آذر کیامرثی

هدف: مقاله حاضر با هدف اثربخشی بازی درمانی شناختی-رفتاری بر پرخاشگری و اضطراب دانشآموزان کمتوان ذهنی انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل و پیگیری است. جامعه آماری، کلیه دانشآموزان پسر دوره دوم ابتدایی کمتوان ذهنی مدارس استثنائی شهر تبریز در سالتحصیلی400-1399 بودند که با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس30 نفر دانشآموز کمتوان ذهنی به عنوان نمونه جهت اجرای پژوهش انتخاب شدند و به صورت دو گروه آزمایش(15 نفر) وکنترل(15 نفر) گمارده شدند. جهت سنجش پرخاشگری از پرسشنامه شهیم(1385) و جهت سنجش اضطراب از پرسشنامه مارچ و همکاران(1997) استفاده شد. روایی ابزارها توسط متخصصان تایید شد پایایی ابزارها با آلفای کرونباخ سنجش و مورد تایید واقع شدند(7/0<α). قبل از اجرای مداخله از هر دو گروه پیشآزمون پرخاشگری و اضطراب به عمل آمد. گروه آزمایش آموزش بازی درمانی شناختی-رفتاری را از طریق پکیج آموزشی در 12 جلسه دریافت کرد و گروه کنترل هیچگونه مداخله آموزشی دریافت نکرد. پس از اجرای مداخله در مرحله پسآزمون، هر دو گروه مجددا ابزارهای مرحله پیشآزمون را پاسخ دادند و دو ماه بعد مجددا در بین هر دو گروه ابزارها اجرا شد. یافتهها: دادهها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس بین-درون آزمودنیهای آمیخته تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد: آموزش بازیدرمانی شناختی-رفتاری درکاهش پرخاشگری و اضطراب اثربخش بوده و این اثربخشی بعد از دوماه همچنان پایدار بوده است(05/0> p ). نتیجهگیری: با توجه به اثربخشی و پایداری بازیدرمانی شناختی-رفتاری در پژوهش حاضر؛ پیشنهاد میشود در مدارس استثنایی به صورت دورهای از روشهای آموزشیِ بازی درمانیشناختی-رفتاری در جهت کاهش پرخاشگری و اضطراب دانشآموزان کمتوان ذهنی بهره گرفته شود.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی تلفیقی و هیجان مدار بر کیفیت روابط زناشویی زوجین دارای اختلال استرس پس از سانحه انجام پذیرفت. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح گروه کنترل نابرابر، همراه با مرحله پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره انتظامی همدان تشکیل دادند. در مرحله اول، با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس، تعداد 30 نفر که در مقیاس تعارضات زناشویی نمره بالاتر از 162 و در مقیاس اختلال استرس پس از سانحه، نمره 107 را کسب کرده بودند، انتخاب و سپس به شیوه تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (10 نفر گروه تلفیقی و 10 نفر گروه درمان هیجان مدار) و یک گروه کنترل (10 نفر) جای گذاری شدند. گروه آزمایش اول، تحت 10 جلسه 90 دقیقه ای درمان تلفیقی و گروه آزمایش دوم، تحت 10 جلسه 90 دقیقه ای درمان هیجان مدار قرار گرفتند؛ اما، گروه کنترل مداخله ای هیچ درمانی دریافت نکرد. به منظور جمع آوری داده ها، از پرسشنامه های تعارض زناشویی ثنایی (1387)، اختلال استرس پس از سانحه کینی (1988) و کیفیت زندگی زناشویی باسبی و همکاران (1995) استفاده شد. تحلیل داده ها با بهره گیری از آزمون های تحلیل واریانس چندمتغیره و تعقیبی بن فرونی انجام گرفت. نتایج نشان داد، هر دو برنامه آموزشی تدوین شده در مرحله پس آزمون و پیگیری نسبت به گروه کنترل اثربخشی معناداری بر افزایش کیفیت زندگی زناشویی به میزان 64/0 داشته است (05/0>P). به علاوه، بین اثربخشی زوج درمانی تلفیقی و زوج درمانی هیجان مدار در ابعاد توافق زناشویی، خرسندی زناشویی و انسجام زناشویی تفاوت معناداری مشاهده نشد(05/0>P).

مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش نقش گذاری روانی و آموزش مهارت مدیریت رفتار والدینی در سازگاری اجتماعی کودکان پیش دبستانی انجام شد. روش پژوهش، آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پیش دبستانی منطقه 9 آموزش و پرورش شهر تهران در سال 1398 بود. مدارس به روش تصادفی خوشه ای انتخاب و از میان آنها 45 دانش آموز به روش تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جایگزین شدند (هر گروه 15 دانش آموز). آموزش نقش گذاری روانی کودکان در 10 جلسه 45 دقیقه ای و آموزش مهارت های مدیریت رفتار والدینی در 6 جلسه 90 دقیقه ای برگزار شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه سازگاری اجتماعی دخانچی ( CSAS ، 1377) بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس انجام شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش نقش گذاری روانی بر سازگاری اجتماعی کودکان پیش دبستانی اثربخش است (001/0= P ). افزون بر این، آموزش مهارت های مدیریت رفتار والدینی نیز بر سازگاری اجتماعی اثربخش بود (001/0= P ). نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد آموزش مدیریت رفتار والدینی اثربخشی بیشتری در مقایسه با آموزش نقش گذاری روانی در بهبود سازگاری اجتماعی کودکان پیش دبستانی دارد (001/0= P ). برای بهبود سازگاری اجتماعی کودکان پیش دبستانی استفاده از آموزش نقش گذاری روانی و آموزش مهارت مدیریت رفتار والدینی با اولویت آموزش مهارت مدیریت رفتار والدینی سودمند خواهد بود.

مقدمه: ملال جنسیتی، اختلالی است که ویژگی های روان شناختی و شخصیتی را تحت تأثیر قرار می دهد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه رفتارهای خودتنظیمی، شناخت اجتماعی و سیستم های مغزی رفتاری در افراد با و بدون اختلال ملال جنسیتی بود. روش: طرح این پژوهش، علی مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مبتلایان به ملال جنسیتی دارای پرونده در سازمان بهزیستی استان اردبیل در سال 1400 بودند. نمونه پژوهش شامل 40 فرد مبتلا به ملال جنسیتی طبق تشخیص روانپزشک و 40 فرد غیر مبتلا برمبنای مصاحبه بالینی بود که به صورت دردسترس انتخاب شدند. برای جمع اوری داده ها از پرسشنامه خودتنظیمی میلربراون، آزمون ذهن خوانی از طریق چشم بارون کوهن و پرسشنامه شخصیتی گری ویلسون استفاده شد. داده ها با تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: طبق نتایج، میانگین نمرات رفتارهای خودتنظیمی، شناخت اجتماعی و سیستم فعالسازی رفتاری مبتلایان به ملال جنسیتی به طور معناداری کمتر از افراد غیر مبتلا بود اما در ابعاد سیستم های بازداری رفتاری، جنگ و گریز تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد. نتیجه گیری: رفتارهای خودتنظیمی، شناخت اجتماعی و نیز سیستم فعالسازی رفتاری در آسیب شناسی مبتلایان به ملال جنسیتی نقش داشته و مداخلات روانشناختی می تواند در درمان و ارتقاء سلامت روانی آنان، موثر باشد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت خود و زوج درمانی هیجان مدار بر خودجرحی در زنان قربانی خشونت خانگی انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل با دوره پیگیری دو ماهه بود. بر همین اساس 60 نفر از بین زنان قربانی خشونت خانگی مراجعه کننده به بهزیستی شهر تهران در سال 1401 به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در گروه ها گمارده شدند (هر گروه 20 نفر). به منظور جمع آوری داده ها از سیاهه رفتارهای خودآسیب رسان(ISAS) کلونسکی و گلین (2009) استفاده شد و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل گردید. نتایج نشان داد در پس آزمون خودجرحی بین دو مداخله تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>P). همچنین بین مداخلات با گروه کنترل تفاوت معنادار آماری گزارش شد (05/0>P). به عبارتی هر دو روش بر کاهش خودجرحی اثر داشته اند و این دو مداخله تفاوت معناداری از نظر اثربخشی بر خودجرحی داشته است؛ این نتایج در پیگیری هر دو مداخله نیز دیده شد (05/0>P). نتیجه گیری می شود هر دو مداخله توانستند خودجرحی را کاهش دهند؛ اما زوج درمانی هیجان مدار در کاهش خودجرحی موثرتر عمل کرد؛ ازاین رو این درمان می تواند در درمان زنان قربانی خشونت خانگی به کار گرفته شود.

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت خود و زوج درمانی هیجان مدار بر عملکرد خانواده در زنان با تجربه خشونت خانگی بود. روش این پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایشی و  یک گروه کنترل بود که از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری استفاده شد. 60 نفر از بین زنان با تجربه خشونت خانگی مراجعه کننده به مراکز بهزیستی شهر تهران در سال 1401 به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه ، هر گروه 20 نفر، گمارده شدند. ابزارپرسشنامه عملکرد خانواده بود که در سه مرحله استفاده شد در ابتدا از شرکت کنندگان پیش آزمون به عمل آمد. سپس، مداخله درمان شفقت خود با گروه آزمایشی 1 و زوج درمانی هیجان مدار با گروه آزمایشی 2 بصورت گروهی اجرا شد. پس آزمون با فاصله یک هفته پس از مداخله و مرحله پیگیری 2 ماه بعد با گروه ها اجرا گردید. تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر برای داده ها استفاده شد. یافته ها نشان داد که هر دو روش عملکرد خانواده را در زنان کاهش داده و مداخله زوج درمانی هیجان مدار نسبت به درمان مبتنی بر شفقت خود تأثیر بیشتر و معنادارتری دارد.