شهرام امیرانتخابی

شهرام امیرانتخابی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۱ مورد.
۱.

نقش بازارهای روستایی در فرایند شکل گیری سازمان فضایی و شبکه سکونتگاهی (نمونه: شهرستان تالش)

کلید واژه ها: سازمان فضایی بازارهای روستایی شبکه سکونتگاهی نظام سلسله مراتبی سکونتگاه ها ناحیه تالش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵۷ تعداد دانلود : ۱۴۰۸
سازمان فضایی هر ناحیه، از طریق پویایی شبکه سکونتگاهی آن تکامل می یابد، که البته روند شکل گیری شبکه سکونتگاهی متاثر از محیط طبیعی، ساختار اجتماعی و اقتصادی و رویدادهای سیاسی و تاریخی است. در شهرستان تالش، محیط طبیعی و ساختار اجتماعی و اقتصادی این ناحیه زندگی یکجانشینی به ویژه شهر نشینی را به تاخیر انداخته بود. نبود راههای ارتباطی مناسب بین واحد های انسانی ناحیه، یکی از مهمترین موانع یکپارچگی فضایی ناحیه به شمار می رفت. به همین دلیل، شبکه سکونتگاهی نوپای تالش در پیرامون جاده ای شکل گرفته است که در خلال جنگ جهانی دوم احداث شد و سراسر حوزه های انسانی ناحیه را در امتداد طولی ناحیه به یکدیگر متصل ساخت. بدین ترتیب، نخستین شهر واقعی ناحیه و به دنبال آن بازارهای روستایی در گره گاههای این جاده و حوضه رودها (که هریک واحدی انسانی را در خود جای داده بودند) شکل گرفت. بازارهای روستایی با توجه به جمعیت حوزه نفوذ شان، گسترش یافته و آنهایی که از موقعیت جغرافیایی و کارکرد کارآمدی برخوردار بودند، به شهرهای کوچک تبدیل شدند. در نتیجه نظامی سلسله مراتبی از مکان های مرکزی به وجود آمد که شبکه سکونتگاهی و سازمان فضایی ناحیه را شکل بخشید. اما از سویی تمرکز جمعیت و فعالیت های اقتصادی، به صورت نامتوازنی در حاشیه جاده مزبور متمرکز گردید که عدم تعادل فضایی ناحیه را به دنبال دارد. به همین علت، پیش از تحولات خودجوش آینده، هدایت و برنامه ریزی توسعه در مراکز بازاری و روستا- شهرهای ناحیه، امری ضروری به نظر می رسد. مطالعه روند تحولات شبکه سکونتگاهی تالش با استفاده از منابع تاریخی و بررسی تحولات اخیر، از طریق روش های میدانی و اطلاعات و داده های سازمان های محلی به بهترین شکل گویای این واقعیت مکانی و فضایی است.
۲.

الگوی باغ- شهرها؛ راهکاری برای توسعه شهرهای کوچک در فضاهای روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۵
طی دو سده اخیر، جهان به سرعت در حال شهری شدن است. مهمترین جنبه و پیامد این فرایند، گسترش فضایی و پیشروندگی فیزیکی شهرها به سوی فضاهای روستایی می‌باشد که با انضمام روستاها به محدوده شهرها و تبدیل مراکز روستایی به شهرهای کوچک انجام می پذیرد. شهرهای کوچک اگر چه در آغاز جمعیت و محدوده اندکی دارند اما به سرعت به سوی اراضی کشاورزی و عرصه ‌های روستایی پیرامون گسترش می ‌یابند. در اروپا دغدغه مقابله با چنین روندی از اواخر سده نوزدهم با جنبش باغ شهرها آغاز گردید و از نیمه نخست سده بیستم، کشورهای اروپایی، ایالات متحده ژاپن و حتی فیلیپین، برنامه‌هایی را برای مقابله با روند گسترش فیزیکی شهرها در اراضی حاصلخیز کشاورزی به اجرا گذاشتند و به موفقیت‌هایی نیز دست یافتند. اما کشورهای درحال توسعه که در تب و تاب گذار از جامعه کشاورزی به جوامع صنعتی شهری قرار داشتند، به سرعت مقدار زیادی از اراضی حاصلخیز خود را در برابر رشد فزاینده شهرها از دست دادند، در ایران نیز این روند از نیمه دوم سده بیستم آغاز گردید و به سرعت بر تعداد شهرهای کشور و جمعیت شهر نشین اضافه شد. در مقابل تعداد زیادی از روستاها یا به شهر تبدیل شدند و یا ضمیمه شهرهای بزرگ گردیدند. طی دهه اخیر، روند شتابان تبدیل روستاها به شهر، اگر چه با هدف بهره مندی روستاییان از خدمات شهری انجام پذیرفته است اما در مناطقی همچون جلگه های خزری، به تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تخریب چشم اندازهای طبیعی منطقه منجر خواهد گردید، بویژه در مواردی که شهرهای تازه تاسیس از ترکیب چند روستا تشکیل شده اند، محدوده کم تراکم، نامتجانس و متخلخل آنها، در آینده ای نزدیک با ساخت و سازهای شهری پر خواهد گردید. برای جلوگیری از این روند نگران کننده نمی توان یکسره برنامه تبدیل مراکز روستایی به شهرهای کوچک را کنار نهاده و آن را اقدامی بیهوده قلمداد نمود، بلکه باید توسعه چنین شهرهایی را مطابق الگوهای فضایی و کارکردی متناسب با ناحیه پیش برد. مثلا در منطقه خزری، الگوی باغ - شهرها می تواند علاوه بر حفظ اراضی کشاورزی و چشم اندازهای روستایی و بهره ‌مندی اهالی از خدمات و امکانات شهری، توانمندی های گردشگری حوزه‌های روستایی را نیز فعال نماید.
۵.

بررسی نقش شهرهای کوچک در سازماندهی نواحی کوهستانی گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۶ تعداد دانلود : ۷۹۶
کشورهای توسعه نیافته، با تمرکز روزافزون جمعیت و فعالیت های اجتماعی و اقتصادی، در شهرهای بزرگ روبرو هستند که سبب شکاف های عمیقی میان سکونتگاه های شهری و روستایی شده است. ازاینرو موضوع عدالت فضایی و عدالت اجتماعی بیش از پیش مطرح میشود. در پاسخ به این اندیشه, رویکرد تمرکززدایی فضایی درذهن برنامه ریزان ناحیه ای ایجاد گردید و منجر به اتخاذ راهبردهای متفاوتی گردید. یکی از مهم ترین راهبردها، توجّه به شهرهای کوچک است. این پژوهش به بررسی نقش شهرهای کوچک و تازه تأسیس در تعادل بخشی ناحیه کوهستانی جنوب گیلان می پردازد که از نظر هدف کاربردی است و از بُعد روش توصیفی_تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی است. از نرم افزار EXCEL برای محاسبات ریاضی و ترسیم نمودارها و برای ترسیم نقشه های موضوعی از نرم افزارGIS استفاده گردید. داده های مورد استفاده در تحقیق شامل شاخص های جمعیتی و اقتصادی در طی دوره سرشماری 1365 تا 1390 است. برای سنجش سطح توسعه و تأثیر شهرهای کوچک در توسعه ناحیه ای, از مدل های ضریب کشش-پذیری، آنتروپی، شاخص مرکزیت و مدل اقتصاد پایه به عنوان فنون پژوهش و واحد تجزیه و تحلیل استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل آنتروپی مشخص نمود شهرهای دیلمان و بره سر، روستاهای حوزه نفوذ خود را به سوی تعادل در سلسله مراتب شهری و توزیع فضایی سوق داده اند, ولی شهر جیرنده عامل ایجاد تمرکز جمعیت شده است. مدل کشش پذیری نیز مشخص کرد در این شهرها تمرکز جمعیت به واسطه وجود خدمات اقتصادی- اجتماعی بیشتر است. براساس شاخص مرکزیت، ساکنان حوزه نفوذ مستقیم شهر بره سر از نظر سطح بندی روستاهای حوزه نفوذ مستقیم، دارای نظم می باشد اما شهر جیرنده از این نظم محروم است. ضریب مکانی (LQ) مشخص کرد این شهرها در بخش صنعت خودکفا هستند. شهر دیلمان در زمینه کشاورزی ضعیف است اما در بخش خدمات دارای رشد مطلوبی می باشد. در مقابل شهرهای بره سر و جیرنده دارای اقتصاد به شدت وابسته به کشاورزی بوده و صادر کننده محصولات کشاورزی به مناطق دیگر هستند ولی در بخش خدمات به شهرهای دیگر وابسته هستند و خدمات مورد نیاز خود را از سایر نقاط دریافت می کنند.
۷.

سرمایه اجتماعی و پایداری نواحی روستایی در شهرستان کاشمر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی پایداری سکونتگاه های روستایی شهرستان کاشمر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۴ تعداد دانلود : ۴۶۲
یکی از چالش های امروز توسعه روستایی، عدم توجه به سرمایه های روستاییانی است که به صورت هزاران خرده فرهنگ در پهنه ی جغرافیایی کشور ایران گسترده شده اند. شناخت این سرمایه قطعاً روند برنامه ریزی توسعه روستایی را برای متخصصان مربوطه تسهیل و مشارکت روستاییان در اجرای بهتر برنامه به همراه دارد. امروزه اهمیت سرمایه اجتماعی به منظور رسیدن به توسعه روستایی، موضوع رو به رشد بسیاری از مطالعات در سالیان اخیر است. شرط لازم برای پیشرفت هر جامعه ای به خصوص جامعه روستایی، گسترش انسجام اجتماعی و بسط مشارکت اجتماعی است که یکی از پارامتر های مهم در پایداری سکونتگاه های روستایی محسوب می شود. در این مطالعه، به بررسی پایداری سکونتگاه های روستایی با تأکید بر مؤلفه های سرمایه اجتماعی در دهستان های شهرستان کاشمر پرداخته شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از مطالعات میدانی، از مدل موریس دویس استفاده شده است. نتایج نشان داد در بین دهستان های مورد مطالعه، دهستان بالا ولایت و پایین ولایت با ضریب های به دست آمده 84/0 ، 83/0، از وضعیت مطلوب پایداری برخوردار است. همچنین دهستان های بررود و برکوه و نکاب با ضریب به دست آمده 28/0، 24/0، /014، از وضعیت نامطلوبی پایداری برخوردار است. همچنین در جامعه مورد مطالعه، بین متغیر های سرمایه اجتماعی و پایداری سکونتگاه های روستایی ارتباط معناداری مشاهده شده است. از این رو می توان گفت سرمایه اجتماعی می تواند زمینه حضور فعال افراد و گروه ها را برای رسیدن به توسعه و هدف آن گروه و جامعه فراهم نماید. سرمایه اجتماعی پتانسیل های موجود در جوامع را افزایش می دهد و نهایتاً عملکرد اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی روستا ها را بهبود می بخشد. رویکرد سرمایه اجتماعی می تواند در تدوین راهبرد های جدید توسعه به خصوص توسعه پایدار در بخش روستایی مؤثر باشد.
۸.

تحلیل جایگاه سکونتگاه های روستایی در برنامه های کلان توسعه کشور مورد مطالعه: برنامه های توسعه اقتصادی- اجتماعی پس از انقلاب اسلامی (95-1368)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روستا برنامه های توسعه روستایی جایگاه روستا ابعاد توسعه روستایی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۴۲۹
سکونتگاه های روستایی از دیرباز بخش اصلی نظام سکونتگاهی کشور را تشکیل می دادند. این سکونتگاه ها به رغم تحولات نظام های اسکان و سکونت گزینی در کشور همچنان دارای جایگاه ویژه ای هستند. بنا بر مستندات، به رغم کاهش جمعیت روستاهای کشور در یک صد سال اخیر به ویژه در دوره های سرشماری سال های 1395-1335 که از 70 درصد به 30 درصد کاهش یافته، اما همچنان به عنوان مراکزی برای تأمین امنیت غذایی کشور و محل تأمین محصولات راهبردی مانند گندم و پروتئین شناخته می شوند. از این رو به نظر می رسد اساس حیات اجتماعی- اقتصادی ایران مطابق با یافته های مستشرقان و محققان داخلی، همچنان سکونتگاه های روستایی است. این مقاله برنامه های پنج ساله پس از انقلاب اسلامی را به لحاظ میزان توجه و تأکید بر ابعاد و شاخص های توسعه روستایی در سال 1395 ارزشیابی کرده است. در این راستا روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و گردآوری داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مرور مفاد برنامه های پنج ساله صورت گرفته است. جهت تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای کیفی بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان داد، در فرایند برنامه های توسعه کشور از آغاز برنامه اول توسعه در سال 1368 تا برنامه پنجم توسعه منتهی به سال 1395، محتوای عمومی و ابعاد برنامه ها در ارتباط با سیاست های توسعه روستایی افزایش و ارتقاء یافته است. سپس، در میان برنامه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی توجه به برنامه های اجتماعی بیشتر از سایر ابعاد توسعه روستایی بوده است. درنهایت درخصوص توسعه روستایی، برنامه پنج ساله پنجم که بالاترین جایگاه را داشته، وضعیت برنامه سوم توسعه نسبت به سایر برنامه ها چشم گیر بوده است.
۹.

The Impact of the Second Homes on the Physical and Economic Development of Rural Settlements (Case Study: Hendeh Khaleh Rural District in Someh Sara County)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Second home tourism Physical Development Hendeh Khaleh Rural District Someh Sara County

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۹۰
Purpose - The main purpose of this study is to evaluate the impact of the second homes on the physical and economic development of rural settlements in Hendeh Khaleh Rural District of Someh Sara County. Design/methodology/approach- The research method was descriptive-analytical. The main part of the data was obtained by a survey and interviews. The statistical population of this study is the villages of Hendeh Khaleh Rural District. Based on the estimation of the sample size using Cochran's formula, the sample size was detemined to be 385 of the heads of households. The independent variable (second home tourism) and the dependent variables (physical and economic development of rural settlements) for Hendeh Khaleh Rural District were analyzed in SPSS software. Findings - The findings of statistical tests show that second homes have caused physical and economic changes in Hendeh Khaleh Rural District. Second home tourism had influenced physical components, especially the indicators of “improvement of facilities and amenities”, and “increasing the construction”. The villages of Sofiandeh, Hendeh Khaleh, Now Khaleh Jafari and Akbari, Siah Darvishan, Lakesar had the highest number of built villas. The villages of Sheykhmahale, Kishestan, Lakesar, and Nargestan had the highest ranks in earning income from having houses to rent. The highest distance from the optimal limit regarding the physical components is for “increasing the construction” (1.89) and regarding the economic components is for “earning income from having the house to rent” (1.83). Practical implications - Providing a comprehensive review of all related literature, this study may help the researchers in choosing the appropriate method for planning the development of second home tourism as a strategy of development policies. Originality/value- This resaerch is the first study conducted about the impact of the second homes on the physical expansion in Hendeh Khaleh Rural District, which examined the relationship between the creation of the second homes and physical and economic development together.
۱۰.

آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی(مورد مطالعه: شهرستان تالش)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: کاربری اراضی سنجش از دور سکونتگاه های روستایی شبکه عصبی مصنوعی شهرستان تالش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۶۱۴
تهیه و ارزیابی نقشه های کاربری اراضی و شناخت توان و استعداد اراضی منبع مهم اطلاعاتی برای اتخاذ سیاست های اصولی و تدوین برنامه های توسعه به شمار می رود. بنابراین در این تحقیق هدف، آشکارسازی روند تغییرات کاربری اراضی و تعیین عوامل موثر بر آن در شهرستان تالش با استفاده از تصویر ماهواره ای LANDSAT سنجنده +ETM در سال 1382 و تصویر سنجنده OLI مربوط به سال 1396 است. پس از انجام پیش پردازش های لازم، به منظور بالا بردن قدرت تفکیک مکانی تصاویر از روش IHS جهت ادغام تصویر پانکروماتیک و چندطیفی هر دو سنجنده استفاده شد. طبقه بندی تصاویر به صورت نظارت شده و از روی تصاویر ادغام شده که دارای قدرت تفکیک مکانی 15 متر بوده، با الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی انجام شد. نتایج نشان داد که کاربری های اراضی جنگلی و کشاورزی در بازه زمانی 14 سال در شهرستان تالش روند کاهشی داشته است و برعکس کاربری های انسان ساخت در حال افزایش است. به دلیل افزایش روبه رشد جمعیت در شهرستان مورد مطالعه و نیز نیاز انسان به فضای بیشتر برای سکونت، منجر به توسعه فیزیکی شهر در جهات پیرامونی خود گردیده است که این عامل موجب بهره برداری از اراضی کشاورزی و جنگلی شده است. بنابراین برای حفظ عرصه های طبیعی، تثبیت و قانونی کردن کاربری اراضی در دستور کار متخصصان و مسئولان کشور قرار گیرد.
۱۱.

اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اشتغال وکارآفرینی روستایی مورد: شهرستان نمین استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات وارتباطات اشتغال روستایی کارآفرینی روستایی شهرستان نمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۴۰۳
در این مقاله به بررسی اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اشتغال وکارآفرینی روستایی پرداخته شده که باروش توصیفی – تحلیلی و بصورت پیمایشی انجام شده است. در روش میدانی جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است؛ به منظور بررسی روایی پرسشنامه ها, از متخصصین نظرخواهی گردید و برای اندازه گیری پایایی آن مقدار آلفای کرونباخ برابر با 826/0 به دست آمده است. جامعه آماری تحقیق, شامل کلیه کارشناسان و فعالان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات محدوده تحقیق برابر 100 نفر بوده و حجم نمونه با کمک فرمول کوکران, 79 نفر تعیین گردید. برای انتخاب پاسخگویان از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد فناوری اطلاعات وارتباطات به دلیل تأثیردر افزایش تولید و درآمد روستاییان به میزان 336/0، در بازاریابی برای تولیدات ومحصولات روستاییان به میزان 355/0، درنوآوری فرایند تولید وایجاد فرصت های شغلی جدید به میزان 306/0و درافزایش مهارت های شغلی روستاییان به میزان 502/0؛ برتوسعه اشتغال وکارآفرینی روستایی درمحدوده موردمطالعه (شهرستان نمین ) تأثیر مثبت و معناداری دارد.
۱۲.

کیفیت منظر سکونتگاه های پیراشهری غیررسمی ازدیدگاه ذینفعان مورد: محله خط چهار حصار کلانشهر کرج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت منظر سکونتگاه های غیررسمی پیراشهر ذینفعان کلانشهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۳۳۳
سکونتگاه های غیررسمی پیراشهری به عنوان یکی از اجزای ساختار کالبدی و فضایی شهر،  باکیفیت منظر  ناهمگن روبرو هستند. هدف این مقاله بررسی کیفیت منظر  سکونتگاه های غیررسمی پیراشهری از دیدگاه ذینفعان است. مطالعه موردی این پژوهش  محله خط چهار حصار کلانشهر کرج است.پژوهش حاضر ازنظر نوع کاربردی و ازنظر روش توصیفی – تحلیلی می باشد. داده های موردنیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، بررسی های میدانی و به کمک ابزار پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. اطلاعات حاصل از طریق بررسی رابطه ی همبستگی (همبستگی پیرسون) بین متغیرهای مستقل و وابسته ی تعریف شده  و با استفاده از نرم افزار spss و به روش کمی مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته اند. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران و سطح خطای 5 درصد تعداد 384 به دست آمد.مؤلفه ها و متغیرهای مورداستفاده در پژوهش عبارت اند از خوانایی، پذیرندگی، سرزندگی ، هویت. نتایج آزمون نشان می دهد که عوامل خوانایی، پذیرندگی، سرزندگی، هویت، رابطه معناداری در کیفیت منظر  محدوده موردمطالعه دارند. متغیر خوانایی از شدت بیشتری نسبت به سایر متغیرها برخوردار است؛ بیشترین تأثیرات خوانایی در گویه های  X7 (نمادین بودن)، X8 (وضوح)، X9( نورپردازی در شب) و X10 (وحدت بصری) وجود دارد و درمجموع گویه وضوح با وزن رگرسیون 741/0 و نمادین بودن با وزن رگرسیون 741/0 بیشترین تأثیر را بر کیفیت منظر شهری دارند. متغیر خوانایی و متغیر پذیرندگی به صورت مستقیم بر کیفیت منظر تأثیرگذار می باشند و دو متغیر (سرزندگی و هویت) تأثیر غیرمستقیم بر میزان کیفیت منظر در محدوده موردمطالعه دارند
۱۳.

بررسی اثرات توسعه سکونتگاهی درتغيير کاربري اراضی کشاورزی؛ مطالعه موردی شهرستان تالش

کلید واژه ها: تغییرکاربری اراضی زراعی چشم انداز روستایی روستاهای جلگه ای تالش گسترش بافت مسکونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۲۷۶
تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تبدیل آنها به کاربری های مسکونی ، تجاری و صنعتی ، یکی از نگرانی های امروزی حتی در کشورهای توسعه یافته به شمار می رود . در ایران بعلت محدودیت اراضی زراعی از یکسو و رشد سریع جمعیت از سوی دیگر ، حفظ اراضی زراعی حاصلخیز بسیار ضروری می باشد اما علیرغم تمام تاکیدات و پافشاری هایی که مسئولین و کارشناسان در این باره مطرح نموده اند . اراضی کشاورزی در برابر توسعه بافت های مسکونی روستایی و شهری در حال عقب نشینی است. چنین فرایندی بویژه در قطب های کشاورزی کشور مانند استانهای خزری که دارای جمعیت روستایی فشرده ای می باشند بسیار حائز اهمیت است. مطالعه موردی تغییر کاربری زمین در شهرستان تالش ، حاکی از این امر است که با افزایش خانوارهای روستایی ، اراضی کشاورزی قطعه قطعه شدن شده و بتدریج به ابعاد کوچک و غیر اقتصادی در آمده اند به گونه ای که عملکرد آنها در واحد سطح آنقدر کاهش می یابد که تداوم عملیات کشت اقتصادی نمی باشد . در همین حال, با گسترش فضایی سکونتگاه های روستایی و شهری و رواج روستانشینی شهری ، تغییر کاربری اراضی زراعی و فروش آنها به قیمت هایی بمراتب بالاتر از ارزش اراضی زراعی ، از جاذبه ای روزافزون برخوردار گردیده است و قوانین محدود کننده و الزاماتی که در برنامه های توسعه روستایی مطرح گردیده چندان موثر واقع نگردیده است.
۱۴.

ارزیابی اثرات یکپارچه سازی اراضی کشاورزی بر اقتصاد خانوارهای روستایی مورد: بخش میرزاکوچک شهرستان صومعه سرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یکپارچه سازی اراضی اثرات یکپارچه سازی اقتصاد خانوار روستایی شهرستان صومعه سرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۳۰۲
هدف اصلی این تحقیق، مطالعه و ارزیابی اثرات یکپارچه سازی ارضی کشت برنج در اقتصاد خانوارهای بهره بردار روستایی است. برای بررسی موضوع, اثرات اجرای طرح بر روی متغیرهایی همچون سطح زیر کشت، درآمد خانوارهای بهره بردار روستایی و کاهش هزینه های تولید کشاورزی، مطالعه گردید. این پژوهش براساس هدف کاربردی و از دیدگاه روش انجام آن، توصیفی- تحلیلی است. از روش توصیفی برای وضع موجود و از روش تحلیلی برای تجزیه و تحلیل استفاده می شود. جهت انجام این مطالعه 20 روستای بخش میرزا کوچک شهرستان صومعه سرا (که طرح یکپارچه سازی اراضی در آن اجرا شده است) مورد مطالعه قرار گرفت. داده های مورد نیاز جهت تجزیه و تحلیل نهایی اطلاعات از طریق مطالعات میدانی و مراجعه به روستاهای مجری طرح انجام شده است. روش نمونه گیری بصورت تصادفی است که براساس فرمول کوکران از میان 5343 بهره بردار 389 خانوار بهره بردار انتخاب شدند. اعتبار روایی این پژوهش, توسط متخصصان مشخص گردیدو با محاسبه آلفای کرونباخ 91/0 پایایی بسیار بالای پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. برای توزیع حجم نمونه بطور وزنی، نسبت به تعداد خانوارهای بهره بردار هریک از روستاها تعیین گردید. داده های پیمایشی پس از استخراج و تحلیل، با داده های اسنادی تلفیق گردید و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار Excel و spss از طریق آزمون میانگین و ضریب اسپیرمن استفاده شد. نتایج مطالعه نشان می دهد که در روستاهای مورد بررسی، راندمان تولید بالا و هزینه های تولید کاهش و اقتصاد خانوارهای بهره بردار روستایی بهبود یافته است. بعلاوه، یکپارچه سازی اراضی کشاورزی بر ورود فناوری، صرفه جویی در آب، کاهش مصرف کود، کاهش زمان انجام کار و کاهش نیروی کار تأثیرگذار باشد، اثرات مثبت ویژه ای نداشته است.
۱۵.

کلان شهر تهران بزرگ و چالش های مدیریت شهری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: کلان شهر تهران منطقه شهری قطب شهری کرج نخست شهری مدیریت شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۱۰۵
کلان شهر تهران به عنوان بزرگترین مرکز شهری خاورمیانه، تا دو سده پیش، در مقابل شهرهای تاریخی و پر آوازه ایران زمین، شهری کوچک به شمار می آمد که در حاشیه شمالی ری قرار داشت و مکانی خوش آب و هوا در دامنه های جنوبی البرز محسوب می شد که تحولات سیاسی کشور از دوره صفوی به بعد، بر اهمیت چهار راهی ارتباطی آن صحه نهاد. بویژه از آن جهت که این شهر در مرکزیت و ثقل جغرافیایی جریان حرکت طوایف قدرتمند مدعی حکومت قرار گرفت. تا اینکه از آغاز قاجاریه به پایتختی برگزیده شد و اهمیت روز افزون یافت و با ورود کشور به عصر جدید پس از انقلاب مشروطه و آغاز دوره پرشتاب شهر نشینی در ایران، تهران با در نوردیدن مرز های طبیعی و تاریخی خود و الحاق شهرها و روستاهای پیرامون به به کلان شهری بزرگ تبدیل گردید که البته به مشکلات و معضلات کارکردی کالبدی و اجتماعی – اقتصادی کلان شهرهای کشورهای توسعه نیافته نیز دچار گردید. مسائلی چون بی هویتی، بافت ناهماهنگ کالبدی و فضایی بخش های کهنه و جدید شهر، آلودگی های زیست محیطی، حاشیه نشینی، تمرکز بیش از اندازه فعالیتهای رسمی و غیر رسمی اقتصادی و در نتیجه تمرکز ناموزون جمعیت در این شهر و غیره، موجب گردید تا بتدریج مراکز جمعیتی و شهرهای حاشیه این کلان شهر نیز رشد نموده و به عنوان مراکز خوابگاهی و پسکرانه تهران به قطب های جمعیتی تبدیل شوند که ایجاد قطب شهری کرج در غرب تهران نمونه اصلی آن است. درنتیجه با تمرکز جمعیت در سایر شهرهای پیرامون تهران اکنون با یک مجموعه و منطقه شهری در محدوده استان تهران مواجه هستیم که شکل گیری چنین ساختاری بر پیکره کشور استان تهران پیامدهای خاص خود را داشته و مدیریت کلان سیاسی و اداری خاصی را طی می نماید.  
۱۶.

پایش زیست پذیری سکونتگاه های ناکارامد پیراشهری کلانشهر رشت مورد: محله عینک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فضاهای پیراشهری زیست پذیری سکونتگاه های ناکارآمد شهری کلانشهر رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۹۰
امروزه زیست پذیری ، نقشی اساسی را در کیفیت زندگی سکونتگاه های ناکارامد شهری دارد. محرومیت وعدم برخورداری از امکانات شهری سبب شده تا این نواحی با کاهش میزان زیست پذیری مواجه باشند. شهر رشت به عنوان یکی از مهم ترین کانون های مهاجر پذیر از جمله کلان شهرهایی است که با پدیده اسکان غیر رسمی درنقاط پیراشهری مواجه است. لذا هدف این پژوهش پایش زیست پذیری محله عینک کلانشهر رشت است. در این این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی است . روش جمع آوری داد های این پژوهش از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شده است. که در روش میدانی معیار جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه بوده است. جامعه آماری شامل سرپرستان خانوار ساکن در محله عینک شهر رشت است . حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 360 نفر به دست آمده است. متغیرهایی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند در چهار شاخص اصلی: کالبدی – فضایی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی و در قالب 16 گویه مورد ارزیابی قرار گرفت. روش نمونه گیری به صورت تصادفی انجام گرفت و اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه ها توسط نرم افزار spss تحلیل و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج نشان داد بین ابعاد مختلف زیست پذیری در سطح محله عینک تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان دادکه بیشترین مقدار همبستگی زیست پذیری محله عینک با شاخص کالبدی – فضایی (748/0 = R²) است.چنانکه تحلیل مسیر نیز نشانگر آن است که بیشترین اثر مستقیم بر زیست پذیری به ترتیب اولویت ،اختصاص به شاخص کالبدی – فضایی (649/0= B شاخص های زیست محیطی( 573/0 = B) و شاخص اقتصادی با (423/0 = B) و شاخص اجتماعی با (352/0= B) در محله عینک دارند.
۱۷.

The Inefficiency of Urban Planning and Management in Organizing Worn-out Textures and its role in Sustainable Tourism Development (Case study:Kremanshah)

کلید واژه ها: urban management Urban planning worn-out texture sustainable tourism Kermanshah city

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۱۱۱
The present study seeks to answer the question that to what extent have worn-out textures created obstacles for the flow of tourism? The present research is applied-developmental in terms of descriptive-descriptive-analytical (survey) method. The sampling method used in this study is simple random sampling. Including the number of employees and city managers, staff and employees of hotels and taxi companies and residents of the dilapidated area of ​​Kermanshah, the sample size is 384 people. Gathering information of the area (physical, social, economic, historical), through survey operations and then this information from They have been turned into maps through Arc GIS and Auto Cad software.  The results show that due to the effect of beautifying the city landscape on the mental image of tourists of the city, the decision to visit tourist places, walking and wandering in the city, the experience of tourists and the connection of tourists with the place are connected to each other like a chain and the urban landscape connects the components of this chain. In fact, the urban landscape, which is desirable for tourists, can lead to the flourishing and development of urban tourism in all the mentioned dimensions.
۱۸.

تبیین عوامل موثر برارتقا کیفیت بصری منظر خیابان با تا کید برابعاد زیبا شناسی مطالعه موردی: (حد فاصل فلکه اول تا فلکه دوم صادقیه شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منظرشهری کیفیت بصری برنامه ریزی شهری ابعادزیباشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۹۴
منظر خیابان یکی از ملموس ترین سطوحی که شهروندان در شهر با آنها برخورد می کنند. هدف این پژوهش توجه به ویژگی های خاص کیفیت بصری منظر خیابان حد فاصل فلکه اول تا فلکه دوم صادقیه شهر تهران با تأکید بر ابعاد زیبایی شناسی و زیست محیطی است. پژوهش حاضر توصیفی _ تحلیلی است. روش جمع آوری دادهای از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شده است. که در روش میدانی معیار جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه بوده است. جامعه آماری شامل شهروندان ومتخصصان حوزه برنامه ریزی شهری است . حجم نمونه با استفاده از فرمل کوکران 384 نفر به دست آمده است. متغیرهایی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند عبارتند از زیبایی شناختی، عملکردی، ادراکی و زیست محیطی نتایج تحلیل داده ها نشان داد که معیارهایی عینی چون: خطوط نما، تناسب، ارتفاع نما و معیارهای ذهنی چون زمینه گرایی، جذابیت، بامعنابودن و... بر ادراک زیبایی شناسانه تأثیر دارند. ارتباط مولفه های کیفیت بصری وتاثیر بر زیباشناسی منظر شهری دارای 843/0 همبستگی است و رقم ضریب تعدیل نیز با عدد 854/0 بیانگر ارتباط مستقیم بین مولفه ها می باشد. متغیر مستقل در این پژوهش 854/0 درصد از تغییرات متغیر وابسته (تاثیر بر زیباشناسی منظر خیابان) را تعیین می نماید. . به طوری که شاخص خوانایی از نظر اولویت در شرایط موجود با 66/2 بیشترین تأثیر را بر زیبا شناسی دارد.
۱۹.

بررسی وضعیت مدیریت و برنامه ریزی ترافیک تالش و ارائه راهکارهای جهت روان سازی ترافیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت برنامه ریزی ترافیک شهری شهر تالش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۳۸
هدف اساسی مدیریت و برنامه ریزی ترافیک شهری به کار بردن اقداماتی برای استفاده بهینه و حداکثر از امکانات وتاسیسات موجود در نواحی شهری می باشد. همانگونه که با افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی نیاز به توسعه هماهنگ شهرها منطبق بر اصول و ضوابط شهرسازی وجود دارد، همزمان با این توسعه باید مسایل حمل و نقل و ترابری و ترافیک نیز به صورت همزمان و هماهنگ مورد مطالعه قرار بگیرد. رشد شهری تقاضای سفر زیادی را روی تسهیلات ناکافی موجود حمل ونقل، باعث شده است و شهرها برای خدمات حمل و نقل تاحدود زیادی به سیستم خیابان های خود متکی هستند. در همین ارتباط، مدیریت و برنامه ریزی ترافیک شهری می تواند، موثرترین ابزار هدایت ترافیک شهری شود. بر این اساس در این پژوهش اهمیت و ضرورت پرداختن به مسئله ترافیک شهر تالش و تبیین مشکلات آن، از هدررفت منابع (پول و زمان) جلوگیری کند و ضمن ایجاد آرامش بیشتر شهروندان، زمینه های دستیابی به شهر سالم و پایدار را فراهم نماید. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر برنامه ریزی و مدیریت ترافیک شهری در شهر تالش با روش توصیفی و تحلیل محتوا می باشد. نتایج پژوهش حاضر با استفاده از مدل AHP اثرگذارترین متغیر بر روان سازی و مدیریت و برنامه ریزی ترافیک در شهر تالش بر اساس روش AHP توسعه استفاده از حمل و نقل در مدیریت عرضه ترافیک می باشد.
۲۰.

تحول کالبدی- فضایی روستاهای ساحلی گیلان ( مطالعه موردی: حوزه زیباکنار)

کلید واژه ها: تغییرکاربری اراضی زراعی چشم انداز روستایی روستای ساحلی خانه دوم طرح هادی روستایی تحول کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۲۵۵
تحولات کالبدی فضایی دو دهه اخیر، در بسیاری از روستاهای نواحی خزری در حال گسترش است. این روند در      سکونتگاه هایی که جاذبه های طبیعی، به ویژه ساحل، دارند، با رواج پدیده خانه دوم، توسعه یافته است. منافع چشمگیر تبدیل اراضی زراعی و باغی به قطعات مسکونی، کشاورزان را از ادامه فعالیت زراعی رویگردان نموده است. یکی از مهم ترین حوزه های روستایی گیلان که متأثر از این پدیده است، در روستاهای ساحلی محدوده حسن رود زیباکنار واقع است. در این پژوهش، از طریق مطالعه اسنادی و تطبیقی طرح های هادی اول و دوم روستاهای حوزه زیباکنار تغییرات و تحولات کالبدی و فضایی این روستاها طی دو دهه مورد بررسی قرار گرفته است. برای درک انگیزه های اجتماعی اقتصادی این تحول فضایی از پژوهش میدانی با استفاده از پرسشنامه استفاده شده است که نتیجه آن گرایش روزافزون ساکنین روستاها به تغییر کاربری اراضی زراعی و تبدیل آنها به قطعات قابل فروش زمین برای احداث خانه های دوم بود. این فرایند، ضمن تغییر بافت اجتماعی فرهنگی روستاهای ناحیه، به تغییر چشم انداز روستایی، تحول بافت کالبدی و تغییر ساختاری کارکردی روستاها انجامیده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان