محمدحسین رونقی

موضوعات اخلاقی متعددی باید در ارتباط با پژوهش جدی گرفته شوند. پژوهشگران باید از مسؤولیت خود جهت حفظ منافع و دسترسی افراد درگیر با پژوهش آگاه باشند. این پژوهش با هدف اندازه گیری اخلاق پژوهش در بین دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری به عنوان پژوهشگران انجام شده است. دانشگاه تهران به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است. تعداد 323 پرسشنامه بر اساس روش نمونه گیری تصادفی تکمیل شده است. از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی جهت وزن دهی شاخص ها استفاده شده است و با استفاده از آزمون t فرضیه های پژوهش مورد آزمون قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، شاخص رفتار ناشایست دارای بیشترین اهمیت در بین شاخص های اخلاق پژوهش است. همچنین، از نتایج آزمون فرضیه ها مشخص شده است معیارهای اخلاق پژوهش؛ مانند: پاسخگویی، صداقت، رفتار ناشایست، حریم خصوصی و گمنامی در جامعه آماری با اطمینان 95 درصد قابل قبول هستند؛ اما تنها شاخص حقیقت جویی در بین دانشجویان دانشگاه تهران در هاله ای از ابهام است.

هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر و تأثرات میان حاکمیت فن آوری اطلاعات و فرایند های مدیریت دانش در سازمان انجام شده است. روش: پژوهش از نوع پیمایشی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران و کارکنان شرکت های فعال در حوزه فن آوری اطلاعات ایران است. تعداد 21 سازمان به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و تعداد 357 نفر از کارکنان و مدیران عالی و میانی به عنوان نمونه آماری پژوهش برگزیده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه بود و جهت شناسایی شاخص های پژوهش از مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان استفاده شد. در ادامه، حاکمیت فن آوری اطلاعات بر اساس چارچوب کوبیت مورد ارزیابی قرار گرفت. ارتباط بلوغ فرایند های مدیریت دانش یعنی خلق، ذخیره سازی، انتقال و به کارگیری دانش با حاکمیت فن آوری اطلاعات در قالب فرضیه های پژوهش تدوین گردید و با استفاده از آزمون گرانجری و آزمون خود رگرسیون برداری تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: از جمله نتایج این پژوهش می توان به رابطه یک طرفه بین حاکمیت فن آوری اطلاعات با فرایندهای خلق، انتقال، ذخیره سازی و به کارگیری دانش اشاره کرد. بدین مفهوم که با ارتقای حاکمیت فن آوری اطلاعات در یک سازمان می توان به بهبود فرایندهای مدیریت دانش کمک کرد. اصالت/ارزش: تا کنون رابطه بین حاکمیت فن آوری اطلاعات و فرایند های مدیریت دانش در پژوهشی ارزیابی نشده است. نتایج مقاله حاضر جهت استقرار و پیاده سازی و ارزیابی مدیریت دانش در یک سازمان مفید می باشد.

اهداف: شناخت عوامل موثر در تدوین سیاست ها در فرآیندهای سیاست گذاری و اجرای سیاست ها موثر است، لذا این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر تدوین سیاست های آموزشی و فنّاوری دانشگاهی انجام شد. روش ها: پژوهش توصیفی- پیمایشی حاضر در سال 1391 در دانشگاه تهران به عنوان بزرگترین دانشگاه ایران و دانشگاه مرجع و مادر انجام شد. 112 نفر از افرادی که طی 10 سال منتهی به زمان پژوهش دارای پست ریاست دانشکده ها یا معاونت آموزشی دانشکده ها و پردیس ها بودند به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. طراحی پرسش نامه محقق ساخته پژوهش طی سه مرحله انجام شد. داده های حاصل از پرسش نامه ها با روش تحلیل عاملی با استفاده از نرم افزار LISERL 8.8 و آزمون T تک نمونه ای مورد بررسی قرار گرفتند. از شاخص های RMR ، CFI ، NFI ، NNFI ، IFI ، RMSEA ، GFI ، RFI و مجذور کای برای سنجش برازش الگوی مورد مطالعه استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج تحلیل عاملی همه مولفه ها مورد تایید قرار گرفتند. 6 حوزه معرفی شده در مدل این مطالعه و همگی مولفه های آنها برازش مناسب و قابل قبول داشتند. براساس برازش مناسب الگوی مفهومی پژوهش، همخوانی الگوی پژوهش با داده های گردآوری شده مورد تایید واقع شد. نتیجه گیری: مولفه های موثر بر سیاست های آموزشی و فنّاوری دانشگاهی در 6 حوزه اقتصادی، سیاسی، ساختاری، آموزشی، فنّاوری و قانونی قابل طبقه بندی هستند.

حکم رانی خوب، اعمال قدرت اقتصادی، سیاسی و اداری به نحو پاسخ گو و اثربخش است. شاخص های حکم رانی خوب با توجه به شرایط و اطلاعات هر جامعه وزن و ارتباط متفاوتی دارد. این پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی است و با هدف محاسبه ضرایب و وزن هر یک از شاخص های حکم رانی خوب در ایران و شناسایی روابط علّی بین این شاخص ها انجام شده است. از جمله نتایج پژوهش می توان به وزن بالای شاخص های پاسخ گویی، حق اظهار نظر و عدالت اجتماعی نسبت به دیگر شاخص های حکم رانی خوب اشاره کرد. همچنین، سه شاخص کیفیت قوانین، قانون مداری و حق اظهار نظر، دارای بیشترین تأثیر بر دیگر شاخص ها می باشند.

رعایت اخلاق حرفه ای کارکنان موجب ارتقای جایگاه یک سازمان در حوزة کسب و کار می شود. بررسی عوامل مؤثر بر رعایت اخلاق در جامعه و یا سازمان، در پرورش و رشد اخلاقیات مفید است. پژوهش پیش رو از نوع «توصیفی ـ پیمایشی» است که با هدف ارزیابی رابطة مدیریت امنیت اطلاعات و رعایت اخلاق کاری انجام شده است. این تحقیق ضمن بررسی مفاهیم امنیت اطلاعات و اخلاق کاری در سازمان، به معرفی ابعاد آنها می پردازد، سپس ارتباط بین اجزای آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. جامعة آماری مدیران و کارکنان شرکت های فعّال در حوزة فناوری اطلاعات هستند که توسط شورای عالی انفورماتیک رتبه بندی شده اند. برای آزمون فرضیه های تحقیق، از ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون Z استفاده شده است. از جملة مهم ترین نتایج پژوهش، شناسایی ارتباط مثبت و معنادار بین به کارگیری امنیت اطلاعات و رعایت اخلاق کاری در سازمان است.

تصمیم گیری صحیح کلید موفقیت یک کسب و کار محسوب می شود. لازمه تصمیم گیری صحیح، وجود اطلاعات درست و به هنگام است. در عصر ارتباطات، هر سازمان با انبوهی از داده های محیطی و درونی خود مواجه است. پایش و تجزیه تحلیل داده های محیطی و استفاده از اطلاعات قابل اتکا نقش مهمی در پیشرفت یک سازمان ایفا می کند. پژوهش حاضر، با هدف تدوین شاخص های کیفیت اطلاعات و ارائه چارچوبی جهت ارزیابی کیفیت اطلاعات موجود در یک سازمان انجام شده است. در این مقاله، با استفاده از نظر کارشناسان و متخصصان فنّاوری اطلاعات، شاخص های کیفیت اطلاعات تدوین شده اند و به وسیله روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، وزن هر شاخص مشخص شده است. سپس، چارچوب پیشنهادی پژوهش در یک سازمان تولیدکننده قطعات خودرو جهت ارزیابی کیفیت اطلاعات موجود در فرایند کاری آن سازمان اجرا شده و راهکارهای بهبود کیفیت اطلاعات ارائه گردیده است. یافته اصلی این پژوهش، مدلی با رویکرد مدیریتی جهت شناسایی شکاف های اطلاعاتی موجود در یک سازمان بوده است.

در جهان رقابتی کنونی، یک شرکت علاوه بر توجه به سرمایه های فیزیکی، نیازمند کنترل و ارزیابی سرمایه های غیرفیزیکی نیز است. در این بین، حفظ و نگهداری سرمایه های فکری و اجتماعی یک سازمان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. مقاله حاضر ضمن معرفی ابعاد مختلف این دو سرمایه حیاتی، به ارزیابی آنها در بین سازمان های ایرانی که در صنعت پویای فنّاوری اطلاعات مشغول فعالیت هستند، پرداخته است. در ادامه، پژوهشی پیمایشی با هدف سنجش ابعاد گوناگون سرمایه های فکری و اجتماعی در بین سازمان های رتبه بندی شده توسط شورای عالی انفورماتیک ایران و مقایسه رابطه این نوع سرمایه ها با رتبه بندی آنها توسط این شورا انجام شده است. هدف دیگر این پژوهش، بررسی ارتباط بین سرمایه فکری و اجتماعی و امتیاز هر شرکت در قالب یک مدل است. در این پژوهش، ارتباطات بین عوامل در قالب فرضیه هایی مورد تحلیل آماری قرار گرفته اند و نتایج به اختصار بیان شده است.