته های حاصله از آزمون (T) نشان داد که مجموع شاخص ها شهرهوشمند در نواحی پنجگانه شهر مرند کمتر از میانگین انتخاب شده است.
۴.

تبیین مدیریت یکپارچه شهری درامنیت ورفاه محلات شهری (مطالعه موردی:شهرتبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت رفاه مدیریت یکپارچه شهری آینده نگاری کلانشهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۳۱۵
شهرها به عنوان دومین انقلاب بعد از کشاورزی زندگی بشر را تحت شعاع قرار داده به عنوان مرکز تولید قدرت و ثروت یاد شده اند، ولی همزمان با چالش های روبرو هستند که با وجود سابقه صدها سال شهری بودن هنوز با مشکلاتی در مدیریت شهری روبرو هستند، بدین جهت تحقیق حاضر سعی بر تبیین مدیریت یکپارچه شهری به عنوان رویکرد جدید در امنیت و رفاه اجتماعی در افق 1410 کلانشهر تبریز داشته است. برای این منظور 43 شاخص در سه بعد( مدیریت یکپارچه، امنیت و رفاه) استخراج شده اند که جهت سنجش ضریب همبستگی بین مولفه ها از نرم افزار spss استفاده شده و برای سنجش نوع رابطه بین متغییرها از نرم افزار Micmac و برای تبیین سناریوهای محتمل در افق 1410 از نرم افزار سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که بین مولفه های مدیریت بر امنیت و رفاه اجتماعی رابطه معنی داری sig=0.000 وجود داشته است به طوری که ضریب همبستگی مدیریت بر امنیت r=0.80 و رفاه r=0.58 بوده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل شاخص ها در محیط نرم افزارهای آینده نگاری بیانگر 10 عامل کلیدی حاصل از نرم افزار میک مک بوده است، همچنین وضعیت های محتمل مدیریت یکپارچه بر امنیت و رفاه بیانگر 3 سنارو قوی، 132 سناریو ضعیف و 21 سناریو محتمل بوده است. در میان سناریوهای محتمل، وضعیت های مطلوب با 80 حالت فراوانی برابر با ضریب 38 درصد، محتمل ترین سناریو پیش روی کلانشهر تبریز بوده است.
۵.

ارزیابی وضعیت زیست پذیری بخش مرکزی کلانشهرها از دیدگاه ساکنان (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بافت شهری زیست پذیری رضایتمندی بافت مرکزی شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۰۵
این تحقیق با هدف ارزیابی وضعیت زیست پذیری ۸ محله بخش مرکزی کلانشهر تبریز از دیدگاه شهروندان تدوین شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی می باشد. در این بررسی برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های استنباطی؛ آزمون T تک نمونه ای؛ آزمون تحلیل واریانس ANOVA، آزمون تعقیبی شفه استفاده شده است. بر اساس یافته های آزمون t، شاخص کلی زیست پذیری بافت مرکزی تبریز در محلات ۸گانه با میانگین 29/3 و آماره t 182/3- پایین تر از مد متوسط نظری یا مطلوبیت عددی آزمون (۵/3) قرار دارد. و در مجموع ارزیابی قابل قبولی از دیدگاه ساکنان وجود ندارند. اما در میان وضعیت ابعاد می توان گفت که ابعاد دسترسی (07/4) و زیست محیطی (55/3) دارای وضعیت قابل قبولی بوده اند. همچنین از دید ساکنان ابعاد اقتصادی (66/2)، کالبدی (79/2) و فرهنگی اجتماعی (38/3) دارای ضعیف ترین وضعیت زیست پذیری بوده اند. همچنین نتایج آزمون تعقیبی شفه نشان می دهد که شرایط زیست پذیری یکسان نبوده و تفاوت معناداری در سطح محلات وجود دارد. در این میان، بعد کالبدی با مقدار F، 25.46 بیشترین مقدار اختلاف و تفاوت را داشته و می توان گفت که در بعد کالبدی، اختلاف زیست پذیری در محلات مورد مطالعه بیش از سایر ابعاد است. از لحاظ شاخص کلی زیست پذیری نیز با توجه به میانگین محله بازار (2.42) با سایر محلات شهناز (2.02)، دانشسرا (1.96)، مقصودیه (1.45)، منصور (1.32)، بالا حمام (0.98)، تپه لی باغ (0.71) و دمشقیه (0.63) این اختلاف به نفع ۴ محله بازار، شهناز، دانشسرا و مقصودیه است و ساکنان این محلات از شرایط زیست پذیری بهتری برخوردار هستند.
۶.

بازشناسی قابلیت های بازآفرینی در بافت های ناکارآمد (مطالعه موردی: منطقه چهار شهرداری کلانشهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازآفرینی بافت های ناکارآمد منطقه چهار تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۱۲۶
بافت های ناکارآمد شهری به عنوان بخشی از بافت های قدیمی شهر در پی تحولات رشد و گسترش شهری به ویژه در طی سده اخیر دچار دگرگونی و تغییرات عمیق گردیده اند. با تأکید برتوسعه پایدار شهری، بازآفرینی شهری به مثابه ی یکی از رویکردهای متعارف توسعه مجدد شهری محسوب می شود. 36 درصد از کل بافت ناکارآمد شهر تبریز، معادل 1200 هکتار در محدوده ی منطقه 4 شهرداری تبریز واقع شده است. نتایج مشاهدات حاکی از آن بود که منطقه 4 تبریز، پتانسیل مناسبی جهت اجرای پروژه های بازآفرینی دارد که در طرح های بازآفرینی توجه جدی به آن نشده است. مقاله حاضر به بازشناسی قابلیت های بازآفرینی در بافت های ناکارآمد در جهت بازآفرینی مطلوب شهری در منطقه موردمطالعه پرداخت. برای تحلیل داده ها از نرم افزار GISو مدل بولین به منظور بازشناسی مکان-های مناسب بازآفرینی در منطقه مربوطه استفاده گردید و با استفاده از مبانی نظری و پیشینه تحقیق، نسبت به انتخاب معیارهای پژوهش شامل معیار طبقات، اسکلت، مصالح، عمر بنا، دانه بندی قطعات، تراکم جمعیتی، تراکم ساختمانی و سطح اشغال اقدام شد. بازشناسی بافت محلات با تاکید بر رویکرد بازآفرینی، گواه قدمت زیاد ساختمان ها و فرسودگی، کیفیت ابنیه پایین، نفوذناپذیری و عرض معابر پایین در اکثر محلات، تراکم بالای ساختمانی و جمعیتی ناشی از ریزدانگی قطعات، و وضعیت نامناسب مسکن در منطقه 4 بود. همچنین، نقشه پهنه بندی اجرای طرح باز آفرینی برای منطقه، نشان داد 34.76 درصد از منطقه(بخش شمال شرقی و بخشی از محدوده مرکزی) بیشترین و 0.88 درصد از منطقه(بخش جنوبی) کمترین قابلیت اجرای طرح های بازآفرینی را دارند. بنابراین با رویکرد بازآفرینی شهری می تواند نسخه بهینه ای برای ارتقاء وضعیت زندگی و مسکن باشد.
۷.

ارزیابی کیفیت زندگی ساکنان مناطق دهگانه شهر تبریز از بعد رفاه ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفاه ذهنی کیفیت زندگی رضایت شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۹
بیان مساله: برای رسیدن به توسعه پایدار مناطق شهری یکی از جنبه های کلیدی امکان نظارت بر کیفیت زندگی در تمام ابعاد آن یعنی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است که این مهم نیازمند اجرای ابزارهایی است که قادر به شناسایی ابعاد اصلی رضایت انسان باشند. هدف: هدف اصلی تحقیق حاضر، ارزیابی رفاه و کیفیت زندگی مردم در شهر تبریز بر اساس مؤلفه های اساسی با ارجاع به نظریه قابلیت های «سن» می باشد. روش ها: بصورت تحلیلی توصیفی و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری تحقیق جمعیت شهر تبریز که حجم نمونه براساس فرمول کوکران 382 نفر بدست آمد. برای تحلیل داده ها از معادلات ساختاری با روش اکتشافی و تحلیل عاملی مرتبه دوم با استفاده از نرم افزار Amos و Spss بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد که عوامل تعیین کننده اصلی رفاه ذهنی در زمینه ادراکات فردی، شرایط اقتصادی، امنیت، کیفیت محیطی و فرصت های آموزشی هستند. شرایط رفاه در مناطق بسیار 7، 9 و 6 بسیار پایین است، در حالی که در مقابل، 2 و 1 و 5 بالاترین سطوح رفاه را در بین مناطق تبریز نشان داد. با تمرکز بر منطقه 7، می توان مشاهده کرد. این منطقه به مراتب کم ترین مقادیر را برای سه بعد اصلی از چهار بعد اصلی رفاه نشان می دهد که قابل توجه به نظر می رسد. نتیجه گیری: در نتیجه برای رسیدن ساکنین شهر به سطح رفاه و کیفیت زندگی مطلوب باید توجه مضاعف شود.
۸.

تبیین زیست پذیری بخش مرکزی کلانشهر تبریز با رویکرد آینده نگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زیست پذیری MICMAC بخش مرکزی تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۳۰
شهرها بعد از انقلاب روند شتابان شهرنشینی را تجربه و بیشتر از ظرفیت خود جمعیت می پذیرفتند که مبین بسیاری از مشکلات شهری شد. براین اساس بسیاری از متخصصین شهری برآن شدند که راه حل های کارآمدی برای جلوگیری از آسیب به محیط زیست ارائه دهند، از این باب نظریات و دیدگاه های فراوان در این زمینه مطرح شد که از جمله آن ها زیست-پذیری از مکتب توسعه پایدار بود. رویکرد زیست پذیری به دنبال زیست پذیر کردن هرچه بیشتر فضاهای شهری برای جمعیت ساکن در آن است. هدف تحقیق حاضر ارزیابی زیست پذیری در بخش مرکزی کلانشهر تبریز است. در این راستا برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه- میدانی بهره گرفته شده است. در این تحقیق 37 شاخص در قالب پنج مولفه (اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، کالبدی، زیست محیطی و دسترسی) جهت تبیین زیست پذیری بخش مرکزی مورد استفاده شده است که جهت بررسی رابطه و اثرات و استخراج عامل ها از نرم افزار MICMAC و جهت تعیین وضعیت های محتمل آینده زیست پذیری این عامل ها در قالب گمانه ها از سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که از 37 شاخص مورد بررسی 10 شاخص (سرمایه گذاری، سازگاری کاربری، امنیت، درآمد، کیفیت فضای سبز، کیفیت ابنیه، الودگی، حمل و نقل عمومی، میزان جرائم و کیفیت روابط همسایگی) به عنوان کلیدی ترین شاخص ها شناخته شده اند. وضعیت های پیش روی زیست پذیری بخش مرکزی تبریز بیانگر 4 سناریو قوی، 679 سناریو ضعیف و 31 سناریو محتمل بوده است. در میان سناریوهای محتمل: تنهای یک سناریو در وضعیت مطلوب قرار داشته است که ضریب آن 0.9 درصد بوده است.
۹.

بازشناسی تاثیر ارزش های بصری-کالبدی بناهای فرهنگی-تاریخی بر توسعه گردشگری پایدار شهری نمونه موردی: اصالت های کالبدی پیاده گذر تاریخی تربیت (کوچه نوبر) تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیاده گذر تربیت گردشگری پایدار شهری تبریز ارزشهای بصری معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۳
مباحث هم افزایی گردشگری پایدار شهری با حفاظت بافتهای تاریخی شهرها، بعنوان یکی از ابزارهای هدف گردشگری فرهنگی ، چندین دهه است که در ایران سابقه دارد. یکی از اولین موضوعات به اجرا درآمده در این زمینه پیاده گذر فرهنگی-تجاری تربیت تبریز می باشد. این گذر که در دوره قاجار کوچه نوبر بوده است و در دوره پهلوی به خیابان تربیت تغییر ماهیت می دهد، در ذات خود شامل ترکیبی از بناهای باارزش دوره قاجار در کوچه ها و بن بست هایی که عمود بر گذر هستند، می باشد. و خود گذر نیز شامل مجتمع های تجاری-خدماتی دوره پهلوی بوده است که دارای فرم و نظم بسیار همخوان به نسبت عرض گذر می باشند؛ -گذری که فضای معماری آن حاصل ترکیب این واحدهای وابسته به زمان نسبتا مشخصی از دوره معماری می باشد. البته ساخت و سازهای تقریبا بی هویت سالهای اخیر که با تخریب سازه های معماری دوره اصیل در حال انجام می باشد، در حال ارزش زدایی از ارزشهای این گذر هم از لحاظ ارزشهای فرهنگی و هم از لحاظ حذف دستاوردهای گردشگری فرهنگی می باشد. در این مقاله سعی گردید تاثیر ارزشهای بصری بناهای باقی مانده فرهنگی-تاریخی دوره اولیه ساخت بر گردشگری پایدار شهری پیاده گذر تاریخی تربیت(کوچه نوبر) تبریز بازشناسی گردد و آسیبهای تغییرات و ساخت و سازهای جدید در حال انجام در گذر مورد نقد قرار گیرد.
۱۰.

نقش مؤلفه های توسعه پایدار در مکان یابی شهرهای جدید در راستای مدیریت جمعیتی کلانشهر ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر جدید ارومیه GIS AHP روش مک هارگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف اصلی این مقاله عبارت است از مکانیابی شهرهای جدید جهت سرریز جمعیتی کلانشهرها با رویکرد توسعه پایدار با تاکید بر کلانشهر ارومیه است. سوال اصلی مقاله این است که آیا با مکان یابی مناسب شهرهای جدید می توان سرریز جمعیتی کلان شهرها (کلان شهر ارومیه) به شکل مطلوب ساماندهی نمود؟ روش تحقیق این پژوهش، توصیفی – تحلیلی و نوع آن کاربردی است. ابزاری که برای مدل سازی چنین تحلیلی به کار گرفته می شود، ابزار GIS است، در سال های اخیر روشن شده است که روش های بهره گیری از GIS در کنار کاربرد مؤثر داده های رقومی جدید، قادر به بخشیدن حیات تازه ای در نظریه های مدل سازی توسعه شهری در خط مشی های برنامه ریزی به شمار می آید. مبنای کار این پژوهش تهیه لایه های اطلاعاتی بر مبنای عوامل و معیار های مؤثر در مکان یابی و تلفیق و همپوشانی آن ها در محیط نرم افزاری ARC GIS و استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت وزن دهی به معیارها و لایه های اطلاعاتی است. در فرآیند کار از نرم افزار EXPERT CHOISE جهت محاسبه اوزان AHP استفاده شده است. یافته های مقاله نشان می دهد که یکی از مؤلفه های جذب جمعیت به سوی شهرهای جدید، میزان بالای کیفیت خدمات ش هری، ره ایی از مش کلات ش هری کلان شهرها و ایج اد محیط ی ساماندهی شده اس ت ک ه کیفی ت زن دگی در آن به مراتب ب الاتر از ش هر م ادر اس ت. بر اساس نتایج سه گزینه به عنوان گزینه های پیشنهادی جهت احداث شهر جدید مطرح شد که گزینه پیشنهادی اول به عنوان گزینه نهایی انتخاب شد.
۱۱.

تدوین استراتژی و اولویت بندی استراتژی های توسعه گردشگری کلان شهر تبریز با استفاده از روش SWOT و QSPM(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه گردشگری گردشگری پایدار SWOT QSPM تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۶۱
.هدف اصلی این پژوهش تدوین استراتژی و اولویت بندی استراتژی های توسعه پایدار گردشگری کلان شهر تبریز با استفاده از روش SWOT وتکنیک QSPM است. این تحقیق از نظر ماهیت کاربردی و از نظر روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی محسوب می شود بدین منظور با استفاده از داده های بدست آمده به تعیین ابعاد چهار گانه مدل SWOT پرداخته شده وبر پایه نتایج بدست آمده ، راهبردهایی برای وضعیت های مختلف تعیین گردید و در نهایت با استفاده از ماتریس برنامه ریزی کمی (QSPM) هریک از راهبردها با استفاده از مولفه های چند گانه مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفتند.نتایج نمره بدست آمده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی برابر با 53/2 و ماتریس عوامل خارجی برابر با 56/2 است. تحلیل همزمان ماتریس های عوامل داخلی و خارجی ، وضعیت کلی کلان شهر تبریز را در خانه شماره 1 نشان داد که لزوم استفاده موثر از چنین وضعیتی ،اتخاذ راهبردهای تهاجمی یا رشد و توسعه (SO) در رابطه با توسعه صنعت گردشگری در کلان شهر تبریز می باشد.همچین سنجش کمی راهبردها نشان داد از بین راهبردهای تدوین شده ، ضرورت توجه به برنامه ریزی گردشگری پایدار شهر تبریز(SO7)، تاکید برتوسعه گردشگری فرهنگی – تاریخی کلان شهر تبریز به دلیل تعدد بناهای تاریخی و وجود مزیت های نسبی این نوع گردشگری(SO5) با داشتن بالاترین نمره (به ترتیب 90/5 و 85/5) دارای بیشترین جذابیت و راهبرد ایجاد هماهنگی بین نهاد ها و بخش های مختلف دولت ، مردم ،کارآفرینان(SO9) با نمره 90/4 دارای کمترین جذابیت بین استراتژی های رشد می باشد.
۱۲.

تحلیل متغیرهای مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری در منطقه ارسباران (نمونه موردی شهرستان هوراند)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گردشگری پایداری منطقه ارسباران شهرستان هوراند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۲۲
صنعت گردشگری ارتباطات گسترده ای با بخش های اقتصادی، اجتماعی و غیره دارد. کشور جمهوری اسلامی ایران در ردیف ۱۰ کشور اول دنیا از نظر وجود جاذبه های گردشگری قرار دارد، ولی از نظر جذب گردشگر، نه تنها در بین کشورهای دنیا بلکه در بین کشورهای خاورمیانه هم جایگاه شایسته و مطلوبی ندارد. توسعه نیازمند توسعه مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی، نهادی و ساختاری می باشد که متاسفانه مغفول مانده است. هدف این پژوهش ارزیابی مولفه های اجتماعی و اقتصادی در توسعه یافتگی گردشگری هوراند می باشد. این تحقیق باتوجه به اینکه به توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص خواهد پرداخت، از نوع کاربردی است. از آنجا که این تحقیق قصد توصیف توسعه صنعت گردشگری با رویکرد تاریخی - فرهنگی، اقلیمی، جغرافیایی و اجتماعی - اقتصادی را دارد، از نوع پیمایشی خواهد بود. نمونه گیری در این تحقیق به صورت تصادفی و 385 نفر می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد سطح رابطه معنی داری بین عوامل اقلیمی و جغرافیایی، عوامل اجتماعی و اقتصادی، عوامل فرهنگی و تاریخی و توسعه گردشگری در منطقه هوراند وجود دارد. نتایج نشان می دهد 28 درصد از تغییرات توسعه گردشگری، توسط تغییرات در عوامل اجتماعی و اقتصادی تبیین می گردد.
۱۳.

تببین شاخص های رشد هوشمندشهری با رویکرد آینده نگاری (مطالعه موردی: شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد هوشمند توسعه پایدار ارومیه آینده نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۲۰
رشد و توسعه شهر و به دنبال آن افزایش جمعیت شهری در چند دهه گذشته مسائل چون استفاده نابجا از زمین، گسترش زاغه و رشد قارچ گونه شهر، پراکنده روی، عدم تخصیص صحیح زمین شهری، از بین رفتن زمین های کشاورزی حومه شهر، ضعف خدمات رسانی در داخل شهر را در پی داشته است. این مسائل باعث توجه جدی به حل مشکلات شهری در داخل شهر به جای جستجوی راهکار در زمین های حومه شهر شد. هدف از این مقاله تبیین شاخص های رشد هوشمند در شهر ارومیه با رویکرد آینده نگاری بوده است. بر این مبنا جهت جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل، 37 شاخص در محیط میک مک رابطه سنجی شده اند و اثرات مستقیم، غیر مستقیم و عملکرد هرکدام مشخص گردیده و در نهایت پیشرانهای کلیدی در این محیط نرم افزار استخراج و برای تحلیل و استخراج سناریو وارد محیط سناریو ویزارد شده اند.نتایج تحقیق نشان دهند دو نوع سناریو ( قوی و محتمل) برای رشد هوشمند شهر ارومیه بوده است. در این میان 12سناریومحتمل بوده اند. که 8 سناریو با وضعیت مطلوب و ارزش کلی 76 تا 63 ، دو سناریو ایستا با ارزش کلی پایین( 19 و 52) و در نهایت دو سناریو بحرانی که دارای ارزش های 17 و 80 بوده اند. در این میان احتمال تحقق سناریو بحرانی 12 بیشتر از دیگر سناریوها بوده است و در مرتبه دوم سناریوهای 1 تا 8 قرار گرفته اند. در نهایت جهت جلوگیری از تحقق سناریو 12 و گرایش به سوی سناریوهای 1-8 پیشنهادهای ارائه شده اند.
۱۴.

اولویت بندی سناریوهای توسعة گردشگری منطقه ارسباران از منظر جامعه هدف (مطالعه موردی: شهرستان هوراند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی راهبردی سناریو گردشگری منطقه ای منطقه ارسباران شهرستان هوراند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۲۷۹
با توجه به پتانسیل های موجود در جنگل های ارسباران ایران و به ویژه شهرستان هوراند و تنوع گونه های گیاهی و جانوری، برنامه ریزی با هدف شناخت این موهبت می تواند منبع درآمد پایداری برای توسعه گردشگری منطقه ای باشد. این پژوهش با هدف اولویت بندی سناریوهای توسعة گردشگری منطقه ارسباران از منظر جامعه هدف شامل گردشگران بالقوه و بالفعل و نیز طراحی سناریوهای آتی به منظور توسعه گردشگری و انتخاب سناریوهای مرجح برای دستیابی به این مهم انجام گرفته است. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی است. در فرآیند پژوهش از مطالعات اسنادی، مطالعات میدانی و مشاهده، مصاحبه با کارشناسان و خبرگان مرتبط و پپیمایش گردشگران بالقوه و بالفعل (شامل 384 نفر در قالب گروه های عمده گردشگری) و گروه خبرگان (21 نفر) استفاده شده است. در فرآیند پژوهش چهار سناریو مستخرج شامل ادامه وضعیت یا رویه فعلی، تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت های فیزیکی و انسانی به ویژه زیرساخت و سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی، تاکید بر توسعه و بهبود برنامه های بازاریابی با تاکید بر انتخاب بازار هدف و جذب گردشگر و تعریف فعالیت های جدید و ایجاد تنوع در عرضه جنگل به گردشگران ارائه شد. نتابج نشان می دهد که از نظر خبرگان تمامی سناریوهای مستخرج دارای اهمیت است اما سناریوی تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت های فیزیکی و انسانی به ویژه زیرساخت و سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی به عنوان سناریوی برتر انتخاب و راهکارهای پیشنهادی مناسب با هدف توسعه گردشگری اکوتوریسم جنگل ارائه شده است.
۱۵.

ارزیابی نقش مدیریت شهری با رویکرد برنامه ریزی راهبردی (مطالعه موردی: مرند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت شهری برنامه ریزی راهبردی oregan مرند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۷۸
پژوهش حاضر به بررسی مسائل و مشکلات مدیریت شهری مرند و ارائه راهکارهای لازم برای بهبود وضعیت آن می پردازد. مسئله اصلی پژوهش در پی جواب به این پرسش است که از نظر مردم و کارشناسان علل مشکلات مدیریت شهری مرند چیست و با چه نقشه راهی می توان چشم انداز مناسب برای مدیریت شهری تعریف و به آن دست یافت. این مقاله از نظر هدف کاربردی و از منظر روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است و از مدل چشم انداز سازی اجتماعی Oregan استفاده شده است. مدل Oregan مدلی است برای طرح ریزی فرآیند چشم انداز سازی راهبردی در جوامع محلی. از جمله مهمترین مزیت های این مدل منطبق سازی در شرایط و محیط متفاوت است. مدل Oregan از چهار گام تشکیل می شود که هر یک از گام ها براساس یک پرسش ساده بنا شده است: اکنون کجا هستیم؟ به کجا می رویم؟ کجا می خواهیم باشیم؟ چگونه آنجا برسیم؟ سپس در فواصل زمانی مختلف می توان پایشی از وضعیت اجرا، احصاء و نواقص لازم را از بین برد. در این پژوهش بعد از تحلیل وضع موجود، با استفاده از برنامه ریزی مشارکتی و ارائه پرسشنامه و دریافت نظر شهروندان و کارشناسان و تحلیل این نظرات از طریق آزمون های فریدمن و t-test یک نمونه مستقل، چشم اندازهای مختلف برای شهر تعریف شده و پیامد آن راهبردهای لازم ارائه شده است. نتایج به دست آمده، نشان می دهد به منظور رسیدن به چشم انداز مطلوب شهر باید بر روی سه اصل مدیریت مناسب شهری، پرداختن به نظر شهروندان و مشارکت اجتماعی و همچنین توسعه و عمران شهری استوار شد.
۱۶.

بررسی و تحلیلی بر چالشهای توسعه توریسم شهری، نمونه موردی: شهر تبریز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: توریسم شهری فرصت ها و تهدیدات گردشگری پایدار ساماندهی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۶۹
امروزه گردشگری به عنوان یک پدیده اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی مورد توجه کشورهاست و در دهه های اخیر، رشد مداوم و روز افزونی داشته است. گردشگری مدرن با فرایند توسعه مرتبط است و اهداف گوناگونی را دنبال می کند. دراین فرایند، گردشگری به یکی از اهداف و جنبه های اصلی پیشرفت اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. گردشگری در فرایند توسعه پایدار،نقش اساسی دارد و این مسیری است که ایران درآن از مزیت های مناسبی برخوردار است.پژوهش حاضر که از نوع پژوهش کاربردی توصیفی است با استفاده از روش های کتابخانه ای و مطالعات میدانی ، به بررسی و ارزیابی وضعیت موجود و توانمندی ها و محدودیت های توسعه گردشگری شهر تبریز می پردازد.و با استفاده از نرم افزار spssنتایج به دست آمده به شناخت و بررسی چالشهای توسعه توریسم شهری می پردازد که می تواند نقش موثری در ساماندهی و برنامه ریزی فضاهای توریستی متناسب با شرایط اجتماعی،طبیعی و فرهنگی و استفاده از ظرفیت های موجود داشته باشد.توسعه توریسم همبستگی مستقیم با ارتقاء سطح استانداردهای زندگی و درآمد مردم جهان خصوصا کشورهای درحال توسعه دارد.
۱۷.

تحلیلی بر امکان سنجی طرح های راهبردی استراتژیک درتوسعه شهری (نمونه موردی: باغ شهر مرند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امکان سنجی طرح های شهری برنامه ریزی راهبردی ساختاری CDS مرند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۳۴
با توجه به رشد جمعیت و افزایش مهاجرت به شهرهای بزرگتر، توسعه غیر قابل کنترل نواحی شهری، خلق سکونتگاه های جدید، کاهش سطح رفاه انسانی و بروز مشکلات فراوان شهری بویژه در کشورهای در حال توسعه، ضرورت توجه به تدوین الگوی بهینه طرح های توسعه شهری و تغییر آن از رویکرد ایستا و سنتی به رویکردی منعطف، مشارکتی و استراتژیکی و راهبردی احساس می شود. از این رو در این تحقیق به دنبال امکان سنجی طرح های راهبردی ساختاری در هدایت توسعه شهر میانه اندام مرند احساس می شود. داده های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش میدانی و پرسشگری از 383 نفر شهروندان با نمونه گیری کوکران تهیه شده است. در پردازش داده ها و سنجش شدت متغیر ها از نرم افزارهای اس پی اس اس و لیزرل و آزمون تی تک نمونه ای بهره گیری شده است. نتایج کلی تحقیق نشانگر وضعیت نامطلوب شهر مرند در چهار شاخص استراتژی توسعه شهری است. بانکی بودن و رقابت پذیری شهر به ترتیب با میانگین های 2.43 و 2.17 در وضعیت مطلوب تر و شاخص های حکمروایی خوب شهری و قابلیت زندگی داشتن با میانگین 1.84 و 1.86 در وضعیت بسیار نامطلوبی است. واضح است توزیع متعادل کانون شهری و نظام متوازن سلسه مراتب شهری رفت و همچنین قبل از توسعه شهر میانه اندام مرند باید موانع و محدودیت های حل نشده شهری را چاره کرد تا شهر بعد توسعه به مشکل بر نخورد و همچنین باید از امکانات موجود در محدوده جغرافیایی مناسب طرح های معقولی از فضاهای سکونتی بدست آورد.
۱۸.

ارزیابی فضایی و اجتماعی عوامل موثر بر قیمت مسکن، مطالعه موردی: شهر ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسکن عوامل فضایی و اجتماعی تابع قیمت الگوریتم رقابت استعماری شهر ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۰۵
عملکرد بخش مسکن در کشورهای درحال توسعه به صورت حاد و بحرانی درآمده و سهم هزینه مسکن در سبد خانوارهای شهری ۶۰ تا ۷۰ درصد را به خود اختصاص می دهد. قیمت مسکن تحت تأثیر مؤلفه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، کالبدی و.. است همواره بازتولید می شود. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، از نوع کاربردی می باشد که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است. برای ارزیابی و تحلیل الگوهای فضایی و اجتماعی مؤثر بر قیمت مسکن از طریق الگوریتم رقابت استعماری و برای فضایی سازی شاخص های موردمطالعه از روش Tracking Analyst Tools استفاده شده است. مطابق نتایج، بیش از 50 درصد الگوی توزیع جمعیت در سطح محدوده ای برابر 1585801.6 مترمربع با عملکرد خوشه ای و پهنه ای سکونت داشته اند. در ارتباط با شاخص قیمت پایه مسکن نیز 41.7 از سطوح کاربری های مسکونی در محدوده قیمت بالاتر از متوسط با متری 5 10 میلیون تومان به بالا توزیع شده اند. از بین متغیرهای اجتماعی، شاخص جهت جغرافیایی توزیع جمعیت و خوشه های قومی و فرهنگی بر اساس اکثریت ساکن در محلات به عنوان مهم ترین عوامل اجتماعی مؤثر بر رشد قیمت مسکن شهری شناخته شده اند. شاخص جهت جغرافیایی توزیع جمعیت به عنوان متغیر کنترل، دارای اثر منفی بر رشد قیمت مسکن بوده است و در سطح بالایی معنادار است؛ به این معنی که مناطق با توزیع و رشد جمعیت کمتر، رشد قیمت پایین تری داشته اند.
۱۹.

تحلیل رابطه بازآفرینی فرهنگی اجتماعی در توسعه محله ای (مورد مطالعه: محله دیزج جنوبی شهر بناب)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازآفرینی بازآفرینی شهری بازآفرینی فرهنگی اجتماعی محله دیزج جنوبی شهر بناب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۹
اهمیت بازآفرینی شهری از آنجاست که نمایانگر نگاه برنامه ریزان و شهرسازان به حیات مطلوب شهری و تقابل این شیوه زندگی با شیوه زندگی در برخی بافت ها و نواحی شهر است. در واقع بازآفرینی به معنای بازگرداندن حیات اجتماعی، اقتصادی و محیطی به یک منطقه است. این حرکت مکان ها را دگرگون می کند، تصویر اجتماعی از خودش را تقویت می کند و مکان های زنده و جذاب که سرمایه گذاری درونی پایدار را تشویق می کنند، خلق می کند.  در این راستا تحقیق حاضر با هدف تحلیل رابطه بازآفرینی فرهنگی اجتماعی با توسعه محله دیزج جنوبی شهر بناب انجام شده است. با توجه به اهداف تحقیق و مؤلفه های مورد بررسی نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری محله دیزج جنوبی شهر بناب می باشد. اطلاعات مورد نیاز برای بررسی رابطه بازآفرینی فرهنگی اجتماعی و توسعه پایدار محله ای که شامل4 شاخص و 19 معرف بازآفرینی فرهنگی اجتماعی به عنوان متغیر مستقل و 6 شاخص توسعه محله ای به عنوان متغیر وابسته است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. روش نمونه گیری پژوهش به صورت تصادفی ساده و حجم جامعه آماری آن 366 نفر بود. نتایج نشان می دهد که مولفه های اجتماعی و فرهنگی بیشترین تاثیر را در راستای ارتقای توسعه محله دیزج جنوبی داشته اند، به طوری که یک واحد تغییر در انحراف مولفه های اجتماعی و فرهنگی به ترتیب 409/0 و 578/0 واحد تغییر در توسعه محله دیزج جنوبی ایجاد خواهند کرد. به طور کلی تمامی مولفه های بازآفرینی فرهنگی اجتماعی تاثیر مثبت داشته اند، بدین معنی که با افزایش مقدار بازآفرینی فرهنگی اجتماعی محدوده مورد مطالعه، توسعه آن نیز افزایش پیدا می کند.
۲۰.

ارزیابی پیشران های تأثیرگذار در برنامه ریزی راهبردی توسعه ی گردشگری تاریخی- فرهنگی (مطالعه موردی: شهر تبریز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گردشگری گردشگری تاریخی - فرهنگی برنامه ریزی راهبردی شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۲
در سال های اخیر گردشگری به عنوان صنعت بدون دود، منبع درآمد سرشار در تجارت جهانی و عنصر مهمی در بهبود و تنظیم موازنه ی بازرگانی و تراز پرداخت های بسیاری از کشورها شده است. در این راستا، برنامه ریزی راهبردی توسعه ی این صنعت در اکثر کشورها کلید خورده است. با توجه به اهمیت این صنعت و نیاز به برنامه ریزی و مدیریت آن، هدف از تحقیق حاضر شناسایی پیشران های تأثیرگذار در برنامه ریزی راهبردی توسعه ی گردشگری شهر تبریز می باشد. از این رو، روش تحقیق در مطالعه ی حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان، کارشناسان شهری و نخبگان دانشگاهی شهر تبریز (حدوداً 2000 نفر) بوده که حجم نمونه بر اساس مدل اصلاح شده کوکران 340 نفر برآورد شده است. همچنین برای  تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرم افزار Warp-PLS استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که مهمترین پیشران های تأثیرگذار بر توسعه ی گردشگری با تأکید بر گردشگری تاریخی-فرهنگی مربوط به پیشران های قانونی-سیاسی، اقتصاد-بازاریابی و مدیریتی بوده است که به ترتیب ضرایب استخراج شده بر اساس مدل ساختاری تحقیق برای هر کدام 71/0،  65/0 و 53/0 می باشد. همچنین در بین متغیرهای فرعی بیشترین تأثیرگذاری مربوط به متغیرهای اصلاح تصویر منفی و زدودن ایران هراسی برای تقویت انگیزه ی سفر به ایران، ارتقای سطح همکاری های گردشگری بین المللی و رفع موانع از جمله مقررات بروکراتیک و اقامت، اطلاع رسانی مناسب و تبلیغات شایسته در بازارهای هدف، تحقق مدیریت واحد و سیستمی، شکل گیری تعامل و اعتماد نهادی بین ارگان های دولتی و خصوصی، بهره گیری از مشارکت، ایجاد تسهیلات اقامتی مطابق با استانداردهای جهانی و ارائه ی تسهیلات مطابق با ملیت و فرهنگ گردشگران بر مبنای نیازسنجی مناسب ترجیحات گردشگران می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان