صدیقه محمداسماعیل

ارزیابی کیفیت صفحات وب از دیدگاه کاربران، نقشی سازنده در طراحی و توسعه ی آن بالاخص در مراکز پژوهشی دارد، زیرا توسعه دهندگان وب را با دیدگاه کاربر، آشنا و به آنان در خلق وب سایت های کاربرمدار در محیط علمی- پژوهشی یاری می رساند. «وب کوال»، به عنوان مدل ارزیابی کیفیت صفحات وب، می کوشد تا تصویری از کیفیت وب سایت از دیدگاه کاربران، در دو وضعیت موجود و مورد انتظار ارائه دهد. در پژوهش فوق نیز، تلاش شده است تا کیفیت صفحات وب پژوهشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری مستقر در شهر تهران، با رویکرد پیمایشی -تحلیلی و با استفاده از جدیدترین ویرایش مدل وب کوال که تحت عنوان ای-کوال معرفی شده است، مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد. مدل ای -کوال، بر اساس ساختار وب کوال می کوشد کیفیت موجود و مورد انتظار صفحات وب را از دید کاربر ارزیابی نماید. یافته های این پژوهش، نشان دهنده ی وجود «تفاوت معنی دار» میان کیفیت موجود و کیفیت مورد انتظار این صفحات از دیدگاه کاربران می باشد. در پایان نیز نظرات و پیش نهاد هایی برای بهبود کیفیت این صفحات ارائه شده است.

هدف این پژوهش ارزیابی معیارهای گزینش مجله در پایگاه گزارش های استنادی نشریات فارسی (جی.جی.سی.آر.) مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری است، که این ارزیابی با معیارهای موجود در موسسه علمی تامسون موسوم به (آی.اس.آی) سنجیده خواهد شد. در این پژوهش، از روش پیماشی و ارزیابانه استفاده شده است که ابزار گردآوری اطلاعات در آن، یک سیاهه وارسی مشتمل بر یک معیار کلی با 4 مؤلفه است، همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اکسل استفاده شده است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که در بخش ارزیابی مجله ها، پایگاه پی.جی.سی.آر، 75/117 امتیاز کسب کرده است. بدین معنی که این پایگاه، 20/89 درصد از این شاخص ها را رعایت می کند.

"مقدمه: یکی از راه های بازیابی اطلاعات تخصصی از اینترنت، استفاده از ابزارهای کاوش است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی موتورها و ابر موتورهای کاوش در بازیابی اطلاعات داروشناسی و سنجش میزان ربط مدارک بازیابی شده در آنها انجام شد. روش بررسی: این پژوهش از دسته مطالعات توصیفی تطبیقی است که جامعه ی پژوهش آن، 6 موتور و 6 ابر موتور کاوش اصلی که در سایت www.searchenginewatch.com، به عنوان پر استفاده ترین ابزارهای کاوش اینترنت معرفی شده بودند، در نظر گرفته شد. برای تعیین کلید واژه های حوزه ی داروشناسی از سر عنوان موضوعی پزشکی(MeSH: Medical Subject Heading) ویرایش 2008، استفاده شد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مشاهده ی مستقیم بود. جستجو با هر یک از اصطلاحات انتخابی حوزه ی داروشناسی در تک تک موتورهای کاوش انجام شد. 10 نتیجه ی اول بازیابی شده ی موتورهای کاوش، برای ارزیابی مانعیت و جامعیت انتخاب شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار Excell مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: موتور کاوش Yahoo، بیشترین مدارک داروشناسی (34 درصد) را بازیابی کرد و رتبه ی نخست را به خود اختصاص داد. موتور کاوش Aol با میزان (62 درصد) مانعیت و (21 درصد) جامعیت، بیشترین مدارک مرتبط را در حوزه ی داروشناسی بازیابی کرده است. در بین ابر موتورهای کاوش Dogpile، بیشترین مدارک داروشناسی (22 درصد) را بازیابی کرده است و رتبه ی نخست را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: موتورهای کاوش و ابر موتورهای کاوش ابزارهای مناسبی برای جستجوی کاربران، اعم از خبره و مبتدی، هستند و از قابلیت ها و امکانات جستجوی مناسبی برخوردارند. پیشنهاد می شود که کاربران جستجوی خود را در چند موتور کاوش پیگیری کنند تا به مدارک مرتبط از میان انبوه منابع موجود در وب، دسترسی یابند. "

دستیابی به اطلاعات، عنصری اساسی در فرآیند پژوهش و تولید علم می باشد و از شاخص های توسعه یافتگی محسوب می گردد. از این رو آشنایی و بهره گیری از شبکه های ارتباطی و اطلاعاتی و نیز فن آوری های مربوط بدان امری لازم و ضروری است. در این راستا اینترنت، وب، و به تبع آن تکنیک های اطلاعاتی موجود بر روی آن، نظیر خروجی R.S.S Feed یکی از این فن آوری هاست که در سال های اخیر بر روی بسیاری از وب سایت ها، وب لاگ ها و پایگاه های اطلاعاتی ظاهر گردیده و در اندک زمانی به گسترده ترین و قابل ترین وسیله ی آگاهی رسانی مبدل شده است. این فن آوری به کلیه ی کتابداران و اطلاع رسانان اجازه می دهد تا به اطلاعات موجود بر روی سایت ها، وب لاگ ها و پایگاه های اطلاعاتی به سرعت دسترسی پیدا کرده، روابط تجاری، اقتصادی، آموزشی، تحقیقاتی، اجتماعی و فرهنگی کاربران را با استفاده از آن سامان بخشند. همچنین کاربران در صورت آشنایی با این فن آوری می توانند به تنهایی به اطلاعات مورد نظر دسترسی پیدا کرده، نیازهای اطلاعاتی خویش را مرتفع نمایند. این خروجی ها با استفاده از زبان های برنامه نویسی ای که برای ایجاد آنها استفاده شده است، آخرین اطلاعات را نمایش می دهند و با اضافه شدن اطلاعات جدید، آنها نیز به روز می شوند. خروجی R.S.S Feed شیوه ای آسان و سریع برای خدمات آگاهی رسانی جاری، معرفی منابع جدید کتابخانه، ارائه ی بهتر خدمات مرجع، آموزش به کاربران و ارتباط با کاربران کتابخانه است که کتابداران وکتابخانه ها درکنار سایر ابزار وخدمات موجود نباید از آن غافل باشد. به همین علت در این پژوهش که به روش مستند (کتابخانه ای) و با بررسی متون و منابع مرتبط صورت گرفت، تلاش شد تا ضمن ارائه ی تعریفی از R.S.S Feed، مزایای استفاده از آن بیان گردد. همچنین به این نکته اشاره خواهد شد که به طور کلی R.S.Sخوان ها به دو دسته ی مبتنی بر وب و مبتنی بر نرم افزارهای خاص تقسیم می شوند که برای شناخت آنها نمونه هایی از هر نوع معرفی می گردد و در پایان با تعریف این عنصر اطلاعاتی و کارکردهای متعدد آن در حوزه ی اطلاع رسانی به ویژه در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به بیان نقشی که کتابداران در تأمین اطلاعات مورد نیاز کاربران در وب سایت ها، وب لاگ ها و پایگاه های اطلاعاتی ایفا می نمایند، می پردازد.