فهیمه انصاریان

فهیمه انصاریان

مدرک تحصیلی: استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۸ مورد از کل ۱۸ مورد.
۱.

طراحی الگوی تفکر انتقادی بر اساس نظریه ساختن گرایی ویگوتسکی و تاثیر آن بر تفکر انتقادی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۲ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۱ 91 - 109

کلید واژه ها: الگوی تفکر انتقادی نظریه ی ساختن گرایی ویگوتسکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۷ تعداد دانلود : ۸۶۷
هدف از انجام این پژوهش، طراحی الگوی تفکر انتقادی بر اساس نظریه ساختن گرایی ویگوتسکی و تاثیر آن بر تفکر انتقادی دانش آموزان بود. در مطالعه حاضر از دو روش تحلیل محتوای کیفی و نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. از آزمون تفکر انتقادی واتسون-گلیزر جهت بررسی تأثیر آموزش تفکر انتقادی بر اساس نظریه ساختن گرایی ویگوتسکی بر میزان تفکر انتقادی دانش آموزان، استفاده شد. جامعه ی آماری شامل کلیه ی مقالاتی بودندکه از طریق بانک های اطلاعاتی معتبر قابل دانلود بودند و همچنین کلیه ی دانش آموزان دختر پایه ی پنجم ابتدایی که در سال تحصیلی 97 - 1396 در دبستانی واقع در منطقه ی 15 شهر تهران مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش با روش نمونه گیری هدفمند 34 مقاله و با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای 66 نفر از دانش آموزان به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. بر اساس یافته ها طبق تحلیل محتوای انجام شده، سه طبقه ی نقش معلم، نقش یادگیرنده و نقش دانش به دست آمد ودر نتیجه ی انجام تحلیل بیشتر بر روی استنتاج های به دست آمده در هر سه طبقه ، مؤلفه های الگو به دست آمد که در قالب الگو ارائه گردید. نتایج همچنین نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، به طور متوسط در آزمون تفکر انتقادی، 23.7 نمره بیشتر کسب کردند که این مقدار تفاوت، در سطح 1 درصد معنادار می باشد. بر اساس نتایج این تحقیق، الگوی آموزشی ارائه شده، اثربخشی لازم برای آموزش تفکر انتقادی به دانش آموزان را دارد، و باعث افزایش میزان تفکر انتقادی دانش آموزان می شود.
۲.

تبیین مفهومی تفکر مراقبتی در حوزه فلسفه برای کودکان به منظور طراحی چارچوب مفهومی و ارائه چالش های فراروی آن

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) 91 - 116

کلید واژه ها: شایستگی دانشجومعلمان تربیت بدنی توانمندسازی توسعه حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۶ تعداد دانلود : ۴۲۳
هدف از مطالعه حاضر، طراحی چارچوب مفهومی تفکر مراقبتی در برنامه فلسفه برای کودکان است .روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی با رویکرد کیفی بوده است. جامعه پژوهش همه منابع دست اول و دوم فلسفه کودکان و مرتبط با متغیرهای پژوهش بود که به روش هدفمند انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. همزمان با فرایند فیش برداری، اطلاعات جمع آوری شد و تحلیل داده ها به صورت منظم و مستمر انجام گرفت. بدین معنا که داده ها دسته بندی و تفسیر شد. یافته ها نشان داد تبیین چارچوب تفکر مراقبتی را می توان علاوه بر عنصر ارتباط دهنده بین تفکر انتقادی و خلاق، براساس نمود عملی این دو نوع تفکر توضیح داد. براساس نتایج، حوزه آموزش فلسفه برای کودکان، بستر مناسب ایجاد و رشد تفکر مراقبتی است. ابعاد تفکر مراقبتی عبارت اند از عقلانیت، مسئولیت پذیری، سازگاری منطقی، خلاقیت، تخیل اخلاقی، ملکه شدن فضائل اخلاقی، موقعیت نگری و غور در مفاهیم اخلاقی. اصول تفکر مراقبتی شامل اعتقاد و اطاعت از اصول ارزشی (مطلق و اعتباری) است. جنبه های تفکر مراقبتی شامل قدردانی، عاطفی، فعال، هنجاری و همدلی است. آموزش فلسفه برای کودکان، کودک را – با کسب شهامت و نوع دوستی- با اخلاق وظیفه گرا و نتیجه گرا آشنا کرده و تفکر او را به زبان اجتماعی نزدیک می کند. از این رو، ضرورت آموزش تفکر مراقبتی به والدین، مربیان و سیاست گذاران آموزش و پرورش توصیه می شود.
۳.

جایگاه تربیت در اندیشه فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ویژه نامه

کلید واژه ها: تربیت فارابی مولفه های تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۴۶۱
فارابی، پایه گذار فلسفه اسلامی است و بررسی جایگاه تربیتی او می تواند نقش تعیین کننده ای در تبیین اهداف تعلیم و تربیت اسلامی داشته باشد . بر این اساس، در پژوهش حاضر، ابتدا انسان کامل از دیدگاه فارابی و فلسفه ی تربیتی، چیستی تربیت، امکان و ضرورت آن، از دیدگاه وی را به صورت مختصر معرفی کرده و در ادامه به تعلیم و تربیت، اهداف تربیتی و مؤلفه های اصلی نظام تربیتی فارابی اشاره شده است. یافته ها نشان داد که اهداف تعلیم و تربیت در نظر فارابی ، متأثر از اندیشه فلسفی او در دو بعد فردی و اجتماعی است که نمی توان آن ها را از یکدیگر تفکیک کرد. بر این اساس ، هدف غایی تعلیم و تربیت فارابی ، رسیدن انسان به «سعادت»است که مولفه های تربیتی دیگر نیز در رسیدن به این مهم تاثیرگذارند
۴.

تأثیر آموزش تفکر انتقادی بر اساس نظریه ساختن گرایی ویگوتسکی بر میزان تفکر انتقادی دانش آموزان پایه ی پنجم ابتدایی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره یازدهم مرداد و شهریور ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۴۹) 124-131

کلید واژه ها: آموزش تفکر انتقادی نظریه ی ساختن گاریی ویگوتسکی تفکر انتقادی آموزش ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۶ تعداد دانلود : ۴۶۱
۵.

بررسی میزان اعتماد پذیری برنامه آموزش فلسفه برای کودکان ( p4c)در فعالیتهای پرورشی بر کاهش احساس نیاز به بیان کلامی وبیان فیزیکی خشم دردانش آموزان پسرمقطع متوسطه مدارس شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تربیتی بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۶ 92-114

کلید واژه ها: آموزش فلسفه برای کودکان(p4c) خشم فعالیتهای پرورشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۴۲۶
هدف ازپژوهدف پژوهش حاضربررسی میزان اعتمادپذیری برنامه آموزش فلسفه( p4c )،درفعالیتهای پرورشی به منظورکاهش احساس نیازبه بیان کلامی و بیان فیزیکی خشم دردانش آموزان پسر یایه اول مقطع متوسطه مدارس منطقه 14شهرتهران بوده است.پژوهش ازنوع تحقیقات کاربردی وبه روش نیمه تجربی با طرح تحقیق آزمون مقدماتی ونهایی باگروه شاهد بدون استفاده ازگزینش تصادفی انجام شد.جامعه آماری پژوهش،کلیه دانش آموزان پسرپایه اول مقطع متوسطه دوره دوم منطقه14 مشغول به تحصیل، درسال 1393-1394،که تعداد 2994 نفربودند.حجم نمونه آماری60 نفرازدانش آموزان که دردوگروه30 نفری تجربی وگواه به صورت غیرتصادفی قرار گرفتند.پس ازبرگزاری دوره آموزش( p4c )، به منظورجمع آوری داده ها ازپرسشنامه بیان حالت هیجانی وصفت شخصیتی خشم اسپیلبرگر2( STAXI-2 )وبرای تجزیه وتحلیل داده هاعلاوه برآمارتوصیفی ازآزمون تحلیل کوواریانس،بااستفاده از نرم افزار SPSS استفاده شد.یافته های حاصل ازاین تحقیق،به سوال کلی که آیا اجرای برنامه آموزش فلسفه برای کودک درفعالیتهای پرورشی بر کاهش احساس نیاز به بیان کلامی وبیان فیزیکی خشم دردانش آموزان پسرمقطع متوسطه تأثیر دارد یاخیر،پاسخ داده وتأیید نموده.
۶.

بررسی میزان اعتماد پذیری برنامه آموزش فلسفه برای کودکان ( p4c)در فعالیتهای پرورشی بر کاهش احساس نیاز به بیان کلامی وبیان فیزیکی خشم دردانش آموزان پسرمقطع متوسطه مدارس شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تربیتی بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۴ ۹۲-۱۱۴

کلید واژه ها: آموزش فلسفه برای کودکان (p4c) خشم فعالیتهای پرورشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۶۹۲
هدف ازپژوهدف پژوهش حاضربررسی میزان اعتمادپذیری برنامه آموزش فلسفه(p4c)،درفعالیتهای پرورشی به منظورکاهش احساس نیازبه بیان کلامیوبیان فیزیکی خشم دردانش آموزان پسر یایه اول مقطع متوسطه مدارس منطقه 14شهرتهران بوده است.پژوهش ازنوع تحقیقات کاربردی وبه روش نیمه تجربی با طرح تحقیق آزمون مقدماتی ونهایی باگروه شاهد بدون استفاده ازگزینش تصادفی انجام شد.جامعه آماری پژوهش،کلیه دانش آموزان پسرپایه اول مقطع متوسطه دوره دوم منطقه14 مشغول به تحصیل، درسال 1393-1394،که تعداد 2994 نفربودند.حجم نمونه آماری60 نفرازدانش آموزان که دردوگروه30 نفری تجربی وگواه به صورت غیرتصادفی قرار گرفتند.پس ازبرگزاری دوره آموزش(p4c)، به منظورجمع آوری داده ها ازپرسشنامه بیان حالت هیجانی وصفت شخصیتی خشم اسپیلبرگر2(STAXI-2)وبرای تجزیه وتحلیل داده هاعلاوه برآمارتوصیفی ازآزمون تحلیل کوواریانس،بااستفاده از نرم افزار SPSSاستفاده شد.یافته های حاصل ازاین تحقیق،به سوال کلی که آیا اجرای برنامه آموزش فلسفه برای کودک درفعالیتهای پرورشی برکاهش احساس نیاز به بیان کلامی وبیان فیزیکی خشم دردانش آموزان پسرمقطع متوسطه تأثیر دارد یاخیر،پاسخ داده وتأیید نموده.
۷.

بررسی نقش برنامه آموزش فلسفه برای کودک(C4P) برکاهش برون ریزی و درون ریزی خشم در دانش آموزان پسر پایه اول مقطع متوسطه مدارس دولتی منطقه 14 شهر تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۷ 21-46

کلید واژه ها: آموزش فلسفه برای کودکان (p4c) حلقه کندو کاو خشم برون ریزی ودرون ریزی خشم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۷۷
هدف پژوهش حاضربررسی نقش برنامه آموزش فلسفه(p4c) برکاهش برون ریزی و درون ریزی خشم در دانش آموزان پسرپایه اول مقطع متوسطه مدارس دولتی شهر تهران بوده است.پژوهش ازنوع تحقیقات کاربردی است که به روش نیمه تجربی وبا طرح تحقیق آزمون مقدماتی ونهایی باگروه شاهد بدون استفاده ازگزینش تصادفی انجام شده است.جامعه آماری پژوهش,کلیه دانش آموزان پسر پایه اول مقطع متوسطه دوره دوم منطقه14 مشغول به تحصیل,درسال1393-1394,که تعداد2994 نفربودندراتشکیل میدهد.حجم نمونه آماری60 نفرازدانش آموزان می باشد که دردوگروه30 نفری تجربی وگواه به صورت غیر تصادفی قرارگرفته اند.پس ازبرگزاری دوره آموزش(p4c) برای دانش آموزان,محقق،ازپرسشنامه حالت-صفت بیان خشم،پرسشنامه اسپیلبرگر2(STAXI-2)که تدوین و توسعه آن در طول 20سال پژوهش بلند مدت در دو حوزه مستقل و در عین حال مرتبط به هم در زمینه ارزیابی شخصیت انجام شده, استفاده نموده است.روش آماری جهت تجزیه وتحلیل داده هاعلاوه برآمار توصیفی,آزمون تحلیل کوواریانس وبا استفادهاز نرم افزارSPSS صورت گرفته است.یافته های حاصل ازاین تحقیق,به سوال کلی محقق که آیا اجرای برنامه آموزش فلسفه برای کودک برکاهش درون ریزی وبرون ریزی خشم دردانش آموزان پسرمقطع متوسطه تاثیرداردیاخیر,پاسخ داده واعتبارواعتمادپذیری برنامه فلسفه برای کودکان درکنترل خشم نوجوانان,بریک مولفه آن یعنی کنترل برون ریزی خشم نوجوانان تایید وبر مولفه دیگر,یعنی کاهش درون ریزی خشم,تایید ننمود.
۸.

تحلیل ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های سازنده عرصه تربیت دینی؛ براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 81-96

کلید واژه ها: تحلیل ابعاد مؤلفه ها شاخص های سازنده تربیت دینی سند تحول بنیادین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۲۵۵
هدف این پژوهش، تحلیل ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های سازنده عرصه تربیت دینی، براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می باشد. روش های مورد استفاده در این پژوهش عبارت بود از: روش تحلیلی که شامل تجزیه، ترکیب، کشف روابط و کشف شبکه مفهومی ، جست وجوی ارتباط میان مفاهیم مختلف و بازشناسی روابط و شبکه ها بود. یافته های پژوهش در قالب پاسخ به سؤال تحلیل ابعاد و مؤلفه های تربیت دینی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، سند تحول بنیادین، مبانی نظری تحول بنیادین و منابع و مقالات معتبر دینی است. یافته های این پژوهش شامل ابعاد 4 گانه تربیت دینی و 10 مؤلفه تربیت دینی و 44 شاخص اصلی تربیت دینی است که در سند تحول بنیادین مطرح گردیده اند از این رو می توان گفت: سند تحول بنیادین در عرصه تربیت دینی، با منابع معتبر دینی و با نظر صاحب نظران تربیت دینی همسو بوده و نگاه سند به تربیت دینی جامع بوده و زیربنای اصلی تمامی ساحت های تربیتی می باشد. با توجه به اهمیت نقش تربیت دینی مطالعه مذکور برای تصمیم گیرندگان برای دستیابی به اهداف سند تحول بنیادین کاربرد دارد.
۹.

بازسازی اصول «پرورش تفکر» براساس هستی شناسی اسلامی به قرائت علامه طباطبائی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال هفتم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۵) ۶۸-۴۷
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۱۸۹
هدف پژوهش حاضر تحلیل مفهوم تفکر و استنتاج اصول تربیتی آن براساس مبانی هستی شناسی صدرایی به قرائت علامه طباطبائی است که با استفاده از روش استنتاجی انجام شده است. در بخش اول ناظر بر پیامدهای مبانی هستی شناسی، مفهوم تفکر و هدف پرورش آن تحلیل شده است؛ بدین صورت که به شیوه استنتاج پیش رونده، از بررسی پیش فرض های لازم در مبانی فلسفی، به سمت استنباط تفکر مطلوب پیش رفته ایم. تفکر تلاش حقیقت جویانه ذهن (به منزله شبکه ای از ادراکات نفس) برای نزدیک شدن به واقعیت و عبور از ظاهر پدیده ها به باطن آن هاست که فرایند آن با مشاهده حسی و درک ظواهر اشیاء آغاز می شود و از مشاهده کثرت پدیده ها به باطن و سراپرده هستی عبور می کند. در نگاه علامه طباطبائی هدف از پرورش تفکر واقع بینی فرارونده است. در بخش دوم با توصیف و طبقه بندی مبانی هستی شناختی، از روش بازسازی شده فرانکنا برای استنتاج اصول پرورش تفکر استفاده شده است. در دیدگاه مذکور این اصول تربیتی عبارت اند از: ارتباط با واقعیت (تقویت مشاهدات)، تقویت درک نظام مند مراتب طولی و وجوه عرضی عالم (پرورش تفکر کل نگر در عین جزءنگری) ، نفوذ به لایه های واقعیت و درک ذومراتب عالم و همچنین کشف زوایای مختلف پدیده ها و درک پیچیدگی عالم (پرورش تفکر عمیق و چندوجهی)، تقویت توان کشف علت پدیده ها و روابط علی عالم و درک توأمان اسباب مادی و غیرمادی (پرورش تفکر علت یاب)، درک وابستگی و نیازمندی موجودات به مبدأ هستی (تقویت تفکر آیه ای).
۱۰.

اثر بخشی آموزش فلسفه به کودکان بر راهبردهای یادگیری دانش آموزان و پایداری آن در طول زمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 73-95

کلید واژه ها: آموزش فلسفه به کودکان راهبردهای یادگیری دانش آموزان پسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۷۸۹
پژوهش حاضر با هدف ، مطالعه اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان بر راهبردهای یادگیری دانش آموزان انجام شد. این ﭘ ﮋوﻫﺶ از ﻧﻮع ﺷﺒﻪ آزﻣﺎیﺸی ﺑﺎ ﭘیﺶ آزﻣﻮن، ﭘ س آزﻣ ﻮن، پیگیری و ﮔ ﺮوه کنترل صورت گرفت. نمونه آماری شامل 50 نفر (25 نفر گروه آزمایش و 25 نفر گروه کنترل) بود. گروه آزمایش 9 جلسه 90 دقیقه ای آموزش از کتاب های داستان های فکری فیلیپ کم و متیو لیپمن دریافت کردند اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. ﭘﺲ از اﺗﻤ ﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣ ه آﻣﻮزش از ﻫ ﺮ دو ﮔﺮوه ﭘﺲ آزﻣﻮن و از گروه آزمایش پیگیری یک ماهه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ. برای جمع آوری داده ها ازپرسشنامه راهبردهای یادگیری استفاده شد .نتایج ﺗﺤﻠی ﻞ کوواریانس و آزمون t نشان داد که تفاوت معناداری بین ﮔ ﺮوه های آزﻣ ﺎیﺶ و کنترل در راهبردهای یادگیری وجود دارد و میانگین گروه آزمایش در پس آزمون و پیگیری از گروه کنترل بیشتر بود و آموزش فلسفه به کودکان در افزایش راهبردهای یادگیری دانش آموزان در پس آزمون و پیگیری مؤثر بوده است.
۱۱.

فراترکیبی بر الگوی تربیت شهروندی اسلامی مبتنی بر پژوهش های تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۰ 59 - 73

کلید واژه ها: فراترکیب الگو تربیت شهروندی منابع اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۱۰
با هدف تدوین الگویی برای تربیت شهروند اسلامی از روش تحقیق فراترکیب به منظور ادغام نتایج تحقیقات قبلی از منابع تجربی پیشین مرتبط با پژوهش از منابع کتابخانه ای به عنوان جامعه آماری و با روش نمونه گیری هدفمند تعداد 15 مطالعه قبلی برای بررسی نهایی انتخاب و از روش تحلیل محتوای کیفی به روش کدگذاری برای تحلیل اطلاعات جمع آوری شده استفاده گردید و نتایج نشان داد که تربیت شهروند اسلامی از اصول 7گانه شامل: آزادی، عدالت، حفظ کرامت انسانی، اعتدال در رفتار، توحید، بهداشت و عقلانیت پیروی می کند که با استفاده از شاخص کاپا با مقدار 87/0 مورد تأیید و اعتبارسنجی متخصصان قرار گرفته، پیشنهادات ذیل ارائه گردید: 1. آموزش و پرورش با تدوین دوره های آموزشی، معلمان را با اصول تدوین شده در پژوهش، جهت اجرا و کاربرد در آموزشهای خود آشنا کند. 2. زمینه مشارکت جدی بخش های دولتی و غیردولتی به ویژه سازمان های مردم نهاد فعال در زمینه تربیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و فردی (همچون سازمان تبلیغات اسلامی، نیروی انتظامی، شهرداری، میراث فرهنگی و گردشگری) فراهم شود. 3. زمینه ها و بسترهای مناسب از لحاظ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی به منظور به کارگیری مفهوم «تربیت شهروندی اسلامی» در منابع و محتواهای آموزشی فراهم شود.
۱۲.

بررسی بعد اجتماعی مسئولیت پذیری از منظر قرآن و اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۴ 279 - 304

کلید واژه ها: مسئولیت پذیری زندگی اجتماعی اصول اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۶۱
هدف اصلی این پژوهش، بررسی مسئولیت پذیری اجتماعی از منظر قرآن و اسلام است.این مطالعه با رویکرد کیفی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و داده های مورد نیاز، از بررسی متون اسلامی و به روش کتابخانه ای و الکترونیکی استخراج گردیده است ، جامعه تحلیلی تمام منابع مربوط به موضوع پژوهش و نمونه تمامی مواردی است که پژوهشگر بضاعت علمی و موقعیتی دستیابی به آن را داشته است. ابتدا مؤلفه های مسئولیت پذیری از دیدگاه اسلام شناسایی و از بین آن ها بعد اجتماعی(در ارتباط با دیگران) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، مؤلفه های مسئولیت پذیری را می توان تحت چهار عنوان معرفی نمودکه عبارت اند از اعتقادی، فردی، اجتماعی و در قبال محیط طبیعی. نتایج بررسی بُعد اجتماعی مسئولیت پذیری بیانگر آن است که انسان موجودی اجتماعی است و زندگی اجتماعی، منشأ حقوق و تکالیف معینی است که انسان با توجه به کرامت و مسئولیت خویش باید آن ها را رعایت کند تا زمینه ساز تحقّق عدالت اجتماعی باشد.
۱۳.

ارائه الگویی برای تبیین شاخص های تربیت شهروندی اسلامی به روش سنتزپژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۶ 217 - 258
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۶۰
هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوبی از جامع ترین و مهم ترین شاخص ها، ابزارها و روش های شناسایی شده در تربیت شهروندی اسلامی مبتنی بر رویکرد سنتزپژوهی بوده است. روش این پژوهش با استفاده از راهبرد سنتزپژوهی بود؛ حوزه پژوهش: آثار و مقالات مرتبط با موضوع و شیوه نمونه گیری: هدفمند و ابزار گردآوری داده های پژوهش یادداشت برداری بوده است و یافته ها نشان داد که مهم ترین شاخص های شناسایی شده: داشتن روحیه دانایی محوری، همبستگی اجتماعی، عدالت محوری و رعایت حقوق شهروندی، مسئولیت پذیری، قانون گرایی، داشتن تفکر انتقادی، آگاهی از مسائل و فرایندهای سیاسی و اجتماعی، مهارت های ارتباطات اجتماعی مؤثر، تکثرپذیری، صبر و اراده و مدارا، خیرخواهی و نوع دوستی، حفظ کرامت، اسلام مداری، خودشناسی، خویشتن داری، اعتدال رفتاری، امانت داری، تعهد به ارزش های وطنی، صیانت محیط زیست، آزادی خواهی، بهداشت و پاکی و حلال خوری، اعتمادبه نفس و استقلال فکری و اقتصادی، ایثار و گذشت، هدفمندی، صداقت، بخشش، وقت شناسی؛ استفاده از روش تحقیق کیفی به عنوان روش غالب در پژوهش های تربیت شهروندی اسلامی اشاره کرد و همچنین از 61 اثر بررسی شده تعداد 22 اثر به صورت فردی و 39 اثر به صورت گروهی منتشرشده که مردان بیشترین مشارکت را در این پژوهش ها بر عهده داشته اند. نتیجه: اینکه صاحب نظران حوزه تربیت شهروندی هم در بعد جامعیت داشتن و هم در بعد اولویت داشتن شاخصه های اساسی اسلامی در تربیت شهروندی، اتفاق نظر دارند.
۱۴.

الگوی تشویق و تنبیه از منظر نهج البلاغه با تأکید بر هفت سال دوّم (کودکی) تعلیم و تربیت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ 413 - 438

کلید واژه ها: الگو تشویق تنبیه کودک نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۶
دو عامل تشویق و تنبیه، از روش های مهمّ در تعلیم و تربیت انسان، به ویژه در تحوّل شخصیّت و کُنش های رفتاری بهنجار ایشان می باشند؛ زیرا طبیعت او به گونه ای است که وقتی در انجام اُمور، مورد تشویق قرار می گیرد، معمولاً در صدد برمی آید تا آن اُمور را بهتر انجام دهد و برعکس انسانی که مورد تنبیه، نکوهش یا ناسپاسی قرار می گیرد، دلسرد و بی رغبت می شود و احساس حقارت و ضعف می کند، و نمی تواند از استعدادهای خویش به نحو مطلوبی استفاده نماید. لذا این پژوهش با هدف طرّاحی الگوی تشویق و تنبیه از منظر نهج البلاغه، با روش توصیفی- پیمایشی و استفاده از منابع کتابخانه ای و کسب دیدگاه متخصّصان و خُبرگان در اُمور تربیتی با استفاده از روش دلفی، مبتنی بر شیوه تحلیل مضمون، مورد اعتباربخشی قرار گرفت که نتایج آن به این شرح می باشد : از دیدگاه متخصّصان و خُبرگان در اُمور تربیتی، الگوی تشویق کلامی تعریف بالاترین رتبه، و الگوی تنبیه غیربدنی تذکّر بالاترین رتبه را در بهبود اوضاع تعلیم و تربیت دارند.
۱۵.

جایگاه پرورش تفکر مبتنی بر فلسفۀ تربیتی اسلام در رسانۀ تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 99 - 132

کلید واژه ها: پرورش تفکر تلویزیون واقع بینیِ فرارَوَنده خیال انگیزیِ خلاقانه تفکر منطقی دستیاریِ تربیتی برانگیختگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۳۷
هدف از پژوهش حاضر، بررسی امکان و جایگاه پرورش تفکر مبتنی بر فلسفه تربیتی اسلام در رسانه تلویزیون با تکیه بر آرای حکمت متعالیه و با تأکید بر قرائت علامه طباطبایی بوده است و برای انجام دادن تحقیق، از روش استنتاجی و تحلیل مضمون استفاده کرده ایم. این پژوهش کیفی با رویکرد استنتاجی- تحلیلی در دو بخش کیفی اجرا شده است: در بخش اول، برپایه ادبیات نظری پژوهش درخصوص مفهوم و هدف تفکر که در پژوهش دیگر استنتاج شده است، مؤلفه های پایه تفکر با استفاده از روش بازسازی فرانکنا استنتاج شد. این مؤلفه ها عبارت اند از: تفکر حسی، خیال انگیزی خلاقانه و تفکر منطقی- استدلالی. در بخش دوم کوشیده ایم برپایه گزاره های مفهوم، هدف و مؤلفه های تفکر، با بهره گیری از دیدگاه های خبرگان حوزه رسانه و تربیت، نسبت پرورش تفکر با تلویزیون و امکان آن را بررسی کنیم. با استفاده از روش تحلیل مضمون، طی مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با خبرگان، در سه مرحله کدگذاری پایه، سازمان دهنده و فراگیر، امکان پرورش یافتن تفکر در تلویزیون ذیل سه دیدگاه اصلی استنباط شد. نتایج پژوهش به شبکه مضامین مستخرج از دیدگاه های خبرگان، شامل «تلویزیون، جایگاه پرورش تفکر»، «تلویزیون، جایگاه واسطیِ پرورش تفکر» و «تلویزیون، عدم جایگاه پرورش تفکر» می پردازد و درمجموع، براساس تحلیل نتایج مضامین و برپایه ادبیات نظریِ پژوهش، دیدگاه مختار این پژوهش با دیدگاه دوم تناسب داشته است. تلویزیون دارای جایگاه واسطی در پرورش یافتن تفکر است که می توان آن را عبارت از «جایگاه دستیاریِ تربیتی در نظام تربیتی برمَدار برانگیختگی و گشودگی» تعریف کرد و پنج اصل محوری بدین شرح را برای آن برشمرد: رابطه دستیاری با نهاد سنتیِ تربیت، نقش مقدماتی و برانگیختگی در فرایند پرورش تفکر، حد گشودگی در فرارَوَندگی (سِیر ظاهر به باطن)، مقابله با تهدیدها در دوسویه «تلویزیون- مخاطب»، و ساختارچینی طراحی برپایه فرصت نگری و مخاطب فعال.
۱۶.

ارائه الگوی معرفت شناختی آموزش فکری قرآنی در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۳۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 101 - 126

کلید واژه ها: معرفت شناسی آموزش فکری دوره ابتدایی رهنمودهای قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۲۳
پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی معرفت شناختی آموزش فکری قرآنی در دوره ابتدایی انجام پذیرفت.. پژوهش مذکور از نظر هدف بنیادی- کاربردی، و از نظر گردآوری داده ها، روش پژوهش آمیخته است. از نظر نحوه اجراء، تلاش محقق بر استفاده از روش داده بنیاد (مصاحبه با خبرگان) و استفاده از روش توصیفی پیمایشی است که در دو مرحله کیفی و کمّی به گردآوری داده های اطلاعات پژوهش اقدام می گردد. جامعه آماری در بخش کیفی پژوهش، شامل خبرگان آموزش و پرورش بود که برای تعیین نمونه ها از روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند استفاده شد و تعداد 20 نفر با استفاده از اصل اشباع به عنوان حجم نمونه، در نظر گرفته شد. گروه دوم از جامعه آماری این پژوهش در بخش کمّی شامل تمامی معلمان ابتدایی شهر تهران به تعداد 2522 نفر بود. برای تعیین حجم نمونه بخش کمّی از فرمول کوکران استفاده شد: بنابراین تعداد 300 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. به طور کلی روش نمونه گیری در این پژوهش تصادفی خوشه ای حجم نمونه تعیین شد. در بخش کیفی پژوهش حاضر از مصاحبه های نیمه ساختمند استفاده شد. در بخش کمّی، پرسشنامه ای محقق ساخته تنظیم شد. روایی و پایایی ابزارها مورد تایید قرار گرفت. روش تحلیل داده ها در بخش کیفی کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه پردازی داده بنیاد بود. در بخش کمّی برای پاسخ به سؤال های پژوهش از آزمون تی تک نمونه ای بهره گرفته شد.. نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که از میان 49 شاخص (گویه) موجود، 10 مؤلفه ی اصلی قابل شناسایی است. این مؤلفه ها شامل، شناخت اثباتی (شناخت خود، محیط و شناخت مهارتی)، شناخت تبیینی (شناخت معنوی فردی و اجتماعی)، شناخت حقیقی (شهود و آموزش تدریجی)، و شناخت اعتباری (قلب، حواس و ادراک) است. 
۱۷.

آزادی ورهایی فکر در جلوه های تربیت خردمندانه قرآن و ارایه روش تدریس برمبنای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی دوره ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۴ 168 - 188

کلید واژه ها: تربیت خردمندانه آزادی فکر رهایی فکر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۳۱
هدف از این پژوهش آسیب شناسی در تعلیم وتربیت اسلامی از جهت فکری وفرهنگی است. یکی از دلایل مهم، ممانعت از روش های منتهی به آزادی فکر در جامعه است برای علت یابی بهتر به سراغ مهمترین منابع آموزه های اسلام، قرآن رفته و ریشه های آن را کشف ومورد ارزیابی قرارمی گیرد .مبانی نظری پژوهش ،براساس عاملیت انسان در قرآن است و مبادی عمل را از حیث گرایشی ،میلی وشناختی مبنا قرارمی دهد . روش شناسی در این پژوهش از نوع توصیفی واستنتاجی است . بعد از بیان وتوصیف ، آیات مربوط به رهایی فکرو آیات مربوط به اسارت آفرینی آیات مربوط به آزادی ورهایی فکر را ارزیابی می نماید.یافته ها، پس ازبررسی نشانگر آن است که آزادی ورهایی فکردر آیات، در مبادی شناختی،موجب اعمال اختیاری بیرونی انسان میشود و در مبادی گرایشی با دورنمودن رذایل و عمل به فضایل اخلاقی موجب ارتقاء روحی ونوعی رهایی فکری و معنوی درونی او می گردد. ودراین راستا بعد از انطباق با آیات قرآن روش تدریس برمبنای آزادی فکر ارایه میگردد .روش های تدریس "عاملیت در کلاس درس "و" روش تفکر انتقادی" و" روش اعطاءبینش رسیدن به درک آگاهانه وشهود"از روش های تدریس برمبنای آزادی فکردر قرآن است .
۱۸.

تبیین تحلیلی مؤلفه های تربیت دینی از منظر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 206 - 189

کلید واژه ها: تحلیل مؤلفه تربیت دینی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۳
هدف : هدف این پژوهش، بررسی و تبیین تحلیلی مؤلفه های تربیت دینی از منظر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بود. روش: روش مورد استفاده، کیفی تحلیلی و روش تحلیل محتوا بود. تعریف و تبیین تربیت دینی و حدود و ثغور آن و تبیین مؤلفه های تربیت دینی در سند مذکور معرفی و مؤلفه ها در 10 مقوله ارائه شد. یافته ها: مؤلفه های معرفت و دانایی، اعتقادی و فکری، انگیزه درونی، احساس دینی، تجربه درونی، گرایش فطری، التزام درونی، عمل، توانمندی دینی و اراده و اختیار، از دیدگاه نویسندگان و منابع معتبر دینی و مقالات مرتبط و در مرحله دوم از منظر سند و مبانی نظری تحول بنیادین، مطرح و جایگاه و نقش تربیت دینی از منظر زیرنظامهای اصلی در سند بررسی شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد در سند تحول به مقوله تربیت دینی به صورت ویژه پرداخته شده و ساحت تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی، به عنوان زیربنای سایر ساحتها مطرح شده و نسبت به هر 10 مؤلفه، در سند تحول بنیادین و مبانی نظری آن توجه ویژه صورت گرفته است. همچنین در بررسی زیرنظامهای اصلی، جنبه های قابل توجهی از تربیت دینی نمایان شد

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان