حسن کلاکی

مقاله پژوهشی حاضر به دنبال شناسایی راهبردهای ارتقای وضعیت فرهنگ دینی کارکنان وظیفه فراجا است. لذا سوال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه مؤلفه ها و شاخص های فرهنگ دینی کارکنان وظیفه فراجا چیست؟ و راهبردهای کلان و اجرایی ارتقای فرهنگ دینی آنان چه می باشد؟روش تحقیق آمیخته اکتشافی از نوع متوالی بوده و در سه فاز پژوهشی صورت گرفته است. جامعه آماری در دو مرحله شامل خبرگان برون سازمانی به تعداد 26 نفر و مدیران و کارشناسان درون سازمانی به تعداد 420 به لحاظ علمی تعیین گردیدند. در این تحقیق از اعتبار سازه ای و صوری برای تعیین الگوی نظری و ابزار پرسشنامه از منظر خبرگان برون سازمانی استفاده شد سپس در میان 420 نفر از مدیران و کارشناسان، روایی پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت. بنابراین در این تحقیق از روایی صوری نظر خبرگان سازمانی و پایایی ابزار تحقیق با استفاده از مقدار آلفای کرونباخ بالای 0.7 مورد استفاده قرار گرفته است. در روش کیفی نیز با بهرمندی از روش تحلیل محیطی و سوات و QSPM استفاده گردیده است.نتایج یافته های تحقیق نشان می دهد که وضعیت فرهنگ دینی کارکنان وظیفه فراجا از منظر روسا و مدیران رده های عقیدتی سیاسی فراجا عدد ۶۸ از ۱۰۰ و در سطح بالاتر از متوسط قرار دارد. در راهبردشناسی برای شناسایی عوامل محیطی بیرونی (تهدیدات و فرصت ها) و عوامل محیطی داخلی (ضعف و قوت های) مؤثر بر وضعیت فرهنگ دینی کارکنان وظیفه فراجا، پس از اخذ نظرات ۴۲۰ نفر از روسای و معاونان در رده های عقیدتی سیاسی فراجا در کل کشور، ۴۵ عوامل کلیدی ...

زمینه و هدف: پدیده روسپی گری خیابانی به عنوان یک مسئله و معضل اجتماعی در جامعه ایران پدیدار شده است. نظریه پردازان بر این باورند که خانواده به عنوان یکی از عوامل اصلی مؤثر بر سن شروع روسپی گری، نقش مهمی را ایفاء می نماید. مقاله حاضر به منظور شناسایی عوامل خانوادگی مؤثر بر سن شروع روسپی گری خیابانی در تهران بزرگ از منظر جامعه شناسی مورد مطالعه قرار گرفته است. روش: تحقیق از نوع پیمایشی است؛ ابزار آن پرسشنامه خودساخته که از روایی و پایایی لازم برخوردار می باشد (76/0=α). همچنین از روش نمونه گیری در دسترس استفاده که 512 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. یافته ها: میانگین سن شروع گرایش به روسپی گری حدود 19 سالگی بوده که اولین تجربه جنسی نامشروع، اثرات مهمی بر گرایش آنان به این حرفه فراهم نموده است. از عوامل مؤثر خانوادگی بر سن شروع روسپی گری خیابانی عبارت اند از: پایبندی مذهبی والدین، تحصیلات والدین، وجود اخلاق در خانواده، مهر و محبت و حفظ استقلال، اسباب آرامش و ایمنی در خانواده و غیره می باشد. اما جنبه های عینی و ظاهری خانواده نظیر شغل و وضعیت اقتصادی و سبک پوشش و غیره بر سن شروع روسپی گری خانواده مؤثر نبوده است. بنابراین جنبه های فرهنگی و هویتی خانواده بر ابعاد عینی آن، تأثیر قابل توجهی بر سن شروع روسپی گری دارد. نتیجه گیری: راه کارهای انتظامی و پیشگیرانه پدیده روسپی گری خیابانی، عبارت خواهد بود از: هماهنگی نیروی انتظامی با سایر نهادهای اجتماعی (خانواده، قوه قضائیه و سازمان بهزیستی و سایر دستگاه های ذی ربط)، در بحث پیشگیری انتظامی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، مدیریت سامان دهی زنان خیابانی، مدیریت ساماندهی دختران فراری و جامعه پذیری مجدد آنان، اشاره شده است.

مدل اندازه گیری دینداری جوانان؛ ابتدا بر پایه ابعاد پنجگانه مدل گلاک و استارک شاخص سازی شده؛ سپس با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به دنبال شناسایی دقیق ابعاد پنجگانه فوق مورد بررسی قرار گرفته است. روابط بین ابعاد پنجگانه دینداری بر پایه رویکرد هیجانی روان شناسانی نظیر ماندلر، شاختر، آرنولد و انطباق دیدگاه های آنان با تربیت اسلامی مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته است. مطالعه این روابط و تأثیر و تأثر بین این متغیرها با استفاده از نرم افزار لیزرل که به نوعی به آن تحلیل عاملی تأییدی یا مدل معادلات ساختاری می گویند، مورد اندازه گیری قرار گرفته است. مقدار RMSEA=0/053 برای این مدل، نشان می دهد که این مدل از برازش قابل قبولی برخوردار است. به طوری که می توان اذعان نمود که دینداری یک پدیده سه بعدی است که شامل بعد اول؛ بعد ذهنی و شناختی دین، بعد دوم؛ بعد احساسی یا عاطفی دین و بعد سوم؛ بعد عملی و رفتاری دین می باشد. روابط اثرگذاری بین ابعاد دینداری طوری است که ابتدا از فیلتر ذهنی و شناختی عبور کرده و پس از آن در حالت عاطفی و احساسی شناسایی شده و سپس با عبور از آن فیلتر، در شکل رفتاری نمایان می گردد.

هدف: پژوهش حاضر شناسایی عوامل اقتصادی مؤثر بر گرایش به روسپیگری خیابانی در تهران بزرگ از منظر جامعه شناسی است؛ زیرا پدیده روسپیگری خیابانی به عنوان یک مسئله و آسیب اجتماعی در جامعه ایران پدیدار شده است. روش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ روش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن را کلیة روسپیان خیابانی در شهر تهران تشکیل میدهند و حجم نمونه با توجه به پراکندگی جامعه آماری 512 نفر به روش نمونه گیری در دسترس مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند و گردآوری داده های پژوهش حاضر از پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. یافته ها: یافته­های پژوهش نشان میدهد که میانگین سن شروع روسپیگری حدود 19 سالگی است که اولین تجربه جنسی نامشروع، آثار مهمی بر گرایش آنان به این حرفه فراهم کرده است. لذت جنسی و کسب ثروت، عامل اصلی گرایش روسپیان به روسپیگری نبوده، بلکه وضعیت مالی بسیار بد روسپیان، بی­شغلی یا شغل نامناسب، بی­سرپرستی، بدسرپرستی یا وضعیت اقتصادی بسیار بد همسران و والدین آنان از یک سو، تمکن مالی خوب و بسیار خوب متقاضیان مناطق شمال تهران بزرگ از سوی دیگر، شرایط را برای روسپیگری خیابانی مهیا کرده است. لذا روسپیگری خیابانی برای روسپیان به عنوان یک حرفه تلقی می­شود که برای گذران زندگی معیشتی خود یا خانواده خود، فعالیت می­نمایند. نتایج: نتایج این پژوهش نشان می دهد که از میان 20 عامل، عامل اقتصادی به میزان 20 درصد به عنوان عامل مؤثر و غیر قابل انکار بر گرایش افراد به روسپیگری شناخته شده است. به طوری که عامل اقتصادی بیشترین قدرت اثرگذاری بر گرایش پاسخگویان به حرفه روسپیگری است.

مقاله حاضر به دنبال شناسایی رابطه آماری بین مسائل کار و شغل دانشجویان و اثرگذاری آن بر میزان پشتکار و موفقیت تحصیلی بوده که در قالب الگوهای آماری مختلف در نرم افزار لیزرل مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار آماری SPSS، به اعتبار و پایایی متغیرهای مستقل و وابسته پرداخته؛ سپس برای آن مؤلفه ها نام گذاری شد. در مرحله بعدی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزار Lisrel، اعتبار سازه ای تحقیق مورد آزمون و رابطه آماری بین متغیرها با شاخص های آن، مورد تأیید واقع گردید که در الگوی نهایی تحقیق، با استفاده از آزمون های برازش مدل، روابط بین متغیرها و اثرگذاری متغیرهای مستقل بر وابسته تأیید شد. تحقیق حاضر با استفاده از فرمول کوکران، از میان 15939 نفر جامعه آماری، 375 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید و متناسب با آمارهای در دسترس جنسیت و رشته تحصیلی، گزینش نمونه ها به شیوه نمونه گیری سهمیه ای به اجرا درآمد. یافته های تحقیق نشان داد که عملکرد نامناسب نهادهای اشتغال زایی، عامل اصلی به وجود آورنده مسائل اشتغال دانشجویان بوده و از سوی دیگر ظرفیت پذیرش دانشگاه ها، سازگار با شرایط بازار کار نیست.

احساس امنیت، پدیدهای در حوزه روانشناسی اجتماعی است. هر احساس مشترک توسط شهروندان نسبت به تهدیدات و روش برخورد با آنها پدیدهای است که احساس امنیت را مورد مطالعه قرار میدهد. تقویت احساس امنیت شهروندان، نتیجه توانمندیهای پلیس در عرصه اجتماع نیز به شمار میرود؛ لذا شناسایی توانمندیهای پلیس در افزایش احساس امنیت، هدف اصلی این تحقیق است که عوامل آن با استفاده از روش تطبیقی از دیدگاه شهروندان مورد مطالعه قرار گرفته است. جامعه آماری در این پژوهش، افراد بالای 16 سال ساکن مناطق مختلف تهران هستند که شامل 980 نفر است. روش نمونهگیری در این تحقیق، نمونهگیری خوشهای با شیوه تصادفی ساده است. سپس با استفاده از نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل نهایی قرار گرفت. یافتههای تحقیق نشان میدهد که توانمندی پلیس در تقویت احساس امنیت مردم به ترتیب اولویت، شامل 9 عامل است: 1- قانونمند بودن در اجرای وظایف 2- حضور فعالانه در سطح جامعه 3- دارا بودن تجهیزات پیشرفته پلیسی 4- دقت، نظم و حساسیت نسبت به عملکرد پلیسی 5- داشتن تخصصها و آموزشهای پلیسی 6- توجه به خواستهها و انتقادات شهروندان 7- دارا بودن توانمندیهای فردی پلیس 8- تعامل با مردم و حمایت از آنها 9- فعالیت در مراکز تحقیقاتی و علمی کشور .

نظریة بنیادی روشی مدرن برای کشف مفاهیم بنیادی از دلِ داده های تحقیق کیفی است. از این منظر، یک روش کیفی با تکنیک اکتشافی- استقرائی است، اما پوزیتیویسم روشی است کمّی با تکنیک قیاسی به دنبال تأیید یا ردّ مدل نظری و فرضیات تحقیق. نظریة بنیادی سه مرحلة اساسی کدگذاری باز، محوری و انتخابی دارد. البته مراحل روش شناسی نظریة بنیادی لزوماً پی در پی نیست؛ بلکه بر اساس تحلیل همزمان است. یعنی محقق همزمان می تواند به گردآوری، طبقه بندی، و تجزیه و تحلیل داده های تحقیق بپردازد و از ارتباط میان مقولة مرکزی با دیگر مقولات خط داستانی پدید می آید. در نظریة بنیادی، برخلاف تحقیقات کمّی ، پیش از تحقیق میدانی نمی توان نمونه گیری نظری را برنامه ریزی کرد. معیار قضاوت در نمونه گیری نظری هنگامی اتفاق می افتد که اشباع نظری مقوله یا نظریه صورت پذیرد. هنگامی که محقق، پس از پیمودن روند مسیرهای فوق، به کشف نظریه نرسید باید حساسیت نظری را افزایش دهد، یعنی پرسیدن و مقایسة مداوم در طول تحقیق که اساس نظریة بنیادی را تشکیل می دهد.

در تحقیق حاضر، رابطة همبستگی پایگاه اجتماعی جوانان و تدین آنان بررسی می شود. ازاین رو پس از مروری بر دیدگاه های جامعه شناسان، دیدگاه ها، نتایج تحقیقات و یا فرضیاتی مطرح می شود، که به رابطة بین پایگاه اجتماعی و تدین اشاره دارند. سپس با استفاده از تحلیل عاملی داده ها، به تدین و ابعاد آن پرداخته می شود. گفتنی است که در تجزیه وتحلیل داده ها، به نتایج توصیفی و تبیینی آنها اشاره می شود. در بخش توصیفی داده ها، جوانان، گرایش و آگاهی دینی بالایی داشتند. از این رو، همبستگی پایگاه اجتماعی و تدین آنان مثبت ارزیابی شد. ولی جایگاه دین داری جوانان (مشابه با نتایج محقق دیگری) در بین سه پایگاه اجتماعی نشان می دهد که جوانان با پایگاه اجتماعی پایین و متوسط جامعه از جوانان با پایگاه اجتماعی بالای جامعه تدین قو ی تری دارند. لذا فرضیة وبلن، مبنی بر ضعف تدین طبقة متوسط در مقایسه با دیگر طبقات، بنا به دلایل مطرح شده، در این تحقیق تأیید نمی شود.

ازآنجاکه در جامعه با جمعیت حجیم جوان روبه رو هستیم، تفاوت نسلی و اختلاف نسلی اهمیت شایانی دارد. زیرا تفاوت نسلی بیش از حد در ارزش ها و هنجارهای اجتماعی، هم خانواده را به محل اختلاف بین والدین و فرزندان تبدیل می کند و هم جامعه را در مواجهه با هنجارها و ارزش های جوانان به چالش می کشاند؛ به طوری که پیامد این شکاف نسلی و ارزشی بیش از حد، به هرج و مرج در جامعه منجر می شود. هدف این مقاله «بررسی شکاف نسلی از حیث ارزش های مذهبی در کشور» با استفاده از داده های موجود است و با استناد به نتایج مشابه و مکرر در ارتباط با این موضوع، می توان به پایایی این تحقیق پی برد که آیا شکاف نسلی از حیث ارزش های مذهبی در جامعة ما وجود دارد یا خیر؟ در صورت پاسخ به این سؤال، نحوة برخورد با این پدیده چگونه خواهد بود؟ براساس مبانی نظری مطرح شده در مقاله و با توجه به تغییرات سریع و وسیع ناشی از آن و نوسازی جامعه، به نظر می رسد که باید انتظار اختلاف نسلی قابل توجهی از حیث ارزش های مذهبی داشت. اما آیا داده های موجود چنین امری را تأیید می کند؟ برای پاسخ گویی به این پرسش ها، اختلاف نسلی به دو نوع ارزشی و هنجاری متمایز شد و موضوع بر مبنای داده های ثانویه بررسی شد. نتیجة این بررسی مقدماتی نشان داد که اختلاف نسلی قابل توجهی از حیث ارزش های مذهبی بین دو نسل وجود ندارد، ولی اختلاف نسلی از حیث هنجارهای مذهبی قابل توجه است. لذا پیشنهاد می شود که از شدت هنجارها، اعمال و رفتارهای دینی بر روی جوانان صرف نظر کرد و بیشتر در پی تقویت ارزش های اساسی اسلامی بود.

"تحقیق حاضر، رابطه رسانه‌های دینی یا برنامه‌های دینی رسانه‌ها را با تعلق دینی جوانان بررسی می‌کند. از این‌رو، پس از مروری بر دیدگاه‌های متفکران در خصوص رسانه‌های دینی و طرح چند فرضیه، با استفاده از تحلیل عاملی داده‌های پژوهش میدانی، به تعلق دینی و ابعاد آن می‌پردازد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد جوانان از آگاهی دینی و گرایش دینی بالایی برخوردارند اما تمایل چندانی به برنامه‌های دینی رسانه‌ها نشان نمی‌دهند. " تعلق دینی، آگاهی دینی، گرایش دینی، تجربه دینی، مناسک دینی، برنامه‌های دینی رسانه‌ها، جوانان