بهروز قلیچ لی

محیط کسب وکار مبتنی بر دانش، در بسیاری از کشورهای جهان مستلزم یک مدل و نامگذاری جدید است که در برگیرنده دارایی های ناملموس باشد در این وضعیت، مفهوم نوظهور"سرمایه فکری" توجه روزافزونی را به خود جلب کرده است. سرمایه فکری شامل دانش، اطلاعات، دارایی فکری و تجربه است که می تواند برای ایجاد ثروت آفرینی مورد استفاده واقع شود. در این میان تلاش برای توسعه این سرمایه به منظور ارتقاء رقابت پذیری سازمان ها ضروری به نظر می رسد. تحقیق حاضر تأثیر مدیریت دانش را در ارتقاء سرمایه فکری در شرکت قطارهای مسافری مورد سنجش قرار می دهد. در این مطالعه تأثیر میان قابلیت مدیریت دانش بروی ارتقاء سرمایه فکری در شرکت قطارهای مسافری رجاء بر مبنای مدل ترزا برای سنجش قابلیت مدیریت دانش و همچنین مدل بنتیس برای سنجش سرمایه فکری، مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر وجود تأثیر مثبت و معنی دار عامل مذکور بر ارتقاء سرمایه فکری می باشد. به منظور تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS استفاده گردید.

امروزه سازمان هاباید برای تداوم حیات خویش و حضور مستمر در عرصه رقابت توجه ویژه ای به تسهیم دانش مبذول دارند. مزیت رقابتی سازمان از طریق تسهیم دانش میسر می شود. با توجه به اهمیت تسهیم دانش، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر تسهیم دانش کارشناسان واحد فناوری اطلاعات شعب سازمان تامین اجتماعی بر سیستم مدیریت ارتباط با مشتری با رویکرد کیفیت خدمات می پردازد. در این راستا تاثیر4 بعد تلاش، انگیزه،زمان و توانایی برای تسهیم دانش برکیفیت خدمات سیستم مدیریت ارتباط با مشتری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که سه بُعد توانایی برای تسهیم دانش، تلاش برای تسهیم دانش و زمان قابل دسترس برای تسهیم دانش بر کیفیت خدمات سیستم مدیریت ارتباط با مشتری تاثیر مثبت و معناداری دارد ولی بُعد انگیزه برای تسهیم دانش بر کیفیت خدمات سیستم مدیریت ارتباط با مشتری تاثیر مثبت و معناداری ندارد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تسهیم دانش کارشناسان فناوری اطلاعات بر کیفیت خدمات سیستم مدیریت ارتباط با مشتری در سازمان  تامین اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری دارد. Abstract Nowadays, organizations have to pay special attention to Knowledge  sharing  in order to guarantee their sustainable life and continuous presence in a competitive environment .The competitive advantage of organizations is realized through knowledge sharing .The present research studies the effect of Knowledge sharing  on customer relations management system with services quality approach in social security  .In this respect ,effects of  four characteristics of Effort ,Motivation ,Time and Capability  for knowledge sharing  on customer relations management system with services quality approach were studied  .Results show that three characteristics of Capability of knowledge sharing  ,Effort  made for knowledge sharing and the Time dedicated for knowledge sharing have positive and meaningful effects on service quality of customer relations management system. But, Motivation has not a positive and meaningful effect on service quality of customer relations management system. The results of this research showed that the knowledge sharing of information technology experts has a positive and meaningful effect on service quality of customer relations management system in social security fund. Keywords: Knowledge Sharing; Customer Relations Management System; Electronic Service Quality.

چابکی به عنوان راهکار جدیدی که بقای سازمان ها را در رویارویی با تغییرات شتابان و عدم اطمینان فزاینده در محیط کسب وکار تضمین می کند، از اواخر دهه 1990 وارد ادبیات مدیریت شد. از سوی دیگر، دانش به سرعت درحال تبدیل شدن به یک منبع استراتژیک برای سازمان ها است؛ به طوری که صاحب نظران عرصه مدیریت معتقدند که در اقتصاد دانش محور، دانش یک منبع مهم برای مزیت رقابتی و ایجاد ارزش است و عنصر ضروری برای سازمان ها با آمال جهانی به شمار می آید. به این ترتیب، ایجاد و حفظ این منبع اهمیت خاصی دارد. دانش جدید وقتی دارای ارزش است که به کار گرفته شود و به کارگیری دانش جدید به معنی نوآوری است. با توجه به اهمیت دانش در کسب وکار امروزی، این سؤال مطرح می شود که خلق دانش چه تأثیری بر چابکی سازمانی دارد و این تأثیر چگونه است. در این راستا، ارتباط بین خلق دانش، نوآوری مبتنی بر فناوری و چابکی سازمانی را بررسی کردیم.  نتایج این تحقیق نشان می دهد که خلق دانش بر چابکی سازمانی تأثیر مثبت دارد و نوآوری مبتنی بر فناوری یکی از راه های تأثیر دانش تازه خلق شده بر چابکی است

هدف عمده مدیریت دانش و به دنبال آن تسهیم دانش، ایجاد و سازمان دهی محیطی است که در آن افراد دانش خود را توسعه داده، با یکدیگر تبادل نموده، دانش دیگران را با دانش خود ترکیب کرده و سرانجام آن را به کار ببندند. نوآوری فرایندی است که در آن دانش با هدف خلق دانش جدید کسب، تسهیم و تلفیق می شود تا در محصولات و خدمات جدید به کارگرفته شود. مطالعات مختلف نشان داده است که مفهوم نوآوری ارتباط نزدیکی با خلق و تسهیم دانش دارد. تسهیم دانش و گوناگون سازی آن برای ایجاد دانش جدید و نوآوری بسیار ضروری می باشد. هدف اصلی این مقاله سنجش رابطه بین تسهیم دانش و نوآوری می باشد که از روش های تسهیم دانش بر اساس مدل دیکسون برای سنجش میزان تسهیم دانش و همچنین از مدل ازریابی برتری کسب و کار به منظور اندازه گیری میزان نوآوری با استفاده از ابزار پرسشنامه در میان 96 نفر از کارکنان در بانک رفاه کارگران صورت پذیرفته است و در سطح اطمینان 95 درصد، نتایج نشان دهنده وجود رابطه معنادار و مثبت میان تسهیم دانش و نوآوری می باشد. علاوه بر آن، نتایج مشابه میان متغیرهای تسهیم دانش آشکار، تسهیم دانش پنهان، تسهیم دانش استراتژیک ، تسهیم دانش کارشناسی با نوآوری مشاهده شد. در انتها نیز محدودیت های پژوهش و پیشنهادهای کاربردی ارائه شده است.

در عصر حاضر فناوری اطلاعات و ارتباطات به طور چشم گیری در حال پیشرفت و گسترش بوده و به عنوان یک توانمندساز در اکثر سازمانهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته است و دستیابی به اهداف سازمان بدون بکارگیری آن امکان پذیر نمی باشد. هدف نهایی بکارگیری فناوری اطلاعات، تحقق استراتژی ها و اهداف کسب و کار در سازمانهاست. بر همین اساس سازمانها باید با بهره گیری از راهکارهای مناسب فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهت تحقق اهداف خود گام بردارند. بهره گیری مناسب و اثربخش راهکارهای فناوری اطلاعات در سازمان بدون داشتن فرایندهای مناسب در این حوزه امری دشوار خواهد بود. از آنجا که مدل کوبیت، ساختاری ارائه می دهد که فرایندهای فناوری اطلاعات و اطلاعات را به استراتژی و اهداف سازمان و نیازمندیهای کسب و کار مرتبط کرده و روشهای بهینه برنامه ریزی و سازماندهی، اکتساب و پیاده سازی، تحویل و پشتیبانی و نظارت و ارزیابی فناوری اطلاعات را برای اهداف دوگانه مدیریت مخاطرات (برای ایجاد محرمانگی، دسترس پذیری، قابلیت اطمینان و انطباق) و اکتساب منافع و مزایا ( افزایش کارایی و اثربخشی ) یکپارچه می سازد، در این مقاله، ابتدا با استفاده از این چارچوب ارزیابی وضعیت موجود بلوغ فرآیندهای سازمان فاوا شهرداری اصفهان انجام شده و سپس جنبه جدیدی از مدل کوبیت را بررسی و ارتباط بین این اجزای آن را مطرح نموده و به ارائه این مطلب می پردازد که چگونه افزایش سطح بلوغ فرایندهای سازمان مبتنی بر IT می تواند موجب افزایش تامین نیازمندی های کسب و کار گردد .

در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمان ها براساس دانش زندگی می کنند و می میرند، و موفق ترین سازمان ها، آن هایی هستند که از این دارائی ناملموس به نحو بهتر وسریع تری استفاده می کنند. مطالعات نشان داده اند که بر خلاف کاهش بازدهی منابع سنتی(مثل پول،زمین،ماشین آلات وغیره)، دانش واقعاً منبعی برای افزایش عملکرد کسب وکار است. از دیدگاه استراتژیک، امروزه از سرمایه فکری (Intellectual Capital) به منظورخلق وافزایش ارزش سازمانی استفاده می شود وموفقیت یک سازمان به توانایش درمدیریت این منبع کمیاب بستگی دارد. این قابلیت مهم سازمانی در مقایسه با سازمان های دیگر می تواند «مزیت رقابتی پایدار (The Sustainable Competitive Advantage)» ایجاد کند، از این رو، هدف این مقاله بررسی نقش سرمایه فکری در مزیت رقابتی است. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی بود. جامعه آماری این تحقیق نیز مدیران دو شرکت خودرو ساز ایرانی بودند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که بین سرمایه فکری این دو شرکت و مزیت رقابتی آن ها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارت واضح تر، با افزایش سرمایه فکری، مزیت رقابتی آن ها افزایش می یابد.

در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمانها براساس دانش زندگی می‌کنند و می‌میرند، در این میان موفق‌ترین سازمانها آنهایی هستند که از این دارایی ناملموس به‌نحو بهتر و سریع‌تری استفاده کنند. مطالعات نشان داده‌اند که بر‌خلاف کاهش بازدهی منابع سنتی (مثل پول، زمین، ماشین‌آلات و غیره)، دانش در واقع منبعی برای افزایش عملکرد کسب وکار است. از دیدگاه استراتژیک، امروزه از سرمایه فکری به منظور خلق و افزایش ارزش سازمانی استفاده می‌شود و موفقیت یک سازمان به توانایی آن در مدیریت این منبع کمیاب بستگی دارد، به‌علاوه یکی از قابلیتهای مهم سازمانی که می‌تواند به سازمانها در خلق و تسهیم دانش کمک بسیار کند و برای آنها در مقایسه با سازمانهای دیگر «مزیت سازمانی پایدار » ایجاد کند، سرمایه اجتماعی است. از این رو، هدف مقاله حاضر بررسی نقش سرمایه فکری و سرمایه اجتماعی در مزیت رقابتی دو شرکت خودروساز ایرانی است. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق نیز مدیران شرکتهای مطالعه شده می‌باشند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که در این دو شرکت بین سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری‌ رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارت واضح‌تر با افزایش سرمایه اجتماعی، سرمایه فکری آنها افزایش یافته است. همچنین نتایج نشان می‌دهد که سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری شرکتهای مطالعه‌شده توانسته است تا در افزایش مزیت رقابتی آنها تأثیر بگذارد.

در اقتصاد مبتنی بر دانش از سرمایه فکری به منظورخلق و?افزایش ارزش سازمانی استفاده می شود و موفقیت یک سازمان به توانایی اش درمدیریت این منبع کمیاب بستگی دارد. به علاوه، یکی از قابلیت‌های مهم سازمانی که می‌تواند به سازمان‌ها در خلق و تسهیم دانش کمک بسیارنماید و برای آنها در مقایسه با سازمان‌های دیگر « مزیت سازمانی پایدار» ایجاد کند، سرمایه اجتماعی است. از این رو، هدف این مقاله بررسی نقش سرمایه اجتماعی در ایجاد سرمایه فکری دو شرکت خودروساز ایرانی است. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی و جامعه آماری این تحقیق نیز مدیران شرکت‌های مورد مطالعه بودند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در این دو شرکت بین سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری شان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. به عبارت واضح تر، با افزایش سرمایه اجتماعی، سرمایه فکری شان در ابعاد انسانی، ساختاری و رابطه ای افزایش یافته است.

سازمان های امروزی با رقابتی فشرده در بازار جهانی ، که به طور دایم در حال تغییر است ، روبروی هستند . بسیاری از سازمانها از اوایل دهه 1990 ساختار سازمانی خود را از حالت عمودی یا سلسله مراتبی به صورت افقی یا فرآیندی در آورده اند . در ساختار فرآیندی ، کار تیمی و مشارکت نیروی انسانی از فعالیتهای کلدی یا اساسی به شمار می اید . سازمانهای مبتنی بر تیم قادرند از منابع انسانی به نحو مطلوبی استفاده کنند و بستر مناسبی برای رقابت در بازار برای خود فراهم آورند .