حمید رضایی فر

مقوله ثبات و جابجایی مدیران در رسیدن به اهداف و ماموریت های هر سازمانی بسیار موثر میباشد. لذا یکی از رسالت های پژوهشگران عرصه مدیریت بررسی این موضوع است، از همین روی تحقیق حاضر با هدف اعتبار سنجی الگوی پیشایندها و پسایندهای جابجایی مدیران در شهرداری مشهد تهیه و تدوین شده است. جامعه آماری، 300 نفر از مدیران میانی و اجرایی شهرداری مشهد بوده که براساس جدول مورگان، 196 نفر برآورد گردید. روش نمونه گیری، تصادفی ساده، و ابزار گردآوری داده ها با کمک پرسشنامه محقق ساخته صورت پذیرفته است. برای سنجش روایی پرسشنامه علاوه بر روایی ظاهری و محتوایی از تحلیل بارعاملی تائیدی و برای سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که بیش از0.7 بوده است.در تجزیه و تحلیل داده ها، از روش های آماری توصیفی(جداول فراوانی و نمودارهای ستونی) و درآماراستنباطی از آزمون آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تاییدی و روش معادلات ساختاری بمنظور بررسی سؤالات پژوهش و با کمک نرم افزار SPSS و نرم افزار PLS بهره گرفته شده است. شاخص های برازش مدل نیز بیانگر کیفیت مناسب مدل بودند. درپایان نیز ضمن تبیین ابعاد مختلف پیشایندها و پسایندهای مثبت و منفی جابجایی مدیران، پیشنهادات کاربردی در این ابعاد ارائه گردیده است.

این تحقیق با هدف طراحی مدل اقناع عمومی در حکمرانی خوب شهری در دستگاه های اجرایی خراسان رضوی تدوین شده است. روش تحقیق، از نوع آمیخته می باشد که در بخش کیفی از نوع نظریه پردازی داده بنیاد و در بخش کمّی، پیمایشی با رویکرد معادلات ساختاری است. روش نمونه گیری در بخش کیفی، هدفمند و از نوع گلوله برفی است که تعداد مشارکت کنندگان 12 نفر می باشد. جامعه آماری در مرحله کمّی، کلیه مدیران دستگاه های اجرایی خراسان رضوی در سال 1400 می باشد که تعداد آن ها 8936 نفر می باشد. روش تحقیق در بخش کمّی، پیمایشی با رویکرد معادلات ساختاری و با ابزار پرسش نامه محقق ساخته می باشد. روش نمونه گیری در مرحله کمّی، نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم به تعداد 368 نفر است. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی، از طریق کدگذاری با استفاده از نرم افزار مکس کیودا می باشد. یافته های تحقیق نشان داده است که عواملی همانند سرمایه اجتماعی و حکمرانی مسائل باعث می شود که اقناع عمومی شکل گیرد و منجر به پیامدهایی از جمله بهبود عملکرد به صورت توسعه انسانی پایدار و بهبود حل مسئله می گردد. زمینه این استراتژی ها سیاست های حمایتی و فرهنگی هستند. در این میان نباید از مداخله گرهایی چون موانع محیطی و موانع ارتباطی نیز چشم پوشی کرد.

هدف این تحقیق طراحی مدل اشتغال مجدد کارکنان در دوران بازنشستگی در وزارت آموزش و پرورش می باشد. روش تحقیق، کیفی از نوع نظریه پردازی داده بنیاد و مشارکت کنندگان مدیران تصمیم گیرنده و سیاستگذار در حوزه ی اشتغال مجدد بازنشستگان و برخی از معلمانی هستند که در دوران بازنشستگی جهت اشتغال مجدد اقدام نموده اند. روش نمونه گیری، هدفمند و گلوله برفی به تعداد 12 نفر است که شامل بازنشستگان شاغل و صاحبنظران حوزه ی آموزش و پرورش می باشند که تحقیق با افراد مدنظر به اشباع نظری رسید. تجزیه و تحلیل داده ها، از طریق کدگذاری باز، محوری و گزینشی با استفاده از نرم افزار مکس کیودا نسخه ی 22 می باشد. یافته های تحقیق دربرگیرنده 8 بعد شامل عوامل فردی، اجتماعی، سازمانی، محیطی، اقتصادی، سیاسی، عملکرد فردی، عملکرد نظام آموزش و 23 مولفه در قالب شرایط علی، محوری، استراتژی ها، پیامدها، مداخله گرها و زمینه ها می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که شرایطی همانند عوامل فردی، اجتماعی و سازمانی باعث می شود که اشتغال مجدد کارکنان بازنشسته آموزش و پرورش شکل گیرد. عوامل مذکور باعث می شود که راهبردهایی چون استراتژی معیشت محور و استراتژی کارآفرینی به عنوان راهبردهای اشتغال مجدد تعریف گردد. این استراتژی ها قطعا پیامدهایی دارد که از جمله می توان بهبود عملکرد فردی و بهبود عملکرد نظام آموزش و پرورش را نام برد. زمینه این       استراتژی ها یعنی عوامل سیاسی و اقتصادی بایستی فراهم گردد. در این میان نباید از مداخله گرهایی چون عوامل محیطی چشم پوشی کرد.

مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی توسعه منابع انسانی در راستای تعالی سازمانی انجام شده است. این مطالعه از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش اجرا، توصیفی پیمایشی با رویکرد مقطعی است. جامعه آماری، شامل 132 نفر و نمونه منتخب با استفاده از فرمول کوکران شامل 99 نفر از مدیران شرکت ملی حفاری ایران است. برای جمع آوری اطلاعات جهت آزمون فرضیات از پرسشنامه ای شامل هشت بعد و 30 سؤال استفاده شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روش روایی محتوا و همگرا و پایایی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. برای آزمون فرضیات از تکنیک حداقل مربعات جزئی و نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه های تحقیق نشان داد که توسعه منابع انسانی بر فرهنگ و رهبری سازمان، چشم انداز، مقصود و استراتژی، مشارکت ذینفعان، خلق ارزش پایدار، پیشبرد عملکرد و تحول، عملکرد استراتژیک و عملیاتی، برداشت ذینفعان، تأثیر مثبت و معناداری دارد.  

هدف این پژوهش ارائه مدل شایستگی های مدیریتی زنان در صنعت (مورد مطالعه: شرکت مواد غذایی صباح) می باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع توصیفی-اکتشافی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 10 نفر از مدیران زن در صنایع غذایی در نظر گرفته شد. نمونه گیری به صورت تکنیک هدفمند انجام شد. ابزار گردآوری در تحقیق حاضر، مصاحبه نیمه ساختاریافته می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تئوری داده بنیاد و از نرم افزار MAXQDA18 استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل کیفی شش دسته از عوامل اصلی شامل عوامل زمینه ای، شرایط علی، پدیده محوری، مداخله گر، راهبردها و پیامدها بعنوان مولفه های اصلی توسعه شایستگی زنان شناسایی شد. در این پژوهش، استقرار فرهنگ مدیریتی زنان بعنوان مهم ترین شرط زمینه ای برای توسعه شایستگی زنان گزارش شده است. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد که پدیده «سقف شیشه ای» مهم ترین عامل مداخله گر در توسعه شایستگی های مدیران زن، توانمندسازی زنان بعنوان مهم ترین راهبرد توسعه شایستگی مدیریتی زنان و برابری جنسیتی و پیشرفت شغلی زنان مهمترین پیامدهای توسعه شایستگی مدیران زن گزارش شده است که این امر از لحاظ مدیریت سازمان اهمیت بسیار بالایی دارد.

ارتباطات یکی از مهم ترین فرآیندهای مدیریتی است و ماهیت شغل یک مدیر ایجاب می کند که با کارکنان و مشتریان ارتباط برقرار کند. لذا پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای کاربرد سبک ارتباط تساوی مدیران در دانشگاه علوم پزشکی مشهد تدوین شد. راهبرد پژوهش در بخش کیفی، تحلیل تم و در بخش کمّی، پیمایش بود. جامعه آماری بخش کیفی خبرگان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد  بودند که با استفاده از اصل اشباع و روش نمونه گیری 12نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و در بخش کمّی مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد به تعداد 130 نفر بوده اند که تعداد 97 نفر به عنوان نمونه به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها در این پژوهش، مصاحبه و پرسشنامه بوده و برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش دربخش کیفی از نرم افزار مکس کیودا  و در بخش کمّی SPSS 22  و نرم افزار پی ال اس استفاده شده است. یافته های پژوهش شامل 3 دسته شرایط مدیر، شرایط شغلی و شرایط زیردستان است. همچنین در بخش کمّی، نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که مدل مذکور از روایی لازم برخوردار است. با توجه به نتایج پژوهش، مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد می توانند از سبک تساوی جهت تشکیل گروه های غیررسمی و افزایش انگیزه کارکنان همسو با اهداف سازمان استفاده نمایند که در نهایت منجر به مشارکت بیشتر کارکنان برای دستیابی به اهداف سازمان می شود.

تحقیقات انجام شده در خصوص عوامل مؤثر بر جانشین پروری از لحاظ روش تحقیق بسیار پراکنده بوده و در جوامع آماری ناهمگون و طی سال های مختلف انجام شده اند. این پژوهش باهدف فراتحلیل عوامل مؤثر بر مدیریت جانشین پروری در سازمان های دولتی به انجام رسید که در دسته مطالعات کمی قرار می گیرد و از لحاظ هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری تحقیق، مقالات علمی پژوهشی چاپ شده در سال های 2010 تا 2020 میلادی (1390 تا 1399 هجری شمسی) در پایگاه های معتبر داخلی از قبیل بانک نشریات کشور، نورمگز، مگیران، ایرانداک و ژورنال های نمایه شده در دو پایگاه اطلاعاتی جامع خارجی اسکوپوس و پایگاه داده اطلاعات علمی تامسون روترز، در حوزه عوامل مؤثر بر جانشین پروری بود. داده های گردآوری شده، از طریق نرم افزار CMA2 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند که سرانجام، نتایج تحقیق منجر به شناسایی 41 عامل مؤثر از تعداد 53 عامل مورد بررسی تحقیق بر جانشین پروری در سازمان ها شد. سازمان ها، با شناخت و استفاده از این عوامل، می توانند زمینه تصمیم گیری مؤثر جانشین پروری را فراهم آورند. در نتیجه با اعمال راهبردهای مناسب در انتخاب جانشین برای پست های کلیدی باعث بهبود رهبری و مدیریت عملکرد در سازمان شوند.

هدف: سبک هاى ارتباطی یکى از عناصر کلیدى در مدیریت و مبنای اساسی و ضرورى براى مدیران کارآمد در برقراری ارتباط با کارکنان است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای کاربرد سبک ارتباط کنترلی مدیران در دانشگاه علوم پزشکی مشهد تدوین شده است.روش پژوهش: راهبرد پژوهش حاضر در بخش کیفی، تحلیل تم و در بخش کمی، پیمایش است. حجم نمونه در بخش کیفی با استفاده از اصل اشباع، 12 نفر و در بخش کمی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، 97 نفر از مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد برآورد شده است. روش گردآوری داده ها در این پژوهش مصاحبه و پرسشنامه بوده و برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در بخش کیفی از نرم افزار مکس کیودا و در بخش کمی از SPSS 22 و نرم افزار پی ال اس استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش شامل 3 مقوله با عنوان شرایط مدیر، شرایط شغلی و شرایط زیردستان و 6 مولفه می باشد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش، مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد می توانند از سبک کنترلی در شرایط بحرانی و زمانی که کارمندان دچار ابهام و عدم اطمینان در نحوه انجام کار می باشند، جهت حرکت در راستای اهداف سازمان و افزایش بهره وری استفاده نمایند.

هدف: اقناع عمومی در حکمرانی خوب شهری، ابزاری قدرتمند است که به دلیل ایجاد هم بستگی و تعامل بین مسئولان حکومتی و شهروندان، ترویج ارزش ها و هدف های مشترک و همچنین، بهبود کیفیت زندگی در شهر اهمیت دارد. در دنیای امروزی که شهرها به سمت توسعه و رشد سریع حرکت می کنند، حکمرانی خوب شهری اهمیت بسیاری پیدا کرده است. اقناع عمومی، ابزار مؤثری در بستر حکمرانی خوب شهری مطرح شده است؛ از این رو هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل اقناع عمومی در بستر حکمرانی خوب شهری است. روش: روش پژوهش کیفی و از نوع نظریه پردازی داده بنیاد با رویکرد اشتراوس و کوربین است. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و از نوع گلوله برفی بوده است. در مجموع، در پژوهش حاضر ۱۷ نفر مشارکت کردند که ۱۰ نفر از بین مدیران کل دستگاه های اجرایی استان خراسان رضوی و ۷ نفر از استادان و خبرگان دانشگاهی انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل داده ها از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شد. برای اخذ تأمین اعتبار، از درگیری طولانی مدت و مشاهده مداوم و بازبینی مشارکت کنندگان استفاده شد. افزون بر این، برای ایجاد اعتبار بیشتر، پژوهشگر از روش بازبینی مشارکت کنندگان بهره برد. یافته ها: یافته های پژوهش در قالب شش دسته شرایط علی، مقوله محوری، استراتژی ها، پیامدها، زمینه ها و مداخله گرها دسته بندی شد. یافته های پژوهش نشان داد که شرایطی همانند عوامل سرمایه اجتماعی و حکمرانی مسائل، باعث می شود که اقناع عمومی شکل گیرد. از طرفی این رفتار بر استراتژی ها یا راهبردها تأثیر می گذارد. به سخن دیگر، عوامل یادشده کمک می کند که راهبردها یا استراتژی های حکمرانی خوب شهری که رسانه کارآمد و استراتژی ارتباط مؤثر است، انتخاب شود. این استراتژی ها به قطع پیامدهایی دارند که از آن جمله می توان به بهبود عملکرد به شکل توسعه انسانی پایدار و بهبود حل مسئله اشاره کرد. زمینه این استراتژی ها، سیاست های حمایتی و فرهنگی است. در این میان نباید از مداخله گرهایی همچون موانع محیطی و موانع ارتباطی چشم پوشی کرد. نتیجه گیری: انتقال پیام های اثربخش و مؤثر به جامعه با اقناع عمومی در بستر حکمرانی شهری امکان پذیر است. با انجام پدیده مذکور، شناخت بهتر از مسائل شهری، ایجاد همدلی و تعامل مثبت با شهروندان و افزایش مشارکت آن ها در مسائل عمومی فراهم می شود. با توجه به یافته های پژوهش، چنین نتیجه می شود که اقناع عمومی مؤثر، به تحلیل دقیق اهداف و مخاطبان نیازمند است. باید هدف مدنظر اقناع، اهداف کلان حکمرانی شهری و نیازهای جامعه، به صورت دقیق بررسی شوند. همچنین، باید مخاطبان مدنظر به خوبی شناسایی و تحلیل شوند تا بتوان محتوا و ابزارهای اقناعی درستی طراحی کرد. استفاده از شواهد و آمار مطمئن، به افزایش اعتبار اقناع عمومی کمک می کند. اطلاع رسانی جذاب و فهم پذیر نیز، می تواند مخاطبان را بهتر و به طور کامل آگاه سازد و آن ها را به پذیرش ایده مدنظر ترغیب کند. در نهایت اینکه استفاده از شاخص ها و نشانه های اثرگذاری، می تواند نتایج و اهداف اقناع را به وضوح نمایش دهد و از شفافیت در فرایند اقناع پشتیبانی کند. در پایان پژوهش، پیشنهادها و راه کارهایی برای مؤلفه های پژوهش بیان شده است.

نقش مدیریت به عنوان عامل اصلی ایجاد و ارتقای سطح سلامت در سازمان حائز اهمیت ویژه می باشد. براین اساس هدف این پژوهش طراحی مدل شایستگی های مدیریتی مبتنی بر سلامت سازمانی با رویکرد آمیخته می باشد. برای نیل به این مقصود پژوهشگران از رویکرد آمیخته متوالی اکتشافی استفاده کردند؛ بدین صورت که در مرحله کیفی با استفاده از روش داده بنیاد، شایستگی های مدیریتی سلامت سازمانی از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 18 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی دانشگاه های علوم پزشکی کشور که با روش نمونه گیری غیر احتمالی قضاوتی و هدفمند انتخاب شدند، طراحی شد. یافته های حاصل از مرحله کیفی نشان داد که مدل شایستگی های مدیریتی مبتنی بر سلامت سازمانی شامل 28 مفهوم در قالب 5 مقوله فرعی است. در مرحله کمی، برای اعتبارسنجی مدل، از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد، بدین صورت که پرسشنامه ای براساس عوامل احصاء شده در مرحله کیفی، طراحی و در بین 259 نفر از اعضای نمونه شامل روسا، معاونین و مدیران ارشد دانشگاه های علوم پزشکی کشور (منطقه 9 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) توزیع و داده ها تحلیل شد. یافته های حاصل نشان داد که شایستگی های مدیریتی شناسایی شده اثر معناداری بر ابعاد نهادی، اداری و فنی سلامت سازمانی دارند.

هدف: پافشاری غیرمنطقی بر تعهدات و تصمیمات، پدیده شناخته شده ای است که در آن افراد و خصوصاً مدیران سازمان ها به سرمایه گذاری در اقدامی که شکست خورده است ادامه می دهند. بنابراین پژوهش حاضر، با هدف طراحی الگوی پافشاری مدیران بر تعهدات در بخش دولتی طراحی شده است.طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: روش پژوهش کیفی با رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد است. جامعه آماری شامل مدیران خبره با تجربه مدیریتی در دستگاه های دولتی استان خراسان رضوی بودند که با استفاده از اصل اشباع و روش نمونه گیری گلوله برفی، 12 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از روش هدایت کلیات و مصاحبه های نیمه ساختار یافته بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل داده های کیفی با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شد.یافته های پژوهش: نتایج نشان می دهد که الگوی پافشاری مدیران بر تعهدات در بخش دولتی شامل شرایط علی با سه مولفه عوامل فردی، گروهی و سازمانی؛ مقوله محوری با مولفه پافشاری بر تعهد، استراتژی با سه مولفه استراتژی جذب منابع، کاربرد زمان و استراتژی عدم محدودیت؛ پیامدها با دو مولفه حکمرانی نامطلوب و کاهش عملکرد؛ زمینه ها با دو مولفه عوامل فرهنگی و عوامل اجتماعی و مداخله گر با مولفه عوامل محیطی می باشد.محدودیت ها: وجود بار معنایی منفی موضوع و ترس مدیران از تبعات آن طفره روی مدیران در پاسخگویی را به همراه داشت.پیامدهای عملی: شناخت این عوامل می تواند زمینه ای را فراهم آورد تا مدیران با شناسایی دقیق این عوامل، از اثرات سوء پافشاری بر تعهدات خود آگاه گردند.ابتکار یا ارزش مقاله: در این پژوهش برای اولین بار الگوی پافشاری مدیران بر تعهدات در بخش دولتی طراحی شده که ابتکار این مقاله است.نوع مقاله: مقاله پژوهشی

پافشاری بر تعهدات به معنای پیگیری مصرانه تصمیمات با وجود بازخوردهای منفی است و سبب میشود تا فرد در حذف برنامه های اشتباه خود تردید داشته باشد. پژوهش حاضر از نوع آمیخته و با هدف رفتار پافشاری مدیران بر تعهدات اولیه در سازمان های دولتی (علت ها و پیامدها) تدوین گردیده است. استراتژی تحقیق در بخش کیفی، نظریه پردازی داده بنیاد و در بخش کمی، پیمایشی است. مشارکت کنندگان بخش کیفی12 نفر از مدیران با تجربه مدیریتی در دستگاه های دولتی بودند که با استفاده از اصل اشباع و روش نمونه گیری گلوله برفی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و در بخش کمی، کلیه مدیران دستگاه های دولتی استان خراسان رضوی بودند که تعداد 386 نفر با روش تصادفی طبقه ایی متناسب با حجم انتخاب شدند. یافته ها شامل شرایط علی با سه مولفه عوامل فردی، گروهی و سازمانی؛ مقوله محوری با مولفه پافشاری بر تعهد؛ استراتژی با سه مولفه جذب منابع، کاربرد زمان و عدم محدودیت؛ پیامدها با دو مولفه حکمرانی نامطلوب، کاهش عملکرد؛ زمینه ها با دو مولفه عوامل فرهنگی و عوامل اجتماعی؛ مداخله گر با مولفه عوامل محیطی بود. نتایج نشان داد که الگوی مذکور از اعتبار لازم برخوردار است.

این پژوهش با هدف شناسایی پیشایندها و پسایندهای جابجایی مدیران شهری در مجموعه شهرداری مشهد انجام شده است. رویکرد این تحقیق، استقرائی بوده و راهبرد اصلی آن به روش تجربه زیسته (پدیدار شناسی) می باشد. وجود مبنا و الگویی پژوهش شده در این مقوله قطعا می تواند در جهت توسعه مفاهیم و مصادیق مرتبط با موضوع تحقیق در مدیریت شهری بویژه شهرداری ها کمک شایانی نماید . یافته های پژوهش بعنوان یک نمونه ملموس در مدیریت شهری ، می تواند جابجایی مدیران در شهرها را بسیار حیاتی و موثر دانسته و آن را تابع درک صحیح مدیران ارشد و وجود راهبردی مناسب و رویه ای منطقی در جابجایی مدیران معرفی نماید. در این پژوهش با انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته (روش کلایزی) با 12نفر از مدیران شهری وخبرگان دانشگاهی، مطالب با کمک نرم افزارMAXQDA پیاده سازی و کدها استخراج شده است. در ادامه با احصاء عناوین مهم پیشایندها و پسایندها، آنها را به دوگروه مثبت ومنفی تقسیم و عوامل موثرهر دسته تعیین و ویژگی های دسته ها مشخص شده است. درپایان بر اساس یافته های تحقیق، الگویی برای پیشایندها وپسایندهای جابجائی مدیران در مدیریت شهری ارائه گردیده است.