سید هادی میرقادری

امروزه استفاده از روش های فرا ابتکاری برای دست یابی به پاسخ¬های رضایتبخش در بهینه¬یابی ترکیبیاتی رشد چشمگیری یافته است. به دلیل نزدیک شدن مسائل به شرایط موجود در دنیای واقعی و در نتیجه افزایش پیچیدگی مسائل و ناتوانی روش های ریاضی فعلی برای ارائه نقطه بهینه با صرف معقول منابع، این اقبال تشدید شده است. توسعه روش های فرا ابتکاری معمولاً با بررسی نحوه بهینه-یابی در طبیعت و الهام گرفتن از آن صورت می¬گیرد که از جمله می¬توان به الگوریتم ژنتیک، الگوریتم مورچگان و شبیه¬سازی تبرید اشاره کرد. الگوریتم پیشنهادی این مقاله، با بررسی رفتار جالب توجه دو تابع (xCos(x و tanh(x) در حلقه های تکرار، توسعه یافته است و روشی برای یافتن همسایگی در توابع پیوسته ارائه می¬دهد که نسبت به الگوریتم بهینه¬یابی شبیه¬سازی تبرید و الگوریتم شبیه¬سازی تبرید مبتنی بر تئوری ابر، عملکرد بهتری از نظر دقت و سرعت دارد. برتری الگوریتم پیشنهادی به دو الگوریتم یاد شده، با مقایسه عملکرد این الگوریتم¬ها در یافتن نقطه (نقاط) بهینه هفت تابع پیوسته معروف به اثبات رسید

مهندسی مجدد به معنی بازاندیشی بنیادین و طراحی مجدد ریشه‌ای فرایندها به منظور دستیابی به بهبود چشمگیر در معیارهای مهم عملکرد از قبیل هزینه ، کیفیت ، سرعت و خدمت است . این مفهوم توسط مایکل همر در سال 1990 معرفی گردید و مورد استقبال تمامی مدیران در سراسر دنیا قرار گرفت . این رهیافت نوین بهبودهای چشمگیری را در معیارهای عملکردی سازمانها نوید می‌داد اما در عمل ، پیاده سازی آن با مشکلات متعدد رو به رو گردید و حدود 70 درصد پروژه‌های مهندسی مجدد بدون دستیابی به نتایج مورد انتظار ، با شکست مواجه شدند...

خوشه های صنعتی یکی از رویکرد های نوین در توسعه صنعتی کشور های در حال توسعه است که اخیراً توجه بسیاری از پژوهشگران و سیاستگذاران را به خود جلب کرده است. خوشه سازی باعث اثرات اقتصادی مثبت بر منطقه و همچنین افزایش رقابت پذیری بنگاه های کوچک و متوسط می شود، اما میزان موفقیت همه خوشه ها یکسان نیست زیرا عملکرد آن ها متفاوت است. بحث عملکرد خوشه ها دارای جوانب گوناگون است و گستره وسیعی از حوزه های بروز نتایج را شامل می شود. این امر ناشی از ماهیت فراسازمانی و پیچیدگی کنش های درونی و اثرات بیرونی خوشه است؛ چنانچه تابه حال مدل جامعی از ابعاد عملکردی خوشه صنعتی ارائه نشده است. تعریف دقیق ابعاد عملکردی می تواند از بخشی نگری مبتنی بر زاویه نگاه به خوشه ها بکاهد و بررسی اقدامات توسعه خوشه ها با رویکرد جامع، قابل اجرا شود. این تحقیق برآن است تا با طبقه بندی سنجه های عملکرد خوشه های صنعتی، ابعاد عملکردی خوشه های صنعتی را شناسایی کند و مدلی برای سنجش جامع عملکرد خوشه های صنعتی ارائه دهد. روش بکارگرفته شده در تحلیل داده های این تحقیق، تحلیل خوشه ای است که به روشی ابتکاری، طبقه بندی های مد نظر 82 نفر از خبرگان موضوع را یکپارچه ساخته است و بر اساس آن، چهار بعدعملکردی خوشه صنعتی شامل بعد مالی، بعد رقابتی، بعد اقتصادی و بعد زیست محیطی به همراه مولفه ها و سنجه های هر یک استخراج گردیدند.

یکی از مهمترین مراحل فرایند برون سپاری، ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران است. شکست در اجرای صحیح این مرحله می تواند به ناکامی در برآوردن انتظارات از برون سپاری بینجامد. از آنجا که سازمان ها دارای ویژگی ها و شرایط متفاوتی هستند، بنابراین مقتضی است که هر سازمانی متناسب با این تفاوت ها، نسبت به طراحی چارچوبی برای ارزیابی صلاحیت پیمانکاران اقدام نماید. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوبی برای ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری شیراز انجام گرفته است. در این مطالعه، ابتدا معیارهای مؤثر در ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران با بررسی پیشینه پژوهش استخراج و سپس با بهره گیری از نظر خبرگان سازمان متبوع، معیارهای مؤثر در ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران پروژه های ایجاد و نگهداری فضای سبز شناسایی شده و در ادامه اولویت بندی معیارها بر پایه اهمیت و با استفاده از روش غربالگری فازی انجام پذیرفته و در نهایت مدل نهایی با بکارگیری روش تحلیل خوشه ای توافقی ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که سازمان مذکور برای ارزیابی صلاحیت پیمانکاران خود می بایست 41 معیار را مد نظر قرار دهد و همچنین «داشتن تجهیزات و ماشین آلات آماده به کار، کافی و در دسترس» بیشترین اهمیت را در فرایند ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران ایجاد و نگهداری فضای سبز دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از انجام روش تحلیل خوشه ای توافقی، 41 معیار شناسایی شده، خوشه بندی شده و در قالب 4 بعد و 8 مؤلفه قرار گرفته اند و مدل مورد نظر ایجاد گردید.

قیمت تمام شده طرح های عمرانی، در مقایسه با برآوردهای اولیه آن ها، معمولاً دارای انحراف می باشند. این پروژه ها در زمان اجرا، به دلایل مختلفی، دچار افزایش هزینه می شوند و حتی ممکن است توجیه اقتصادی خود را از دست بدهند؛ لذا بررسی عوامل مؤثر بر این اختلاف قیمت، یکی از مهم ترین مباحث در این حوزه می باشد. در این مقاله به شناسایی و ارزیابی اهمیت عوامل مؤثر بر تفاوت مبلغ برآورد اولیه با قیمت تمام شده پنج ابرپروژه عمرانی شهرداری شیراز پرداخته شده است. این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی بوده و جهت گردآوری داده ها، از ابزار پرسشنامه و مصاحبه بهره گرفته شده است. به منظور تعیین وزن، اولویت و دسته بندی عوامل، به ترتیب از روش بهترین- بدترین، تاپسیس خاکستری و ماتریس وزن-کیفیت استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دادند که نُه عامل مهم انحراف قیمت، در پنج ابرپروژه مؤثر هستند که در سه دسته کلی شامل کیفیت و وزن بالا، کیفیت پایین و وزن بالا یا بالعکس، کیفیت و وزن پایین قرار می گیرند. بر اساس یافته های تحقیق، عامل وجود معارضین، تأثیرگذارترین عامل در انحراف قیمت ابرپروژه های عمرانی شهرداری شیراز می باشد.

انتخاب تأمین کننده یکی از مهم ترین فعالیت ها در زنجیره تأمین است ک درنهایت بر راایت مشتریان از عملکرد شرکت اثر می گذارد. پژوهش حاار با لحاظ کردن عدم قطعیت های موجود در فضای کسب وکار، رویکردی را برای انتخاب تأمین کننده ب منظور برآوردن نیاز مشتری نهایی ارائ می دهد ک ترکیبی از روش های گسترش عملکرد کیفی و تاپسیس در فضای تئوری خاکستری است. مورد مطالع است. مصاحب با نمایندگان » شرکت صنایع روشنایی آرم « این پژوهش، قطع پرکاربرد ساعت نجومی در مشتریان ب شناسایی 30 نیاز عام و خاص مشتریان منجر شد ک با استفاده از گروه تمرکز و حذف موارد غیرمرتبط با قطع انتخاب شده، 14 نیاز برای روش گسترش عملکرد کیفی نهایی شد . پس از ترجم نیازهای مشتریان ب الزامات فنی قطع توسط مهندسان شرکت، 43 الزام فنی در ماتریس خان کیفیت قرار گرفت و با تحلیل اعداد خاکستری، وزن هر ی از الزامات فنی تعیین شد . روش تاپسیس با داده های خاکستری برای رتب بندی 13 تأمین کننده داخلی و خارجی ساعت نجومی ب کار رفت و بهترین رتب ب عنوان مناسب ترین تأمین کننده انتخاب شد. خرید قطع از تأمین کننده منتخب باعث می شود ک الزامات فنی موردنیاز برای برآوردن نیاز مشتری در بالاترین حد ممکن تأمین شود.

خوشه سازی بنگاه های تولیدی یکی از راهبردهای توسعه صنعتی است که به تازگی از سوی مراکز آکادمیک و سیاستگذاران مورد اقبال زیادی واقع شده است. طبق تحقیقات علمی، خوشه های صنعتی باعث افزایش اشتغال و ثروت آفرینی در مناطق می شوند و در تربیت نیروهای مورد نیاز کسب و کارهای محلی اثرگذارند. ولی مکانیزم های مؤثر در این امر چندان شناخته شده نیست و تحقیقات گذشته در این مورد جمع بندی نشده است. هدف این تحقیق، ارائه دیدی جامع و کلان نگر نسبت به چگونگی توسعه اشتغال و مهارت آموزی در خوشه های صنعتی است. در این تحقیق با رویکرد پویایی شناسی سیستم، به بررسی عوامل اثرگذار بر اشتغال و مهارت آموزی در خوشه های صنعتی پرداخته شده و با استخراج متغیرهای اثرگذار و اثرپذیر این حوزه از ادبیات نظری و تحقیقات پیشین، چرخه های علّی مربوط به دو متغیر یاد شده استخراج و روابط بین آنها ترسیم شده است. روش تحقیق به کارگرفته شده، کتابخانه ای و روش تحلیل داده ها، توصیفی با منطق سیستم داینامیک است. نتایج این تحقیق نشان داد که چرخه های علّی توسعه اشتغال و مهارت آموزی در خوشه های صنعتی به هم پیوسته و دارای متغیرهای اثرگذار مشترک است. روابط علَی به گونه ای است که اثر متغیرها بر سطح اشتغال و مهارت خوشه یکسان است، به جز تکنولوژی که دارای اثر متفاوت بر این دو متغیر است. بر اساس یافته های تحقیق، دولت بایستی در راستای افزایش تقاضای محصول خوشه گام بردارد تا در نتیجه چرخه های علّی، سطح اشتغال به طور طبیعی افزایش یابد.

منابع انسانی از جمله دارایی های نامشهود سازمانی محسوب می شود، که نتیجه نگرش های آن ها می تواند سوق دهنده یا بازدارنده سازمان در جهت رسیدن به اهدافش باشد. از جمله این نگرش ها اشتیاق شغلی و بی تفاوتی سازمانی است که در دو سر طیف یکدیگر قرار می گیرند؛ به گونه ای که لازمه رسیدن به اشتیاق شغلی دور شدن از نیروهای ایجادکننده بی تفاوتی می باشد زیرا بی تفاوتی نگرشی مخرب قلمداد می شود. در این راستا هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل موثر بر اشتیاق شغلی و بی تفاوتی کارکنان شرکت برق منطقه ای فارس می باشد. به منظور گردآوری داده ها نخست با روش فراترکیب ۶۴ عامل مشترک موثر بر اشتیاق شغلی و بی تفاوتی شناسایی شد؛ سپس با وزن دهی به روش بهترین-بدترین فازی نتایج حاکی از آن شد که نگرش مولد و توانمندسازی روان شناختی، جاذبه های شغلی و عدالت-محوری مهم ترین عوامل هستند. سپس با روش دیمتل فازی به رابطه سنجی پرداخته و نتایج حاکی از آن شد که، کارآمدی سرپرست، تقاضاهای شغلی نامتوازن، عدالت-محوری عواملی تاثیرگذار و توانمندسازی روان شناختی، پویایی شخصیت، نگرش-مولد عوامل تاثیر پذیری هستند. در نهایت به منظور سنجش وضع موجود، ۲۱۳ نفر از کارکنان ستادی شرکت برق منطقه ای فارس از جامعه ای به اندازه ۵۸۰ نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و مشخص شد که جاذبه های شغلی بیش ترین امتیاز سوق دهندگی را کسب کرد و عدالت محوری با کسب امتیاز منفی به عنوان بازدارنده اشتیاق شغلی شناسایی شد.