مهران صمدی

از اواخر سال 1398 به واسطه شیوع پاندمی کرونا آموزش مجازی که از سال های قبل از آن شروع شده بود به تمامی دانشگاه ها و مراکز آموزشی تسری پیدا کرد و رواج گسترده ای یافت و در پی آن تحقیقات پیرامون آن نیز گسترش یافت و پژوهش های متنوعی با موضوعات گوناگون پیرامون شناسایی کارایی و اثربخشی، مزایا و معایب و ... در خصوص آموزش مجازی انتشار یافت. بر این اساس هدف مقاله حاضر، بررسی فرصت ها و چالش های آموزش مجازی در دانشگاه ها با رویکرد فراترکیب است. بر این اساس، پس از بررسی مقالات متعدد از پایگاه های علمی مختلف داخلی از میان 194 پژوهش در این حوزه 19 مقاله به عنوان منابع نهایی جهت بررسی، تحلیل، تفسیر و طبقه بندی انتخاب گردید. براساس نتایج تحقیقات حاضر، فرصت ها و چالش های آموزش مجازی در شش مولفه که شامل: فردی، خانوادگی، دانشگاهی، فنی و زیرساختی است، دسته بندی و تقسیم شدند. کلید واژه ها: آموزش مجازی، فرصت ها، چالش ها، آموزش الکترونیک، فرد و جامعه.

هدف این مقاله مطالعه تجربه زیسته کیفیت ارتباطات فردی و اجتماعی خبرنگاران است. ویژگی های خاص زیست انسانی به دلیل اعمال اقدامات پیشگیرانه در دوران شیوع کرونا به شیوه های مختلف روابط افراد را تحت تأثیر قرار داد و با ایجاد تغییرات جدید در زندگی روزمره و تعاملات انسانی، تجربیات نوینی را به وجود آورد. خبرنگاران با بیشترین سطح ارتباطات انسانی، به عنوان جامعه آماری این پژوهش انتخاب شد. در این پژوهش برای فهم معنای عمیق این تجربیات از رویکرد پدیدارشناسی تفسیری و روش مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شده است. میدان مطالعه تحقیق شامل خبرنگاران شهر تهران است و انتخاب نمونه تا اشباع نظری داده ها ادامه یافت و به 21 نفر رسید. درنهایت، بر اساس تحلیل مصاحبه ها، کدگذاری باز، محوری و انتخابی جهت شناسایی مقولات و مفاهیم در رابطه با نقش اقدامات پیشگیرانه در پاندمی کرونا در روابط میان فردی و اجتماعی خبرنگاران انجام شد؛ در روابط میان فردی دو مقوله «چالش در روابط شخصی و خانوادگی» و «تغییرات روحی و روانی» و در روابط اجتماعی سه مقوله «چالش در تعاملات اجتماعی و دوری از جامعه»، «چالش در درک اجتماعی متقابل» و «کاهش انسجام اجتماعی» احصا شد. یافته ها حکایت از آن دارد که نوعی «چرخش معکوس» در روابط فردی و اجتماعی خبرنگاران نسبت به شرایط عادی ایجاد شده و عملاً روابط میان فردی و اجتماعی خبرنگاران با چالش های جدی مواجه شده است.

طی سال های اخیر، شبکه های اجتماعی با فراهم کردن فرصت های مشارکتی آسان و در دسترس همگان، استقلال و داشتن حریم خصوصی، اعتماد به شبکه های اجتماعی و استفاده از آن ها را بین گروه های مختلف جامعه، به خود جلب کرده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیرات ویژگی های شبکه های اجتماعی در اعتماد و استفاده کاربران از آن ها میان جامعه زنان منطقه آزاد تجاری ماکو است. مطالعه اعتماد استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی بین همه گروه های مختلف جامعه اهمیت دارد، اما استفاده از این شبکه ها، بین زنان، به دلیل نقش پررنگ آنان در فرایند مدیریت خانواده و مسائل مشارکتی در جامعه از اهمیت مضاعفی برخوردار است. روش این تحقیق، ترکیبی همزمان، شامل دو روش کمی و کیفی بوده که برای جمع آوری داده ها از ابزارهای مصاحبه عمیق باز در روش کیفی و پرسشنامه در روش کمی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل زنان بالای 15 سال ساکن منطقه آزاد تجاری ماکو در سال 1400 است که در فاز کیفی، حجم نمونه 40 نفر در نظر گرفته و سؤال ها نیز هدفمند تهیه شده است. در فاز کمی نیز با استفاده از فرمول کوکران تعداد 365 پرسشنامه به روش تصادفی ساده بین حجم نمونه توزیع شده است. چارچوب نظری تحقیق برگرفته از نظریه های <ساخت یابی گیدنز>، <استفاده و احساس رضایتمندی> و <نظریه اعتماد کلمن، فوکومایا و گیدنز> است. نتایج بررسی نشان می دهد که در روش کمی و کیفی، ویژگی های شبکه های اجتماعی شامل کاربرمحوری، تسهیل ارتباطات، تعامل، توانمندسازی، عدم نظارت رسمی و ... نقش مهمی در اعتماد به شبکه های اجتماعی و استفاده کاربران از آن ها دارد؛ همچنین متغیرهایی همچون سن، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، شغل، قومیت، مذهب، محل سکونت، میزان درآمد و طبقه اجتماعی هیچ تأثیری در میزان اعتماد به شبکه های اجتماعی و استفاده کاربران از آن ها ندارند.

پژوهش حاضر درصدد بررسی فهم تجارب زیسته دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی از آموزش مجازی با رویکرد پدیدارشناسی است. نمونه گیری به روش هدفمند با ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه عمیق فردی نیمه ساختاریافته که در آن از شرکت کنندگان درخصوص تجربه زیسته پیرامون آموزش مجازی سوال شد. مصاحبه تا مرحله اشباع ادامه یافت. یافته ها نشان داد تجربیات زیسته دانشجویان از آموزش مجازی شامل تجربیات مرتبط با فرد، ابهام نسبت به آموزش مجازی، علاقمند به آموزش مجازی، آموزش مجازی به مثابه کلاس خصوصی، تجربه حضور در کلاسی که در آن حضور نداشتم، آموزش مجازی مرتبط با خانواده، هزینه ها، عدم تمرکز در محیط خانه، همراهی خانواده، ناراحتی خانواده، تجربیات آموزش مجازی مرتبط با اساتید و دانشگاه، تعامل بیشتر با اساتید، امکان استفاده از کلاس ها به صورت ضبط شده، عدم اعتماد اساتید و دانشگاه به آموزش مجازی، تجربیات آموزش مجازی مرتبط با اینترنت و ابزار اتصال به کلاس، مشکلات فنی، تجربیات آموزش مجازی مرتبط با سامانه مجازی، همراهی تدریجی با آن، عدم ارائه جزوه آموزشی از طرف دانشگاه، عدم پاسخ پشتیبان، تجربیات آموزش مجازی مرتبط با امتحانات مجازی، بسته شدن آزمون به دلیل مشکلات فنی و زیرساختی، دشواری آزمون ها نسبت به آزمون حضوری، کاربردی و تحلیلی بودن امتحانات، ماندگاری سوالات در حافظه، پیشنهادات تحقیق شامل فراهم آوردن زمینه مناسب برای تعامل بیشتر، افزایش کیفیت محتوا، افزودن کیفیت تدریس، مدیریت زمان و هزینه، ارزیابی مستمر کیفیت سامانه ها، اختصاص اینترنت به دانشجویان و اساتید، برگزاری کلاس های مجازی توام با حضوری، مشارکت دانشجویان از طریق ارائه ها یا پرسش وپاسخ در کلاس.

اقتصاد رسانه، مطالعه علم اقتصاد را با مطالعه رسانه ترکیب می کند و صنایع خلاق با داشتن مدل اقتصاد رسانه ای در فضای شبکه اجتماعی، دارای کارکرد های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بوده و پتانسیل تولید ثروت را دارند. این تحقیق که یک پژوهش بنیادی از نوع توصیفی- اکتشافی است، تلاش شده تا بر مبنای روش «داده بنیاد» در مطالعات علوم انسانی، الگوی اقتصاد رسانه ای را با محوریت بازارهای رسانه ای متناسب با روش تحقیق و اهداف ارایه شود. ابزار اصلی پژوهش مصاحبه های نیمه ساختار یافته با افراد آگاه و متخصص در حیطه موضوع بود که نمونه گیری به صورت گلوله برفی از میان مدیران دستگاه های اجرایی و اعضای هیات علمی دانشگاه که ویژگی های مورد نظر را داشتندانجام شد. معرفی مفاهیم، مقوله و فرامقوله های رویش یافته از درون داده ها تا رسیدن به اشباع، مورد مطالعه قرار گرفت. الگوی اقتصاد رسانه ای در 5 طبقه اصلی با مقولات فن آوری، تولید محتوا، مخاطب به عنوان مشخصه های اقتصاد و رسانه ؛ عوامل بسترساز با فرامقوله های اعتمادسازی، رقابت پذیری، خصوصی سازی و ارتباطات؛ طبقه عوامل تقویت کننده شامل: عوامل انسانی، مدیریت منابع، عوامل محیطی و عوامل فرهنگی پیامدها شامل: جهانی شدن و الگوسازی و موانع شکل گیری شامل موانع مداخلات دولتی و سوءمدیریت احصاء شد.

در فرایند آموزشِ زبان در دوره جدید، آموزگاران به عنوان بخش اصلی و مهم نظام های آموزشی قلمداد شده اند و از نقش بسیار بااهمیتی برخوردارند. زیرا آن ها مسئولیت پیش برد آموزش را بر عهده دارند. لازم به گفتن است که آموزگاران نقش تأثیرگذاری در برنامه ریزی و ارائه یک برنامه آموزشی کارا و معتبر نیز دارند. در زمینه های گوناگونِ آموزشی، به طور گسترده به نقش بااهمیت متغیرهای مرتبط با آموزگاران، در تأثیرگذاری بر عملکرد آن ها و پیامدهای یادگیری دانش آموزان گواهی شده است. با این وجود، پژوهش های تا اندازه محدودی در پیوند با متغیرهای معلمان در زمینه آموزش زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی انجام گرفته است. به منظور از بین بردن این کمبود، پژوهش حاضر با هدف مطالعه نقش خودانگاره و خودکارآمدی در پیش بینی فرسودگی شغلی آموزگاران زبان انگلیسی ایرانی انجام گردید. به این منظور، سه پرسش نامه اعتبارسنجی شده برای اندازه گیری این متغیرها در میان 184 معلم به عنوان شرکت کننده به کار گرفته شد. این شرکت کننده ها شامل آموزگاران مرد و زن با میزان تحصیلات گوناگون دانشگاهی بودند. همچنین برای تحلیل داده ها از رویکرد مدل معادلات ساختاری برای بررسی مدل ساختاری مفروض بهره گرفته شد. یافته های به دست آمده نشان داد که خودانگاره معلم 5/14 درصد واریانس، و خودکارآمدی معلم 6/22 درصد واریانس فرسودگی شغلی را تبیین می کند. همچنین یافته ها بیان گر این بود که با وجود تأثیر یکتای هر دو متغیر بر فرسودگی شغلی، خودکارآمدی معلمان پیش بینی کننده قوی تری برای فرسودگی شغلی آن ها بود. در پایان، دستاوردها و پیامدهای یافته ها مورد بحث قرار گرفت.

در چند سال اخیر در صنعت بانک داری، بازار تغییرات گسترده ای در نحوه خدمت دهی، رقبا و نیازهای مشتریان شاهد بوده است. این تغییرات سبب شده تا بانک ها برای رقابت و جلب رضایت مشتری تغییرات زیادی در نحوه خدمت دهی خود ترتیب دهند. لذا هدف از این تحقیق مطالعه رابطه بین ادارک عدالت سازمانی کارکنان و الگوی رهبری مدیران شعب با نگرش شغلی کارکنان شمال غرب بانک تجارت می باشد. این تحقیق از نوع پژوهش های کمی و با هدف کاربردی و استراتژی توصیفی از نوع پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، کارکنان شمال غرب بانک تجارت در شهر تهران می باشد. نمونه تحقیق به کمک روش تصادفی طبقه بندی متناسب بر اساس جایگاه و رتبه شغلی می باشد و به کمک فرمول جامعه محدود کوکران، 330 نفر به دست آمد. روایی پرسشنامه تحقیق ازطریق روایی صوری (نظر متخصصین) و سازه (تحلیل عاملی تاییدی) و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ حاصل شد. نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد که بین ادراک عدالت سازمانی کارکنان و الگوی رهبری با نگرش شغلی کارکنان رابطه وجود دارد. هم چنین بین 4 بعد عدالت یعنی عدالت توزیعی، رویه ای و مراوده ای و اطلاعاتی با نگرش شغلی کارکنان رابطه وجود دارد. هم چنین بین 4 بعد رهبری یعنی بین نفوذ آرمانی، انگیزش الهام بخش، ترغیب ذهنی و ملاحظات فردی با نگرش شغلی کارکنان رابطه وجود دارد.

تحقیق حاضر با هدف مطالعه کیفیت ارتباطات مابین اعضای هیات علمی، کارکنان و دانشجویان بر اساس ارزش های اخلاقی انجام شد. به اعتقاد بسیاری از اندیشمندان، کارشناسان و دانشمندان علوم اجتماعی، سازمان ها وجه انکارناپذیر دنیای نوین امروز را تشکیل می دهند. نحوه ارتباط صحیح در سازمان از جمله ارزش هایی است که چنان چه فرد، سازمان یا جامعه ای فاقد آن باشد، خواه ناخواه افراد از انجام کار صحیح و مولد باز می مانند و عدم ارتباط صحیح به خصوص در سازمان های دولتی از معضلات اساسی در دست یابی به توسعه همه جانبه می باشدکه اثرات منفی بر توسعه جامعه خواهد گذاشت. روش اجرای تحقیق پیمایش و از نوع توصیفی– اکتشافی بود که در سال 1395 انجام شده است و گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه طراحی شده بر اساس طیف لیکرت می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه کارکنان (اعضای هیات علمی و کارمندان) و دانشجویان دانشگاه هنر اسلامی تبریز تشکیل می دهد که 1870 نفر بودند. در این تحقیق حجم نمونه برای هر یک از گروه ها با استفاده از فرمول کوکران 450 نفر برآورد شده است که به صورت طبقه ای متناسب با حجم از بین اعضای هیات علمی، کارمندان و دانشجویان انتخاب شده است. ابزار مورد استفاده دو پرسشنامه کیفیت ارتباطات بین فردی بر اساس ارزش های اخلاقی در سازمان با 29 گویه و ضریب پایایی 72/0 بود. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون های تی تک نمونه ای، تی دو نمونه ای و آنالیز واریانس در نرم افزار SPSS تجریه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که اولاً میانگین متغیر اصلی تحقیق اختلاف معنی داری با میانگین عددی (50) داشت. در واقع کیفیت ارتباطات در دانشگاه ازمیانگین عددی (50) پایین تر بود. با توجه به اطلاعات به دست آمده از تجزیه و تحلیل اطلاعات یافته های جانبی نشان دادکه ارتباطات بین فردی کارکنان بر اساس جنسیت، سن، سنوات خدمت و تحصیلات پاسخگویان متفاوت نیست و ارتباط معنی داری بین این متغیرها با متغیر ارتباطات بین فردی افراد یافت نشد.

حاکمیت دولت به معنای استیلای او بر تمام افراد و گروههای اجتماعی و کلیه نهاد های داخلی کشور است .اما این حاکمیت بلامنازع دولت در داخل کشور و حق استقلال و عدم دخالت دولت های دیگر در امور مربوط به آن به معنای خودسری و مطلق گرایی دولت نیست . در عین حالیکه اقتدار دولت می بایست محترم شمرده شود لذا برای جلوگیری از سلطه جویی دولت در بعد خارجی و تمامیت خواهی و استبداد گرایی آن در بعد داخلی ایجاد محدودیت های حقوقی برای حمایت از حقوق و آزادیهای فردی امری ضروری و اجتناب ناپذیراست پس از جنگ جهانی دوم و تاسیس سازمان ملل متحد و بعد از گذشت بیش از هفتاد سال از حیات این سازمان ، به گونه ای بشریت در قالب اعلامیه ها ، معاهدات و میثاق های بین المللی ، توانسته است دولت محوری در حقوق بین الملل را به چالش کشیده تا دیگر دولت ها تنها تابعان حقوق بین الملل به شمار نروند .در مقابل برای جلوگیری از وقوع فجایع بین المللی و جنایات علیه بشریت ، فرد محوری به عنوان ملاک و معیار مشروعیت اهداف ملی و سیاست خارجی هر دولتی برای تامین منافع ملی در نظر گرفته شود و اقدام هر دولتی در عرصه بین الملل با معیار های انسانی و حقوق بشری سنجیده شده و ارزش گذاری گردد. همین تفکر فراگیر موجب گردیده اندیشه های حقوقدانان بزرگی چون ژرژ سل و لئون دوگی تا حدودی عینیت یافته که تنها تابع حقیقی حقوق بین الملل فرد انسانی است .

عصر حاضر را «عصر ارتباطات» نامیده­اند یعنی در این عصر به دلیل وجود کاربرد وسایل ارتباط جمعی که وسعت، نفوذ و تأثیرات آنها بسیار زیاد است، ارتباطات جمعی شکل نوینی یافته و تحولات جامعه بشری را تحت­الشعاع قرار داده است. رسانه­ها به عنوان بخشی از ساختار نوین جامعه و یکی از دستگاه­های فراگیر و گسترده در دسترس همگانی، در تمامی کشورها نقش حساس و مهمی را در زمینه­های مختلف سیاسی، فرهنگی – اجتماعی، اقتصادی و ... ایفا می­کنند. این تحقیق، که از نوع پژوهش­های توصیفی- تحلیلی بوده، به بررسی نقش رسانه­های جمعی در گسترش و توسعه ورزش در جامعه می­پردازد. تحلیل نظریات و مبانی پژوهش نشان می­دهد رسانه­های جمعی به مثابه بزرگراه های اطلاعاتی و پل ارتباطی تأثیرگذار بر افکار عمومی نقش مهمی در فرایند اطلاع­رسانی، گفتمان سازی، آموزش، مشارکت اجتماعی و فرهنگ­سازی ورزشی در جامعه و اعتلای ورزش کشور و توسعه و فراگیر نمودن آن برعهده دارند.