سید مهدی طباطبایی

سید مهدی طباطبایی

مدرک تحصیلی: کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۶ مورد.
۱.

دگردیسی های واژگانی در غزلیات بیدل

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زبان ادبی دوره ۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 83 - 108

کلید واژه ها: دگردیسی های واژگانی عبدالقادر بیدل دهلوی غزلیات بیدل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۵۵
انجام پژوهش های زبانی دشوارتر از سایر حوزه های ادبی است، و اگر پژوهش درباره شاعری با عظمت میرزا عبدالقادر بیدل باشد کار دشوارتر خواهد بود. او از شاعرانی است که در دوران بلوغ شعری خویش، به شعرهای کهن خود دست برده و اصلاحاتی در آن ها انجام داده است.  این پژوهش در پی آن است که با در نظر گرفتن نسخه گنج بخش به عنوان منبعی که غزلیات بیدل تا ۵۳ سالگی در آن درج شده است، و مقایسه آن با کتابت همان اشعار در نسخه های خطّی متأخر، سیر شاعرانگی او را از طریق دگردیسی واژگان نشان دهد. کوشش بر این بوده است تا با روش توصیفی-تحلیلی انواع دگردیسی های زبانی انجام شده در غزلیات بیدل در چهار قالب کلیِ  «دگردیسی از طریق حذف واژگان»، «دگردیسی از طریق تغییر واژگان»، «دگردیسی از طریق افزایش واژگان» و «دگردیسی از طریق تغییر کامل یک مصرع» برجسته شود. بایستگی مطالعه درباره مسائل زبانی ادبیات فارسی و جایگاه شامخ میرزا عبدالقادر بیدل در سبک هندی، ضرورت و اهمیت این پژوهش را روشن می کند. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشترین دگردیسی در غزلیات بیدل از طریق تغییر واژگان بوده است و حذف یا افزایش واژگان بسامد چندان زیادی نداشته اند. همچنین در این پژوهش مشخص شد که بیدل با تغییر نگرش نسبت به شعر، واژگان، و تصویرهای شعری توانست خود را از زیر سایه شاعران بزرگ سبک هندی درآورد و جایگاهی ویژه در ادب فارسی داشته باشد.
۲.

معرفی و سبک شناسی نسخه خطی ترجمه تاریخ آل عثمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن شناسی ادب فارسی سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 1 - 17

کلید واژه ها: نسخه خطی تاریخ آل عثمان احمد جودت پاشا محمدحسین خویی نثر محاوره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۵۴
تاریخ آل عثمان جزو متون تاریخی دوره عثمانی است که در یک مقدمه و دوازده مقاله در شرح احوال سلسله عثمانی به نگارش درآمده است. این اثر شرح وقایع و اتفاقات دولت عثمانی از مبدأ پیدایش تا زمان راغب پاشا و خلاصه اتفاق هایی است که بعد از سال 1188 قمری به وقوع پیوسته است. این اثر افزون بر ارزش تاریخی، آگاهی های گران سنگی درباره اوضاع اجتماعی مردم، رفتار و عملکرد حاکمان عثمانی، دگرگونی های فرهنگی و شیوه تفکر و نگرش مردم عصر به مخاطب ارائه می دهد. نویسنده اثر، احمد جودت پاشا، متولد 1823 میلادی در بلغارستان است که در دولت عثمانی شخصی بسیار مشهور و متنفذ بوده است. مترجم نیز فردی به نام محمدحسین خویی است که به اظهار خودش، به دستور ناصرالدین شاه در سال 1274 قمری به ترجمه این اثر همت گماشته است. نثر این اثر به جز مقدمه که نثری مصنوع و متکلف دارد، به زبان محاوره است و جزو متون گمنام دوره قاجار به شمار می رود. از این کتاب دو نسخه خطی در دست است که هر دو به قرن سیزدهم تعلق دارد. نسخه اول کامل و نسخه دوم ناقص و ناتمام است. به سبب اهمیتی که زبان محاوره ای قاجار در تغییر و تحولات فارسی امروزی دارد، بر آن شدیم تا به معرفی جایگاه مؤلف و مترجم و سبک ترجمه آن بپردازیم تا ارزش این نسخه گمنام که افزون بر ارزش زبانی، ارزش تاریخی نیز دارد آشکار شود. بر این اساس، به تناسب موضوع، به شرح حال نویسنده و مترجم، موضوع کتاب، ساختار مطالب کتاب، نسخه های موجود از آن، رسم الخط و سبک این اثر پرداخته می شود.
۳.

بررسی تطبیقی تأثیر پذیری ملا حسین کاشفی از آیات قرآن کریم در مقتل نویسی (روضه الشهداء)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن، فرهنگ و تمدن سال دوم بهار ۱۴۰۱شماره ۳ (پیاپی ۷)

کلید واژه ها: قرآن آیات امام حسین(ع) مقتل کاشفی روضه الشهدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۴۷
قرآن کریم بر نقل قصه و بیان سرگذشت انبیاء و امم گذشته بسیار تاکید می کند. بهره وری از این ظرفیت خصوصا در تالیف و تحلیل حوادث تاریخی از جمله در قیام امام حسین(ع) امری لازم و ضروری است. ملا حسین کاشفی از معدود افرادی است که هنگام بیان وقایع قیام امام حسین(ع) از آیات بسیاری بهره جسته و در این باره بسیار ماهرانه و با ظرافت بسیار خاصی، ضمن استناد به آیاتی از قرآن، درصدد تحلیل و بررسی قیام عاشورا برآمده بود. شاید بتوان ادعا کرد در میان مقتل نویسان، کسی به اندازه کاشفی - که از علمای اهل سنت است- اینگونه به مقتل نگاری روی نیاورده و در مواردی هنگام تطبیق و بیان شان نزول آیات، دیدگاهی را برگزیده که مطابق دیدگاه شیعیان است. نوشته حاضر به کیفیت و روش کاشفی در بررسی و تحلیل وقایع عاشورا با استناد به آیات پرداخته و در پی پاسخ به چرایی و چگونگی استناد کاشفی به آیات است. در پرتو بررسی که صورت گرفت این نتیجه بدست آمد که انتخاب نوع آیات و تحلیل و بررسی که کاشفی در مورد آیات انجام داده، به نوعی بازگو کننده ی افکار و اعتقادات درونی کاشفی در مورد مشروعیت بخشی به خلافت خلفای سه گانه، عدم مشروعیت بخشی و طعنه زدن به حکومت بنی امیه و لزوم احترام و اکرام اهل بیت(ع) است و هدف کاشفی از ضمیمه کردن آیات به گزارش های تاریخی، تفسیر، توضیح و تایید یا نقد و بررسی یک گزارش است.
۴.

بررسی ادبیات آیینی در سروده های شاعر اردو زبان، افتخار عارف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۱) 91 - 120
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۹۵
مذهب و آیین موضوعی است که از دیرباز تاکنون نویسندگان جهان به آن توجه داشته ا ند. مذهبْ موضوع گسترده ای است و در چند کتاب و نوشته مختصر گنجانیده نمی شود. شاعران، به ویژه شاعران اردو زبان، عقیده خاصی درباره مذهب، آیین و پیشوایان دین خود دارند. آیین و مذهب در زندگی انسان تأثیر بسزایی دارد. انسانی که تحت تأثیر مذهب قرار می گیرد، هر گفتار و نوشتارش بیانگر این عقیده و تأثیر است. این پژوهش نیز با هدف نشان دادن اظهار علاقه افتخار عارف، شاعر اردو زبان، نسبت به مذهب و درک و تأثیرپذیری او از پیشوایان دین اسلام انجام شده است. افتخار عارف توانسته است در ادبیات آیینی، نام و شعرهای خود را به اوج آسمان ادبیات ببرد. شعرهای وی سرشار از فهم عمیق اسلام، عشق به پیامبر اسلام  (ص) و اهل بیت است. از داده های به دست آمده جدول هایی ارائه شده است که نشان می دهد عارف فقط به مذهب ازنظر دین و آیین توجه نداشته است؛ بلکه وی فهم کافی از دین دارد و موضوعات عصر حاضر را در گرو دین بیان می کند. در پژوهش حاضر از داده ها به این نتیجه رسیده ایم که موضوعات آیینی که توجه بیشتر شاعر را جلب کرده اند، عبارت است از: پیامبر اکرم (ص) و شوق رفتن به زیارت شهر پیامبر؛ کربلا و دلاوری های اباالفضل العباس  (ع) و حضرت زینب  (س) ؛ همچنین شاعر گفتارهای امام علی (ع) را در سروده های خود بیان کرده است. ذکر شهر پیامبر و سیره پیامبر در همه آثار شاعر بیش از ده درصد آمده است. ذکر کربلا و امام حسین  (ع) نیز بیش از هشت درصد یا در بعضی آثارها بیش از ده درصد آمده است. از داده های ارائه شده می توان پی برد که بیشتر موضوعات آیینی در کتاب جهان معلوم و حرف باریاب است. این پژوهش با روش توصیفی   تحلیلی به استخراج مفاهیم دینی و آیینی شعر وی پرداخته است.
۵.

پیشنهادهایی برای ضبط برخی واژگان و ترکیبات در حدیقه الحقیقه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شعرپژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۸) 121 - 148

کلید واژه ها: سنایی غزنوی حدیقه الحقیقه واژگان و ترکیبات حدیقه الحقیقه تصحیح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۵۶
حدیقه الحقیقه را می توان از متون دیرینه ی ادب فارسی به شمار آورد؛ به دلیل همین قدمت، واژگان، اصطلاحات و ترکیبات کهن و مهجوری در آن به کار رفته که برخی از آن ها حتی در فرهنگ های لغت هم ثبت نشده است. افزون بر این، به دلیل اشتباه کاتبان و مصححان، بدخوانی هایی در متن های کتابت شده یا مصحَح راه یافته است که شکل کتابتی پاره ای از واژگان و ترکیبات آن را دگرگون کرده و آن ها را از اصالت خویش دور کرده است. ضرورت این پژوهش در آن است که واژگان و عبارت های به کاررفته در حدیقه ، جزو میراث ارزشمند زبان و ادبیات فارسی محسوب می شود و پیش رفتن زبان و ادبیات، فاصله ی اهل زبان را با آن ها بیشتر خواهد کرد و ممکن است کشف صورت صحیح آن ها با دشواری بیشتری روبه رو گردد. شیوه ی انجام کار به صورت توصیفی تحلیلی و ابزار جمع آوری اطلاعات، منابع کتابخانه ای است که در آن، از دستاورد پژوهش های دیگر محققان این حوزه بهره برده شده است. عمده ترین دستاورد این پژوهش، پیشنهادهایی برای ضبط برخی واژگان و ترکیبات در این منظومه است که مشکل مفهومی پاره ای از ابیات را برطرف خواهد کرد.    
۶.

بررسی و نقد تصحیحِ تذکرهالأولیاء عطار به اهتمام محمدرضا شفیعی کدکنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن شناسی ادب فارسی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 79 - 98

کلید واژه ها: عطار نیشابوری تذکرهالأولیاء تصحیح تذکرهالأولیاء محمدرضا شفیعی کدکنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۳۰۱
تذکرهالأولیاء از مهم ترین منابع عرفانی فارسی در شرح احوال و سخنان مشایخ صوفیه است. عطار نیشابوری این اثر را با توجه به آثار تألیف شده پیش از خود مانند طبقات الصوفیه، حلیه الأولیاء، رساله قشیریه و کشف المحجوب هجویری نگاشته است. رینولد الن نیکلسون در بین سال های 1322 ق. (1905 م.) تا 1325 ق. (1907 م.) معتبرترین تصحیح انجام گرفته از این کتاب را انجام داده بود. پس از آن، شفیعی کدکنی در سال 1398 با انجام تصحیح دیگری از تذکرهالأولیاء، گرهِ مفهومی بسیاری از واژگان، ترکیبات و عبارات آن را گشود و مجال پژوهش های بعدی را درباره این کتاب فراهم آورد. با وجود این، به نظر می رسد در متن ارائه شده، کاستی هایی راه یافته است که البته در مقایسه با متن کتاب و دشواری های مفهومی آن، خطاهای آشکاری نیست. در این پژوهش، کوشش شده است با روش توصیفی تحلیلی، کاستی ها و نابسامانی های موجود در تصحیح تذکرهالأولیاء در هفت قالب کلیِ «کاستی های نسخه اساس»، «عدول از نسخه اساس»، «تصحیف»، «گزارش نادرست»، «بدخوانی»، «تعلیقات نارسا» و «سایر کاستی ها» مشخص شود. برای بررسی دقیق تر، از منابع کتابخانه ای مانندِ نسخه های خطی به کاررفته در تصحیح و گاهی نسخه های دیگر استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد کیفیّت تصحیح در بخش اول تذکرهالأولیاء، درخور مقایسه با بخش دوم نیست؛ البته اصلی ترین عامل این دوگانگی، تحریر دوگانه کتاب و تفاوت کتابت آن در نسخه های خطی است که گاهی با خطاهای مصحّح همراه شده و اشتباهاتی را به وجود آورده است.
۷.

تمتاج در ادب عامه و ادب فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال هشتم بهمن و اسفند ۱۳۹۹ شماره ۳۶ 31-63

کلید واژه ها: فرهنگ عامه غذاهای سنتی تتماج قصیده تتماجیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۴۰۰
غذاها ازجمله مقوله هایی هستند که در تاریخ ادب فارسی، از فرهنگ عامه به زبان ادبی راه یافته اند و افزون بر تألیف کتاب هایی مستقل در این خصوص یا سروده شدنِ اشعاری خاص درباره آن ها، در متون مختلف ادبی بدان ها اشاره شده است. قصیده «تتماجیه»، سروده شمس الدین احمد بن منوچهر شصت کله، از شعرای عراق و ندیمان دربار طغرل سلجوقی (590 573ق.)، از معدود اشعاری است که به طور ویژه، چگونگی طبخ هر غذا را توضیح می دهد؛ غذایی که بسامد کاربرد آن در شعر و نثر فارسی، بسیار بالاست و بدون احاطه به تمام جوانب آن، درک مفهوم برخی ابیات و عبارات متون فارسی دشوار خواهد بود. این پژوهش در پی آن است تا به روش توصیفی تحلیلی و استفاده از امکانات کتابخانه ای، به بررسی چگونگی طبخ این غذا و مسائل مرتبط با آن ازطریق اطلاعات موجود در متون ادب فارسی بپردازد. عمده ترین دستاوردِ این پژوهش، افزون بر رفع ابهام از کلیت موضوع، به دست دادن مفهوم صحیحِ اصطلاحات و ترکیباتی است که بر اساس چگونگی طبخ یا تناول تتماج، به ادب فارسی راه یافته است و بعدها، در اثرِ گذر زمان و تغییرات به وجود آمده در این غذا، پی بردن به مفهوم آن ها، اهل ادب را با دشواری هایی مواجه کرده است.
۸.

درنگی در معنای چند واژه و تعبیر در تذکره الأولیاء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا) سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۵) 17 - 28

کلید واژه ها: عطار نیشابوری تذکره الأولیاء واژگان و تعبیرات متون عرفانی محمدرضا شفیعی کدکنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۳۰۱
انجام گرفتن تصحیحی جدید از هر کتاب به شرطِ رعایت اسلوب ها و معیارهای علمی مسیر را برای پژوهش های بعدی هموارتر می کند. خوشبختانه در سال های اخیر، تصحیح استاد شفیعی کدکنی از تذکره الأولیای عطار این امکان را برای پژوهشگران فراهم کرد تا به افق های جدیدی از این کتاب دست یابند. آشنایی مصحّح با اسلوب ها و معیارهای علمیِ فنّ تصحیح، توانمندی او در تأویل و تفسیرِ زبان بزرگان عرفان، انجام گرفتنِ تصحیح در بازه زمانی طولانی و نگارش تعلیقاتی ارزشمند ازجمله ویژگی هایی است که این تصحیح را معتبرترین کار انجام گرفته درباره تذکرهالأولیاء معرفی می کند. نویسنده این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای و به شیوه توصیفی تحلیلی می کوشد درباره معنای چند واژه و تعبیر که شفیعی کدکنی در تعلیقات بدان ها پرداخته است، توضیحات بیشتری ارائه کنند. ضرورت پژوهشْ اهمیتِ پرداختن به واژگان و تعبیرات به کاررفته در آثار عطار نیشابوری است که نتیجه آن، آسان کردنِ فهم متن برای مخاطبان خواهد بود. در این مقاله، واژگانی مانندِ «سکیل» و «پاشِش» و تعبیراتی مثل «صفراکردن»، «به سخن راست نهادن»، «راهِ کسی انجام گرفتن»، «بر یک خشت گشتن» و «سر ازسوی کسی افتادن» بررسی شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد مفاهیم سیّالِ واژگان زبان فارسی، کم کاربرد بودن برخی کلمات و تعبیرات، عدول از شکل کتابتیِ واژگان در نسخه اساس و همچنین خوگرشدن مصحّح با یک شکل یا یک مفهوم خاص از واژه یا تعبیر، از مهم ترین عواملی است که کاستی هایی در درک مفهوم واژگان و تعبیرات تذکره الأولیاء ایجاد کرده و موجب توضیحاتی نارسا درباره برخی عبارات شده است.
۹.

نقد و بررسی تصحیح حدیقهالحقیقه به اهتمام محمدجعفر یاحقی و سیّد مهدی زرقانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن شناسی ادب فارسی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 91 - 116

کلید واژه ها: سنایی غزنوی تصحیح حدیقهالحقیقه نقد و بررسی حدیقهالحقیقه محمدجعفر یاحقی سید مهدی زرقانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۳۳۶
جایگاه والای حد یقه الحقیقه در ادب فارسی موجب شده است تا پژوهش های فراوانی درباره آن انجام گیرد؛ با وجودِ این، مسائلی مانندِ پیچیدگی های زبانی، کاربرد اصطلاحات سایرِ دانش ها، کهنگی زبان، اشارات تاریخی و مذهبی و ساختار نامنظمِ منظومه موجب شده است گرهِ پاره ای از ابهاماتِ این اثر ناگشوده باقی بماند. در این میان نباید از نبودِ یک تصحیحِ مطلوب از حدیقه غافل بود؛ تصحیحی که می تواند با در نظر گرفتنِ تمام ساحت های این کتاب و هندسه ذهنی سنایی، نزدیک ترین متن به متنِ زمان او را در اختیارِ جامعه ادبی قرار دهد. این مسئله ای است که توجه پژوهشگران معاصر زبان فارسی را به خود جلب کرده است و از همین روست که در سده اخیر، پژوهش های چشمگیری در حوزه تصحیح یا شرح مشکلاتِ این منظومه انجام گرفته است. در این پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام می گیرد، جدیدترین تصحیحِ حدیقه بررسی و کاستی های آن برجسته خواهد شد. بایستگیِ پرداختن به سنایی و آثار او در ادب فارسی و همچنین اهمیت نقد و بررسیِ تصحیح های انجام گرفته از ضرورت های این پژوهش است. به نظر می رسد در تصحیحِ یاحقی و زرقانی، اتّخاذِ شیوه تصحیح به صورت نسخه اساس و همچنین انتخاب نسخه منچستر به عنوان نسخه اساس، موجبِ راه یافتنِ کاستی هایی در متن مصحَّح شده است که در این پژوهش، در چهار قالب کلی به آنها پرداخته خواهد شد. افزون بر این، مفهوم برخی از واژگان، عبارات، تعابیر و ابیات حد یقه الحقیقه نیز مشخص خواهد شد.
۱۰.

درنگی در معنای چند واژه و تعبیر در تذکره الأولیاء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا) سال چهاردهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۴) 17 - 28

کلید واژه ها: عطار نیشابوری تذکره الأولیاء واژگان و تعبیرات متون عرفانی محمدرضا شفیعی کدکنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۲۲۹
انجام گرفتن تصحیحی جدید از هر کتاب به شرطِ رعایت اسلوب ها و معیارهای علمی مسیر را برای پژوهش های بعدی هموارتر می کند. خوشبختانه در سال های اخیر، تصحیح استاد شفیعی کدکنی از تذکر ه الأولیای عطار این امکان را برای پژوهشگران فراهم کرد تا به افق های جدیدی از این کتاب دست یابند. آشنایی مصحّح با اسلوب ها و معیارهای علمیِ فنّ تصحیح، توانمندی او در تأویل و تفسیرِ زبان بزرگان عرفان، انجام گرفتنِ تصحیح در بازه زمانی طولانی و نگارش تعلیقاتی ارزشمند ازجمله ویژگی هایی است که این تصحیح را معتبرترین کار انجام گرفته درباره تذکرهالأولیاء معرفی می کند. نویسنده این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای و به شیوه توصیفی تحلیلی می کوشد درباره معنای چند واژه و تعبیر که شفیعی کدکنی در تعلیقات بدان ها پرداخته است، توضیحات بیشتری ارائه کنند. ضرورت پژوهشْ اهمیتِ پرداختن به واژگان و تعبیرات به کاررفته در آثار عطار نیشابوری است که نتیجه آن، آسان کردنِ فهم متن برای مخاطبان خواهد بود. در این مقاله، واژگانی مانندِ «سکیل» و «پاشِش» و تعبیراتی مثل «صفراکردن»، «به سخن راست نهادن»، «راهِ کسی انجام گرفتن»، «بر یک خشت گشتن» و «سر ازسوی کسی افتادن» بررسی شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد مفاهیم سیّالِ واژگان زبان فارسی، کم کاربرد بودن برخی کلمات و تعبیرات، عدول از شکل کتابتیِ واژگان در نسخه اساس و همچنین خوگرشدن مصحّح با یک شکل یا یک مفهوم خاص از واژه یا تعبیر، از مهم ترین عواملی است که کاستی هایی در درک مفهوم واژگان و تعبیرات تذکر ه الأولیاء ایجاد کرده و موجب توضیحاتی نارسا درباره برخی عبارات شده است.
۱۱.

ملاحظاتی در ضبطِ برخی واژه ها و عبارت های تذکره الاولیاء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات عرفانی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 117 - 137

کلید واژه ها: عطار نیشابوری تذکره الاولیاء تصحیح های تذکره الاولیاء

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۰۶
تذکر ه الاولیاء از مهم ترین متون عرفانی فارسی است که از زمان تألیف مورد توجه همگان قرار گرفته و از منظر ادبی هم جایگاه شامخی داشته است. در سده اخیر و حدود آن، دو تصحیح مهم از این اثر به همّت نیکلسون در بین سال های 1905 تا 1907م و شفیعی کدکنی در سال 1398انجام گرفته است که از اهمیت این کتاب در حوزه های پژوهشی ادبیات معاصر حکایت دارد. در این پژوهش که به شیوه توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام می گیرد، این دو تصحیح مهم از تذکر ه الاولیاء بررسی، و پیشنهادهایی برای ضبط درستِ برخی واژه ها و عبارت های آن ارائه خواهد شد. ضرورت پژوهش بایستگیِ پرداختن به عطار و آثار او در ادب فارسی و همچنین اهمیت نقد و بررسیِ تصحیح های انجام گرفته از آن هاست. وفادار نبودن به نسخه های اساس و به تبع آن، اسقاط و افزودن حروف و واژه ها برای به دست دادن مفهومی دلخواه از متن، کم دقتی کاتبان در کتابت نسخه ها و همچنین کم سوادی آن ها، کم توجهی به تطبیق بخش هایی از تذکر ه الاولیاء با سایر متون عرفانی، کم اعتنایی به اصلاحاتی که در نسخه های خطی به دستِ خود کاتب یا فرد دیگری انجام گرفته، در نظر نگرفتنِ نسخه بدل هایی که گاه در حاشیه نسخه ها دیده می شود، کم دقتی مصححان در ضبط شکل نگارشی کلمات و بی توجهی به مفهوم کلی عبارات، نزدیک بودنِ شکل کتابت برخی از حروف الفبای فارسی و نیز نوع کتابت آن ها به دست کاتبان، و درنهایت، گذر زمان و آسیب هایی که به نسخه های خطی وارد می شود، از مهم ترین مسائلی است که مشکلاتی را در ضبط و گزارش درست تذکر ه الاولیاء به وجود آورده است.
۱۲.

تأثیر نویز همهمه بر بازشناسی واکه های زبان فارسی در دو دهه چهارم و پنجم زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره یازدهم مرداد و شهریور ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۷) 173-194

کلید واژه ها: سن جنسیت نویز همهمه بازشناسی واکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۲۵۹
ارتباطات کلامی روزمره تقریباً هیچ گاه در سکوت رخ نمی دهند. نویز همهمه به منزله عاملی مداخله گر می تواند به ایجاد اختلالات در درک گفتار منجر شود. واکه ها هسته هجا ها و کلمات هستند و خطاهای واکه ای می توانند به ایجاد اختلال در فرایند درک گفتار منجر شوند. بنابراین، مطالعه حاضر به بررسی تأثیرات سن، نسبت سیگنال به نویز، جنسیت و سطح تحصیلات بر بازشناسی واکه های زبان فارسی در دو دهه چهارم و پنجم زندگی پرداخت. پژوهش مشاهده ای مقطعی حاضر بر روی 60 فرد بزرگ سال دارای شنوایی هنجار در محدوده سنی 30 تا 49 سال (با میانگین و انحراف معیار 23/6 ± 88/38 سال) از بین نمونه های در دسترس انجام شد. پس از انجام ارزیابی های شنوایی و گفتاری، بازشناسی واکه های زبان فارسی در حضور نویز همهمه و در نسبت های سیگنال به نویز صفر، 5- و10- بررسی شد. مقایسه امتیاز بازشناسی شش واکه زبان فارسی در هر سه نسبت سیگنال به نویز تفاوت معنی داری را نشان داد (001/0= p ) . همچنین، مقایسه امتیاز بازشناسی واکه ها در سه نسبت سیگنال به نویز در دو محدوده سنی 30 تا 39 سال و 40 تا 49 سال معنی دار بود (001/0= p ) ؛ اما تفاوت معناداری با جنسیت (991/0= p ) و سطح تحصیلات (282/0= p ) افراد یافت نشد. همچنین، در سه نسبت سیگنال به نویز صفر، 5- و 10- امتیاز بازشناسی واکه های پیشین بهتر از واکه های پسین بود. پژوهش حاضر نشان داد که با افزایش سن و کاهش نسبت سیگنال به نویز میانگین امتیاز بازشناسی واکه ها در حضور نویز همهمه به طور قابل توجهی کاهش می یابد.
۱۴.

بررسی جایگاه پیشه ها و ﺣﺮﻑ در اندیشه عارفان و سالکان مسلمان تا پایان قرن ششم هجری (بر اساس متون منتخب منثور عرفانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات عرفانی بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۹ 145-172

کلید واژه ها: متون منثور عرفانی شیوه های معیشت صوفیه جایگاه پیشه ها و ﺣﺮَﻑ در عرفان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۸۴۹۸
یکی از جلوه های مهم زندگی صوفیان و عارفان که نزد محققان کمتر بدان توجه شده، مسئله اهمیت کسب وکار و جایگاه پیشه و حرفه نزد عارفان و سالکان مسلمان است ؛ از آنجا که کار و کوشش برای تأمین معاش به اشکال گوناگون در زندگی گروه های مختلف جامعه نمود داشته، در نزد اهل تصوف نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. جایگاه شامخ عرفان و عرفای اسلامی در ادب فارسی و ضرورت بررسی اقوال و اعمال مشایخ عرفان و تصوف، از اهمیت تحقیق است. در این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی و با هدف تبیین ، تحلیل و توصیف نگرش عارفان به کار و جایگاه حرفه و پ یشه در اندیشه عارفان مسلمان شش قرن نخست اسلامی صورت گرفته، مشخص شد که باتوجه به حکایات و اقوال مشایخ صوفیه در متون منثور عرفانی این دوره ، شیوه های ارتزاق آن ها از سه روش  کسب ، توکل و دریوزگی بوده است و با وجود رابطه حسنه سلاطین و مردم با صوفیه ، اهل تصوف پیوسته از فتوحات و نذورات، صدقات ، عطایا، منابع اوقافی و... بی بهره نبوده اند. به طور کلی، اکثر صوفیان به پیشه و حرفه اشتغال داشته اند و از دیدگاه آنان ، کار و کوشش، نه تنها برای تأمین معاش آن ها بلکه برای کمک به نیازمندان ، ضعفا و یاران جایگاهی والا داشته است.
۱۵.

تاثیر یادگیری اشعار ریتمیک بر کارکرد حافظه شنیداری–کلامی کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۴۸۵
هدف: تعیین تاثیر یادگیری اشعار ریتمیک برکارکرد حافظه شنیداری - کلامی کودکان. روش: این مطالعه کارآزمایی تصادفی شده شاهددار(RCT) با مشارکت 80 دانش آموز هنجار دختر و پسر پایه ششم ابتدایی (95-1394)که به صورت تصادفی به دوگروه 40 نفری شاهد و تجربی تقسیم شدند، دانش آموزان گروه تجربی 8 هفته متوالی بصورت روزانه به اشعار ریتمیک ضبط شده کتاب فارسی گوش دادند. قبل و بعد از مداخله، حافظه شنیداری- کلامی هر دوگروه، با آزمون حافظه شنیداری – کلامی ری ارزیابی شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 وآزمونهای من ویتنی، تی زوجی و ویلکاکسون تحلیل شدند. یافته ها: دامنه سنی دانش آموزان 12-11 سال و از نظر جنسیتی بطور مساوی انتخاب شدند. در پس آزمون، میانگین امتیاز یادگیری کلی از حافظه شنیداری-کلامی در دانش آموزان گروه تجربی (54/1±6/10)بصورت معنی داری بیشتر ازگروه شاهد (68/1±40/8) بود(028/0=p). همچنین در پس آزمون، میانگین امتیاز یادگیری کلی، امتیاز با مداخله، یادآوری بلافاصله، یادآوری تاخیری و بازشناسی درگروه تجربی بصورت آماری معناداری بیشتراز پیش آزمون بود (05/0>P).
۱۶.

تأثیر فعالیت های مسالمت آمیز انرژی هسته ای ایران بر امنیت منطقه خلیج فارس

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال دوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۴

کلید واژه ها: ایران منطقه موازنه قوا انرژی هسته ای امنیت خلیج فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۴۰۶
منطقه خلیج فارس از جنبه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی حائز اهمیت است. حلقه اتصال میان شرق و غرب و داشتن تنگه هرمز به این منطقه موقعیت ژئوپلتیکی خاصی بخشیده است. ذخایر انرژی و فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران باعث شده است که امنیت این منطقه در کانون توجه جهانی قرار گیرد. در همین راستا پرسش مقاله حاضر این است که فعالیت های مسالمت آمیز هسته ای ایران چه تاثیری بر امنیت منطقه خلیج فارس داشته است؟ فرضیه این است؛ از آنجایی که به نظر می رسد فعالیت های هسته ای ایران می تواند باعث تغییر ترتیبات امنیتی و موازنه به نفع این کشور در منطقه شود، عمده کشورهای حوزه خلیج فارس سعی کرده اند؛ همگام با سیاست های آمریکا، این فعالیت ها را غیر مسالمت آمیز ونظامی نشان داده و در نتیجه خطر جدی برای امنیت منطقه جلوه دهند. و در صدد توقف فعالیت های هسته ای ایران برآیند. ملاحظه خواهد شد بعد از توافق ایران و 1+5 نیز دیدگاه امنیتی اعضای شورای همکاری خلیج فارس به عنوان بزرگترین تشکل در این منطقه، نسبت به مسئله هسته ای ایران تغییر محسوسی نداشته است و همچنان این کشورها اعتقاد دارند که ایران می خواهد با این اقدامات موازنه قوا را به نفع خود در منطقه برهم زند. مقاله حاضر سعی دارد با رهیافت رئالیسم به طور کلی و تئوری موازنه قوای مورگنتا موضوع را بررسی کند. روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای است.
۱۷.

بررسی رباعیات کمال الدین اصفهانی بر اساس دست نویس ها و منابع کهن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن پژوهی ادبی تابستان ۱۳۹۷ شماره ۷۶ 86-61

کلید واژه ها: کمال الدین اصفهانی رباعی مجموعه ها و جنگ های رباعی دست نویس های کلیات کمال الدین اصفهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۲ تعداد دانلود : ۳۳۶
نگاهی مختصر به دیوان شاعران نشان می دهد که گاه یک رباعی به چندین شاعر منسوب شده است. به همین دلیل، تشخیص رباعیات هر شاعر از دشوارترین بخش های تصحیح متون است. تدوین مجموعه ها و جنگ های رباعی هم، اگرچه در شناخت سرایندگان برخی رباعی ها گره گشاست، به دلیل موضوعی بودن،کتابت های فراوان، تک نسخه ای بودن، و استنساخ از روی یکدیگر، مشکلاتی دیگر در شناخت سرایندگان اشعار به وجود آورده است. از طرف دیگر، کمال الدین اصفهانی ازجمله شاعرانی است که در سرودن رباعی جایگاه ویژه ای دارد و گردآورندگان جنگ های رباعی، به دیوان او عنایت بیشتری داشته اند. این پژوهش با لحاظ کردن این دو موضوع، در پی آن است تا با استناد به دست نویس های کلیات کمال الدین اصفهانی و بر اساس منابعی چون نزهه المجالس ، مونس الأحرار ، خلاصه الأشعار ، مجموعه اشعار و مراسلات فارسی و عربی، و سفینه کهن رباعیات، رباعیات منسوب به این شاعر رابررسی کند. روش تحقیق، تحلیلی است که در آن از امکانات کتابخانه ای ونیز دستاوردهای علمی پژوهشگران دیگر استفاده شده است. جایگاه کمال الدین اصفهانی در جریان شعری قرن ششم و هفتم، به ویژه در قالب رباعی، و نبود پژوهشی جامع در باب این موضوع، اهمیت و ضرورت تحقیق را نمایان می سازد و نتیجه حاصل از آن، مشخص کردن الحاقات و اسقاطات رباعیات این شاعر در متن مصحح مرحوم بحرالعلومی، و نیز اعتبارسنجی مجموعه ها و جنگ های رباعی در انتساب اشعار به شاعران است.
۱۸.

ارزیابی عوامل موثر بر جذب گردشگران بین المللی با استفاده از مدل جاذبه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی دوره ۵۲ بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۸) 215 - 243

کلید واژه ها: تقاضای گردشگری پیش بینی تقاضا مدل جاذبه پنل دیتا میراث جهانی یونسکو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۸۶
با توجه به افزایش شمار گردشگران بین المللی و نقش روز افزون صنعت گردشگری در اقتصاد کشورها، شناسایی عوامل مؤثر در جذب گردشگران بین المللی بیش از پیش ضروری جلوه می کند. دولت ها و بخش خصوصی به منظور توسعه، رقابت و بقاء در صنعت گردشگری نیازمند شناسایی عوامل مؤثر و پیش بینی تقاضای گردشگری می باشند. هدف اصلی این پژوهش به کارگیری تکنیک های اقتصاد سنجی پنل دیتا در بررسی عوامل مؤثر در جذب گردشگران بین المللی به ایران و تخمین تابع تقاضا با استفاده از مدل جاذبه می باشد. متغیر وابسته این پژوهش تعداد گردشگران ورودی به ایران به تفکیک از 53 کشور در سال های 2013-2009 و متغیرهای مستقل تولید ناخالص داخلی سرانه، فاصله جغرافیایی، جمعیت، نرخ ارز بر حسب قیمت واقعی سال 2010، تعداد تخت های هتل، جاذبه های ثبت جهانی و شاخص برند کشور می باشند که داده های آنها از مراکز اطلاعاتی داخلی و بین المللی استخراج و با استفاده نرم افزار Eviews بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که تمامی متغیرها به جزء جاذبه های ثبت جهانی از لحاظ آماری معنادار می باشند. متغیر شاخص برند با ضریب 19/18 بیش ترین تأثیر را بر تقاضای گردشگری و بعد از آن تعداد تخت های هتل با ضریب 89/1 دومین عامل اثرگذار است. متغیر فاصله ی جغرافیایی با ضریب 56/2- تنها عامل منفی در جذب گردشگران می باشد.
۱۹.

بررسی تطبیقی سیاست خارجی ایران و ترکیه در قفقاز جنوبی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا 2015(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۱ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۲) 109 - 150

کلید واژه ها: قفقاز جنوبی ایران ترکیه سیاست های منطقه ای روسیه شوروی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۶۷
حوزه قفقاز جنوبی متشکل از سه کشور آذربایجان، ارمنستان و گرجستان است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال جمهوری های مذکور، بسیاری از اندیشمندان، این منطقه را در وضعیت خلاء قدرت ارزیابی کردند، به همین دلیل، این حوزه جغرافیایی توجه بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای همچون روسیه، اتحادیه اروپا، آمریکا، ایران و ترکیه را به خود جلب کرده است. ایران به واسطه تاریخ مشترک با قفقازجنوبی و همچنین جایگاه این منطقه از جهت ارتباط زمینی با فدراسیون روسیه و شمال اروپا، اهمیت زیادی برای این منطقه قائل است. بر پایه واقعیت های ژئوپلتیک و ژئواکونومیک، جمهوری اسلامی ایران نسبت به این منطقه به عنوان مکمل امنیتی و اقتصادی خود حساسیت زیادی نشان داده است. ترکیه از کشورهایی است که از ابتدای فروپاشی شوروی، نقش اساسی در منطقه قفقاز جنوبی ایفا کرده است. قرار گرفتن قفقازجنوبی در میان دو حوزه نزدیک دریایی (خزر و سیاه) ترکیه، باعث اهمیت مضاعف این منطقه برای این کشور شده است. سؤال محوری این مقاله بررسی تطبیقی سیاست های ایران و ترکیه در قفقاز جنوبی بر پایه شاخص های مهم تأثیرگذار در معادلات منطقه ای است. در تدوین مقاله با بهره گیری از روش کتابخانه ای، ازاسناد به زبان ترکی برای تبیین دیدگاه های ترکیه استفاده شده است. علیرغم اینکه فروپاشی شوروی فرصت تاریخی را در اختیار ایران و ترکیه قرار داد تا با برقراری روابط و همکاری های نزدیک سیاست ها و اهداف خود را در قفقاز جنوبی پیش ببرند، اما سیاست توسعه طلبانه ترکیه و سیاست احتیاطی و مدارای ایران برای ایفای نقش در معادلات این منطقه، شرایطی را دامن زد که هر دو کشور توفیق کافی برای تأثیرگذاری در این معادلات را نداشتند؛ هر چند که ترکیه موفقیت بیشتری را در این عرصه کسب کرد. در واقع، قفقاز جنوبی بیشتر به نقطه تلاقی تضارب اهداف ایران و ترکیه از یکسو و آمریکا و روسیه از سوی دیگر تبدیل شد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان