حسین کیانی

حسین کیانی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۰ مورد.
۲۱.

فخریات قدسی در دیوان ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات عرفانی پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۴

کلید واژه ها: ابن عربی ادبیات عرفانی فخر فخر قدسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۴ تعداد دانلود : ۵۶۵
فخر، قدمتی به درازنای عمر و زندگی بشر دارد و دلبستگی های انسان را به ابراز وجود و زیبایی-پرستی و خوددوستی نشان می دهد. شاعر در شعر فخر به تمام داشته های خود می بالد. بالیدن به باورهای دینی و دانش ویژه، یکی از محورهای فخر شاعران است. نوع ویژه ای از فخر دینی با امور معنوی و اشراقی از نوع والای آن یعنی تقرب به محبوب حقیقی و یکی شدن با او در ارتباط است. این نوع فخر، «فخر قدسی» نامیده می شود. خاستگاه این نوع فخر، قلب پاک و مطمئن و تسلیم محض بودن در برابر محبوب حقیقی است. در این پژوهش، پس از مقدمه ای درباره فخر و تبیین فخر قدسی، نمونه هایی از این نوع فخر در چهار محور فخر به ارتباط با پروردگار، فخر به ارتباط با پیامبر(ص)، فخر به حبّ مطلق، و فخر به خویشتن، در دیوان ابن عربی مورد برسی و تحلیل قرار گرفته است، و پس از بررسی، نتیجه به دست آمده نشان از آن دارد که ابن عربی به امور معنوی و اشراقی از نوع والای آن یعنی تقرّب به محبوب و یکی شدن با او نظر دارد و انگیزه فخر قدسی او، نشان دادن جایگاه انسان و ارتباط او با حقیقت مطلق است.
۲۲.

بررسی انتقادی تصحیح و ترجمة «جواهرالبلاغه

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۰)
تعداد بازدید : ۱۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۴۹۶
بررسی ­­وضعیت فعلی شیوه های سازماندهی مواد و محتوای درسی رشته های علوم انسانی در نظام آموزشی نشان­دهندة این است­که این شیوه، جایگاه علمی مناسبی ندارد. نقدو بررسی­کتاب­های تخصصی علوم انسانی و بیان ویژگی ها و کاستی های ­آن می تواند نقش مؤثری درسازماندهی این کتاب ها داشته باشد. دراین­مقاله، بعدازمقدمه ای کوتاه درضرورت توجه به نقد کتاب های درسی علوم انسانی واهمیت درس بلاغت عربی، به­ویژه کتاب جواهرالبلاغه، در رشتة زبان و ادبیات عربی، این کتاب نقد و بررسی شده است.
۲۴.

سرگشتگی روشنفکر در راه آب نامة محمدعلی جمال زاده و قندیل ام هاشمِ یحیی حقی بر اساس رویکرد اجتماعی ادبیات تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی سال پنجم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۹

کلید واژه ها: زبان عربی زبان و ادبیات فارسی عباس خلیلی روابط فرهنگی - ادبی ایران و عرب معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۰ تعداد دانلود : ۶۵۱
سرگشتگی روشنفکرِ شرقی به عنوان یکی از پیامدهای تقابل سنّت و تجدّد، موضوع پژوهش حاضر است که به طور موردی رمان های راه آب نامة جمال زاده و قندیل امّ هاشم یحیی حقّیرا بررسی می کند. پس از مطالعة تاریخی ایران و مصرِ معاصر و بیان شباهت های اجتماعی این دو کشور، مضمون دو داستان تحلیل و بررسی می شود تا شباهت ها و تفاوت های موجود در محتوا، کنش شخصیّت ها، بحران روحی و سرگشتگی آن ها و راه های برون رفت از این بحران مقایسه و تطبیق داده شود. این پژوهش، نشان می دهد که جامعة روح الله (شخصیّت راه آب نامه) و جامعة اسماعیل (شخصیّت قندیل) شرایط مشابهی دارند که موجب پدیدآمدن این مضمون مشترک داستانی شده است. اسماعیل که نمودی از شخصیّت یحیی حقّی است؛ برای حلّ بحران، علم اروپایی را با ایمان همراه می سازد و میان فرهنگ شرق و غرب آشتی برقرار می کند، امّا روح الله، که نمودی از جمال زاده است، در سرگشتگی خود باقی می ماند و برای گریز از آن به سنّت ها پناه می برد.
۲۶.

نقد و بررسی کتاب مدارس الأدب المقارن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۱

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی نقد کتاب مکتب های ادبیات تطبیقی سعید علوش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات نقد و معرفی کتاب(review)
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی
تعداد بازدید : ۹۳۰ تعداد دانلود : ۵۱۰
نگارش کتاب در موضوع ادبیّات تطبیقی از سال 1948 در ادبیّات عربی آغاز شد. بررسی جریان شناسانة این آثار نشان می دهد که این نگارش ها فراز و نشیب هایی را تجربه کرده است. کتاب مدارس الأدب المقارن، دراسة منهجیة نوشتة سعید علّوش از کتاب های تأثیرگذار در تاریخ نگارش های ادبیّات تطبیقی است. نویسنده پس از نگارش کتاب مکوّنات الأدب المقارن فی العالم العربی (1986) به دلیل اهمّیّت مطالب گفته شده در آن کتاب، مطالب آن را در کتاب دوّم خود قرار داد و در سال 1987 به چاپ رساند. این نوشتار با هدف تبیین مؤلّفه های جامعیّت صوری و ابعاد محتوایی و با تکیه بر روش تحلیل محتوای کیفی به نقد و تحلیل کتاب پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این اثر، در زمان خود، کتاب تأثیرگذار و موفّقی بوده و افق تاز ه ای به روی ادبیّات تطبیقی گشود. کتاب، پژوهشگران ادبیّات تطبیقی را با مبانی و چهارچوب های نظری هر مکتب آشنا کرد و زمینة پژوهش جدید در ادبیّات تطبیقی را فراهم آورد. روش علّوش در این کتاب، تحلیلی - نقدی است و در پژوهش خود، پیرو مکتبی خاص نیست؛ امّا دو اشکال در کتاب بسیار روشن و واضح است: اوّل اینکه تمام کتاب، تکرار مطالب کتاب دیگر نویسنده است که یک سال پیش از این به چاپ رسیده است و دیگر اینکه، نویسنده بیشتر به بررسی نظریّة صاحب نظران هر مکتب می پردازد و به روش و چگونگی پژوهش هر مکتب و مؤلّفه های آن در پژوهش تطبیقی اشاره نکرده است.
۲۷.

پژوهشی تطبیقی در عناصر روایتِ «مرد مصلوب» اثر احمد شاملو و «المسیح بعد الصلب» سرودة بدر شاکر السیاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی سال چهارم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۴

کلید واژه ها: بزرگ علوی صنع الله ابراهیم ورق پاره های زندان یومیات الواحات عنصر مکان ادبیات زندان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی روایت شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی تطبیق ادبیات فارسی و ادبیات عرب
تعداد بازدید : ۹۲۲ تعداد دانلود : ۷۰۸
احمد شاملو در ادبیّات فارسی و بدر شاکر السّیاب در ادبیّات عربی، از شاعرانی هستند که مضمون های گوناگونی را در قالب شعر روایی، ارائه نموده اند؛ تا به وسیلة آن، مفاهیم ژرف تر و گسترده تری را به مخاطب خود عرضه نمایند. این پژوهش، کوششی در بررسی تطبیقی عناصر مشابه روایت، بر اساس رویکرد نقدی ادبیّات تطبیقی (مکتب آمریکایی)، در قصیده «مرد مصلوب» اثر احمد شاملو و قصیده «المسیح بعد الصّلب» سرودة سیاب، به هدف دستیابی به زیباشناختی عناصر روایی دو شاعر و استفادة آن ها از ابزارها و فضاهای تکنیکی و هنری روایت در این دو سروده است. پژوهش حاضر، نشان می دهد که هر دو شاعر در روایت خود، از عناصر روایی مانند پیرنگ، صحنه پردازی، کشمکش، گفتگو، وصف، زاویة دید و بن مایه، به شکل هنرمندانه ای بهره گرفته و با آفرینش تصاویر و فضاسازی های مناسب،تأثیر چشمگیری بر ذهن و روان مخاطب بر جای
۲۸.

راز ماندگاری سرودهای پایداری سمیح القاسم

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی (نقد و ادبیات تطبیقی سابق) سال اول بهار ۱۳۹۰ شماره ۱

کلید واژه ها: فلسطین شعر مقاومت سمیح القاسم خوشبینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
تعداد بازدید : ۸۸۷
در شعر شاعران مقاومت فلسطین در سال های پس از جنگ جهانی دوم، شاعران تنها از دور در رؤیاهای شاعرانه شان، گاهی شبحی از بهشت گمشده ی خویش را به تصویر می کشیدند. پس از انقلاب 1952م مصر و اقدام هایی که «جمال عبدالناصر» برای ایجاد وحدت و تقویت ناسیوناسیم عرب انجام داد، این روند به گونه ای تغییر کرد و فلسطینی ها به آینده امیدوارتر شدند. سمیح القاسم شاعری است که به مقاومت و پایداری ملت فلسطین، با تمام غم و دردها، چشم امید بسته است و همه چیز را روشن و امیدوار کننده می بیند. او با سروده های خود خوشبینی و امید را به خوانندگان خویش القا می کند. شاید همین مثبت اندیشی سمیح القاسم است که او را این چنین، در دیدگاه مخاطبانش محبوب گردانیده است. این نوشتار بر آن است تا با مقدمه ای در پیدایش شعر مقاومت فلسطین و نگاهی کوتاه به زندگی سمیح القاسم، شاعر مقاومت فلسطین، به بررسی سبب های ماندگاری شعر او بپردازد. یافته های این پژوهش، نشان می دهند که؛ قدرت پایداری قدرتمندانه در برابر سختی ها، هنرپردازی و زیبایی آفرینی در شعر مقاومت، تعمیم پذیری شعر مقاومت، خوش بینی و امید، تعهّد به آرمان و مسئوولیت انسانی، از جمله این عوامل هستند.
۲۹.

بررسی تحلیلی - انتقادی مقاله های سبکشناسی(الأسلوبیه) مطالعه ی موردی مقاله های علمی پژوهی سالهای 1393-1389(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد ادب عربی دوره ششم بهار و تالستان ۱۳۹۵ شماره ۱۲ (پیاپی ۷۰) 177-201 صفحه

کلید واژه ها: الأسلوبیه سبک شناسی نقد مقاله مجله های علمی پژوهشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۹ تعداد دانلود : ۳۷۴
این پژوهش با هدف دستیابی به وضعیت مقاله های نوشته شده در موضوع سبک شناسی ( الأسلوبیه ) از سال 1389 تا 1393 انجام شده و در پی رسیدن به وضعیت این مقاله ها و مقایسه آن با وضعیت مطلوب است. این پژوهش بر اساس روش تحلیل محتوای کمی انجام گرفته است. داده های جمع آوری شده از طریق پرسش نامه و با استفاده از آمار توصیفی و با بهره گرفتن از نرم افزار اکسل (Excel) به داده های کمی تبدل شده است. عنوان، چکیده، مقدمه، روش پژوهش، بدنه اصلی مقاله، نتایج و منابع، هفت قسمت از مقاله است که محور اصلی پرسشنامه قرار گرفته است. برای هر کدام از این قسمت ها بر اساس اصول مقاله نویسی، عنوان هایی گذاشته شد تا بر اساس آن عنوان های هفتگانه بررسی شود. بررسی ها نشان می دهدکه مقدمه های مقاله ها در موارد متعدد، اصول و معیارهای لازم مقدمه نویسی را ندارند. این نقصان بیشتر در سوال ها یا فرضیه های پژوهش و پیشینه پژوهش یافت می شود. مشخص نبودن نوع روش پژوهش، روش جمع مواد پژوهش و روش تحلیل داده ها از اشکال های اساسی روش پژوهش مقاله ها است. پیشنهاد می گردد تا نویسندگان به مبانی نظری پژوهش، رویکرد انتقادی و تحلیل محور، پایبندی به روش پژوهش و نوآوری توجه بیشتری نمایند.
۳۰.

ارزیابی مؤلفه های ساختاری مقاله های مجله «نقد ادب عربی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد ادب عربی دوره نهم بهار و تالستان ۱۳۹۸ شماره ۱۸ (پیاپی ۷۶) 233-270

کلید واژه ها: ارزیابی مقاله مولفه های ساختاری مجله نقد ادب عربی دانشگاه شهید بهشتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۲۵۵
پرسشنامه طراحی شده، 63 مقاله مجله نقد ادب عربی را با روش تحلیل محتوای ترکیبی مورد نقد و ارزیابی قرار داده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مقاله ها از سال 89 تا 94 در مولفه های ساختاری روند رو به رشدی دارند. اما در سال های 94 و 95 این روند سیر نزولی پیدا کرده است و سپس سال 96 و 97 مولفه های ساختاری رشد قابل ملاحظه ای دارد. بررسی انطباق ساختار مقاله ها با معیارهای مطلوب مقاله های علمی پژوهشی نشان می دهد که ساختار مقاله ها در قسمت سوال، پیشینه ، روش پژوهش و علت انتخاب آن، چگونگی جمع و تحلیل مواد پژوهش و نتیجه، بامعیارهای مقاله های علمی پژوهشی مطابقت ندارد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که نویسندگان الگوی ساختاری منسجمی در اختیار نداشتند و ساختار مقاله ها را بر اساس آنچه خود آموزش دیده اند تنظیم کرده اند. ضعف موجود را می توان به بی توجهی به معیارهای ساختاری در آموزش های دانشگاهی ارتباط داد و از طرفی دیگر مشخص نبودن الگوی جامع ساختاری مقاله علمی پژوهشی از سوی سردبیران و داوران از دیگر عوامل برجسته شدن این مشکل در مقاله ها است. بنابراین این پژوهش مدل مفهومی ساختار مقاله های علمی پژوهشی زبان و ادبیات عربی را پیشنهاد داده است.
۳۱.

أثر السیاق فی توظیف الأفعال لدى أحمد عبد المعطی حجازی دراسه من منظور إستراتیجیه الخطاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 81 - 96

کلید واژه ها: إستراتیجیه الخطاب السیاق توظیف الأفعال المنهج التداولی أحمد عبد المعطی حجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۴۹۸
إستراتیجیه الخطاب عملیه یقوم بها المرسل لتخطیط الخطاب واستعمال الوسائل اللغویه التی توصله إلى الهدف. تجعل هذه العملیه المرسل یختار فی المستوی الصرفی، البنى الصرفیه المناسبه التی توافق قصده فی سیاق محدّد. من هنا قد یستخدم المرسل البنى الصرفیه فی غیر معناها ویرید بها معنى یدلّ على القصد ویناسب السیاق ویستخدم من أبواب الأفعال ما تنقل الهدف إلى المرسل إلیه بدقّه وسهوله. هذا، وقد أثّر السیاق والهدف على استعمال البنى الصرفیه عند عبد المعطی حجازی فجعلاه یستعمل الأفعال فی شعره حسب ما یقتضی السیاق. یهدف هذا البحث إلى دراسه إستراتیجیه الشاعر حجازی فی توظیف الأفعال للتواصل مع المخاطب والوصول إلى الهدف. وبما أنّ هذا التوظیف یختلف على أساس السیاق، فیعتمد البحث على المنهج التداولی الذی یهتمّ کثیرا بالسیاق وعناصره. أمّا النتائج التی توصّل إلیها البحث فهی خضوع الأفعال لنفسیه الشاعر وسیاق کلامه، حیث تعدل الأفعال أحیانا عن زمنها الأصلی إلى التعبیر عن الزمن النفسی وتحمل المعنى الموافق للسیاق والمقاصد. وإنّ کثره الأفعال الماضیه لدى الشاعر فی حدیثه عن الغربه فی المدینه القاسیه تؤدّی إلى أن یخیّل المخاطب أنّ الشاعر قد أنشد تلک القصائد بعد ترکه المدینه، بینما أنشدها الشاعر خلال عیشه فی المدینه؛ فمن هنا قد یحمل الفعل الماضی معنى یوافق مقاصد الشاعر ونفسیته فی السیاق المحدّد. وکذلک قد انحرف الشاعر عن استخدام الأفعال الماضیه إلى استخدام الأفعال المضارعه للحدیث عن قضیه تاریخیه؛ ذلک أنّه لم یقصد وصف حادثه تاریخیه فحسب، بل أراد من وراءها التعبیر عن حالته النفسیه فی عصره الحاضر. قد وظّف الشاعر أبواب الأفعال حسب مقاصده وجاء بأبواب تکون کوسیله تنقل المعانی إلى المخاطب وکمرآه تصوّر نفسیه الشاعر وأفکاره.
۳۲.

دراسه فی البنیتین الإیقاعیه والدلالیه للقافیه وطرائق استخدامها فی الشعر الفلسطینی المقاوم بعد نکسه 1967م(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق الحضاره الاسلامیه سال بیست و دوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ (۱۴۴۰ ه.ق) شماره ۱ (پیاپی ۴۳) 247-281

کلید واژه ها: شعر النکسه القافیه البنیه الإیقاعیه البنیه الدلالیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۵۵۰
تعدّ القافیه من أهمّ مکوّنات النصّ الشعری حیث لا تقتصر وظیفتها فی الإیقاع والتطریب ولاتعتبر مجرّد محسن صوتی فحسب، بل إنّ لها وظیفه دلالیه تبعدها عن هیمنه الوظیفه الصوتیه، ومن هنا اکتسبت هذه التقنیه أهمیه خاصه فی القصیده العربیه الحدیثه عموماً والقصیده المقاومه الفلسطینیه خصوصاً لنقل لطائف المعنی وأحاسیس قائلها. یسعی البحث إلی الکشف عن أنماط القافیه وطرائق ااستخدامها فی الشعر الفلسطینی المقاوم بعد نکسه 1967م ومدی إسهامها فی البنیتین الإیقاعیه والدلالیه اعتماداً علی المنهج التوصیفی – التحلیلی و الإحصائی.توصّل البحث إلی أنّ شاعر النکسه کثیراً ما یوظّف التقفیه البسیطه الموحّده لمرتکز إیقاعی سوی أننّا نلاحظ أنّ الخطیب قد تسیر مساراً آخر حیث تحاول تکوین الانسجام بین الإیقاع والدلاله فی هذا النمط من القافیه. إنّ توظیف القافیه المتقاطعه بموازاه هندستها وانتظامها لا تؤدّی إلا تکوین النتائج الباهره فی المستوی الدلالی للقافیه، غیر أنّ معین بسیسو قد یحاول تکوین طرافه دلالیه ولغویه وإیقاعیه فی هذا النمط من القافیه بتوظیف تقنیه موازنه لغویه وإیقاعیه وجعل القافیه بؤره دلالیه للقصیده. إنّ شاعر النکسه قد خلق قوّه إیقاعیه تعبیریه بتوظیفه النمطین من القافیه المتغیره والمقطعیه وقد نجح فی التلاؤم والانسجام بین الإیقاع والدلاله سوی أننا نجد سمیح صباغ قد یهتمّ بالجانب الإیقاعی دون الدلالی حیث یخلق أجواء إیقاعیه رتیبه بتوظیف القوافی المقحمه الزائده الفقیره دلالیاً.
۳۳.

از ساختار معنادار رمان «العوده إلی المنفی» اثر «أبوالمعاطی أبوالنجا» تا ساختار جامعه مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد ادب عربی دوره یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۳ (پیاپی ۸۱) 255 - 280

کلید واژه ها: ساخت گرایی تکوینی ساختار معنادار گلدمن ابوالمعاطی ابوالنجا العوده إلی المنفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۱۶۶
نقد جامعه شناختی به بررسی رابطه اثر ادبی با جامعه و تأثیر متقابل آنها می پردازد. از آنجا که متن ادبی به عنوان کلیتی معنادار با جامعه، تاریخ، سیاست و اقتصاد رابطه دیالکتیکی برقرار می سازد؛ بنابراین بررسی جامعه شناختی متون ادبی نیازمند روشی است که قابلیت تبیین رابطه میان ساخت و محتوای اثر ادبی با ساختار اجتماعی را داشته باشد. بدین ترتیب پژوهش حاضر بر آن است تا با روش تحلیل محتوای کیفی و با رویکرد ساخت گرایی تکوینی گلدمن، ابتدا ساختار اثر ادبی و اساسی ترین عناصر آن، مانند درونمایه، جهان بینی و شخصیت قهرمان رمان «العوده إلی المنفی» ( در راستای مؤلفه های نظریه ساختگرایی تکوینی) و سپس زیرساخت های مهم جامعه مصر در زمان «ابوالمعاطی ابوالنجا» را در دو سطح دریافت و تشریح، مورد  نقد و تحلیل قرار دهد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که ابوالمعاطی از طریق درونمایه فساد سیاسی، فاصله طبقاتی، ظلم اجتماعی و فقر اقتصادی را به تصویر کشیده و زمینه کشف ارتباط بین ساختار اثر ادبی خویش و ساختار جامعه مصر در بازه زمانی 1859 تا 1877 را فراهم ساخته است. همچنین جهان بینی نویسنده در قالب آگاهی جمعی طبقه متوسط نمود یافته است که قهرمان پروبلماتیک این آگاهی جمعی را به سمت آگاهی ممکن سوق داده است. در مرحله تشریح نیز جهت فهم پذیر کردن متن ادبی، رابطه اثر ادبی و ساختارهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی تبیین گردید و این امر حکایت از آن دارد که بین ساختار معنادار رمان ابوالمعاطی با ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه مصر در بازه زمانی پیش گفته تطابق و هماهنگی وجود دارد.
۳۴.

ارزیابی ساختاری مقاله های حوزه ادبیات عربی در نشریه ادبیات پایداری

نویسنده:
منبع: نقدنامه زبان و ادبیات عربی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 191-211

کلید واژه ها: ادبیات عربی ارزیابی ساختاری مقاله های علمی - پژوهشی نشریه ادبیات پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۲۵۱
هدف این پژوهش ارزیابی ساختاری مقاله های حوزه ادبیات عربی نشریه ادبیات پایداری است. روش پژوهش تحلیل محتوای تلفیقی (کمی و کیفی) است که داده های کیفی پس از جمع آوری از طریق پرسش نامه و با آمار توصیفی و نرم افزار اکسل به داده های کمی تبدیل شده اند. جامعه آماری این پژوهش مقاله های نشریه ادبیات پایداری در حوزه ادبیات عربی از سال 1388 تا 1396 است که درمجموع 16 شماره را شامل می شود که از این تعداد 72 مقاله به حوزه ادبیات عربی اختصاص دارد. نتایج پژوهش نشان می دهد که مقاله ها با توجه به معیارهای هفت گانه مطرح شده در پرسش نامه از سال 1388 تا سال 1396 روند رو به رشد داشته اند. بیشترین اشکال ها به سال های آغازین مجله برمی گردد و این مشکلات تا سال 1394 وجود داشت، ولی پس از آن، مقاله ها با ساختار تعریف شده مقاله های علمی پژوهشی مطابقت بیشتری دارند. بارزترین اشکال ها در قسمت مقدمه مقاله ها بود. نبودن انسجام بین هدف، سؤال، و پیشینه مقاله ها از مهم ترین کاستی های مقدمه مقاله ها بود.
۳۵.

ارزیابی ساختاری مجله «پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۱ 229 - 258

کلید واژه ها: ارزیابی مقاله های پژوهشی ترجمه زبان عربی رویکرد ساختاری مجله پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۹۸
ارزیابی و تحلیل انتقادی مقاله های علمی نقش بارزی در گسترش دانش و ارتقای کیفی پژوهش های علمی دارد؛ از همین رو، ضرورت دارد نشریه های علمی براساس رویکردهای ارزیابی مقاله های پژوهشی نقد شوند. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی، مقاله های مجله «پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی» از شماره 6 تا 17 را براساس رویکرد ساختاری ارزیابی مقاله بررسی کند. بنابراین، با استفاده از پرسشنامه طراحی شده 61 مقاله از این مجله براساس پربسامدترین موضوعات انتخاب و تحلیل شد. بررسی ها نشان می دهد مقاله های سال 1392 و 1393 از نظر معیارهای ارزیابی ساختاری برخی اشکال های ساختاری دارند، اما از سال 1394 روند رو به رشدی دیده می شود، این روند در سال 1396 سرعت بیشتری پیدا می کند. علمی- پژوهشی شدن مجله در سال 1392 و افزایش تعداد مجله های پژوهشی و در پی آن افزایش تولیدات علمی، توسعه تحصیلات تکمیلی، پررنگ شدن امتیازهای پژوهشی در جذب اعضای هیات علمی، انتخاب دانشجوی نمونه، ارتقای اعضای هیات علمی و دریافت پژوهانه از علت های این حرکت رو به جلوی مجله است. یافته های پژوهش نشان می دهد مواردی چون ذکر روش پژوهش و هدف در چکیده، پیشینه پژوهش، روش پژوهش و پایبندی به آن، مبانی نظری پژوهش، نوآوری، تحلیل یافته های پژوهش و روزآمدی منابع با معیارهای تفصیلی تعریف شده برای مقاله علمی- پژوهشی هماهنگ نیست. علت تطابق نداشتن برخی بخش ها با معیار های مقاله علمی- پژوهشی به نبود روش یکسان در ارائه آن ها در مقاله ها و روشن نبودن فایده هرکدام از این بخش ها برای نویسندگان بر می گردد. این پژوهش چارچوب مفهومی برای ارزیابی ساختاری مقاله های علمی- پژوهشی در زبان و ادبیات عربی پیشنهاد داده است.
۳۶.

الإتجاه الموضوعی فی شعر الکتّاب فی القرن الرابع الصابیء نموذجاً(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۳ سال ۱۴۲۷ شماره ۴ 19-33
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۳۰۸
إنّ شعر الکتّاب فی القرن الرابع وإن تمیّز بمیزات وسمات من شعر هذا القرن فإنّه بما فیه من قیم العصر الفنیه السائده فی شعرهذا القرن صار جزءاً من نسیجه.إلا أنّ الشهره الکتابیه لهؤلاء الشعراء ذهبت بشهرتهم فی میدان الشعر وجعلتهم من الشعراء الثانویین و المهملین المغمورین. هذه المقاله دراسه لظاهره أدبیه عرفها العصر العباسی وهی ظاهره شعر الکتّاب الشعراء، مثقفی العصر الذین جمعوا بین فنّی القول: الشعر والنثر؛وسنحاول فیها معالجه شعرهم مبینین موضوعاته خلال دراسه شعر الصابیء و هو علم من أعلام الکتّاب الشعراء فی هذا العصر.
۳۷.

حجاجیه السخریه فی رسائل الخوارزمی على ضوء نظریه بیرلمان وتیتیکاه رسالته إلى أبی الحسن البدیهی نموذجا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 1 - 16

کلید واژه ها: الحجّاج نظریه بیرلمان وتیتیکاه رسائل الخوارزمی السخریه أبوبکر الخوارزمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۲۷
تروم هذه الورقه البحثیه إلى دراسه حجاجیه السخریه فی رسائل أبی بکر الخوارزمی وتحدید دورها فی إفحام المتلقی وإقناعه، معتمده علی نظریه بیرلمان وتیتیکاه فی الحجاج؛ ولهذا، استهدفت دراسه المرتکزات الحجاجیه التی اعتمدها الخوارزمی فی رسائله السخریه وکیفیه تجلّیها فیها، وکشف نجاحه أو فشله فی العملیه الحجاجیه من منظور تداولی حجاجی. وصلت الدراسه إلى أنّ الخوارزمی استدعى حججا عدیدهً تختلف من حیث النجاعه فی رسائله السخریه، واستخدم الحجج شبه المنطقیه، ومنها حجه التناقض أو عدم الاتفاق وحجه المقارنه، ووظّف أیضا الحجج المؤسّسه على بنیه الواقع، من أهمها الحجّه السببیه، وحجه السلطه، وحجه الشخص وأعماله والترکیز على التصویر الخُلُقی للمسخور ولا التصویر الخِلقی، واستدعى من خلال هذه الحجج الحججَ المؤسسهَ لبنیه الواقع، من أهمّها التمثیل الذی مال إلى التشبیه ولاسیّما المقلوب منه، والحجج التی تستدعى القیم والمشترک. تجلّت هذه الحجج فی إطار أسالیب لغویه وبلاغیه، حیث اعتمد على النسق الحجاجی التفضیلی والشرطی والتقابلی أکثر اعتمادا، ورکّز على المقایسه والمقارنه، واستعمل الصور البیانیه کالتمثیل ولاسیّما التشبیه منه، والصور البدیعیه، منها التضاد والطباق، وصنعه العکس، والمقابله، بحیث غلب علیها المفارقات والثنائیات الضدیه، والمبالغه، وأسلوب الذم یشبه المدح. ووصل البحث إلى أن الخوارزمی وقع فی التضلیل الحجاجی لاعتماده على المشاعر والأحاسیس؛ ولهذا استدعى الحجج التی أقل نجاعه.
۳۸.

ارزیابی ساختاری مقاله های مجله «ادب عربی» دانشگاه تهران مطالعه موردی چکیده ها و مقدمه ها از سال 1388 تا 1398(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۲ آبان ۱۴۰۱ شماره ۸ (پیاپی ۱۰۸) 133-156
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۰
از میان مؤلفه های ساختاری مقاله ها، چکیده و مقدمه مهمترین بخش مقاله است که خواننده بر اساس آن ها تصمیم به خواندن مقاله می گیرد. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از پرسش نامه طراحی شده، چکیده ها و مقدمه های 71 مقاله مجله «ادب عربی» را در بازه زمانی 1388 تا 1398 به روش تحلیل محتوای ترکیبی و بر اساس رویکرد ساختاری ارزیابی مقاله بررسی کند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که مقاله ها در شاخص های هدف، بیان مسأله و کلیدواژه با معیارهای ساختاری مقاله های علمی- پژوهشی مطابقت دارند و از سال 88 تا 91 در مؤلفه های پیشینه، روش و سؤال پژوهش، ضعف ساختاری دارند. گرچه مقاله ها از سال 92 به بعد در این سه شاخص ، روند روبه رشدی داشته اند؛ اما از نظر بسامد و در مقایسه با سایر مؤلفه ها این رشد چندان قابل توجه نیست؛ زیرا کاستی ها همچنان تا سال 98 در شاخص های یاد شده به دلیل پراکندگی ساختاری و نبود الگوی مشخص، مشهود است؛ آنچنان که نمی توان با قاطعیت به سالی اشاره کرد که مقاله ها به طور کامل به این مؤلفه ها پرداخته باشند. در پایان این پژوهش، الگوی مفهومی ساختار چکیده و مقدمه مقاله های علمی- پژوهشی زبان و ادبیات عربی پیشنهاد داده شده است.
۳۹.

جمالیات استدعاء الشخصیات التراثیه فی قصائد علی فوده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال نهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۴ 81 - 106

کلید واژه ها: الشعر الفلسطینی الاستدعاء التراث علی فوده الشخصیات الدینیه الشخصیات الأسطوریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۷۱
استهدفت هذه المقاله دراسه جمالیه إحضار الشخصیّات التراثیه فی عناوین القصائد عند الشاعر علی فوده (1946–1982م)، کما درسَت مدی ربط تجارب هذه الشخصیات بتجارب علی فوده النفسیه والاجتماعیه والسیاسیه فی حیاته الواقعیه، إضافه إلی استخدامه عنصرین هامّین لجمالیه إحضار هذه الشخصیّات؛ هما الرمز والقناع. قد أوحت النتائج أنّ الشاعر تأثّر بالشخصیّات التراثیه بما فیها الدینیه( النبی عیسی و بلال الحبشی ) والأسطوریه(کلیوبترا والسندباد) والأدبیه(الصعاﻟیک و عروه بن الورد )، وقام باستدعائها للتأثیر علی المتلقّین إضافه، إلی بیان تجاربه بصوره مثیره، وبعمله هذا جعل قصائده أشدّ فاعلیه وأکثر قدرهً علی التأثیر فی المتلقّین، وحصلت کلّ هذه النتائج عبر المنهج التحلیلی بصوره کیفیه اعتماداً علی مجموعه من المصادر والمراجع المتنوّعه کالأدبیه والسیاسیه والنفسیه والاجتماعیه.
۴۰.

بازخوانی میراث بلاغت قدیم در پرتو پژوهش های زبانشناسی جدید خوانشی در کتاب «البِنیَهُ المُتِحَوِّلَهُ فی البَلاغه العَربیهِ»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۲) 125 - 148

کلید واژه ها: میراث بلاغی بلاغت جدید مطالعات سبک شناختی أسامه البحیری «البِنیَهُ المُتِحَوِّلَهُ فی البَلاغهِ العَربیهِ»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۸۷
امروزه در چگونگی بهره گرفتن از میراث بلاغت قدیم در محافل علمی، میان پژوهشگران اختلاف نظر است. گروهی براین باورند که باید این میراث بلاغی را کناری نهاد و با بلاغت جدید غربی همگام شد. گروهی دیگر بر این باورند که باید بلاغت قدیم را اصل قرار داد و از یافته های زبانشناسی و سبک شناسی کمک گرفت و بین این دو ارتباط برقرار کرد. کتاب«البِنیَهُ المُتِحَوِّلَهُ فی البَلاغهِ العَربیهِ» نوشته أسامه البُحَیری تلاش می کند تا دیدگاه دوم را اساس کار خود قرار دهد تا پلی بین بلاغت قدیم و یافته های جدید زبانی و بلاغی ایجاد کند. این مقاله با کمک گرفتن از روش توصیفی تحلیلی در پی آن است تا پس از نقد شکلی کتاب، دیدگاه های نویسنده را استخراج و سپس به تحلیل آن ها بپردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که تغییر در تقسیم بندی سکاکی،  توجه به مساله خروج از مقتضای ظاهر در علم بدیع، توجه به ساختار داخلی متن، پرداختن به نقش خواننده  در هنجارگریزی و پر رنگ شدن هنجارگریزی در گفتمان ادبی معاصر از مهمترین ویژگی های کتاب است. اشکال های تایپی فراوان، انتخاب فونت نامناسب، نداشتن فهرست اعلام و ابیات و اشعار، از مهمترین کاستی های کتاب است. نویسنده در مقدمه کتاب تاکید دارد که در تحلیل بلاغی خود متن را اساس قرار داده، اما در کتاب اثری از اساس قرار دادن متن به عنوان یک واحد تحلیل بلاغی نیست.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان